Antropologia Kultury i Sztuki 1401-AKS-4L-DM
Wykład (WYK) Semestr letni 2023/24

Literatura zalecana (obowiązkowa)

Eliade M., (1998). Mit Wiecznego Powrotu. Warszawa: Wydawnictwo KR

Gadacz T. (2009). Historia filozofii XX wieku. Nurty tom 1, Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 24-54

Judt T. (2011). Wprowadzenie. Świat, który utraciliśmy (w:) T. Judt, Zapomniany wiek dwudziesty. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 11-35

Mencwel A. (red.) (2005). Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego

Nowicka E., (2005). Świat człowieka – świat kultury. Warszawa: PWN

Russell B. (2000). Dzieje filozofii Zachodu i jej związki z rzeczywistością polityczno-społeczną od czasów najdawniejszych do dnia dzisiejszego. Warszawa: Fundacja Aletheia

Szlachta B. (red.) (2004). Słownik społeczny. Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 902-914, 935-941

Literatura uzupełniająca

Bachtin M. Obrazy dołu materialno-cielesnego w powieści Rabelais’go (w:) A. Mencwel (red.) Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 17-22

Blumenberg H. (2017). Paradygmaty dla metaforologii, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, s. 27-59

Brach-Czaina J, (2018). Szczeliny istnienia. Warszawa: Dowody na Istnienie, s. 151-187

Brague R. (2012). Europa, droga rzymska, Warszawa: Teologia Polityczna

Benoit-Dusausoy A., Fontanie G. (red.) (2009). Literatura Europy. Historia literatury europejskiej. Gdańsk: słowo/obraz terytoria

Campbell J. (2007). Potęga mitu. Kraków: Znak

Croce B. (1998). Historia Europa w XIX wieku. Warszawa: Czytelnik

Englund P. (2003). Lata wojen. Gdańsk: Finna

Ferry L., Capelier C. (2018). Filozofia najpiękniejsza historia, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, s. 359-368

Foucault M. (2000). Historia seksualności. Warszawa: Czytelnik

Guriewicz A. (2005). „Cóż to jest… czas?” (w:) A. Mencwel (red.) Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 111-124

Heschel A. J. (2009). Szabat i jego znaczenie dla współczesnego człowieka. Kraków: Wydawnictwo Esprit

Hobsbawm E. (2013). Wiek rewolucji 1789-1848. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej

Judt T. (2011). Artur Koestler, wzorcowy intelektualista (w:) T. Judt, Zapomniany wiek dwudziesty. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 39-58

Judt T. (2011). Elementarne prawdy Primo Leviego (w:) T. Judt, Zapomniany wiek dwudziesty. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 59-81

Lear J. (2013). Nadzieja radykalna. Etyka w obliczu spustoszenia kulturowego, Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego

Loventhal D. Przeszłość to obcy kraj (w:) Respublica Numer 2000, nr 10, s. 142-151

Nora P. (2010). Czas pamięci (w:) Respublica Numer 2000, nr 10, s. 134-141

Otto R. (1968). Świętość. Warszawa: Książka i Wiedza

Pollack M. (2014). Skażone krajobrazy. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne

Santayana G. (2008). Nieobecność religii u Szekspira. (w:) Res Publica Nowa, wiosna/lato, s. 245-251

Szpakowska M. (red.) (2008). Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Walicki A. (2009). Ideologia narodowa Tadeusza Kościuszki (w:) A. Walicki, Kultura i myśl polska. Prace wybrane t.1, Naród, nacjonalizm, patriotyzm, s. 139-181

Efekty kształcenia – wiedza

• K_W03: Dysponuje rozszerzoną wiedzą na temat kontekstu historycznego, socjologicznego, artystycznego oraz antropologicznego dla występowania szeroko rozumianej kultury (w tym sztuk plastycznych) i jej różnorodnych zjawisk na przestrzeni dziejów. Ta wiedza jest powiązana z innymi dziedzinami współczesnego życia oraz pozwala na samodzielne rozpoznanie antropologicznego wymiaru kultury w określonych tekstach kultury, sztuki i życia społecznego.

