Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Trudne problemy w stosunkach polsko-radzieckich w latach 20. - 40. XX wieku

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1202-H-TPwSP-S2
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Trudne problemy w stosunkach polsko-radzieckich w latach 20. - 40. XX wieku
Jednostka: Instytut Historii i Archiwistyki
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Całkowity nakład pracy studenta:

Udział w zajęciach - 30 godz. (1 pkt)

Konsultacje z prowadzącym - 30 godz. (1 pkt)

Przygowanie się do zajęć, gromadzenie materiałów i pisanie referatu zaliczeniowego - 60 godz. (2 pkt)

Efekty uczenia się - wiedza:

W1 Student posiada pogłębioną, rozszerzoną i uporządkowaną wiedzę z zakresu historii stosunków polsko-rosyjskich w pierwszej połowie XX wieku K_W01

W2 Student zna zagadnienia historii stosunków polsko-rosyjskich w pierwszej połowie XX wieku na poziomie zaawansowanym K_W04

W3 Student wykazuje pogłębioną znajomość historii porównawczej Europy Środkowo-Wschodniej; rozumie powiązania historii z aktualnymi problemami społecznymi, gospodarczymi i politycznymi K_W05, K_W06

Efekty uczenia się - umiejętności:

U1 Student wykorzystując zdobyte kompetencje i doświadczenia badawcze formułuje w sposób krytyczny i uzasadnia własne opinie dotyczące przeszłych - i wynikających z nich obecnie - stosunków polsko-rosyjskich K_U10

U2 Uczestnik zajęć potrafi przygotować prace pisemne z wykorzystaniem literatury naukowej w języku polskim i języku obcym K_U12

U3 Student posiada umiejętność argumentowania z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, które nabył w wyniku uczestnictwa w zajęciach i lekturze wskazanych prac K_U16

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K1 Student docenia i szanuje, jak też aktywnie uczestniczy w promowaniu tradycji oraz dziedzictwa historycznego i kulturowego Polski i Rosji K_K07

K2 Słuchacz dąży do obiektywizmu w podejściu do przekazu historycznego, sprzeciwia się instrumentalizacji wiedzy historycznej, w tym kreowania tzw. polityki historycznej niezgodnej z faktami K_K11

Metody dydaktyczne podające:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Skrócony opis:

Celem zajęć jest poznanie przez studentów najważniejszych wydarzeń w dziejach stosunków polsko-radzieckich od rewolucji bolszewickiej 1917 r. i pierwszych konfliktów w 1918 r. do zakończenia pierwszego okresu kształtowania sie komunistycznej władzy w Polsce po drugiej wojnie światowej (lata 1944-1947). Poznanie podstawowej literatury polskiej przedmiotu oraz wybranych pozycji obcych autorów, zapoznanie się z wybranymi źródłami. Na wybranych przykładach zostanie przeprowadzona analiza poszczególnych aspektów stosunków polsko-radzieckich – szczegółowy wykaz zobacz poniżej. Celem wykładu będzie także przygotowanie studentów do samodzielnego przygotowania pracy zaliczeniowej na wybrany temat.

Pełny opis:

Przedstawione poniżej, z rozpisaniem na 30 godzin zajęć, 12 głównych bloków tematycznych zawiera wybór najważniejszych zagadmnień składających się na relacje polsko radzieckie od lat '20 do lat '40. Ze względu na historyczne relacje, w tym fakt, że największą część nowej Odrodzonej Polski po 1918 r. stanowiły ostatecznie ziemie byłego zaboru rosyjskiego, ze względu na długość granicy pomiędzy obu państwami, ze względu na cele w polityce międzynarodowej jakie stawiała sobie w okresie tych trzech dekad elita polityczna ZSRR stosunki między obu państwami były niezwykle ciekawe i pełne dramatycznych wydarzeń, szczególnie w pierwszym okresie władzy bolszewickiej, do 1921 roku, a następnie po 1939 roku. Jednak wbrew pozorom lata 1922-1938 to nie był czas zupełnego spokoju, czy wręcz braku poważniejszych relacji. Szczególną uwagę nalezy zwrócić na lata '30, i to już od początku tej dekady, co było bardzo istotne dla ogromnej, ponad milionowej mniejszości polskiej w ZSRR. W punktach 6 i 7 zwrócono uwagę na tę problematykę, która jest bardzo dobrym wprowadzeniem do dramatycznego okresu po 1939 r., który na ponad dekadę, czyli do ustabilizowania się w komunistycznej już Polsce po wojnie władzy partii lojalnej wobec Kremla, charakteryzował się tym, że poza kwestiami związanymi z okupacją najpierw znacznej części (1939-1941), później (41-44/45) całości ziem polskich przez Niemcy, to właśnie relacje z ZSRR były najważniejsze dla sytuacji polskiej ludności i Polskiego Państwa. Oczywiście nieco sztuczna cezura jaką bylby koniec lat '40 wymaga wychodzenia nieco poza te ramy i uwzględnienia chociażby pobieżnie zagadnień relacji polsko-radzieckich w I połowie lat '50, gdy w okresie planu sześcioletniego nastąpiło niezwykle szerokie rozbudowanie relacji gospodarczych oraz kulturalnych (socrealizm)

