Militarne aspekty architektury średniowiecznej

przedmiot fakultatywny

1.Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe przewidziane w planie studiów dla danego przedmiotu - 15

2.Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta/słuchacza/uczestnika kursu potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu - 8

3.Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania - 10

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe przewidziane w planie studiów dla danego przedmiotu (suma godzin wszystkich form zajęć z przedmiotu), godziny konsultacji indywidualnych studenta/słuchacza/ uczestnika kursu,

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta/słuchacza/uczestnika kursu potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu, tj. wcześniejsze przygotowanie i uzupełnienie notatek; zebranie i wybór odpowiednich materiałów do zajęć, wymagane powtórzenie materiału, pisanie prac, projektów, czytanie literatury,

3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania (np. w egzaminach),

4. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej (-ych) praktyki (praktyk).

– zna terminologię stosowaną w archeologii architektury oraz innych naukach humanistycznych (K_W02);

– ma ugruntowaną wiedzę z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego (K_W09);

– posiada wiedzę pozwalającą na analizę i interpretację źródeł archeologicznych oraz innych wytworów kulturowych człowieka, przydatnych dla poznania danej epoki w dziejach ludzkości (K_W12).

– potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i metod oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy (K_U01);

– posiada umiejętności badawcze obejmujące krytyczną analizę prac innych auto-rów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i narzędzi badawczych, opra-cowanie i prezentację wyników, także pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie archeologii architektury (K_U02);

– posiada umiejętności integrowania wiedzy z różnych dyscyplin w zakresie nauk humanistycznych oraz innych, z których dyscypliny są integralną częścią archeo-logii bądź z nią współpracują (K_U04);

– potrafi przeprowadzić krytyczną analizę różnych rodzajów wytworów kultury, określić ich treść i znaczenie, w tym przynależność kulturową oraz funkcję (K_U05).

– rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces nauczania i uczenia innych osób (K_K01).

- prezentacje multimedialne

- wykład problemowy

Poznanie architektury średniowiecznej ze szczególnym zwróceniem uwagi na aspekty militarne. Studenci zapoznają się z historią zmian jakie zachodziły w architekturze na przestrzeni stuleci w związku ze zmieniającą się taktyka wojenną, bronią itp.

1. Podstawowa terminologia: architektura średniowiecza, architektura militarna - obronna, zamek, gród, forteca, fortyfikacje.

2. Zagadnienia wstępne - historia architektury obronnej - analiza najważniejszych etapów w rozwoju architektury obronnej na świecie; przegląd najważniejszych instalacji i budowli o charakterze obronnym od pradziejów do wczesnego średniowiecza.

3. Wprowadzenie do historii architektury obronnej: najstarsze konstrukcje obronne neolitu i epoki brązu (Jerycho, Hacilar, budowle świątynne na Malcie, Troja itp), budowle obronne Sumeru, Babilonu, Asyrii, fortyfikacje starozytnego Egiptu.

4. Architektura obronna epoki żelaza: miasta Hetytów, budowle obronne Grecji - Lerna, CHalandriani, Tiryns, Mykeny; budownictwo obronne Los Millares, Nuragi, palafity, crannogina.

5. Budownictwo obronne Rzymian - rzymskie obozy wojskowe, obwarowania miast, fortece, castra itp.

6. Antyczna inżynieria wojskowa - zarys problematyki

7. Budownictwo obronne wczesnego średniowiecza: grody prasłowiańskie, budowle obronne przedromańskiej Europy: oppida itp.

8. Średniowieczna inżynieria wojskowa - zarys problematyki

9. Architektura obronna Bizancjum

10. Architektura obronna Franków

11. Grody obronne Europy pogańskiej

12.Budowle obronne karolińskiej Europy

13.Architektura obronna wczesnego średniowiecza w Europie

14. Architektura obronna gotyckiej Europy

15. Architektura obronna okresu wypraw krzyżowych

- Salm J., Kołodziejski S., Kajzer L., Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2012

- Piskadło A, Grody, zamki, fortece : (budownictwo i architektura obronna do schyłku średniowiecza), Warszawa 1977.

- Dupuy R.E. i T.N., Historia wojskowości. Starożytność – średniowiecze, Bellona, Warszawa 1999.

- Pabian A., Rozynkowski W., Zamki krzyżackie na ziemi chełmińskiej, Toruń, Wydaw. Naukowe Scriptor, 1997

- Haftka M., Zamki krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów, Malbork – Płock 1999

- Turnbull S., Crusader Castles of the Teutonic Knights (2)

- The stone castles of Latvia and Estonia 1185-1560, 2004

- Gravett C., Norman Stone Castles (2) Europe 950-1204, 2004

- Gravett C.,, ENGLISH CASTLES 1200-1300, 2009

- Gravett C., Norman Stone Castles (2) 950-1204, 2004

- Nicolle D, Crusader Castles in Cyprus, Greece and the Aegean,1191-1571, 2004

- Nicolle D., Crusader Castles in the Holy Land, 1192-1302, 2005

- Wiedza:

• zna znaczenie pojęcia architektura obronna, budownictwo obronne, fortyfikacje, fortece, grody itp.

• zna i rozumie historię i znaczenie architektury obronnej w historii cywilizacji.

• zna najwazniejsze obiekty architektury obronnej w okresie pradziejowym i śrdniowiecznym w Europie i na Bliskim Wschodzie.

• zna i rozumie najwazniejsze przemiany jakie zaszły w architekturze obronnej okresu antycznego i średniowiecznego w kontekście zmian w taktyce wojskowej

Umiejętności:

• charakteryzuje zakres pojęcia archeologia architektury obronnej, budowle obronne, fortyfikacje, grody itp.

• charakteryzuje specyfikę badań architektury obronnej i ich znaczenie, możliwości poznawcze w badaniach archeologicznyc

• opisuje najważniejsze obiekty badane metodami archeologiczno-architektonicznymi w antycznej i średniowiecznej Europie i na Bliskim Wschodzie.

- potrafi zanalizować i zinterpretować na poziomie podstawowym informacje z publikacji dotyczących archeologii militarnej i obronnej okresu średniowiecza

- potrafi wykorzystać i zanalizować informacje o źródłach archeologicznych korzystając z literatury dotyczącej archeologii architektury obronnej średniowieczna

- potrafi w stopniu podstawowym komunikować się z specjalistami w języku polskim i obcym w zakresie architektury obronnej

- student potrafi przygotować dłuższą wypowiedź ustną dotyczącą zagadnień związanych z archeologią architektury obronnej

Kompetencje społeczne:

- student zna poziom własnej wiedzy i rozumie potrzebę dalszego uczenia się i poszerzania własnych umiejętności w zakresie archeologii architektury obronnej

- student potrafi wprowadzać własne pomysły badawcze

- student ma świadomość, że jego praca badawcza opiera się na etyce zawodowej przejawiającej się w rzetelności i uczciwości w podejmowanych działaniach, zgodnie z prawem polskim

Obecność na zajęciach; aktywne uczestnictwo w dyskusji; esej na wybrany temat; końcowy sprawdzian pisemny.