Surowce kosmetyczne i podstawy produkcji kosmetyków

Podstawowa wiedza z zakresu podstaw chemii ogólnej i organicznej

1. 30h wykład, 60h laboratorium, tj. 90 godzin kontaktowych,

2. 60h praca indywidualna,

3. 90h czas wymagany do przygotowania w procesie oceniania,

4. całkowity czas nakładu pracy studenta to 150h.

W1: Zna najważniejsze pierwiastki i ich związki; sposoby korelacji właściwości pierwiastków i ich podstawowych związków chemicznych z położeniem pierwiastka w układzie okresowym- K_W01

W2: Zna stany skupienia materii, oddziaływania międzycząsteczkowe - K_W08

W3: Zna podstawowe grupy surowców kosmetycznych oraz metody ich pozyskiwania – K_W13.

U1: Potrafi posługiwać się nazewnictwem chemicznym oraz pojęciami z zakresu chemii ogólnej – K_U01.

U2: Potrafi korelować właściwości pierwiastków i ich związków chemicznych z położeniem w układzie okresowym i powiązać właściwości chemiczne substancji z ich współczesnymi zastosowaniami. Umie powiązać strukturę surowca kosmetycznego z jego działaniami kosmetycznymi – K_U02.

U3: Posiada umiejętności wykonywania pomiarów podstawowych wielkości chemicznych oraz potrafi opracować wyniki eksperymentów chemicznych - K_U05.

U4: Potrafi zaprojektować proste eksperymenty fizyczne, analizować ich wyniki, i wyjaśnić zjawiska fizyczne zachodzące w otaczającym go świecie oraz rozwiązać podstawowe problemy w oparciu o prawa fizyki - K_U09.

U5: Umie znajdować relacje pomiędzy zachowaniem się materiałów podczas formowania i użytkowania a właściwościami fizykochemicznymi, budową i rodzajem struktury - K_U13.

K1: Kształtuje analityczne myślenie: samodzielnie i efektywnie pracuje z dużą ilością informacji, dostrzega zależności i poprawnie wyciąga wnioski posługując się zasadami logiki - K_K01.

K2: Myśli twórczo w celu udoskonalenia istniejących bądź stworzenia nowych rozwiązań – K_K02.

K3: Jest sumienny i dokładny, nastawiony na jak najlepsze wykonanie zadania – K_K03.

K4: Dąży do rozwoju: jest nastawiony na nieustanne zdobywanie nowej wiedzy, umiejętności i doświadczeń; widzi potrzebę ciągłego doskonalenie się i podnoszenia kompetencji zawodowych – K_K05.

K5: Pracuje systematycznie i ma pozytywne podejście do trudności stojących na drodze do realizacji założonego celu; dotrzymuje terminów; rozumie konieczność systematycznej pracy nad wszelkimi projektami – K_K06.

K6: W pełni samodzielnie realizuje uzgodnione cele, podejmując samodzielne i czasami trudne decyzje; potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w literaturze fachowej – K_K07.

K7: Nawiązuje i utrzymuje długotrwałą i efektywną współpracę z innymi; dąży do realizacji celów zespołu poprzez odpowiednie zaplanowanie i organizację pracy swojej i innych; motywuje współpracowników do zwiększenia wysiłku w celu osiągnięcia założonych celów – K_K09.

Wykład:

Wykład konwencjonalny z wykorzystaniem technik multimedialnych.

Laboratorium:

Samodzielna praca laboratoryjna.

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- laboratoryjna

Przedmiot omawia główne grupy surowców kosmetycznych: surowce tłuszczowe, konserwanty, czynniki zagęszczające, środki powierzchniowo czynne, związki zapachowe. Charakteryzuje podstawowe formy fizykochemiczne kosmetyków. Podaje ogólne zasady recepturowania prostych kosmetyków . Omawia budowę skóry i włosów oraz związki potrzebne do ich kondycjonowania.

Treści przedmiotu

Wykład ma za zadanie:

- scharakteryzować surowce tłuszczowe: alkohole tłuszczowe, kwasy tłuszczowe (ich nazewnictwo IUPAC i INCI), estry kwasów tłuszczowych i gliceryny, woski, lipidy niezmydlalne pochodzenia roślinnego i z ropy naftowej, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe.