1. Przedstawienie podstawowej literatury przedmiotu, ważniejszych opracowań i wydawnictw źródłowych. (2 godz.)

2. Konflikty polsko—bolszewickie w latach 1918-1921; wojna 1920 roku. (2 godz.)

3. Jeńcy bolszewiccy w Polsce w latach 1918-1922. (3 godz.)

4. Jeńcy polscy w Rosji sowieckiej 1918-1922. (1 godz.)

5. Przemiany gospodarcze w ZSRR w latach dwudziestych i trzydziestych, w tym kolektywizacja rolnictwa oraz industrializacja. (2 godz.)

6. Polacy w ZSRR w latach 1921-1939, ze szczególnym uwzględnieniem terenów USRR i BSRR oraz represji w okresie kolektywizacji i wielkiego terroru; Polacy w radzieckich elitach, od Dzierżyńskiego do Rokossowskiego. (2 godz.)

7. Kościół katolicki w ZSRR. Polityka władz radzieckich wobec związków wyznaniowych, w tym wobec Cerkwi prawosławnej. (2 godz.)

8. Polska-radzieckie stosunki polityczne w latach 1921-1939. Od Traktatu Ryskiego do Paktu Ribbentrop-Mołotow, w tym zagadnienia: stosunków dyplomatycznych, zatargów politycznych związanych z działalnością w Polsce antysowieckich organizacji oraz radzieckich akcji antypolskich; Pakt o nieagresji z 1932 r. (1 godz.)

9. Działalność Kominternu. Komunistyczna Partia Polski. (1 godz.)

10. Stosunki polsko-radzieckie w latach 1939-1941. Od agresji ZSRR na Polskę do układu Sikorski-Majski. Radziecka okupacja ziem wschodnich II RP. Masowe deportacje w głąb ZSRR w latach 1940-1941. Zbrodnia Katyńska i jej konsekwencje. (4 godz.)

11. Polityka ZSRR wobec Polski w latach 1943-1945, w tym wobec Polskiego Państwa Podziemnego oraz władz polskich na uchodźstwie. Zwalczanie Armii Krajowej. Powstanie Warszawskie. Uprowadzenie i proces przywódców Polski Podziemnej (‘proces szesnastu’, moskiewski) (4 godz.)

12. Stosunki polskich komunistów z ZSRR w latach 1944-1947. Od ‘Polski Lubelskiej’ do sfałszowanych wyborów parlamentarnych w styczniu 1947 r. Armia Czerwona/Radziecka na ziemiach polskich w latach 1944-1945. Deportacje ludności i eksploatacja ekonomiczna ziem polskich. Zorganizowanie Północnej Grupy Wojsk AR w Polsce. Wsparcie procesu sowietyzacji Polski. (6 godz.)

Literatura:

Wybrana literatura (opracowania i wydawnictwa źródłowe, do wykorzystania przy realizacji wybranych zagadnień)

• ‘Z czarnej księgi’ komunizmu. NKWD, „Smiersz” i „Informacja” WP w Warszawie i okolicach 1944-1945, opr. S. Kalbarczyk i A. Chmielarz, Wwa 2003, ss. 50.

• Abarinow Władimir, Oprawcy z Katynia, Kraków 2007, ss. 342.

• Akcja „Wisła” 1947, red. W. Chudzik, Z. Gajowniczek, M. Majewski, J. Tucholski i inni, Warszawa–Kijów 2006, ss. 832.

• Aleksandrów Kujawski. Obozy jeńców wojennych i internowanych 1918-1921, cz. 1. Warunki zycia jeńców i internowanych oraz ukraińskiej emigracji politycznej, red. Emilian Wiszka, Toruń 2008, ss. 192.

• Andreyew Catherine, Generał Własow i rosyjski ruch wyzwoleńczy, W-wa 1990, ss. 223.

• Andrusiewicz Andrzej, Cywilizacja rosyjska , tom III (od 1917), W-wa 2009, ss. 967

• Applebaum Ann, Gułag, W-wa 2005, ss. 624.

• Okupacja sowiecka ziem polskich 1939-1941, red. Piotr Chmielowiec, Rzeszów-Warszawa 2005

• Borodziej Włodzimierz, Od Poczdamu do Szklarskiej Poręby. Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-47, Londyn 1997

• Armia Czerwona w latach 1940-1941 (Materiały z posiedzenia Głównej Rady Wojennej iwyższej kadry dowódczej), opr. Janusz Budziński, Czesław Grzelak, Zygmunt Matuszak, Wwa 2007, ss. 268.

