Geografia historyczna
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1202-H-GEOH-S1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0222) Historia i archeologia
|
Nazwa przedmiotu: | Geografia historyczna |
Jednostka: | Instytut Historii i Archiwistyki |
Grupy: |
Zajęcia obowiązkowe w I sem. studiów dla spec. nauczycielskiej Zajęcia obowiązkowe w I sem. studiów dla spec. ogólnohistorycznej Zajęcia obowiązkowe w I sem. studiów dla spec. skandynawskiej Zajęcia obowiązkowe w I sem. studiów dla spec. wiedza o kulturze |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Znajomość historii i geografii na poziomie wymagań określonych w podstawie programowej tych przedmiotów dla szkół średnich |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Całkowity nakład pracy studenta: | 60 h - 2 p. Godziny realizowane z udziałem nauczyciela 30 h - udział w ćwiczeniach 30 h - 1 p. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (sporządzanie notatek, zapoznanie się z literaturą przedmiotu) – 15 h - 0,5p. Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania (przygotowanie do egzaminu) – 15 h - 0,5 p. |
Efekty uczenia się - wiedza: | Student po odbyciu zajęć posiada następującą wiedzę: W_01: zna podstawową terminologię i kierunki badań geografii historycznej - K_W02 W_02: rozumie znaczenie geografii historycznej jako nauki pomocniczej historii - K_W07 W_03: zna podstawowe metody rekonstrukcji krajobrazu naturalnego i badania jego antropogenicznych i naturalnych przemian - K_W08 W_04: zna proces rozwoju osadnictwa wiejskiego i miejskiego na ziemiach polskich; posiada wiedzę o położeniu, obszarze i najważniejszych ośrodkach krain historycznych należących w przeszłości lub współcześnie do państwa polskiego - K_W09 W_05: jest świadomy przemian nazewnictwa miejscowego w Polsce; zna podstawowe kategorie nazw miejscowych i rozumie ich przydatność do badań historycznych - K_W10 |
Efekty uczenia się - umiejętności: | Po zakończeniu zajęć student posiada następujące umiejętności: U_01: potrafi wykorzystać źródła pisane, ikonograficzne, kartograficzne i onomastyczne do badań nad historią krajobrazu naturalnego - K_U03 U_02: rozpoznaje typ rozplanowania osad wiejskich i wiejskich oraz ich funkcje i przemiany na podstawie historycznych planów - K_U06 U_03: potrafi rozpoznać kategorię, znaczenie i czas powstania prostych polskich nazw miejscowych oraz wykorzystać je do badań historycznych - K_U06 U_04: potrafi wskazać na mapie przebieg granic Polski w przeszłości, miejsca ważniejszych historycznych wydarzeń oraz obszary krain historycznych stosując odpowiednie nazewnictwo - K_U05 |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | Student po zakończeniu zajęć: K_01: rozumie znaczenie procesu terytorialnego formowania się państw i narodów dla kształtowania się ich ustrojowych, ekonomicznych i kulturowych odrębności - K_K10 K_02: jest świadomy różnorodności kulturowej Europy i świata oraz jej związku z procesami historycznymi - K_K07 K_03: jest przygotowany do popularyzowania podstawowej wiedzy o regionach historycznych w Polsce - K_K02 |
Metody dydaktyczne eksponujące: | - pokaz |
Metody dydaktyczne podające: | - opis |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - ćwiczeniowa |
Skrócony opis: |
Zajęcia prowadzone w formie ćwiczeń poświęcone są zapoznaniu studentów z aktualnym dorobkiem i metodami badawczymi geografii historycznej - jednej z nauk pomocniczych historii, której przedmiotem badań jest środowisko naturalne i jego przekształcenia w przeszłości, w tym zwłaszcza dzieje osadnictwa, a także kartografia historyczna i onomastyka (nazwy miejscowe) oraz dawne podziały terytorialne i dzieje poszczególnych krain historycznych należących współcześnie lub w przeszłości do państwa polskiego. |
Pełny opis: |
