Analysis of Philosophical Texts I

Ćwiczenia te służą wstępnemu przygotowaniu studentów do samodzielnej lektury dzieł filozoficznych oraz redagowania własnych tekstów o charakterze analizy filozoficznej, z uwzględnieniem wszelkich niezbędnych po temu umiejętności, takich jak:

- sporządzanie konspektu sprawozdającego przewodnie idee, tezy, twierdzenia, pojęcia i konkluzje analizowanego źródła

- konstruowanie pracy pisemnej

- opanowanie technikaliów związanych z prawidłową redakcją wypowiedzi ustnej i pisemnej, aspirującej do tekstu naukowego oraz przypisów, cytatów i bibliografii.

Pierwszy semestr analizy tekstów filozoficznych zorientowany jest monotematycznie na - sięgającą tradycji powstałej na uniwersytetach średniowiecznych, a wydatnie kultywowanej w filozoficznej Szkole Lwowsko-Warszawskiej - analizę dzieł Arystotelesa, z których tekstem prowadzącym jest "Metafizyka". Przedmiot traktowany jest propedeutycznie i pomocniczo względem dalszych studiów. Nie wymaga się prerekwizytów.

1. Cele:

- zapoznanie z tekstem filozoficznym jako przedmiotem i narzędziem badań

- rozwijanie umiejętności rozumiejącego czytania tekstu, analizy treści, formułowania interpretacji ora syntetyzowania wywodu w logicznie spójne całości

- przyswojenie i utrwalenie technik konstruowania wypowiedzi ustnych (referaty, dyskusje) oraz pisemnych (konspekty, rozprawki; ogólna konstrukcja i struktura, logika wywodu, przypisy, bibliografia itd.)

- lektura wybranych tekstów filozoficznych.

2. Przebieg zajęć:

- podczas zajęć odczytywany jest na głos przez jednego ze studentów lub wykładowcę fragment tekstu. Uczestnicy kursu śledzą treść przy pomocy własnych kopii

- grupa podejmuje próbę wspólnej interpretacji

- pod koniec zajęć formułowane są wnioski

- w późniejszej części kursu (od listopada) studenci mogą wygłaszać referaty tradycyjne lub przedstawiać prezentacje multimedialne.

3. Tekst wykładniczy, w oparciu o który kształcona jest umiejętność analizowania tekstu filozoficznego, a dalej tekstów nauki i kultury, to "Metafizyka" Arystotelesa. Studenci korzystają z przekładu Kazimierza Leśniaka, porównawczo zaś z przekładem Tadeusza Żeleźnika. Dla studentów studiujących lub znających co najmniej podstawy łaciny i/lub greki oferuje się możliwość komparatywnego korzystania bądź z greckiego oryginału, bądź z przekładu łacińskiego. Wykładowca zachęca studentów do poszerzania swoich kompetencji naukowych i językowych przez studiowanie języków klasycznych.

Głównym tekstem analizowanym w trakcie ćwiczeń jest "Metafizyka" Arystotelesa. Ponadto obowiązuje lista fragmentów tekstów dodatkowych, przeznaczonych do samodzielnej interpretacji i sporządzania na jej podstawie konspektów i pracy zaliczeniowej nr 1. Obejmuje ona Wstęp Kazimierza Leśniaka do "Metafizyki" Arystotelesa oraz inne teksty Stagiryty.

Fragmenty do konspektów:

- Kazimierz Leśniak, Wstęp tłumacza, [w:] Arystoteles, Metafizyka, tłum. Kazimierz Leśniak, różne wydania.

- Arystoteles, Polityka, tłum. Ludwik Piotrowicz, Ks. I, rozdz. 1: Definicja państwa. Człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie, § 1–12, 1252 a – 1253 a, s. 25–28, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 6, WN PWN, Warszawa 2001.

- Arystoteles, Retoryka, tłum. Henryk Podbielski, Ks. I, rozdz. 3: Trzy rodzaje wymowy. Ich ogólna charakterystyka, 1358 b – 1359 a, s. 313–314, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 6, WN PWN, Warszawa 2001.

- Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. Daniela Gromska, Księga VI, rozdz. 2: O myśleniu praktycznym, 1139 a – b, s. 194–195, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 5, WN PWN, Warszawa 2002.

- Arystoteles, Poetyka, tłum. Henryk Podbielski, rozdz. 6: Definicja tragedii i jej konstytutywnych składników, 1449 b – 1450 b, s. 582–585, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 6, WN PWN, Warszawa 2001.

- Arystoteles, Kategorie, tłum. Kazimierz Leśniak, rozdz. 5: Czy Kategoria substancji, 2 a – 4 b, s. 34–40, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 1, PWN, Warszawa 1990.

Fragmenty do pracy zaliczeniowej nr 1:

1. Ks. Beta (III), rozdz. 4: Formy, zasady i jedność

2. Ks. Beta (III), rozdz. 5: Czy przedmioty matematyczne są substancjami

3. Ks. Beta (III), rozdz. 6: Problem Idej, potencji i ogólności

4. Ks. Gamma (IV), rozdz. 2: Metafizyka jako nauka o substancji, Jedności i Wielości

5. Ks. Delta (V), rozdz. 2: Przyczyna

6. Ks. Delta (V), rozdz. 4: Natura

7. Ks. Delta (V), rozdz. 7: Byt

8. Ks. Delta (V), rozdz. 8: Substancja

9. Ks. Zeta (VII), rozdz. 1: Substancja jako pierwsza kategoria bytu

10. Ks. Zeta (VII), rozdz. 8: Wieczność materii i formy. Powstają tylko twory złożone

11. Ks. Eta (VIII), rozdz. 2: Materia, forma i całość złożona

12. Ks. Theta (IX), rozdz. 1: Potencja w ścisłym znaczeniu

13. Ks. Theta (IX), rozdz. 6: Odróżnienie aktu od potencji

14. Ks. Theta (IX), rozdz. 10: Prawda i fałsz

15. Ks. Jota (X), rozdz. 6: Przeciwieństwo Jedności i Wielości

16. Ks. Kappa (XI), rozdz. 8: Byt akcydentalny i byt jako prawda

17. Ks. Kappa (XI), rozdz. 10: Analiza nieskończoności

18. Ks. Lambda (XII), rozdz. 4: Tożsamość przyczyn wszystkich bytów

19. Ks. Lambda (XII), rozdz. 5: Akt i potencja jako zasady wszystkich rzeczy

20. Ks. Lambda (XII), rozdz. 6: Konieczność istnienia Pierwszego, Wiecznego Poruszyciela

21. Ks. Lambda (XII), rozdz. 7: Natura Pierwszego Poruszyciela

22. Ks. Mi (XIII), rozdz. 10: Czy pierwsze zasady substancji są jednostkowe czy ogólne.

Metody:

- metoda podająca

- metoda uczestnicząca

- dyskusja

- metoda tekstu przewodniego

- burza mózgów.

Kryteria oceniania:

Ćwiczenia kończą się zaliczeniem z oceną. Na ocenę końcową składają się następujące obszary aktywności studentów:

- konspekty (w liczbie 6)

- prace pisemne: praca nr 1 (mała), praca nr 2 (duża)

- aktywność podczas zajęć - wydatny udział w dyskusji

- referat (nieobowiązkowo)

- "wejściówki"

- kolokwium.