• Allen Paul, Katyń. Stalinowska masakra i triumf prawdy, W-wa 2006.

• Peszkowski Zdzisław, Jędrejek Grzegorz, Zbrodnia katyńska w świetle prawa, Warszawa-Pelplin 2004.

• Hubner Piotr, Polityka naukowa w Polsce w l. 1944-53. Geneza systemu, t.1-2, Wrocław 1992

• Jakubowski Dawid, Julian Marchlewski – bohater czy zdrajca, W. 2007

• Żaron Piotr, Ludność polska w ZSRR w czasie II w. światowej, W-wa 1990

• Baziur Grzegorz, Armia Czerwona na Pomorzu Gdańskim 1945-1947, W-wa 2003.

• Kazimierski Zygmunt, Polski przemysł zbrojeniowy w l. 1945-1955, W-wa 2005.

• Kersten Krystyna, Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948, W-wa 1989 i in.

• Golon M., Polityka radzieckich władz wojskowych i policyjnych na Pomorzu Nadwiślańskim w latach 1945-1947, Toruń 2001

• Krogulski Mariusz, Okupacja w imię sojuszu. Armia Radziecka w Polsce 1944-1956, W-wa 2000

• Kowalski Lech, Generał ze skazą. Biografia wojskowa gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego, Warszawa 2001

• Polacy – Żydzi – Białorusini - Litwini na północno-wschodnich ziemiach Polski a władza radziecka (1939-1944). W kręgu mitów i stereotypów, red. Michał Gnatowski, Daniel Boćkowski, Białystok 2005.

• Jałta, Poczdam. Proces podejmowania decyzji, red. Artur Hajnicz, W-wa 1996

• Armia Polska w ZSRR 1941-1942. Organizacja Armii Polskiej 1941-1942, Wybór źródeł, opr. Bogusław Polak, t. 1, Leszno 2006, ss. 211.

• Roman Wanda, Za Polskę do celi śmierci. Śledztwo i proces Nikodema Sulika, Toruń 2002.

• Romanowski Wincenty, ZWZ-AK na Wołyniu 1939-44, Lublin 1993

• Tędy szli ... Operacja karpacko-dukielska – retrospekcja 60 lat później, red. Wiesław Wróblewski, Krosno 2004.

• Zblewski Zdzisław , Między wolną Polską a "siedemnastą republiką" : z dziejów oporu społecznego na terenie województwa krakowskiego w latach 1945-1947, Kraków 1998

• Żenczykowski Tadeusz, Polska Lubelska, 1944, W-wa 1992 i in.

• Żenczykowski Tadeusz, Dramatyczny rok 1945, Łomianki 2005 ( i w cześniejsze).

• Ziemie Odzyskane pod wojskową administracja radziecką po II w.św., red. S. Łach, Słupsk 2000

• Wesołowski Andrzej, W cieniu wojny i polityki. Sądownictwo Wojska Polskiego na froncie wschodnim w l. 1943-45, Toruń 2003.

• Wnuk Rafał, „Za pierwszego sowieta”. Polska konspiracja na Kresach Wschodnich II RP (wrzesień 1939 – czerwiec 1941), W 2007.

• Marczak Tadeusz, Granica zachodnia w polskiej polityce zagranicznej w l. 1944-1950, Wrocław 1995

• Skrzypek Andrzej, Mechanizmy uzależnienia. Stosunki polsko-radzieckie 1944-1957, Pułtusk 2002.

• Techman Ryszard, Armia Radziecka w gospodarce morskiej Pomorza Zachodniego w l. 1945-1956, Poznań 2003.

• Urban Kazimierz, Kościół prawosławny w Polsce w l. 1944-1956, Kraków 1998, ss. 272

• Tkaczew Władysław, Powstanie i działalność organów Informacji Wojska Polskiego 1943-1948. Kontrwywiad wojskowy, W-wa 1994

• Tomasik Wojciech, Słowo o socrealizmie, Bydgoszcz 1992

• Niwiński Piotr, Okręg Wileński AK w l. 1944-1948, Gdańsk 1999

• Osękowski C., Wybory do sejmu z 19 stycznia 1947 roku w Polsce, Poznań 2000

• Nim będzie zapomniana. Szkice o kulturze PRL-u, pod red. Stefana Bednarka, Wrocław 1997

• Nalepa Edward, Oficerowie Armii Radzieckiej w WP 1943-1968, W-wa 1995

• Szczurowski Maciej, Dowódcy Wojska Polskiego na froncie wschodnim 1943-1945, Pruszków 1996

• Zbrodnia katyńska. Polskie śledztwo, pod red. Marka Tarczyńskiego, W-wa 2005.