• K_W04: Posiada rozszerzoną i uporządkowaną wiedzę w zakresie filozofii, psychologii a także antropologii kultury, historii, historii sztuki oraz społecznego i artystycznego rozwoju człowieka. Stanowi to podstawę do analizy głównych nurtów kultury dawnej i współczesnej pod kątem ich antropologicznego charakteru.

• K_W05: Ma pogłębioną wiedzę o naukach humanistycznych i społecznych, zwłaszcza w zakresie antropologii kultury oraz filozofii, psychologii i pedagogiki.

Efekty kształcenia –

umiejętności

• K_U09: Posiada pogłębione umiejętności badawcze i potrafi sformułować wnioski wskazujące kierunki dalszych badań.

• K_U10: Potrafi umiejętnie i odpowiedzialnie wypowiadać się w mowie i w piśmie na tematy związane z szeroko rozumianą antropologią kultury.

Efekty kształcenia –

kompetencje społeczne

• K_K01: Jest wrażliwy na antropologiczny kontekst występowania szeroko rozumianej kultury (w tym sztuki) – odmienny w poszczególnych epokach historycznych i świadomie wykorzystuje ten kontekst w swojej pracy zawodowej i posiada umiejętność krytycznej oceny.

• K_K03: Jest zdolny do samodzielnego integrowania nabytej wiedzy z różnych dziedzin, tak aby tworzyła nowe obszary inspiracji dla badań i wiedzy. Potrafi zastosować tak zintegrowaną wiedzę do aktywności w przestrzeni publicznej, społecznej i pozaartystycznej.

• K_K06: Wiedza na temat antropologii kultury, a więc na temat różnych przejawów zachowań antropologicznych (wizji i przejawów człowieczeństwa) w kulturze, buduje kompetencje do tego, że jest wrażliwy na problemy drugiego człowieka, wykazuje się postawą prospołeczną i poczuciem odpowiedzialności za innych oraz aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa regionu, kraju, Europy.

• K_K08: Posiada poparta doświadczeniem pewność w komunikowaniu się i umiejętność życia w społeczeństwie, przejawiająca się w szczególności przez integrację z innymi osobami w ramach różnych przedsięwzięć kulturalnych.

Wymagania dotyczące zaliczenia

zaliczenie semestru (roku) polega na realizacji zadania w postaci pracy pisemnej na zadany temat

na ocenę składa się: obecność na zajęciach, zaangażowanie i aktywność na zajęciach oraz ocena ze wspomnianej pracy.

dopuszcza się formy zaliczenia on-line - w przypadku systemu pracy online podstawą do zaliczenia przedmiotu jest opracowanie wypowiedzi pisemnej na zadany temat

Tematy realizowane w ramach wykładów:

• Antropologiczny wymiar kultury i sztuki (pojęcie kultury, świat kultury – świat człowieka, kultura symboliczna, autoteliczny i praktyczny charakter kultury i sztuki)

• Kultura, sztuka i sacrum (kultura przednowoczesna; sakralna waloryzacja świata, ład kosmiczny, podmiot w orbicie sacrum, czas sakralny, przestrzeń sakralna, przestrzeń mityczna, sztuka w orbicie sacrum, średniowieczna kultura karnawału)

• Kultura, sztuka i dyskurs racjonalny (kultura nowoczesna; racjonalna waloryzacja świata, podmiot w orbicie oddziaływania racjonalnego Rozumu, idea modernizacji, postępu i „twórczego niszczenia”, władza i ład nowoczesnego państwa, kultura wobec idei „konieczności historycznej”, „mity” kultury nowoczesnej)

• Kultura, sztuka i „płynna nowoczesność” (kultura ponowoczesna; konsumpcja jako główna narracja kultury współczesnej, kultura „Instant”, zanik hierarchicznego porządku kultury, podmiot w rzeczywistości „bez mapy i przewodnika”, kultura i kontekst globalizacji; „Inny” jako wyzwanie etyczne i kulturowe, kultura masowa, kultura popularna, sztuka popularna).

Metody dydaktyczne w kształceniu online: metody służące prezentacji treści, metody wymiany i dyskusji.

Zajęcia prowadzone zdalnie na platformie MS Teams