Psychologia

podstawowa wiedza o relacjach międzyludzkich i z zakresu psychologii

Udział w zajęciach = 30h - 1 pkt

Konsultacje z prowadzącym przedmiot = 15h - 0,5 pkt

Przygotowanie do zajęć = 15h - 0,5 pt

W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

B.1.W1. podstawowe pojęcia psychologii: procesy poznawcze, spostrzeganie, odbiór i przetwarzanie informacji, mowę i język, myślenie i rozumowanie, uczenie się i pamięć, rolę uwagi, emocje i motywacje w procesach regulacji zachowania, zdolności i uzdolnienia, psychologię różnic indywidualnych – różnice w zakresie inteligencji, temperamentu, osobowości i stylu poznawczego;

B.1.W2. proces rozwoju ucznia w okresie dzieciństwa, adolescencji i wczesnej dorosłości: rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga i pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny, zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania, rozwój wybranych funkcji psychicznych, normę rozwojową, rozwój i kształtowanie osobowości, rozwój w kontekście wychowania, zaburzenia w rozwoju podstawowych procesów psychicznych, teorie integralnego rozwoju ucznia, dysharmonie i zaburzenia rozwojowe u uczniów,

zaburzenia zachowania, zagadnienia: nieśmiałości i nadpobudliwości, szczególnych uzdolnień, zaburzeń funkcjonowania w okresie dorastania, obniżenia nastroju, depresji, krystalizowania się tożsamości, dorosłości, identyfikacji z nowymi rolami społecznymi, a także kształtowania się stylu życia;

B.1.W3. teorię spostrzegania społecznego i komunikacji: zachowania społeczne i ich uwarunkowania, sytuację interpersonalną, empatię, zachowania asertywne, agresywne i uległe, postawy, stereotypy, uprzedzenia, stres i radzenie sobie z nim, porozumiewanie się ludzi w instytucjach, reguły współdziałania, procesy komunikowania się, bariery w komunikowaniu się, media i ich wpływ wychowawczy, style komunikowania się uczniów i nauczyciela, bariery w komunikowaniu się w klasie, różne formy komunikacji

− autoprezentację, aktywne słuchanie, efektywne nadawanie, komunikację niewerbalną, porozumiewanie się emocjonalne w klasie, porozumiewanie się w sytuacjach konfliktowych;

B.1.W4. proces uczenia się: modele uczenia się, w tym koncepcje klasyczne i współczesne ujęcia w oparciu o wyniki badań neuropsychologicznych, metody i techniki uczenia się z uwzględnieniem rozwijania metapoznania, trudności w uczeniu się, ich przyczyny i strategie ich przezwyciężania, metody i techniki identyfikacji oraz wspomagania rozwoju uzdolnień i zainteresowań, bariery i trudności w procesie komunikowania się, techniki i metody usprawniania komunikacji z uczniem oraz między uczniami;

B.1.U1. obserwować procesy rozwojowe uczniów;

B.1.U2. obserwować zachowania społeczne i ich uwarunkowania;

B.1.U3. skutecznie i świadomie komunikować się;

B.1.U4. porozumieć się w sytuacji konfliktowej;

B.1.U5. rozpoznawać bariery i trudności uczniów w procesie uczenia się;

B.1.U6. identyfikować potrzeby uczniów w rozwoju uzdolnień i zainteresowań;

B.1.U7. radzić sobie ze stresem i stosować strategie radzenia sobie z trudnościami;

B.1.U8. zaplanować działania na rzecz rozwoju zawodowego na podstawie świadomej autorefleksji i informacji zwrotnej od innych osób. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:

B.1.K1. autorefleksji nad własnym rozwojem zawodowym;

B.1.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy psychologicznej do analizy zdarzeń pedagogicznych.

