Wojska specjalne 2751-BN-S1-2-SP-WS
Konwersatorium (KON) Semestr zimowy 2022/23

Literatura obowiązkowa

Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, BBN, Warszawa 2013.

Denece Eric, Historia oddziałów specjalnych, Bellona SA, Warszawa 2009.

Graeme Stewart, SAS. Elita wojsk brytyjskich, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1999.

Korczyński Grzegorz, Polskie oddziały specjalne w II wojnie światowej, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2006.

Królikowski Hubert, Historia działań specjalnych: od wojny trojańskiej do II wojny światowej, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004.

Królikowski Hubert, Wojskowa Formacja Specjalna "Grom" im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej, Gdański Dom Wydawniczy, Gdańsk 2002. Kwećka Roman, Gryga Marek, Siły specjalne w kontekście współczesnych zagrożeń, AON, Warszawa 2002. 

Mike Ryan, Encyklopedia oddziałów specjalnych. Taktyka, historia, strategia, uzbrojenie, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003.  

Nadel Joel, Wright Jon, Komandosi amerykańscy, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1997.

Sroka Paweł., Pacek Bogusław, Kubiński Marek (red.), Wojska specjalne w systemie obronnym RP – aspekty organizacyjne, doktrynalne i modernizacyjne, AON, Warszawa 2013.

Stilwell Aleksander, Informator o SAS i jednostkach elitarnych. Siły specjalne w akcji. Operacje jednostek elitarnych 1991-2011, Wydawnictwo Vesper, Kraków 2014.

Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2014.

Literatura uzupełniająca

Depa Wojciech, Modus Operandi sił specjalnych, Tom IV, Taktyka czerwona, Avalod, Kraków 2013.

Hermann Henryk, Działania specjalne (wczoraj-dziś-jutro), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001.

Leebaert Derek, Historia oddziałów specjalnych i tajnych operacji od Achillesa do Al-Kaidy, Wyd. Jeden Swiat, Warszawa 2010.

Markowski Wiktor, Miliaczenko Wiktor, Specnaz w Afganistanie, Dom Wydawniczy Bellona Warszawa 2002.

Miller Russell, Komandosi, Amber, Warszawa 2000.

Pyś Przemysław, Podręcznik taktyki Rangersów, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2011.

Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2002.

Stilwell Alexander, Jednostki specjalne w akcji: Afganistan, Afryka, Bałkany, Irak, Ameryka Południowa, Wyd. Muza, Warszawa 2009.

Zaloga Steven, Berety z gwiazdami. Radzieckie wojska powietrznodesantowe, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003.

WIEDZA

Znajomość:

1. Zagrożeń, ich przyczyn i konsekwencji dla bezpieczeństwa narodowego, oraz wpływu zagrożeń na procesy zmian w systemie zapewnienia bezpieczeństwa, także w obszarze wykorzystania Wojsk Specjalnych (K_W08).

2. Podstawowych zagadnienia z zakresu funkcjonowania i organizacji systemu bezpieczeństwa narodowego Polski, w tym umiejętność oceny wpływu Wojsk Specjalnych na funkcjonowanie systemu obronnego państwa (K_W4).

3. Podstawowych pojęć używanych w badaniach nad bezpieczeństwem narodowym, w tym terminologii związanej z użyciem i działaniem Wojsk Specjalnych (K_W7).

UMIEJĘTNOŚCI

1. Wykorzystywania uzyskanych informacji dla potrzeb praktycznego rozwiązywania problemów sfery bezpieczeństwa, szczególnie w aspekcie użycia i działania Wojsk Specjalnych (K_U4).

2. Posługiwania się podstawowymi pojęciami używanymi w nauce o bezpieczeństwie narodowym, w tym właściwie posługuje się terminologią związaną z wykorzystaniem Wojsk Specjalnych (K_U5).

3. Przygotowania pisemnych wypowiedzi dotyczące problematyki szeroko pojmowanego bezpieczeństwa, stawiania tez oraz artykułowania i uzasadniania własnych poglądów w sprawach bezpieczeństwa (roli i zadań WS - K_U17)

4. Analizy przyczyn i uwarunkowań konkretnych wydarzeń zbrojnych oraz wpływu Wojsk Specjalnych na ich wynik (K_U18).

KOMPETENCJE

1. Student rozumie potrzebę nieustannego uczenia i aktualizowania swojej wiedzy, umiejętności oraz kompetencji, także w zakresie rozwoju WS (K_K01).

2. Student wskazuje i rozumie znaczenie priorytetów w działaniach na rzecz bezpieczeństwa oraz uzasadnia znaczenie WS dla bezpieczeństwa narodowego (K_K03).

3. Student ma świadomość znaczenia i poziomu swojej wiedzy z zakresu bezpieczeństwa, w tym roli i wykorzystania WS (K_K08).

Przedmiot kończy się zaliczeniem z oceną.

