Nauka jest kobietą

„brak”

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

np.

- udział w wykładach - 30

- konsultacje z nauczycielem akademickim - 10

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

np.

- przygotowanie do wykładu - 7

- czytanie literatury - 15

- przygotowanie do egzaminu - 13

Łącznie: 75 godz. (3 ECTS)

W1: Ma wiedzę z zakresu podstawowych działów chemii, biologii oraz fizyki. (K_W01, K_W02, K_W03, K_W04)

W2: Zna i rozumie współzależność pomiędzy poszczególnymi składnikami przyrody i ich wpływem na otaczający świat. (K_W01, K_W02, K_W03, K_W04)

W3: Zna podstawy nauk przyrodniczych (rozumie pojęcia i prawa), terminologię i nomenklaturę chemiczną, biologiczną oraz z zakresu fizyki i astronomii. (K_W01, K_W02, K_W03, K_W04)

W4: Opisuje poszczególne rodzaje materiałów, ich właściwości i zastosowania. (K_W01, K_W02, K_W03, K_W13)

W5: Charakteryzuje właściwości związku w oparciu o jego budowę, potrafi opisać unikatowe właściwości materii, potrafi wskazać najważniejsze aspekty rozwoju technologii oraz nauki. (K_W01, K_W02, K_W03, K_W13)

W6: Zna podstawowe pojęcia z tematyki odkryć naukowych. (K_W01, K_W02, K_W03, K_W13)

U1: Utrwala podstawy wiedzy chemicznej zdobytej w szkole średniej, podstawowe definicje, nazewnictwo chemiczne, biologiczne oraz z zakresu fizyki i astronomii. Wykorzystuje zdobytą wiedzę do krytycznej analizy wpływu zmian cywilizacyjnych na otaczający świat. (K_U01, K_U03)

U2: Analizuje krytycznie zdobytą wiedzę. Potrafi krytycznie ocenić skutki ingerencji człowieka w środowisko i proponuje właściwe rozwiązania zapobiegające skutkom negatywnym lub je eliminujące. (K_U08, K_U11, K_U12, K_U14)

U3: Potrafi samodzielnie przygotować wystąpienie z zakresu badania struktury i właściwości fizykochemicznych materiałów. (K_U08)

U4: Potrafi podać przykłady najważniejszych odkryć naukowych w Polsce i na świecie i potrafi określić ich wpływ na rozwój cywilizacji. (K_U12)

K1: Samodzielnie i efektywnie pracuje z dużą ilością informacji. (K_K01)

K2: Myśli twórczo w celu udoskonalenia istniejących bądź stworzenia nowych rozwiązań. (K_K02, K_K05, K_K06)

K3: Zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności. (K_K01)

K4: Nawiązuje współpracę w grupie. (K_K02)

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład problemowy

- dyskusja

- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Jestem szczęśliwym ojcem dwóch przeuroczych córek. Od wielu lat prowadzę zajęcia na Wydziale Chemii obejmujące podstawy chemii, nanotechnologię, chemię medyczną, chemię instrumentalną, modelowanie komputerowe. Postanowiłem przywrócić równowagę w opowieści o przeszłości oraz nauce i dać głos kobietom, tym, których nie uwzględniono w podręcznikach historii lub o których opowiedziano za mało. Historia pełna jest kobiet, które zostały zepchnięte do ról żon sławnych mężów, ich muz, asystentek, opiekunek. Artystki, pisarki, polityczki, filozofki, i przede wszystkim naukowczynie – wyjątkowe kobiety, które wpłynęły na losy świata. Z ich dokonań świat czerpał i czerpie garściami.Interdyscyplinarny oraz popularnonaukowy wykład prezentuje wybrane zagadnienia związane z odkryciami/wynalazkami dokonanym przez te kobiety. Wszystkie omawiane zagadnienia zostaną przedstawione na tle epoki, której dotyczą. Duży nacisk zostanie położony też na podstawy naukowe badanych zagadnień.

Przedmiot adresowany do studentek(ów) pragnących poszerzyć swoją wiedzę o zagadnienia związane ze zrozumieniem roli odkryć/wynalazków (zarówno pozytywnym jak i negatywnym) w otaczającym świecie, ich wpływem na rozwój cywilizacji ludzkiej oraz podstaw naukowych omawianych zagadnień. Autor wykładu podejmie się odpowiedzi na m. in. następujące pytania oraz omówi poniższe zagadnienia:

1. Wstęp. Jaskółki nauki. Kobiety w nauce – krótka historia od starożytności do czasów współczesnych. Sytuacja polskich naukowczyń po odzyskaniu niepodległości. Laureatki Nagrody Nobla.