- opisać konserwanty: kwasy organiczne ich sole i estry, aldehydy i donory formaldehydu, aminy, amidy, pirydyny, sole benzalkoniowe, fenole i ich pochodne, alkohole i ich pochodne, parabeny, antyutleniacze, witaminy.

- opisać czynniki zagęszczające: zagęszczanie micelarne i chlorek sodu, zagęstniki polimerowe, zagęszczanie biopolimerami

- scharakteryzować środki powierzchniowo-czynne: podział na anionowe, kationowe, amfoteryczne, obojętne, charakterystyka mydeł, mechanizm mycia i prania, tworzenie miceli, krytyczne stężenie micelarne, przykłady związków powierzchniowo-czynnych.

- opisać związki zapachowe: olejki eteryczne, aldehydy, ketony, terpeny, estry, otrzymywanie i oczyszczanie związków zapachowych.

- wyjaśnić formy fizykochemiczne: roztwory rzeczywiste, roztwory micelarne, żele i hydrożele, emulsje (tworzenie emulsji i stabilizacja, podstawowe emulgatory)

- podać podstawowe zasady recepturowania prostych kosmetyków: prosty płyn myjący i szampon oraz prosty krem nawilżający jako emulsja.

- opisać budowę skóry i włosów a także podać sposoby ich kondycjonowania przy użyciu odpowiednich związków chemicznych (humektanty, emolienty, hydrolizaty protein, bariera naskórkowa, czynniki okluzyjne, okluzja ciągła i nieciągła, renatłuszczanie, nawilżanie).

Pracownia:

- charakterystyka surowców kosmetycznych (temperatura wrzenia, temperatura topnienia, współczynnik załamania światła)

- otrzymywanie prostego szamponu i preparatu myjącego do ciała, zagęszczanie elektrolitem

- otrzymywanie prostych emulsji olej w wodzie i woda w oleju, charakterystyka otrzymanych emulsji, wyjaśnianie roli poszczególnych składników w recepturze

- wyodrębnianie lecytyny z jaja kurzego i otrzymywanie liposomów

- otrzymywanie związków zapachowych na drodze syntezy chemicznej i na drodze wyodrębniania z surowców naturalnych

- otrzymywanie mydła i jego charakteryzacja

- synteza wybranego parabenu i jego oczyszczanie

- analiza jakościowa substancji pomocniczych stosowanych w preparatach kosmetycznych

- badanie pH skóry i poziomu nawilżenia po zastosowaniu preparatów kosmetycznych (pomiary pH-metrem i korneometrem).

1. W.Malinka, Zarys chemii kosmetycznej, Volumed, Wrocław, 1999

2. Glinka R., Góra J., „Związki naturalne w kosmetyce” Warsaw Voice, Warszawa 2000.

3. Marcin Molski. Chemia piękna. PWN, Warszawa 2009

4. Marie-Claude Martini, Red. Waldemar Placek, Kosmetologia i Farmakologia Skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2007.

5. Romuald Czerpak, Agata Jabłońska-Trypuć, Roślinne surowce kosmetyczne, MedPharm Polska 2008.

6. Jan Przondo, Związki powierzchniowo-czynne i ich zastosowanie w produktach chemii gospodarczej. Wydawniztwo Politechniki Radomskiej, wydanie najnowsze, z roku 2010.

7. Beata Stanisz, Izabela Muszalska,Metody badania jakości surowców i produktów kosmetycznych. Uniwersytet Medyczny w Poznaniu 2009.

Po ukończeniu przedmiotu wykładu student:

opisuje podstawowe grupy surowców kosmetycznych, odpowiednio je nazywa, opisuje sposoby pozyskiwania surowców kosmetycznych, opisuje podstawowe formy fizyko-chemiczne kosmetyków, rozpoznaje właściwości związku po jego budowie, opisuje skład wybranych formuł kosmetycznych, interpretuje skład prostych kosmetyków myjących, interpretuje skład prostych preparatów nawilżających.

Egzamin pisemny w formie testu

nie dotyczy