Metodologia badań porównawczych

Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w problematykę i metodologię badań porównawczych. Zajęcia mają więc charakter przygotowawczy wobec innych zajęć z zakresu komparatystyki literacko-kulturowej. Dają podstawową wiedzę z zakresu historii dyscypliny, wskazują główne tendencje rozwojowe i najważniejsze paradygmaty badawcze, dostarczają pojęciowych i terminologicznych narzędzi niezbędnych do poznawania tekstów literackich i kulturowych w perspektywie porównawczej. Celem zajęć jest nie tylko zaznajomienie studentów z różnymi teoriami i przekazanie im pewnego zasobu wiedzy, ale przede wszystkim wyrobienie w nich umiejętności pracy z tekstami naukowymi, analizowania, zastosowania odpowiednich narzędzi, a także wyciągania wniosków pomocnych w pracy z tekstem literackim i kulturowym w perspektywie porównawczej. Efektem zajęć, dzięki zarysowaniu szerokiego tła społeczno-kulturowo-filozoficznego, ma być także umiejętność umieszczenia poszczególnych koncepcji na mapie humanistyki i nauk społecznych. Pozwolić ma to studentom na szukanie inspiracji także w innych dyscyplinach akademickich (co zgodne jest z dokonującym się współcześnie zwrotem kulturalistycznym i podejmowaniem badań o charakterze trans- i interdyscyplinarnym). Zajęcia będą miały – z jednej strony – układ problemowy, z drugiej – ze względu na proces dydaktyczny – chronologiczny.

Na zakres tematyczny zajęć w całym cyklu składają się z pięciu grup tematów, które realizowane będą przez cały rok akademicki (dwa semestry):

I. Zajęcia wprowadzające

[1] Zapoznanie studentów z planem zajęć, warunkami zaliczenia i literaturą przedmiotu. Ogólne wprowadzenie w problematykę zajęć. Komparatystyka literacka, literacko-kulturowa, badania porównawcze, literatura światowa, tertium comparationis, i in. Miejsce komparatystyki wśród innych nauk humanistycznych i społecznych. Inter- i transdyscyplinarność komparatystyki.

[2] Zarys historyczny komparatystyki – główne nurty, tendencje rozwojowe, przemiany, tradycje, szkoły.

II. Źródła, korzenie, pochodzenie

[3] Johann Gottfried Herder: języki, literatury, kultury, narody

[4] Johann W. von Goethe i J.P. Eckerman – korpus Weltliteratur, funkcjonowanie Weltmarkt

[5] Adam Mickiewicz i wykłady paryskie

[6] Słowianofilskie wycieczki i literatura oralna – inna genealogia

[7] Friedrich Nietzsche: ku antycznym źródłom

[8] W stronę metody (Hutcheson Macaulay Possnett, Paul Van Tieghem i in.)

III. Kryzys, wątpliwości, instytucjonalizacja

[9] „Humanizowanie” humanistyki – Michaił Bachtin

[10] Erich Auerbach o filologii i literaturze światowej

[11] Ernst Robert Curtius, Literatura europejska, w: Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł. i oprac. Borowski, Kraków 1997. (wybrane fragmenty)

[12] Kryzys – René Wellek

[13] René Etiemble – re-wizja: Comparaison ne pas raison

IV. Teoretyzowanie/polityzowanie

[14] Henry H.H. Remak – definicja i funkcja literatury porównawczej

[15]Strukturalizmy na Wschodzie i Zachodzie

[16] Myślenie (poli)systemowe – Itamar Even-Zohar; słowacka koncepcja międzyliterackości – Dionýz Ďurišin

V. Ku praktyce i literaturze/teorii prawdziwie światowej

[17] 1993 Raport Bernheimera

[18] Komparatystyka literacka a studia kulturowe/kulturoznawstwo

[19] Orientalizm Edwarda W. Saida i sukces teorii postkolonialnej

[20] Planetarność Gayatri Chakravorty Spivak

[21] David Damrosch i World Literature reaktywacja: czy tylko Global English?

[22] Hauna Saussy’ego obrona komparatystyki prawdziwie globalnej

[23] „-fonie”, feminizmy i postkolonializm

[24] Nowa literatura porównawcza Stevena Tötösy de Zepetneka: konstruktywizm

[25] Nowa komparatystyka Emily Apter

[26] Komparatystyka a translatologia

[27] Komparatystyka, interdyscyplinarność, intermedialność

[28] Poza Europę: chińska teoria literatury i praktyka czytelnicza

[29] Światowa literatura sanskrytu: w stronę inne glo(k/b)alności i teorii emocji

[30] Podsumowanie. Rzut oka na polskie podwórko

Szczegółowe zasady zaliczenia w poszczególnych semestrach wskazują osoby prowadzące. Zasady ogólne:

Pierwszym elementem podlegającym ocenie w każdym z semestrów będzie bieżące przygotowanie do zajęć i aktywne w nich uczestnictwo. Efekty z zakresu wiedzy będą sprawdzane przez weryfikację przygotowanych prezentacji i przeczytanej ze zrozumieniem lektury zadanej na poszczególne zajęcia. Pod uwagę będą brane i oceniane umiejętności studentów z zakresu wskazanego w efektach kształcenia. Kompetencje społeczne będą poddawane ciągłej ocenie w trakcie trwania zajęć stosownie do używanych metod dydaktycznych (np. praca z tekstem, w grupie, dyskusja, umiejętność korzystania z elementów wykładu w trakcie zajęć, itd.). Kompetencje społeczne będą sprawdzane również przez zastosowanie różnego rodzaju narzędzi dydaktycznych w trakcie zajęć o charakterze dyskusyjnym. Waga oceny bieżącej w ocenie końcowej: 50%.

Nieobecności powyżej dwóch zajęć wymagają zaliczenia stosownego materiału w formie wskazanej przez osobę prowadzącą zajęcia. Nieobecność na poziomie 50% zajęć uniemożliwia ich zaliczenie. Studenci mający indywidualną organizację lub tok studiów zobowiązani są do ustalenia formy zaliczenia zajęć przed ich rozpoczęciem lub w pierwszym okresie ich trwania.

Drugi element zaliczenia: po I sem. - praca pisemna, test lub inna forma wskazana przez prowadzącego; po II sem. - egzamin ustny z zakresu objętego programem obu semestrów, sprawdzający zdobytą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne. Lista zagadnień obowiązujących studentów na egzaminie jest przygotowana i archiwizowana przez egzaminatora, podobnie jak zagadnienia czy tematy na pracę pisemną lub test (i in.). Waga tego elementu w ocenie końcowej: 50%.

Do zaliczenia przedmiotu konieczne jest pozytywne zaliczenie wszystkich komponentów.