Antropomotoryka 2800-ANTTIR-3-S1
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2023/24

Literatura obowiązkowa

1. Osiński W. Antropomotoryka. AWF. Poznań. 2018.

2. Wilczewski A., Chaliburda I., Saczuk J. Antropomotoryka - przewodnik do ćwiczeń. PZWL. Warszawa. 2011.

3. Raczek J. Antropomotoryka. Teoria motoryczności człowieka w zarysie. PZWL. Warszawa. 2010.

4. Fugiel J. i wsp. Motoryczność człowieka. Podstawowe zagadnienia z antropomotoryki. MedPharm Polska. Wrocław. 2017.

5. Sozański H. Podstawy teorii treningu sportowego. COS. Warszawa. 1999.

Literatura uzupełniająca

1. Antropologia i antropomotoryka. Wybór zagadnień. Red. Sokołowski, Marek . : Silva Rerum, 2020, 210 s. ISBN 978-83-66353-49-7.

2. Drabik J. Sprawność fizyczna i jej testowanie u młodzieży szkolnej. AWF. Gdańsk. 1992.

3. Drozdowski Z. Antropologia a kultura fizyczna. AWF. Poznań. 1996.

Grabowski H. Teoria fizycznej edukacji. WSiP. Warszawa. 1999.

4. Kowalik S. (red.). Kultura fizyczna osób z niepełnosprawnością. Gdańsk. 2009.

5. Nowotny J. i wsp. Kształcenie umiejętności ruchowych. ŚAM. 2002.

6. Kształtowanie siły mięśniowej w stanach patologicznych. Tarnów. 2000.

7, Perkowski K. Metodyczne podstawy treningu sportowego. COS. Warszawa. 1998.

W zakresie:

wiedzy:

K_W01 - ma wiedzę w zakresie

kategorii pojęciowych oraz terminologii

turystyki i sportu, interdyscyplinarnego

charakteru zjawiska turystyki, miejsca i

znaczenia turystyki i sportu w systemie

nauk i ich powiązania z innymi

dyscyplinami naukowymi z obszaru

nauk przyrodniczych, społecznych oraz

obszaru nauk medycznych, nauk o

zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej

K_W05 - w zaawansowanym stopniu

zna i rozumie zjawiska i procesy

przyrodnicze, ekologiczne, fizycznogeograficzne i społeczno-ekonomiczne,

kształtujące i organizujące przestrzeń

turystyczną (w tym walory przyrodnicze

i antropogeniczne)

K_W06 - posiada wiedzę z zakresu

ochrony przyrody i zasady

zrównoważonego rozwoju i zachowania

bioróżnorodności

K_W07 - posiada wiedzę na temat

historii, kultury, architektury, sztuki,

dziedzictwa kulturowego i

przyrodniczego, krajoznawstwa oraz ich

znaczenia dla turystyki i aktywnego

wypoczynku

K_W08 - w zaawansowanym stopniu

wie jak wykorzystywać potencjał,

walory przyrodnicze i antropogeniczne

na potrzeby tworzenia przedsięwzięć

związanych z zagospodarowaniem

turystycznym i rekreacyjnym przestrzeni

geograficznej

K_W09 - ma wiedzę dotyczącą

procesów komunikowania

interpersonalnego i społecznego, ich

prawidłowości i zakłóceń

W zakresie:

umiejętności:

K_U01 - potrafi wykorzystywać różne

źródła informacji dotyczące branży

turystycznej i sportowo-rekreacyjnej, w

tym literaturę przedmiotu

K_U08 - posiada specjalistyczne

umiejętności ruchowe z zakresu

wybranych form aktywności fizycznej

(rekreacyjnych, zdrowotnych,

sportowych i estetycznych)

uwzględniając elementy środowiska

przyrodniczego, uwarunkowania

zdrowotne, poznawcze, dydaktyczne

oraz wychowawcze

W zakresie:

kompetencji społecznych:

K_K01 - rozumie potrzebę uczenia się

przez całe życie oraz potrzebę

ustawicznego uzupełniania wiedzy i

uczestnictwa w różnych formach

doskonalenia z zakresu turystyki,

rekreacji i sportu

K_K08 - stosuje zasady bezpieczeństwa

w pracy własnej i innych wykazując

odpowiedzialność zwłaszcza w stanach

zagrożenia

Wiedza

K_W01, K_W05, K_W06, K_W07, K_W08, K_W09 - Sprawdziany ustne.

