Rodos jako centrum handlu zbożem w świecie greckim

– ma szczegółową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla archeologii przydatnych dla poznania świata antycznego (K_W06);

– zna i rozumienie metod analizy różnych wytworów kultury i ich interpretacji prowadzonych na gruncie wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych rozwijanych w archeologii, historii, epigrafice i numizmatyce (K_W07);

– ma ugruntowaną wiedzę z zakresu ochrony światowego dziedzictwa kulturowe-go (K_W09);

– posiada wiedzę pozwalającą na analizę i interpretację źródeł archeologicznych oraz innych wytworów cywilizacji, przydatnych dla poznania danej epoki w dziejach ludzkości (K_W12).

– potrafi wyszukiwać, analizować oraz oceniać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i metod archeologicznych oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy (K_U01);

– umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności prowadzenia badań, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (K_U03);

– posiada umiejętności merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułowania wniosków (K_U06).

– potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (K_K03);

– prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu archeologa (K_K04);

– wykazuje niezależność i samodzielność w myśleniu, rozumiejąc i szanując jednocześnie prawo innych osób do tego samego (K_K07).

O roli handlu w politycznym, gospodarczym i społecznym rozwoju świata antycznego napisano wiele. Klasycznym przykładem skutków rozwiniętej wymiany handlowej w V i IV w. p.n.e. jest import zboża do Aten. Wielokierunkowe studia nad tym tematem doprowadziły do nowych ocen historii politycznej i gospodarczej Aten i świata pontyjskiego.

Zmiany jakie zaszły w świecie greckim (i nie tylko) w okresie hellenistycznym doprowadziły do powstania nowych organizacji politycznych odmiennych od tworów starszych. jednym z wiodących ośrodków stało się Rodos. Lawirując między potęgami świata hellenistycznego, później także i Rzymem, utrzymało ono swoją wyjątkową pozycję przez ponad dwa stulecia. Specyficzna forma rządów w Rodos wpływała na bogactwo i kulturową pozycję miasta i wyspy. Archeologia, poprzez ocenę jednego aspektu - handlu zbożem pozwala na ocenę fenomenu politycznego, gospodarczego i społecznego Rodos.

Wyjątkowa pozycja polityczne i gospodarcza wyspy Rodos w okresie hellenistycznym była skutkiem umiejętnej dyplomacji, powiązań politycznych i pozycji gospodarczej. To dzięki temu bogactwo Rodos pozwoliło na wyjątkowy rozwój ośrodka, którego najpopularniejszym przejawem jest tzw. rodyjska szkoła rzeźby. Ale to sięgający daleko od ośrodka handel (o czym świadczą chociażby znaleziska rodyjskich amfor) doprowadził do tej zasobności. Wyjątkowa, "międzynarodowa" pozycja przypadła Rodos w handlu zbożem. Rodos stało się jego tak ważnym centru, iż zakładano w mieście "przedstawicielstwa" kupców z innych ośrodków. Pozycja Rodos była tak istotna, że niektórzy autorzy antyczni uznali Rodos za miejsce pośrednie między krainą największego zimna i regionem najcieplejszym. W III i II w.p.n.e. Rodyjczycy docierali do wszystkich niemal "zakątków" antycznego świata. Analiza handlu zbożem pozwala na ocenę powiązań międzynarodowych Rodos, sposobu rządów, specyficznego dla wyspy, przyczyn rozkwitu kulturalnego, ekspansji naukowej i technicznej (tzw. komputer z Rodos) oraz szeregu innych aspektów. Jednocześnie pozwala na nową analizę kwestii rodyjskiego kolosa i Nike z Samotraki, sposobu zabudowy miasta i unikatowych zwyczajów pogrzebowych. W efekcie także pozwala na odrzucenie szeregu mitów dotyczących wyspy Heliosa.

Wykaz zagadnień:

- Dlaczego Rodos?, Dlaczego handel zbożem?

- Początki potęgi. Aleksander III Wielki i Rodos.

- Kamiros, Ialyssos i Lindos. Powstanie Rodos.

- Handel rodyjski. Amfory, pieniądz, bogactwo

- Zboże - przedmiot handlu i manipulacje polityczne

- Rodos potęgą "światową". Rodyjski kolos.

- Rodos i Rzym

M.L. Bernhard, Greckie malarstwo wazowe, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966

M.L. Bernhard,Sztuka hellenistyczna, Warszawa 1980

R. M. Berthold, Rhodes in the Hellenistic Age, Ithaka-London 1984

Hellenistic Rhodes. Politics, Culture and Society, Aarhus 1999 (wybrane fragmenty)

V. Gabrielsen, The Naval Aristocracy of Hellenistic Rhodes, Aarhus 1997

L. Russo, Zapomniana rewolucja. Grecka myśł naukowa a nauka nowoczesna, Kraków 2005 (wybrane fragmenty)

R.R.R. Smith, Hellenistic sculpture, London 1991

Wiedza:

- zna dzieje, najistotniejsze zabytki i najważniejsze problemy w dziejach Rodos oraz wybrane problemy swiata hellenistycznego

-znajomość i zrozumienie metod analizy różnych wytworów kultury i ich interpretacji prowadzonych na gruncie wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych rozwijanych w archeologi, historii, epigrafice i numizmatyce

- ma podstawową wiedzę z zakresu ochrony światowego dziedzictwa kulturowego

- zna podstawowe metody badawcze i narzędzia warsztatu archeologa świata hellenistycznego

- rozwinie wiedzę pozwalającą na analizę i interpretację źródeł archeologicznych oraz innych wytworów cywilizacji, przydatnych dla poznania świata antycznego

Umiejętności

- rozwój praktyki samodzielnego zdobywania wiedzy i rozwijanie umiejętności prowadzenia badan, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego

-rozwinięcie umiejętności wyszukiwania, analizowania oraz oceniania informacji z wykorzystaniem różnych źródeł i metod archeologicznych

- rozwinięcie umiejętności merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułowania wniosków

- nabędzie wprawę w poprawnym redagowaniu, komentowaniu i uzupełnianiu przypisami przygotowywanych tekstów, zgodnie z kanonami przyjętymi w różnych dziedzinach nauk humanistycznych

- nabędzie praktykę w przygotowaniu wystąpienia ustnego w języku polskim, dotyczącego zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych kategorii źródeł

Kompetencje społeczne

- wykazuje niezależność i samodzielność w myśleniu, rozumiejąc i szanując jednocześnie prawo innych osób do tego samego

- potrafi współdziałać i pracować w zespole badawczym, między innymi prowadzącym badania wykopaliskowe

- potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania

- prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu archeologa

-ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dzie-dzictwa kulturowego

udział w dyskusji, w oparciu o opanowanie wskazanego materiału

przygotowanie krótkiego opracowania wybranego tematu

możliwość wyjazdu na wykopaliska na Rodos