Stylistyka praktyczna

Student ma ogólną wiedzę z gramatyki współczesnego języka polskiego.

kanon (atrybut wycofany)

1) Godziny realizowane przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego - ćwiczenia - 30 godzin;

2) Godziny realizowane przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego w ramach indywidualnych konsultacji - 10 godzin;

3) Przygotowanie do zajęć: lektury i prace praktyczne (analiza tekstów zróżnicowanych stylistycznie bądź korekta i przygotowywanie tekstów) - 15 godzin;

4) E-learning (praca z wykorzystaniem platformy Moodle na podstawie materiałów przygotowanych przez prowadzącego) - 20 godzin.

W1: Student umie wyjaśnić pojęcie "stylu", scharakteryzować przedmiot badań oraz metodologię "stylistyki" jako dziedziny stojącej na pograniczu językoznawstwa i literaturoznawstwa - K_W16.

W2: Student zna kryteria wykorzystywane do wyróżniania odmian i stylów współczesnej polszczyzny - K_W16.

W3: Student umie wymienić cechy charakterystyczne poszczególnych odmian i stylów współczesnej polszczyzny - K_W23.

U1: Student umie analizować teksty z różnych odmian stylistycznych: określić przynależność stylistyczną danej wypowiedzi scharakteryzować zastosowane w niej środki stylistyczne i ich adekwatność, ocenić, czy wypowiedź w swojej warstwie językowej dobrze służy domniemanym celom nadawcy (funkcjom wypowiedzi) - K_U09; K_U10.

U2: Student umie tworzyć wypowiedzi różnorodne stylistycznie, z zastosowaniem środków językowych adekwatnych do typu wypowiedzi - K_U17.

K1: Zagadnienie odmian i stylów współczesnej polszczyzny wiąże się w sposób bezpośredni z nauką o społeczeństwie, dlatego też w trakcie zajęć studenci zyskują wiedzę o powiązaniach między istnieniem poszczególnych odmian języka a zróżnicowaniem społecznym jego użytkowników - K_K02.

K2: Podczas zajęć podejmowane są też zagadnienia grzeczności językowej, związanego z istnieniem odmian oficjalnej i nieoficjalnej języka polskiego, dlatego też studenci zyskują wiedzę oraz umiejętności z zakresu użycia różnych typów środków językowych w zależności od typu kontaktu między uczestnikami aktu komunikacji - K_K08.

- pokaz

- opis
- opowiadanie
- pogadanka

- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
- panelowa
- referatu
- studium przypadku

- metody ewaluacyjne
- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Celem zajęć jest zapoznanie studentów ze stylistycznym zróżnicowaniem współczesnej polszczyzny oraz doskonalenie umiejętności analizowania i samodzielnego tworzenia wypowiedzi zróżnicowanych stylistycznie.

1. Funkcje wypowiedzi a językowe ukształtowanie tekstu.

2. Przedmiot i zakres stylistyki. Pojęcie stylu. Kryteria wyróżniania odmian i stylów współczesnej polszczyzny.

3. Odmiany polszczyzny: mówiona i pisana.

4. Odmiany polszczyzny: oficjalna i nieoficjalna. Grzeczność językowa.

5. Środki stylistyczne:

a) Leksykalne środki stylistyczne;

b) Składniowe środki stylistyczne;

c) Inne typy środków stylistycznych.

6. Cechy dobrego stylu. Kompozycja i spójność wypowiedzi.

7. Style funkcjonalne i ich wyznaczniki.

a) potoczny;

b) urzędowy;

c) naukowy;

d) retoryczny;

e) styl publicystyczny. Język mediów a różne odmiany stylistyczne polszczyzny.

8. Terytorialne i środowiskowe zróżnicowanie polszczyzny: dialekty i socjolekty.

9. Stylizacja językowa i jej rodzaje.

LITERATURA PODSTAWOWA:

1. M. Bańko (red.), Polszczyzna na co dzień, Warszawa 2007 (wybrane rozdziały: Rozdz. 1. Siedem kanonów stylu komunikatywnego...; Rozdz. 2. ABC stylistyki; Rozdz. 4. ABC dobrego mówcy).

2. E. Bańkowska, A. Mikołajczuk (red.), Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, Warszawa 2003.

3. J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin 2001 (wybrane artykuły: Język ustny a język pisany; Styl potoczny; Styl urzędowy; Styl artystyczny; Styl naukowy; Terytorialne odmiany polszczyzny; Środowiskowe i zawodowe odmiany języka).

4. Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe, pod red. H. Karaś (http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php).

5. R. Grzegorczykowa, Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy [w:] Język a kultura. T.4. Funkcje języka i wypowiedzi, pod red. J. Bartmińskiego i R. Grzegorczykowej, Wrocław 1991, s.11-28 (w Internecie: www.lingwistyka.uni.wroc.pl/jk/spis04.htm).

6. G. Majkowska, H. Satkiewicz, Język w mediach, [w:] Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, pod red. Walerego Pisarka, Kraków 1999, s. 181-196.

7. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk (red.), Style współczesnej polszczyzny: przewodnik po stylistyce polskiej, Kraków 2013.

8.D. Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.

9. D. Zdunkiewicz-Jedynak, Ćwiczenia ze stylistyki, Warszawa 2010.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. S. Gajda (red.), Przewodnik po stylistyce polskiej, Opole 1995.

2. S. Gajda (red.), Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, Opole 2001 (wybrane artykuły: System odmian i jego dynamika rozwojowa; Język potoczny; Język artystyczny; Język naukowy; Język administracji; Dialekty; Odmiany regionalne).

3. H. Kurkowska, S. Skorupka, Stylistyka polska. Zarys, wyd. V z uzupełnieniami, red. S. Gajda, Warszawa 2001.

4. A. Wierzbicka, P. Wierzbicki, Praktyczna stylistyka, Warszawa 1970.

5. A. Wilkoń, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 2000.

Podstawy zaliczenia:

- Uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności);

- Aktywność świadcząca o znajomości literatury przedmiotu oraz wykonywanie ćwiczeń na zajęciach (W1, W2, W3, K1);

- Wykonanie w wymaganym terminie co najmniej 80% obowiązkowych zadań na platformie Moodle (są to zadania domowe do zajęć stacjonarnych oraz aktywności w ramach zajęć zdalnych; na ocenę dostateczną - 80%, na ocenę dobrą - 90%, na ocenę bardzo dobrą - 100% oraz zadania dodatkowe dla chętnych) (W1, W2, W3, U1, U2, K2);

-Zaliczenie końcowego sprawdzianu pisemnego (W1, W2, W3, U1, U2, K2), ocenianego zgodnie z poniższymi kryteriami:

– niedostateczny: mniej niż 60%;

– dostateczny: 60-69%;

– dostateczny plus: 70-74%;

– dobry: 75-84%;

– dobry plus: 85-90%;

– bardzo dobry: 91-100%.