• Szubtarska Beata, Ambasada polska w ZSRR w l. 1941-1943, Wa-wa 2005.

• Strzembosz T., Antysowiecka partyzantka i konspiracja nad Biebrzą X 1939 – VI 1941, Warszawa 2004.

• Siemaszko Zbigniew, W sowieckim osaczeniu, 1939-1943, Londyn 1991

• Słonimski Antoni, Moja podróż do Rosji, 1997

• Jasiewicz Krzysztof, Zagłada polskich Kresów. Zemiaństwo polskie na Kresach Północno-Wschodnich RP pod okupacją sowiecką 1939-41, W-wa 1997

• Baka Igor, Udział Słowacji w agresji na Polskę w 1939 roku, W-wa 2010, ss. 272.

• Kozłowski Maciej, Sprawa premiera Leona Kozłowskiego (1892-1944). Zdrajca czy ofiara, Warszawa 2005.

• Krajewski Kazimierz, Łabuszewski Tomasz, Białostocki Okręg AK-AKO VII 1944-VIII 1945, W-wa 1997

• Kunert Andrzej, Ilustrowany przewodnik po Polsce podziemnej 1939-1945, W-wa 1996

• Bargiełowski Daniel, Konterfekt renegata [Zygmunt Berling], Komorów 1996

• Bartoszewicz Henryk, Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środk.-Wsch. w l. 1944-48, W. 1999.

• Lisewski Karol, Wojna polsko-sowiecka 1939, W-wa 1990

• Lisiewicz Paweł, Plan Burza. Wysiłek zbrojny AK 1944-45, W-wa 1990

• Lebiediewa Natalia, Katyń zbrodnia przeciwko ludzkości, Warszawa 1998 (i n.).

• Batowski Henryk, Polska dyplomacja na obczyźnie 1939-1941, Kraków 1991

• Batowski Henryk, Zachód wobec granic Polski 1920-1940, Łódź 1985

• Lechowski Andrzej, Frontowe dni Pragi. Wrzesień 1944, styczeń 1945 - relacje Wojsko Polskie - miasto w okresie jesienno-zimowych działań 1 armii w obszarze Warszawy, Warszawa 1995

• Giżejewska Małgorzata, Polacy na Kołymie 1940-1943, W-wa 1997

• Głowacki Albin, Ocalić i repatriować. Opieka nad ludnością polską w głębi ZSRR (1943-46), Łódź 1994

• Głowacki Albin, Sowieci wobec Polaków na ziemaich wschodnich II RP 1939-41, Łódź 1997

• Beria Sergo, Beria mój ojciec. W sercu stalinowskiej władzy, przedm., przyp. Franςoise Thom, W. 2000, ss. 431.

• Berska Barbara, Kłopotliwy sojusznik. Wpływ dyplomacji brytyjskiej na stosunki polsko-sowieckie w l. 1939-1943, Kraków 2005.

• Białe plamy – Czarne plamy. Sprawy trudne w relacjach polsko-rosyjskich 1918-2008, red. Adam D. Rotfeld, Anatolij W. Torkunow, Warszawa 2010

• Bitwa warszawska 1920 roku w obronie niepodległości, red. Janusz Odziemkowski, W-wa 2006.

• Boćkowski Daniel, Jak pisklęta z gniazd. Dzieci polskie w ZSRR w okresie II wojny światowej, Warszawa-Wrocław 1995

• Bonusiak Włodzimierz, Polityka ludnościowa i ekonomiczna ZSRR na okupowanych ziemiach polskich w l. 1939-41, Rzeszów 2006

• Boradyn Zygmunt, Niemen – rzeka niezgody: polsko-sowiecka wojna partyzancka na Nowogródczyźnie 1943-1944, Warszawa 1999

• Borodziewicz Wincenty, Szósta Wileńska Brygada AK, W-wa 1992

• Brążkiewicz Bartłomiej, Psychiatria radziecka jako instrument walki z opozycją polityczną w l. 1918-84, Toruń 2004, ss. 201.

• Bregman Aleksander, Najlepszy sojusznik Hitlera, W-wa 1989

• Bregman Aleksander, Najlepszy sojusznik Hitlera. Studium o współpracy niemiecko-sowieckiej 1939-1941, W. 1997

• Bulloc Alan, Hitler-Stalin: żywoty równoległe, t. 1-2, W-wa 1994

• Carell Paul, Spalona ziemia: odwrót Wehrmachtu na Wschodzie, W-wa 2003, ss. 501

• Chrobaczyński Jacek, Ostatni z szesnastu: biografia polityczna Adama Bienia (1899-1998), Wwa 357, ss. 357.

• Ciechanowski Jan, Powstanie Warszawskie, W-wa 1986

• Ciesielski Stanisław, Gułag. Radzieckie obozy koncentracyjne 1918-1953, Wwa 2010, ss. 572.