2. Zjawisko Matyldy. Efekt haremu. „Boeuf Strogonow”. Rozpraszająco seksowne. O naukowczyniach w starożytności i średniowieczu: Hypatia z Aleksandrii oraz Hildegarda z Bingen.

3. Kobiety w nauce - rewolucja naukowa (XVI-XVII wiek).

4. Sześć nobli w rodzinie - Maria Skłodowska-Curie i Irène Joliot-Curie. Terapia radowa.

5. Zapomniany geniusz: Lise Meitner - pierwsza dama fizyki jądrowej. Co w pierwiastkach piszczy?

6. O napięciach - Agnes Pockels oraz Katharine Burr Blodgett. Samopurządkowanie. Kapsułki liposomalne.

7. Medycyna. Biologia. Higiena. Szczepionki (Lady Montagu). Pieluchy jednorazowe. Podpaski. Noblistki.

8. Od węgla do DNA - Rosalind Franklin. Rentgenografia strukturalna. DNA origami.Komputer DNA.

9. Szkocka służąca – astronomka: Williamina Fleming. Harwardzkie Komputery. Czarna owca NASA – Katherine Johson. Niedoceniane astronomki.

10. Pierwszy programista w dziejach wcale nie był mężczyzną – Ada Lovelace. Kobiety z Bletchley Park. Zapomniana szóstka z ENIAC. Rocket Girls. Pilotki programu Mercury13. Hedy Lamarr - podwaliny wi-fi.

11. Kobiety IT. Pionierki internetu.

12. Noblistki i nie tylko. Niedocenione odkrywczynie. W cieniu kolegów. Medal Johna Batesa Clarka. Medal Fieldsa. Nnagroda Abela. Pierwsza dama fizyki – Laura Bassis. Pierwsza prawdziwa matematyczka – Sophie Germain.

13. Wynalazki. Od ciasteczek z kawałkami czekolady po zmywarkę.

14. Nanotechnologia jest kobietą. Od perowskitów do fotowoltaiki – Olga Malinkiewicz. Naładujmy maksymalnie bateryjki - Elżbieta Frąckowiak.

15. Co dalej? Feminizacja nauki.

Wykład zostanie zilustrowany licznymi prezentacjami.

1. P. Atkins, L. Jones, Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, PWN, Warszawa, 2004.

2. J. Bell, T. Hershman, A. Holland, Niezwykłe. 366 kobiet, które zmieniły bieg historii. Wydawnictwo Znak Koncept, 2022.

3. C. Criado-Perez, Niewidzialne kobiety. Jak dane tworzą świat skrojony pod mężczyzn, Wydawnictwo Karakter, 2020.

4. A. Derra, Kobiety (w) nauce. Kobiety (w) nauce: problem płci we współczesnej filozofii nauki i w praktyce badawczej. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 2013.

5. C. Evans, Pionierki Internetu. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2020.

6. M. Frąckiewicz, Superbohaterki: świat i wielkie odkrycia, Agencja Edytorska EZOP, 2017.

7. P. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN, Warszawa, 2015.

8. L. Jackson, Kosmiczne dziewczyny. 50 historii niezwykłych kobiet, które przyczyniły się do podboju kosmosu, Wydawnictwo Kobiece, 2018.

9. V. de Marchi Vichi, R. Fulci, Genialne dziewczyny. 15 historii niezywkłych kobiet, które przyczyniły się do rozwoju nauki. Wydawnictwo Kobiece, 2019.

10. P. Odifreddi, Geniusz kobiet: historie kobiet, które zmieniły świat nauki. Copernicus Center Press, 2021.

11. T. Pospieszny, Pasja i Geniusz. Wydawnictwo Po Godzinach, 2019.

12. J. Such, M. Szcześniak, Filozofia nauki, Wydawnictwo UAM, Poznań, 2000.

13. R. Swaby, Upór i przekora : 52 kobiety, które odmieniły naukę i świat. Agora, 2017.

14. A.K. Wróblewski, 300 uczonych. Prywatnie i na wesoło. Prószyński i S-ka, Warszawa 2018.

Metody oceniania:

- egzamin pisemny- W1, W2, W3, W4

Kryteria oceniania:

Zaliczenie na ocenę na podstawie pisemnego testu przeprowadzonego na platformie Modle. Egzamin pisemny testowy składający się z pytań jednokrotnego wyboru, spośród co najwyżej 5 ewentualności. Błędne wskazanie odpowiedzi jest równoznaczne z 0 punktów za pytanie. Poprawna odpowiedź – 1 punkt. Co najmniej 20 pytań w teście.

Zaliczenie egzaminu po osiągnięciu, co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania np. 10 punktów dla 20 pytań. Ocena bardzo dobra po uzyskaniu więcej niż 80% punktów. Pozostałe oceny proporcjonalnie w zakresie 50-80% punktów.

nie dotyczy