Umiejętności

K_U01, K_U08 - Sprawdziany ustne i praktyczne w formie sprawozdań ustnych, prezentacje opracowanego i przyswojonego materiału.

Kompetencje społeczne

K_K01, K_K08 – praktyczna realizacja testów sprawnościowych, obserwacja rozwoju naukowego studenta, obserwacja umiejętności ruchowych studenta i interpretacji wyników testów sprawności fizycznej.

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest:

- teoretyczne przygotowanie i odbycie seminariów, ocena w zakresie 2-5 punktów każde zajęcia. Opuszczenie zajęć wymaga indywidualnego odrobienia po uprzednim przedstawieniu zwolnienia lekarskiego lub urzędowego;

- przedstawienie prezentacji z wybranych wcześniej tematów, ocena w zakresie 2-5 pkt.);

- wykazanie opanowania wiedzy teoretycznej i praktycznej na sprawdzianie (kolokwium), ocena w zakresie 2-5 punktów.

O końcowej ocenie z przedmiotu decyduje średnia arytmetyczna ocena ze sprawdzianów (kolokwiumów), uzyskanych w czasie semestru, zaliczenie ustne z oceną.

Co odpowiada

Ćwiczenia

Zaliczenie ustne z oceną z trzech losowanych zagadnień, 2 kolokwiumy poprzedzające z dwóch zagadnień, sprawdzające wiedzę z zakresu realizowanych efektów kształcenia.

Określenie poziomu opanowania realizowanych efektów kształcenia odbywa się w formie oceniania podsumowującego semestralny cykl kształcenia w formie sprawdzianu ustnego.

Kryteria różnicujące oceny.

1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 65-70% - ocena dostateczna (3,0).

Bardzo ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 70-75% - ocena dostateczna plus (3,5).

Ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 75-80% - ocena dobra (4,0).

Poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 80-85% - ocena dobra plus (4,5).

Bardzo poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 85-100% - ocena bardzo dobra (5,0)

Bardzo poszerzony i pogłębiony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

Ćwiczenia:

I. MOTORYCZNOŚĆ LUDZKA JAKO PRZEDMIOT TEORETYCZNEGO

POZNANIA

1. Pierwsze refleksje i rozwój badań nad motorycznością człowieka

2. Kierunki badań nad motorycznością ze szczególnym uwzględnieniem poszukiwań prowadzonych na potrzeby wychowania fizycznego

3. Różne orientacje i subdyscypliny podejmujące problematykę sprawności fizycznej i motoryczności. Szczególne problemy antropomotoryki

II. SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA I MOTORYCZNOŚĆ CZŁOWIEKA: PODSTAWOWE

POJĘCIA I ICH ASPEKTY

1. Sprawność fizyczna i jej znaczenie dla przejawów motoryczności człowieka

2. Koncepcja „health - related fitness" jako teoretyczna podstawa kształcenia

sprawności fizycznej

3. Motoryczność człowieka - różne koncepcje pojęciowe i klasyfikacyjne

III. ROZWÓJ MOTORYCZNY CZŁOWIEKA W PROCESIE ONTOGENEZY

1. Rozwój motoryczny w okresie noworodkowym i niemowlęcym

2. Rozwój motoryczny w okresie poniemowlęcym i przedszkolnym

3. Rozwój motoryczny w okresie młodszym szkolnym

4. Rozwój motoryczny w okresie pokwitania i młodzieńczym

5. Motoryczność wieku dorosłego i dojrzałego

6. Motoryczność a zjawisko starzenia się i okres starości

IV. GENETYCZNE UWARUNKOWANIA PREDYSPOZYCJI I ZDOLNOŚCI

MOTORYCZNYCH ORAZ PROBLEM WYTRENOWALNOŚCI

1. Współczesne kierunki poszukiwań oraz podstawy dziedziczenia wielogenowego

2. Ogólny przegląd metod badań

3. Wyniki badań nad genetycznymi uwarunkowaniami predyspozycji i osiągnięć

motorycznych

4. Badania nad identyfikacją markerów genetycznych

5. Problem wytrenowalności oraz związek z genotypem

V. ŚRODOWISKOWE UWARUNKOWANIA SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ

1. Pojęcie środowiska i rodzaje czynników

2. Typy zmian przystosowawczych, ekosensytywność a okresy sensytywne

3. Czynniki i metody pomiaru zróżnicowania środowiska społeczno-ekonomicznego oraz kulturowego

4. Wyniki badań nad społecznymi uwarunkowaniami sprawności fizycznej

i motoryczności człowieka

5. Oddziaływanie najbliższego otoczenia i form organizacyjnych na aktywność

fizyczną

VI. MORFOLOGICZNE UWARUNKOWANIA MOTORYCZNOŚCI CZŁOWIEKA

1. Kinantropometria jako specyficzna dziedzina nauki. Teoretyczne podstawy badań

2. Wielkość ciała osobnika a jego możliwości motoryczne - ogólne prawidłowości

3. Kierunki poszukiwań morfologicznych uwarunkowań sprawności motorycznej

4. Liniowość i nieliniowość powiązań parametrów morfologicznych i motorycznych

5. Znaczenie poziomu otłuszczenia ciała dla sprawności motorycznej

6. Dojrzewanie i rośniecie a zmiany w motoryce

VII. TEORETYCZNE PRZESŁANKI PROCESU UCZENIA SIĘ I NAUCZANIA

CZYNNOŚCI RUCHOWYCH

1. Społeczne potrzeby uczenia się czynności ruchowych

2. Pojęcie uczenia się motorycznego

3. Etapy uczenia się oraz uczenie się nawykowe i uczenie się rozwiązywania

problemu

4. Tworzenie współczesnych teorii i modeli uczenia się motorycznego

5. Determinanty przebiegu i efektów oraz gotowości do uczenia się motorycznego

6. Nauczanie motoryczne w świetle potrzeb praktyki dydaktycznej

VIII. POMIAR W BADANIACH NAD SPRAWNOŚCIĄ FIZYCZNĄ I MOTORYCZNOŚCIĄ CZŁOWIEKA

1. Potrzeba definiowania badanego obiektu. Metody jakościowe a ilościowe

2. Określenie, właściwości i potrzeba pomiaru

3. Typy skal pomiarowych

4. Kryteria poprawności testów w badaniach nad sprawnością fizyczną i motorycznością

5. Klasyfikacje i uwagi krytyczne o metodzie testowej

IX. PRZYKŁADOWE METODY OCENY SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (MOTORYCZNEJ)

X. PODSTAWOWE PRZESŁANKI KONSTRUKCJI I REALIZACJI PROGRAMU

AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ

1. Różnorodność potrzeb i ograniczenia w stanowieniu celów kształtowania sprawności fizycznej

2. Anaerobowy i aerobowy system dostarczania energii jako podstawa klasyfikacji typów wysiłku fizycznego

3. Metody oddziaływania wysiłkiem fizycznym

4. Zasady w realizacji programu treningu

5. Główne elementy w konstrukcji programu treningu

6. Struktura jednostki treningowej

7. Prowadzenie programu aktywności fizycznej

XI. ZDOLNOŚCI SIŁOWE I ZNACZENIE TRENINGU Z OPOREM

(SIŁOWEGO)

