Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Antropologia Karnawału 1401-OG-AKR-L-DX
Wykład (WYK) Semestr letni 2020/21

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Liczba godzin zajęć prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość`: Zajęcia w semestrze letnim prowadzone są w systemie on-line, na platformie Teams.

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli w systemie on-line na platformie Teams (30 godz.):

- udział w wykładach w systemie on-line na platformie Teams (25 godz.).

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( 30 godz.):

- czytanie literatury, zapoznawanie się z materiałami przekazywanymi w trybie off-line (10 godz.)
- przygotowanie do egzaminu (20 godz.)

Łącznie: 60 godz. ( 2 pkt. ECTS)
Literatura:

iteratura wymagana (obowiązkowa)

Agamben G. (2006). Pochwała profanacji. (w:) G. Agamben, Profanacje. Warszawa: PIW

Balbus S. (1975). Wstęp. Sformułowanie problemu. (w:) M. Bachtin Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu. Kraków: Wydawnictwo Literackie. 55-116

Caillois R. (1973). Żywioł i ład. Warszawa: PIW

Dudzik W. (2005). Karnawały w kulturze. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Eco U. (2002). Komizm-„wolność”-karnawał (w:) Konteksty nr 3-4 132-136

Huizinga J. (1985). Homo Ludens. Zabawa jako źródło kultury. Warszawa: Czytelnik

Żabski T. (1997). Słownik literatury popularnej. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej

Literatura zalecana (uzupełniająca)

Barańczak S. (2007). Fioletowa krowa. Antologia angielskiej i amerykańskiej poezji niepoważnej. Kraków: a5

Burke P. (2009). Kultura ludowa we wczesno nowożytnej Europie. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Eco U. (2008). Superman w literaturze masowej. Powieść popularna: między retoryką a ideologią. Kraków: Znak

Fossier R. (2009). Ludzie średniowiecza. Kraków: Wydawnictwo WAM

Goff Le J. (2007). Czy Jezus się śmiał? (w:) J. Le Goff, Długie średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 197-202

Kołakowski L. (2002). Kapłan i błazen (Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia) (w:) L. Kołakowski (red.) Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone sprzed roku 1968, t.2. Londyn: Wydawnictwo Puls 263-293

Koziczyński B. (2007). 333 popkulturowe rzeczy… PRL. Poznań: Vesper

Lewis B. (2009). Śmiech i młot. Historia komunizmu w dowcipach. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie

Morgan D. (2003). Tako rzecze Monty Python. Warszawa: Wyd. Ok.no

Rabelais F. (1973). Gargantua i Pantagruel, t.1. Warszawa: PIW. s.41-44, 61-64, 110-112

Schindler N. (2002). Ludzie prości, ludzie niepokorni… Warszawa: Wiedza Powszechna

Słowiński M. (1993). Błazen. Dzieje postaci i motywu. Warszawa: Prolog

Szyłak J. (1998). Komiks: świat przerysowany. Gdańsk: słowo/obraz słowo/obraz terytoria

Witkowski L. (2000). Uniwersalizm pogranicza. O semiotyce kultury Michała Bachtina w kontekście edukacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 157-188

Efekty uczenia się:

Wiedza

Student:

K_W04: Posiada podstawową wiedzę o powiązaniach sztuki i kultury z ich wymiarem antropologicznym; od czasów starożytnych do współczesności, ze szczególnym naciskiem na okres średniowiecza i wczesnej nowożytności). Chodzi o wiedzę dotyczącą historii kultury (w tym elementów kultury plebejskiej oraz popularnej), sztuk plastycznych, teatru, literatury, poezji , a także elementów teorii literatury, o wiedzę związaną wybranymi kierunkami artystycznymi, literackimi, teatralnymi, dotyczącą wybranych twórców, dzieł, ale także akcji społecznych, w których pojawiają się „wątki” karnawałowe . Wiedza ta wiąże się z innymi dyscyplinami naukowymi, zwłaszcza humanistycznymi i społecznymi (antropologią kultury, socjologią, historią). Stanowi to podstawę do rozpoznawania i interpretowania karnawałowych tekstów kultury w całym spektrum, szeroko rozumianej kultury dawnej i współczesnej.

K_W05: Posiada podstawową, uporządkowaną wiedzę w zakresie filozofii (zwłaszcza określonych aspektów filozofii G. Agambena takich jak teoria profanacji i odzyskiwania, koncepcja święta szabasowego: „bezczynności” i „niecelowości”), teorii literatury (teoria karnawalizacji M. Bachtina) oraz historii (zwłaszcza średniowiecza i okresu wczesnej nowożytności), kontekstu społecznego występowania, kształtowania się karnawału a zwłaszcza jego funkcji (kulturotwórczego znaczenia karnawału w średniowieczu i przemian tego zjawiska w kontekście dominującego w nowoczesności dyskursu racjonalnego, ważne znaczenie historii obyczaju) a także kontekstu twórczego i artystycznego rozwoju człowieka w kulturze karnawału. Wiedza ta stanowi podstawę do definiowania fenomenu karnawalizacji.