B.1. K1. Posiada umiejętność autorefleksji nad własnym rozwojem zawodowym;

Wykład:

Metoda dydaktyczna podająca:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład problemowy

- wykład konwersatoryjny

Ćwiczenia:

- Metody dydaktyczne poszukujące: ćwiczeniowa, doświadczeń, giełda

pomysłów, gry edukacyjne, obserwacja

- Metody dydaktyczne eksponujące: pokaz, drama, inscenizacja

- Metody dydaktyczne podające: opis, pogadanka

- Metody dydaktyczne poszukujące: ćwiczeniowa, giełda pomysłów, studium przypadku

- drama
- pokaz
- symulacyjna (gier symulacyjnych)

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- giełda pomysłów
- stolików eksperckich
- studium przypadku
- SWOT
- sytuacyjna

- metody integracyjne
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie

Wykłady i ćwiczenia z psychologii mają za zadanie wyposażyć studenta w podstawową wiedzę na temat emocjonalnego, psychologicznego, społecznego i fizycznego funkcjonowania człowieka, zwłaszcza dzieci i adolescentów jako uczestników edukacji, ich możliwych trudności emocjonalnych, zachowania czy zaburzeń osobowości oraz technik interwencyjnych i możliwych metod wsparcia, które studenci będą mogli wykorzystać w swojej pracy zawodowej. Na wykładzie zagadnienia te omówione zostaną od strony definicji, klasyfikacji i etiologii. W trakcie ćwiczeń zagadnienia teoretyczne będą dyskutowane, a niezbędne umiejętności nauczyciela w relacji z uczniami, rodzicami i współpracownikami ćwiczone w bezpiecznych warunkach zajęć na podstawie fragmentów filmów, książek lub prawdziwych wydarzeń i doświadczenia własnego studentów na podstawie metody doświadczeń Kolba.

Zagadnienia:

Wykład:

1.Wprowadzenie. Koncepcje psychologiczne człowieka i ich odniesienie do praktyki edukacyjnej.

2. Komunikacja interpersonalna - zasady, cele i modele. Nawiązywanie relacji z uczniem w zależności od stylu komunikacji.

3. Rodzina zdrowa, role przyjmowane przez dzieci, etiologia zaburzeń i trudności ucznia w szkole w zależności od wieku.

4-6 Analiza wybranych zaburzeń ucznia na podstawie symptomatologii w psychiatrii i psychopatologii: depresja, lęk, zachowania suicydalne, zaburzenia odżywania, zachowania agresywne, choroba przewlekła - śmierć i żałoba w rodzinie ucznia.

7. Współpraca z rodziną i innymi instytucjami pomocowymi. Tworzenie scenariuszy zajęć wychowawczo-profilaktycznych i zasady realizacji.

Ćwiczenia:

Ćwiczenia:

1. Analiza cech i funkcjonowania ucznia na podstawie omówionych koncepcji psychologicznych.

2. Zasady komunikacji z uczniem, jego rodzicami w zależności od trudności doświadczanych przez ucznia, także z klasą. Analiza indywidualnych przypadków, fragmentu filmu i wybranych treści.

3. Analiza porównawcza cech rodziny zdrowej i z trudnościami na podstawie doświadczeń własnych i przygotowanych materiałów (dyskusja, metoda doświadczeń, fragmenty filmów). Drama - wpływ roli przyjętej przez dziecko na jego funkcjonowanie w szkole i w relacjach społecznych.

4-6. Case study oraz psychodramy dotyczące różnych omówionych na wykładzie zaburzeń i trudności uczniów oraz poznanie strategii stosowania technik interwencji w zależności od trudności.

7. Dyskusja i ćwiczenie na podanych przykładach współpracy z rodziną ucznia i z innymi instytucjami adekwatnie do omawianych trudności. Także: przykłady listów do rodziców, instytucji itp.

- Bourne, E.J.(2011). Lęk i fobia. Praktyczny podręcznik dla osób z zaburzeniami lękowymi. Wydawnictwo UJ.