1. Potrzeby treningu siłowego, zagadnienie definicji i pomiaru

2. Zmienność w ontogenezie oraz znaczenie treningu w zależności od wieku i płci

3. Zagadnienie adaptacji, efekty i ograniczenia w treningu siłowym

4. Wielkość obciążenia w treningu siłowym

5. Typy, reguły i różne cele treningu siłowego

6. Specjalne środki ostrożności

XII. ZDOLNOŚCI SZYBKOŚCIOWE (ANAEROBOWE) I ICH KSZTAŁCENIE

1. Anaerobowe (beztlenowe) źródła energii oraz pojęcie zdolności szybkościowych

2. Elementarne formy przejawiania się szybkości oraz fazy zwiększania i stabilizacji prędkości

3. Zmienność zdolności szybkościowych (anaerobowych) w ontogenezie i ich

uwarunkowania

4. Warunki skutecznego kształcenia zdolności szybkościowych (anaerobowych)

5. Kontrola poziomu szybkości i charakterystyk anaerobowych

XIII. ZDOLNOŚCI WYTRZYMAŁOŚCIOWE (AEROBOWE) I TRENING

ZDROWOTNY

1. Znaczenie oraz pojęcie wydolności tlenowej i zdolności wytrzymałościowych

2. Specyfika przemian i klasyfikacje wysiłków wytrzymałościowych

3. Ocena zdolności wytrzymałościowych

4. Ontogenetyczna zmienność wydolności tlenowej i zdolności wytrzymałościowych

5. Wskazania do rozwoju wytrzymałości i treningu zdrowotnego

XIV. GIBKOŚĆ CIAŁA - JEJ UWARUNKOWANIA, POMIAR, TRENING ORAZ

ZNACZENIE

1. Gibkość ciała i jej uwarunkowania

2. Pomiar gibkości ciała

3. Trening gibkości ciała

4. Znaczenie gibkości w sporcie i codziennej aktywności życiowej oraz w przeciwdziałaniu bólom kręgosłupa

XV. ZDOLNOŚCI KOORDYNACYJNE I ICH ZNACZENIE

1. Pojęcie zdolności koordynacyjnych i ich kryteria oceny

2. Neurofunkcjonalne uwarunkowania zdolności koordynacyjnych

3. Zagadnienia struktury zdolności koordynacyjnych

4. Zmienność koordynacyjnych zdolności motorycznych w ontogenezie

5. Warunki i sposoby skutecznego kształcenia koordynacyjnych zdolności moto

rycznych

6. Diagnostyka koordynacyjnych zdolności motorycznych

XVI. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W OPTYMALIZACJI MASY I SKŁADU CIAŁA

1. Pojęcie i ocena zjawiska nadwagi i otyłości

2. Typy otyłości oraz przyczyny występowania nadwagi i otyłości

3. Zasady i praktyka postępowania w dążeniu do redukcji masy ciała

4. Program ukierunkowany na przyrost masy ciała

5. Program ukierunkowany na poprawę składu ciała

XVII. SYMETRIA I ASYMETRIA A MOTORYCZNOŚĆ CZŁOWIEKA

1. Różne rodzaje asymetrii

2. Zagadnienie lateralizacji i ręczności

3. Zagadnienie uwarunkowań leworęczności i problem przeuczania

4. Ontogenetyczna zmienność lateralizacji

5. Metody badania lateralizacji

6. Symetria, asymetria i leworęczność w sporcie oraz problemy treningu

symetryzacji ruchów

XVIII. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A STARZENIE SIĘ OSOBNIKA I POPULACJI

1. Wzrost znaczenia problematyki ludzi starych

2. Poziom sprawności i aktywności fizycznej w populacji ludzi starszych

3. Test sprawności fizycznej dla osób starszych (The Fullerton Functional Fitness Test)

4. Programy interwencyjne wspomagające funkcje organizmu i aktywność społeczną

5. Ryzyko osteoporozy i możliwości ograniczenia jej skutków

6. Problemy obniżonej równowagi i upadków u osób starszych

XIX. OCENA POZIOMU AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ

1. Definicja aktywności fizycznej i ogólne klasyfikacje metod jej oceny

2. Metody pomiaru oparte na obserwacji i kwestionariuszach

3. Mechaniczne i elektroniczne mierniki ruchu

4. Metody oparte na pomiarze fizjologicznym

Metody dydaktyczne:

Wykład: informacyjny, problemowy, konwersatoryjny

Ćwiczenia: dyskusja dydaktyczna, analiza przypadków, film, pokaz - prezentacja

Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- wykład konwersatoryjny

- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- biograficzna

- ćwiczeniowa

- referatu