K_W06: Zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych, zwłaszcza w zakresie filozofii, historii, antropologii kultury i socjologii.

K_W07: Posiada podstawową wiedzę z obszaru historii sztuki, historii, kultury, socjologii, kultury popularnej – zjawisk w sztuce i kulturze dawnej oraz współczesnej. Stanowi to podstawę do śledzenia przejawów kultury karnawału w kulturze i sztuce dawnej oraz współczesnej.

Umiejętności

Student:

K_U11: Potrafi precyzyjnie i spójnie wypowiadać się na tematy związane z kulturą, sztuką, historią, teorią literatury, filozofią, antropologią w tym interpretować rzeczywistość kultury pod kątem kultury karnawału oraz posługuje się twórczo z nabytą wiedzą.

Kompetencje społeczne:

Student:

K_K01: Jest wrażliwy na społeczny występowania kultury karnawału dawniej i dzisiaj.

K_K03: Wzbogaca dotychczasowe kompetencje o nowe wiadomości, posługuje się nową terminologią, samodzielnie podejmuje niezależne prace, tworzy i realizuje projekty twórcze zarówno w kręgu obiegu artystycznego, jak i w przestrzeni publicznej, społecznej, pozaartystycznej – wykorzystując do tego celu wiedzą na temat: antropologicznego, historycznego, społecznego i artystycznego znaczenia kultury karnawału.

K_K04: Posiada świadomość poziomu swoich umiejętności i wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego ich doskonalenia: chodzi o poszarzanie i twórcze łączenie różnych uzupełniających się dziedzin wiedzy: historii kultury, historii sztuki, literatury, teatru, historii, socjologii oraz antropologii kultury. I tworzenie w ten sposób nowych obszarów wiedzy, dla nowych zastosowań.

K_K05: Dostrzega i wartościuje problemy moralne i etyczne związane z tradycją karnawału w kulturze europejskiej, takie jak tradycja zabawy rozumianej jako część kultury symbolicznej, a więc autotelicznej, „świątecznej”, o twórczym ładunku profanowania i odzyskiwania elementów kultury zawłaszczonych przez procesy jej instrumentalizacji ideologicznej bądź rynkowej, o tradycję specyficznego „światopoglądu” karnawałowego, który tworzy perspektywę oglądu rzeczywistości pełną ambiwalencji i twórczej niestabilności, także tradycję płynnego przechodzenia kategorii śmiechu i powagi (a nawet tragizmu, którą ucieleśnia postać błazna). Stanowi to podstawę do umieszczenia swojej lub cudzej twórczości w kontekście kultury karnawału lub w różnych kontekstach społecznych.

Metody i kryteria oceniania:

Wymagania dotyczące zaliczenia

w przypadku systemu pracy online podstawą do zaliczenia przedmiotu jest opracowanie wypowiedzi pisemnej na zadany temat

Zakres tematów:

1. Antropologiczna i kulturowa genealogia ludyczności.

2. Kulturotwórcze znaczenie karnawału (teoria karnawalizacji Michaiła Bachtina)

3. Kulturotwórcze funkcje gry i zabawy (żywioł gry i zabawy w teorii Rogera Caillois)

4. Człowiek zabawy w teorii Johana Huizingi

5. Zabawa jako instrument profanacji w ujęciu Giorgio Agambena

6. Historia karnawału w kulturze: przednowoczesnej (sakralne korzenie karnawału w starożytności, „wojna postu z karnawałem” w kulturze średniowiecza), w nowoczesnej (racjonalizacja i dyscyplinowanie zabawy karnawałowej), w ponowoczesnej (konsumpcyjne uprzedmiotowienie idei zabawy)

7. Błazen jako „nosiciel” idei karnawału

8. Od Bertolda do Bustera Keatona (uniwersalny charakter i żywotność tradycji błazeńskiej w kulturze Zachodu)

9. Śmiech jako wyraz oporu, buntu i emancypacji: (śmiech jako narzędzie demaskacji fałszywej powagi władzy, opresji i przemocy, śmiech jako nośnik ambiwalencji w jednowymiarowym świecie ideologii, idea twórczego oporu poprzez śmiech, wspólnotowy wymiar śmiechu, karnawał obywatelski)

11. Śmiech i presja ideologiczna: (problem instrumentalizacji śmiechu w kontekście presji ideologii totalitarnych)

12. Idea karnawału i ludyczności w kulturze popularnej: (problem niejednoznaczności kultury popularnej; między ideologią konsumpcji a tradycją ludyczno-karnawałową)

13. Komiks jako dzieło ludyczne (komiks jako egzemplifikacja żywotności pierwiastków ludycznych we współczesnej kulturze popularnej).

Metody dydaktyczne:

Metody dydaktyczne w kształceniu online: metody służące prezentacji treści, metody wymiany i dyskusji.

Zajęcia prowadzone zdalnie na platformie MS Teams

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy wtorek, 16:45 - 18:15, (sala nieznana)
Marcin Jaworski 25/30 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)