• Ciesielski Stanisław, Hryciuk Grzegorz, Srebrakowski Aleksander, Masowe deportacje ludności w Związku Radzieckim, Wrocław 2002,s. 508.

• Ciesielski Stanisław, Polacy w Kazachstanie 1940-46, Wrocław 1997

• Cimek Henryk, Komuniści, Polska, Stalin 1918-1939, Białystok 1990

• Conquest Robert, Stalin i zabójstwo Kirowa, W-wa 1989

• Conquest Robert, Stalin, W-wa 1997, ss. 352.

• Cywiński Bohdan, Ogniem próbowane, z dziejów Kościoła katol. w Europie środk.-wsch.,t.I-II Lublin-Rzym 1990

• Czajkowski Anatolij, Niewola za obce i swoje grzechy. Jeńcy w obozach na Ukrainie 1939-1953, W-wa 2003, ss. 512.

• Czerkawski Tadeusz, Byłem żołnierzem generała Andersa, Wwa 2008, ss. 327.

• Davies Norman, Orzeł biały, czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919-20, K. 97 (i n.)

• Davies Norman, Powstanie ’44, Kraków 2004.

• Dawidziuk Mikołaj, Unia w Kuraszewie. Historia neounii w Kuraszewie na tle polityki państwa polskiego w l. 1919-1939, Bielsk Podlaski 2008, ss. 117.

• Debowska Maria, Kościół katolicki na Wołyniu w warunkach okupacji 1939-1945, Rzeszów 2008, ss. 479.

• Dębski Sławomir, Między Berlinem a Moskwą. Stosunki niemiecko-sowieckie 1939-1941 (wyd. II), W-wa 2007, ss. 800.

• Dokumenty Katynia. Decyzja, Ww-wa 1992, ss. 162.

• Drawicz Andrzej, Pocałunk na mrozie (lit. ros. XX w.), Łódź 1990, ss. 209.

• Duraczyński Eugeniusz, Rząd polski na uchodźstwie 1939-45, W-wa 1993

• Dzikiewicz Lech, Zbrodnia Stalina na Warszawie, Warszawa 1996

• Dzwonkowski Roman, Kościół katolicki w ZSRR 1917-1993. Zarys historii, Lublin 1997, ss. 477 [ także: R. Dzwonkowski, Z historii kościoła katolickiego w ZSRS 1917-91: pogadanki w Radiu Watykańskim, wyd. „Apostolicum” Ząbki 2005, ss. 383].

• Engle E., Paananen L, Wojna zimowa. Sowiecki atak na Finlandię 1939-1940, Gdańsk 2001

• Figes Orlando, Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji, W-wa 2009, ss. 608.

• Figes Orlando, Taniec Nataszy. Z dziejów kultury rosyjskiej, Wwa 2007, ss. 517

• Gardner Lloyd, Strefy wpływów. Wielkie mocarstwa i podział Europy, W-wa 1999

• Gierowska –Kałłaur Joanna, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 II 1919 – 9 IX 1920), W-wa 2003.

• Goclon Jacek Arkadiusz, Wojna z bolszewicką Rosją i niepodległość Polski (1919-1920), Wrocław 2003

• Goliczewski Władysław, ‘Walecznych tysiąc’ (pamiętnik sierżanta W. Goliczewskiego z wojny polsko-bolszewickiej), opr. Tomasz Dudziński, Grajewo 2008, ss. 208.

• Gomółka Krystyna, Białorusini w II RP, Gdańsk 1992

• Gontarczyk Piotr, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941-1944, Wwa 2006, ss. 464.

• Gorelik Jewgienij, Kuropaty. Polski ślad, W-wa 1996, ss. 279.

• Gregorowicz Stanisław, Zacharias Michał, Polska-Związek Sowiecki. Stosunki polityczne, 1925-39, W-wa 1995

• Gross J. T., Upiorna dekada. Trzy eseje o stereotypach na temat Żydów, Polaków, Niemców i komunistów, Kraków 1998

• Grunberg (Grünberg) Karol, Serczyk Jerzy, IV rozbiór Polski, Z dziejów stosunków radziecko-niemieckich w okresie międzywojennym, W-wa 1990; Tychże: Droga do rozbioru Polski 1918-1939. Nowe ustalenia, Warszawa 2005.

• Grzelak Czesław, Armia Stalina 1939-1941. Zbrojne ramię polityki ZSRS, W-wa 2010, ss. 416.

• Heller M., Świat obozów koncentracyjnych a literatura sowiecka, Paryż 1974, ss. 323, (Bibl „Kultury”, t. 251).

• Heller Michał, Aleksander Niekricz, Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego, Londyn 1987 i n. (tom I-II

• Heller Michał, Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki,1989, ss. 282 (Biblioteka „Kultury”, t. 439).