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest zespołowe (zespoły po 3-4 osoby) wykonanie 2 projektów w formie referatów lub prezentacji multimedialnych z tematyki realizowanej podczas zajęć oraz aktywny udział w zajęciach (ocena ciągła), w tym umiejętność konwersacji, wyrażania własnych opinii, poglądów i rozwiązań w kwestii bezpieczeństwa.

Z najważniejszych zagadnień lub zagadnień słabo opanowanych będą realizowane testy sprawdzające wiedzę.

Tematyka zajęć, w czasie których student był nieobecny, powinna być zaliczona indywidualnie w możliwie najbliższym terminie.

Ocena końcowa z zaliczenia przedmiotu stanowi średnią arytmetyczną z wszystkich ocen uzyskanych przez studenta w czasie semestru.

I. POJĘCIE WOJSK I DZIAŁAŃ SPECJALNYCH

1. Podstawowe kwestie terminologiczne: działania specjalne, operacje specjalne, siły (wojska) specjalne.

2. Rodzaje działań specjalnych i ich charakterystyka.

3. Organizacja i funkcjonowanie współczesnych sił specjalnych

(rola i cechy wojsk specjalnych, struktury i wyposażenie, selekcja i szkolenie, taktyka)

II. HISTORIA DZIAŁAŃ SPECJALNYCH

1. Starożytność

(Troja, Persja, Rzym, Japonia, Ameryka Północna)

2. Wiek XIX

(armia napoleońska)

3. Okres międzywojenny

(ZSRR, Niemcy)

4. Działania specjalne w II wojnie światowej

- siły specjalne Rzeszy Niemieckiej,

- alianckie siły specjalne,

- radzieckie operacje specjalne.

5. Działania specjalne w okresie zimnej wojny

(USA w Wietnamie, ZSRR w Afganistanie).

III. GENEZA WOJSK (DZIAŁAŃ) SPECJALNYCH W POLSCE

1. Działania specjalne w średniowieczu oraz w okresie powstań narodowych.

2. Polskie oddziały specjalne w II wojnie światowej:

- formacje spadochronowe na Zachodzie

(Cichociemni, 1. Brygada Spadochronowa)

- polskie oddziały Commando

(Samodzielna Kompania Comando, 2. Batalion Komandosów Zmotoryzowanych)

- Oddziały Dyspozycyjne „Kedywu” Komendy Głównej Armii Krajowej

(MOTOR, OSA, AGAT, ANATOL, batalion ZOŚKA)

3. Polskie oddziały specjalne w okresie powojennym (do 1990 r.)

- 1 Batalion Szturmowy – Dziwnów,

- Jednostka Wojskowa Formoza - Gdynia,

- samodzielne kompanie specjalne (48, 56, 62).

IV. WSPÓŁCZESNE WOJSKA SPECJALNE W POLSKIM SYSTEMIE OBRONNYM

1. Proces tworzenia Wojsk Specjalnych w okresie transformacji ustrojowej (po 1989 r.) (kształtowanie się dowództwa, formowanie jednostek, uzyskanie statusu odrębnego rodzaju Sił Zbrojnych)

2. Struktura, zadania, wyposażenie i tradycje współczesnych Wojsk Specjalnych RP:

- Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych,

- Jednostka Wojskowa GROM

- Jednostka Wojskowa Komandosów,

- Jednostka Wojskowa FORMOZA,

- Jednostka Wojskowa NIL,

- Jednostka Wojskowa AGAT,

- 7. eskadra działań specjalnych.

V. ZNACZENIE SIŁ SPECJALNYCH DLA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

1. Rola i zadania Wojsk Specjalnych w systemie obronnym państwa.

2. Polski model budowy Wojsk Specjalnych

3. Doświadczenia i wnioski z funkcjonowania Wojsk Specjalnych w Siłach Zbrojnych RP.

4. Determinanty efektywności operacji specjalnych na przykładzie działań w Iraku i w Afganistanie.

VI. FORMACJE SPECJALNE CZOŁOWYCH PAŃSTW

1. Wojska Specjalne USA

- Dowództwo Operacji Specjalnych Armii USA

- Rangers

- Delta Force

- Naval Special Warfare Development Group (DEVGRU lub SEAL)

- US Army Special Forces (Zielone Berety)

2. Wojska Specjalne Rosji

- Dowództwo sił specjalnych

- Specnaz

- Grupa Alfa

3. Wojska Specjalne Wielkiej Brytanii

- Special Air Service (SAS)

- Special Boat Service (SBS)

VII. WSPÓŁCZESNE OPERACJE JEDNOSTEK ELITARNYCH ORAZ TENDENCJE ROZWOJOWE WOJSK SPECJALNYCH

1. Tajna polska operacja pk. „Most” (1990-92 r.)

2. Amerykańska „Operacja Trójząb Neptuna” (2011 r.)

3. Rosyjska operacja specjalna w moskiewskim teatrze na Dubrowce

(2002 r.)

4. Możliwe kierunki rozwoju wojsk specjalnych

Metody eksponujące: pokaz,

Metody podające: opis, pogadanka

Metody poszukujące: ćwiczeniowa, doświadczeń, projektu, referatu.