Wstęp do archeologii

brak

przedmiot obligatoryjny

Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela (wykład) - 15 godzin - 0,5 ECTS;

Praca własna: zdobycie niezbędnej wiedzy do zaliczenia testu końcowego - 45 godzin - 2,5 ECTS

- zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela (ćwiczenia): 30 godz. - 1 ECTS

- praca własna: napisanie eseju związanego z tematyką realizowaną na

zajęciach oraz przygotowanie prezentacji multimedialnej: 30 godz. - 1 ECTS

- praca własna: zdobycie niezbędnej wiedzy do zaliczenia pisemnego

kolokwium: 30 godz. - 1 ECTS

– ma zaawansowaną wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii w systemie nauk oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej (K_W01);

– zna pojęcia i terminologie stosowane w archeologii (K_W02);

– ma zaawansowaną wiedzę metodologiczną oraz z zakresu teorii stosowanych w archeologii i w różnych kierunkach badań archeologicznych (K_W03);

– ma zaawansowaną wiedzę o powiązaniach archeologii z dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi (K_W05);

– zna i rozumie podstawowe metody analizy różnych wytworów kultury i ich interpretacji prowadzonych na gruncie wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych rozwijanych w archeologii (K_W07);

– ma zaawansowaną wiedzę o metodach badawczych i narzędziach warsztatu archeologa (K_W11).

– posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla archeologii (K_U02);

– potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla archeologii (K_U04);

– potrafi rozpoznawać różne rodzaje wytworów kultury oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich treści i znaczeń, w tym przynależności chronologiczno-kulturowej oraz funkcji (K_U05);

– rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie (K_U16);

– potrafi prawidłowo określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (K_K01);

– ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego (K_K03);

– rozumie rolę nauk humanistycznych, pokrewnych i współpracujących w kształtowaniu więzi społecznych na poziomie lokalnym i ponadlokalnym (K_K06);

– wykazuje podstawową odpowiedzialność i odwagę cywilną w przedstawianiu obrazu dziejów, zgodnego z aktualnym stanem wiedzy archeologicznej (K_K07).

– wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład wspierany środkami audiowizualnymi.

- ćwiczenia

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- referatu

Celem przedmiotu jest wprowadzenie do archeologii. W trakcie zajęć przedstawiona zastanie zarówno historia archeologii, jak i jej metody badawcze i sposoby interpretacji. Przedmiot ma dostarczyć praktycznych, metodycznych i teoretycznych podstaw do dalszej nauki archeologii.

Cel:

Celem przedmiotu jest wprowadzenie do podstawowych zagadnień dyscypliny - archeologia, prehistoria, prahistoria, ich rozumienie i miejsce wśród nauk humanistycznych i społecznych. Zapoznanie z podstawowymi typami źródeł archeologicznych i metodami ich interpretacji, oraz wiedzą na temat teorii interpretacji archeologicznej. Zrozumienie podstawowych definicji – kultura materialna, kultura archeologiczna, cywilizacja, krąg kulturowy. Próba wypracowania krytycznego spojrzenia na archeologiczny materiał źródłowy.

Tematyka zajęć:

– Miejsce archeologii we współczesnej nauce

– Historia archeologii

– Teoria archeologii – główne nurty

– Archeologia jako nauka humanistyczna i nauki ścisłe

– Metody datowania względnego i bezwzględnego

– Prospekcja przedwykopaliskowa (archeologia lotnicza, LiDAR, metody geofizyczne)

– Typy stanowisk archeologicznych i metody ich badań

– Źródła archeologiczne

– Podstawowe rodzaje publikacji archeologicznych, publikacje elektroniczne, ważne bazy źródłowe w internecie

– Aspekty prawne i etyczne archeologii

Abramowicz A., 1991, Historia archeologii polskiej w XIX i XX w., Warszawa — Łódź

Arnold J.H., 2001, Historia, Warszawa

Bahn P., 1997, Archeologia, Warszawa

Bahn P., 2003, Archeologia świata, Warszawa

Bahn, P. (red.), 2004, Archeologia: przewodnik, Warszawa

Barker, P., 1977, Techniques of Archaeological Excavations, London

Bass, G., 2008, Archeologia pod wodą. Wczesne lata, Warszawa – Londyn

Coles J., 1977, Archeologia doświadczalna, Warszawa

Childe, G., 1925, The Dawn of European Civilisation, London

Devereux P., 2007, Archeologia, Warszawa

De Laet S.J., Archeologia i jej problemy, Warszawa 1960

Fletcher, M., Lock, G., 1995, Archeologia w liczbach, Poznań

Gąssowski, J., 1983, Z archeologią za pan brat, Warszawa

Gąssowski J., 1970, Z dziejów polskiej archeologii, Warszawa

Hodder, I., 1995, Czytanie przeszłości, Poznań

Kobyliński, Z. (red.), 1998, Międzynarodowe zasady ochrony i konserwacji dziedzictwa archeologicznego, Warszawa

Kobyliński, Z., 1998, Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, Warszawa

Kozłowski J. K., Model postępowania badawczego w archeologii, Historyka, t. 5: 1975, s. 24-46.

Ławecka, D., 2004, Wstęp do archeologii, Warszawa

Maetzke G., Źródło archeologiczne jako odwzorowanie procesu społeczno-kulturowego, [w:] Marciniak A., Archeologia i jej źródła. Materiały faunistyczne w praktyce badawczej archeologii, Poznań 1996.

Międzynarodowe zasady ochrony i konserwacji dziedzictwa archeologicznego, red. Z. Kobyliński, Warszawa 1998

Hensel W., Donato G., Tabaczyński S. (red), Teoria i praktyka badań archeologicznych, Wrocław 1986, s. 246-302.

Hodder I., Czytanie przeszłości. Współczesne podejścia do interpretacji archeologii, Poznań 1995

Minta-Tworzowska D., Klasyfikacja w archeologii jako sposób wyrażania wyników badań, hipotez oraz teorii archeologicznych, Poznań 1994.

Neustupny, E., 1993, Archaeological method, Cambridge

Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, red. Z. Kobyliński, Warszawa 1998

Rączkowski, W., 2002, Archeologia lotnicza – metoda wobec teorii, Poznań

Renfrew, C., 2001, Archeologia i język, Warszawa

Renfrew, C., Bahn, P., 2002, Archeologia. Teorie, metody, praktyka, Warszawa

Szymański J., 1983, Nauki pomocnicze historii, Warszawa

Topolski J., 1984, Metodologia historii, Warszawa

Trigger, B.G., 1989, A History of Archaeological Thought, Cambridge

Whitley, D.S. (red.), 1998, Reader in Archaeological Theory, London & New York

Obecność na zajęciach; referat; sprawdzian pisemny; egzamin pisemny.

nie dotyczy