• Historia literatury rosyjskiej w XX w., pod red. A. Drawicza, G. Bobilewicz, W-wa 2002 (II wydanie), ss. 697.

• Holloway David, Stalin i bomba. Związek Radziecki a energia atomowa, 1939-1956, W-wa 1996, ss. 462.

• Hołodomor 1932-1933. Wielki głód na Ukrainie w dokumentach polskiej dyplomacji i wywiadu, red. Jan Jacek Bruski, W-wa 2008, ss. 786.

• Hubera Fiodor, Wasilij Grossman (1905-1964). Pamięć i listy, W-wa 2011, ss. 360.

• Internowanie żołnierzy polskich w latach II wojny światowej, red. Tadeusz Dubicki, Tadeusz Panecki, Tarnowskie Góry 2004

• Iwanow Mikołaj, Pierwszy naród ukarnay. Polacy w Związku Radzieckim 1921-1939, Wwa-Wrocław 1991, ss. 399.

• Iwanow Mikołaj, Polacy w Związku Radzieckim w l. 1921-1939, Wrocław 1990

• Jankowski Stanisław M., Kotarba Ryszard, Literaci a sprawa katyńska – 1945, Kraków 2003, ss. 258.

• Jastrzębski Stanisław, Samoobrona Polaków na Kresach Południowo-Wschodnich w latach 1939-1946, Wrocław 2008, ss. 244.

• Józefowski Witold Andrzej, Cztery oblicza wojny, Wwa 2007.

• Kadell Franz, Kłamstwo katyńskie, Wr 2008, ss. 165.

• Karpus Zbigniew, Jeńcy i internowani rosyjscy i ukraińscy w Polsce 1918-24, T. 1997

• Karski Jan, Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty, Kraków 1992

• Kenez Peter, Odkłamana historia Związku Radzieckiego, W-wa 2008, ss. 384

• Kieszczyński Lucjan, KPP a ruch zawodowy 1918-1938, W-wa 1990

• Kisielewski Tadeusz A., Katyń. Zbrodnia i kłamstwo, Poznań 2008, ss. 304.

• Kisielewski Tadeusz A., Zamach. Tropem zabójców generała Sikorskiego, Poznań 2005.

• Kister Anna, Pretorianie. Polski Samodzielny Batalion Specjalny i Wojska Wewnętrzne 1943-1945, W-wa 2010, ss. 232.

• Klementowski robert, W cieniu sudeckiego uranu. Kopalnictwo uranu w Polsce 1948-1973, Wrocław 2010, ss. 376.

• Klimecki Michał, Galicyjska Socjalistyczna Republika Rad. Okupacja Małopolski (Galicji) Wschodniej przez Armię Czerwoną w 1920 roku, Toruń 2006.

• Kłusek Mirosław, Polityka Gustawa Stresemanna wobec ZSRR w latach 1923 – 1929, Toruń 2007, ss. 244.

• Knight Amy, Beria. Prawa ręka Stalina, W-wa 1996, ss. 295.

• Koko Eugeniusz, W nadziei na zgodę. Polski ruch socjalistyczny wobec kwestii narodowościowej w Polsce (1918-1939), Gdańsk 1995

• Kołodziej Edward, Dzieje Polonii w zarysie, Warszawa 1991

• Kornat Marek, Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Mołotow, Wwa 2002

• Korpus Ochrony Pogranicza, pod red. Jerzego Prochwicza, Kętrzyn 2005

• Kosicka-Pajewska Aleksandra, Między Rosją a Niemcami. Koncepcje polityczne Adolfa Bocheńskiego, Poznań 1992

• Królikowski Łucjan, Skradzione dzieciństwo. Polskie dzieci na tułaczym szlaku 1939-1950, Kraków 2008, ss. 348.

• Kryzys 1939 roku w interprestacji polskich i rosyjskich historyów, red. Sławomir Dębski, Michaił Narinski, W-wa 2009, ss.

• Kukiel Marian, Generał Sikorski. Żołnierz i mąż stanu Polski walczącej, Londyn 1995.

• Kupczyk Jan, Polacy na Ukrainie w l. 1921-1939, Wrocław 1994

• Laska Adam, Narodowa Partia Robotnicza 1920-1937, Rzeszów 2004.

• Lazari Andrzej de, Dusza polska i rosyjska (od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna), Wwa 2004, s. 446.

• Leczyk Marian, Polska i sąsiedzi. Stsounki wojskowe 1921-1939, Wwa 2004, ss. 453.

• Leinwand Aleksandra, Czerwonym młotem w orła białego. Propaganda sowiecka w wojnie z Polską 1919-1920, W-wa 2008, ss. 335.