Tematyka zajęć: 1. Przedmiot, zakres i dorobek geografii historycznej 2. Ukształtowanie się terytorium państwa polskiego (X w. – 1138 r.) 3. Ziemie polskie w okresie rozbicia dzielnicowego 4. Ziemie Królestwa Polskiego w latach 1320-1569 5. Rozwój terytorialny i zmiany granic Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1569-1795 6. Ziemie polskie, ich rozwój terytorialny i podziały administracyjne w okresie zaborów w latach 1772-1914 7. Ziemie polskie w latach 1918-1945 8. Regiony historyczne w Polsce 9. Źródła i metody badań nad historią krajobrazu naturalnego 10. Rozwój osadnictwa wiejskiego i miejskiego na ziemiach polskich. Historyczne typy rozplanowania wsi. Rozwój przestrzenny miast i ich socjotopografia. 11. Metody rekonstrukcji krajobrazu kulturowego - onomastyka. Badanie znaczenia nazw miejscowych 12. Metody rekonstrukcji krajobrazu kulturowego - badania z wykorzystaniem historycznych map i planów |
Literatura: |
Literatura podstawowa: - Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2002, s. 200 - 223. - Arnold S., Geografia historyczna, Warszawa 1951. Literatura uzupełniająca: a) krajobraz naturalny - Buczek K., Ziemie polskie przed 1000 lat. Zarys geograficzno-historyczny, Warszawa 1960. - Górski K., Z problematyki geografii historycznej: wpływ klimatu, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” R. 13, 1965, 3, s. 545 - 551. - Maruszczak H., Tendencje zmian klimatu ziem polskich w czasach historycznych, "Przegląd Geograficzny" t. 59: 1987, nr 4, s. 471-484. - Mitosek H., Zagadnienie zmian i wahań klimatu po epoce lodowej, "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", R. 16: 1966, nr 2, s. 243-252. - Tyszkiewicz J., Geografia historyczna Polski w średniowieczu, Warszawa 2003. b) krajobraz kulturalny - osadnictwo wiejskie i miejskie - Atlas historyczny miast polskich, t. 1: Prusy Królewskie i Warmia, z. 2: Toruń, oprac. J. Tandecki, Z. Kozieł, Toruń 1995; z. 4: Grudziądz, oprac. W. Sieradzan, Z. Kozieł, Toruń 1997. - Burszta J., Od osady słowiańskiej do wsi współczesnej : o tworzeniu się krajobrazu osadniczego ziem polskich i rozplanowań wsi, Wrocław 1958. - Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, Warszawa 1981 (wybrane hasła). - Kiełczewska-Zaleska M., O powstaniu i przebrażaniu kształtów wsi Pomorza Gdańskiego, Warszawa 1956. c) kartografia historyczna - Buczek K., Dzieje kartografii polskiej od XV do XVIII wieku. Zarys analityczno-syntetyczny, Wrocław 1963. - Alexandrowicz S., Rozwój kartografii Wielkiego Księstwa Litewskiego od XV do połowy XVIII wieku, Poznań 1989. d) onomastyka - Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa 1998. - Rymut K., Nazwy miast Polski, Warszawa 1987. e) rozwój terytorialny ziem polskich; krainy historyczne - Atlas historyczny Polski, red. W. Czapliński, T. Ładogórski, Warszawa 1996. - Gloger Z., Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1903. - Ślusarczyk J., Granice Polski w tysiącleciu, Toruń 1993. |
Metody i kryteria oceniania: |
Kolokwium z zakresu wiedzy o rozwoju terytorialnym Polski (40% oceny) - W_05, U_04, K_01, K_03 Kolokwium z zakresu wiedzy o historii i metodach badań krajobrazu naturalnego i kulturowego (60% oceny) - W_01, W_02, W_03, W_04; U_01, U_02, U_03; K_02 Oba kolokwia mają postać testu z pytaniami otwartymi i zadaniami z mapami lub infografikami. Kryterium oceny: ndst - … pkt (do 50%) dst- … pkt (51-60%) dst plus- … pkt (61-70%) db- … pkt (71-80%) db plus- … pkt (81-90%) bdb- … pkt (91-100%) |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-02-20 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CW
CW
CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 22 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Michał Targowski | |
Prowadzący grup: | Michał Targowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-02-19 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ CW
CW
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 20 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Michał Targowski | |
Prowadzący grup: | Michał Targowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-02-19 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ CW
CW
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 30 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Michał Targowski | |
Prowadzący grup: | Michał Targowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.