- Butcher, J.N., Hooley, J.M., Mineka, S. (2017). Psychologia zaburzeń. Sopot: GWP.

- Cave, S. (2005). Terapie zaburzeń psychicznych. GWP.

- Chatizow, J. (2018). Depresja i samobójstwa dzieci i młodzieży. Wydawnictwo: Difin.

- Cierpiałkowska, L. (2016), Psychopatologia. WN Scholar.

- Dąbrowska-Jabłońska, J. (red.). (2012). Terapia dzieci i młodzieży. Metody i techniki pomocy psychopedagogicznej, Wydawnictwo: Impuls.

- Drat-Ruszczak, K., Drążkowska-Zielińska, E. (2005). Podręcznik pomagania. Podstawy pomocy psychologicznej. Szkoły i kierunki psychoterapii, Warszawa: Wydawnictwo SWPS „Academica”.

- Fopka-Kowalczyk (2017). Jak rozmawiać z dziećmi o chorobie, cierpieniu i śmierci. Opowiadania i bajki.Wyd. Difin.

- Hershfield, J., Corboy, T. (2016). Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Poradnik z ćwiczeniami opartymi na uważności i terapii poznawczo-behawioralnej, Wydawnictwo UJ.

- Janowski A. ( 1995 ). Uczeń w teatrze życia szkolnego. WsiP.

- Józefik, B., Wolska, M. (2009). Anoreksja i bulimia u dzieci i młodzieży, Wydawnictwo: Hachette Livre Polska.

- Kołakowski, A., Siwek, K., Ambroziak, K. (2021). Depresja nastolatków. Jak ją rozpoznać, zrozumieć i pokonać, GWP.

- Kubler-Ross (2007) Rozmowy o śmierci i umieraniu. Media Rodzina.

- Leathers, D.G. (2007). Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowanie. WN PWN.

- Remberk, B. (red.) (2022). Postępowanie w wybranych zaburzeniach psychicznych u dzieci i młodzieży, Wydawnictwo lekarskie: PZWL.

- Sęk H. (2005). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. WN Scholar

- Węglasz, J., Bętkowska, D. (2023). Trening umiejętności społecznych dzieci i młodzieży. Wyd. Harmonia.

- Wsparcie dziecka w żałobie: https://tumbo.umk.pl/pages/home/.

Metody oceniania:

Wykład: egzamin pisemny- np. B1W1, B1W2, B1W3, B1W4.

Ćwiczenia:

- aktywność na zajęcia, udział w scenkach, czytanie omawianego materiału i dyskusja na ten temat z wykorzystaniem wiedzy z wykładu i materiałów: B1U1, B1U2, B1U3, B1U4, B1U5, B1U7,

Kolokwium na zakończenie ćwiczeń: B1U3, B1U7, B1K1, B1K2

Kryteria oceniania:

Wykład:

Zaliczenie na ocenę na podstawie egzaminu pisemnego w

formie testu (pytania otwarte oraz pytania zamknięte):

ndst - 7 pkt

dst- 8-10 pkt

dst plus- 11 pkt

db- 12-13 pkt

db plus- 14 pkt

bdb- 15 pkt

Ćwiczenia:

zaliczenie na ocenę na podstawie:

- aktywności studenta na zajęciach: przygotowanie do dyskusji na podstawie wiedzy uzyskanej na wykładzie oraz przesłanych materiałów; uczestniczenie aktywne w proponowanych ćwiczeniach, przygotowywanie na podstawie ustalonych reguł i tematu scenariusza zajęć dla uczniów - 40%

- kolokwium końcowe - 60%

ndst - 7 pkt

dst- 8-10 pkt

dst plus- 11 pkt

db- 12-13 pkt

db plus- 14 pkt

bdb- 15 pkt

dst- 8-10 pkt

dst plus- 11 pkt

db- 12-13 pkt

db plus- 14 pkt

bdb- 15 pkt