• Lisiak Henryk, Społeczeństwo odradzającej się Rzeczypospolitej wobec wojny z Rosja Sowiecką w l. 1919-20, Poznań 1998

• Łagry. Przewodnik encyklopedyczny, pod red. Nikity Ochotina, Arsenija Roginskiego, W-wa 1998, ss. 607.

• Ławnik Józef, Komunistyczna Partia Polski w woj. kieleckim 1918-1938, Liczebność, baza społeczna, zasięg wpływów, Kielce 1994

• Łossowski Piotr, Dyplomacja Drugiej Rzeczypospolitej. Z dziejów polskiej służby zagranicznej, Wwa 1992

• Łoziński Mieczysław, Operacja polska. Stalinowska zbrodnia na Polakach w latach 1937-1938, Kłodawa-Konin 2008, ss. 180.

• Łukomski Grzegorz, Polak Bogusław, Powstanie wielkopolskie 1918-19.Działania bojowe, aspekty polityczne, Koszalin-W-wa 1995

• Maj Ireneusz, Działalność Instytutu Wschodniego w Warszawie 1926-1939, W-wa 2007, ss. 291.

• Malia Martin, Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917-1991, W. 1998, ss. 608.

• Maryański Andrzej, Przemiany ludnościowe w ZSRR, W-wa-Kraków 1995, ss. 223.

• Mastny Vojtech, Stalin i zimna wojna. Sowieckie poczucie zagrożenia, W-wa 2006, ss. 371.

• Materski Wojciech, Na widecie. II Rzeczypospolita wobec Sowietów 1918-1943, Warszawa 2005

• Materski Wojciech, Pobocza dyplomacji. Wymiana więźniów politycznych pomiędzy II Rzeczpospolitą a Sowietami w okresie międzywojennym, Warszawa 2002

• Materski Wojciech, Sowieccy dyplomaci o genezie Organizacji Narodów Zjednoczonych, W-wa 2008, ss. 212.

• Materski Wojciech, Tarcza Europy. Stosunki polsko-sowieckie 1918-39, W-wa 1994

• Merridale Catherine, Wojna Iwana. Armia Czerwona 1939-1945, Poznań 2007, ss. 470.

• Mędrzecki Włodzimierz, Inteligencja polska na Wołyniu w okresie międzywojennym, W-wa 2005.

• Mich Włodzimierz, Obcy w polskim domu. Nacjonalistyczne koncepcje rozwiązania problemu mniejszości narodowych 1918-39, Lublin 1994

• Miedwiediew Roj, Chruszczow. Biografia polityczna, W-wa 1990, ss. 276.

• Miedwiediew Roy, Pod osąd historii. geneza i następstwa stalinizmu, T I-II, W-wa 1990

• Międzymorze. Polska i kraje Europy Środk.-Wsch. w XIX i XX w. (zb. studiów), W-wa 1995

• Motyka Grzegorz, Ukraińska partyzantka 1942-1960. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, W-wa 2006, ss. 720.

• Możejko Edward, Realizm socjalistyczny. Teoria. Rozwój. Upadek, Kraków 2001, ss. 314

• Nasierowski Tadeusz, Nauka radziecka w okowach stalinizmu, W-wa 2002, ss. 329.

• Nerard Francois-Xavier, 5% prawdy. Donos i donosicielstwo w czasach stalinowskiego terroru, W-wa 2008, ss.398.

• Niepodległość Polski w 1918 roku a procesy państwowotwórcze w Europie Środ-Wsch, red. Zygmunt Mańkowski, Lublin 1996

• Niewieżyn Władimir, Tajne plany Stalina. Propaganda sowiecka w przededniu wojny z Trzecią Rzeszą 1939-1941, Kraków 2001, ss. 292.

• Nowogródzki Okręg AK w dokumentach, opr. Kazimierz Krajewski, Wwa 2008, ss. 577.

• Ofiary imperium. Imperia jako ofiary. 44 spojrzenia, red. Andrzej Nowak, Wwa 2010, ss. 651.

• Okulewicz Piotr, Koncepcja „międzymorza” w myśli i praktyce politycznej obozu Józefa Piłsudskiego w l. 1918-1926, Poznań 2001

• Operacja „Sejm” 1944-1946, red. W. Chudzik, Z. Gajowniczek, S. Kokin, P. Kułakowskij, M. Majewski, J. Szapował, J. Tucholski, Warszawa–Kijów 2007, ss. 1424.

• Paruch Waldemar, Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926-1939, Lublin 2005.

• Pepłoński A., Wywiad w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920, Warszawa 1999

• Pepłoński Andrzej, Wywiad polskina ZSRR. 1921-1939, W-wa 1996, ss. 394.

• Pipes Richard, Komunizm, W-wa 2008, ss. 192.

• Pipes Richard, Rosja bolszewików, Wwa 2005, ss. 618.

• Pipes Richard, Rosja, komunizm, świat, Kraków 2002, ss. 224.

• Polacy i Ukraińcy pomiędzy dwoma systemami totalitarnymi 1942–1945, cz. 1–2, oprac. nauk. G. Motyka, J. Szapował, Warszawa–Kijów 2005, ss. 1512.

• Polska 1939-1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami, pod red. Wojciecha Materskiego i Tomasza Szaroty, Warszawa 2009,

• Polska bez Marszałka. Dylematy piłsudczykówpo 1935 r., pod red. Mariusza Wołosa i Krzysztofa Kani, Toruń 2008, ss. 429.

• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1918 (listopad – grudzień), opr. Sławomir Dębski, W-wa 2008, ss. 452.

• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1931, red. Mariusz Wołos, W-wa 2008, ss. 852.

• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1938, opr. Marek Kornat, W-wa 2007, ss. 894.

• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1939 (styczeń-sierpień), red. Stanisław Żerko, P. Długokęcki, W 2005

• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1939 (wrzesień-grudzień), opr. Wojciech Rojek, W-wa 2007, ss. 637.

• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1940, opr. Magdalena Hułas, W-wa 2010, s. 932.

• Polskie podziemie 1939–1941. Od Wołynia do Pokucia, cz. 1–2, wybór i oprac. nauk. J. Szapował, J. Tucholski, Warszawa–Kijów 2004, ss. 1447.

• Pomór w ‘raju bolszewickim’. Głód na Ukrainie w latach 1932-1933 w świetle polskich dokumentów dyplomatycznych i dokumentów wywiadu, opr. Robert Kuśnierz, Toruń 2008, ss. 205.

• Popow Gawrił, O wojnie ojczyźnianej. 1941-1945, W-wa 2005, ss. 145.

• Potyrała Bolesław, Szczegóła H.,: Czerwoni marszałkowie. Elita Armii Radzieckiej 1935-91, Zielona Góra 1997, ss. 426.

• Pruszyński Mieczysław, Wojna 1920. Dramat Piłsudskiego, W-wa 1995

• Przebinda Grzegorz, Smaga Józef, Kto jest kim w Rosji po 1917 roku, Kraków 2000, ss. 336.

• Przewoźnik Andrzej, Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, ss. 672, W-wa 2010

• Przewrót majowy w oczach Kremla, pod red. Bogdana Musiała, Wwa 2009, ss. 320.

• Przybył Elżbieta, Prawosławie, Kraków 2000, ss. 190.

• Raack Richard, Polska i Europa w planach Stalina, W-wa 1997, ss. 262

• Radzinski Edward, Stalin, W-wa 2001 i in., ss. 633

• Reguła Jan Alfred, Historia KPP, II wyd. Toruń 1996 (opr. W.Pronobis)

• Riabow Oleg, Andrzej de Lazari, Polacy i Rosjanie we wzajemnej karykaturze, W-wa 2008, ss. 153.

• Rosja XX wiek: od utopii komunistycznej do rzeczywistości globalistycznej, pod red. Julija Zołotowskiego; red. nauk. Hanna Kowalska-Stus, Lucjan Suchanek, Kraków 2004, ss. 184.

• Ruchniewicz Małgorzata, Historia CLXXXIX. Wieś zachodniobiałoruska . Wybrane aspekty, Wrocław 2010, ss. 477

• Sacharow Andriej, Wspomnienia (t. I-III, ss. 204+347_184), W-wa 1990.

• Sebag-Montefiore Simon, Stalin. Dwór czerwonego cara, W-wa 2004, ss. 774.

• Service Robert, Towarzysze. Komunizm od początku do upadku. Historia zbrodniczej ideologii, Kraków 2008, ss. 634

• Skazani jako "szpiedzy Watykanu": z historii Kościoła katolickiego w ZSRR 1918-1956, pod red. Romana Dzwonkowskiego, wyd. „Apostolicum” Ząbki 1998, ss. 303.

• Skóra Wojciech, Służba konsularna Drugiej Rzeczypospolitej : organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006.

• Skrzypek Andrzej, Stosunki polsko-łotewskie 1918-1939, Gdańsk 1997

• Smaga Józef, Narodziny i upadek imperium. ZSRR 1917-1991, Kraków 1992, ss. 411.

• Smoleń Mieczysław, Stracone dekady. Historia ZSRR 1917-1991, Kraków 1995, ss. 410.

• Smoliński Aleksander, 1 Armia Konnapodczas walk na polskim teatrze działań wojennych w 1920 roku. Organizacja, uzbrojenie, wyposażenie oraz wartość bojowa, Toruń 2008, ss. 508.

• Snyder Timothy, Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008, ss. 340.

• Sołżenicyn Aleksander, Archipelag GUŁag, t. 1-3, W-wa 1990 i n.

• Sparr William, Żukow, W-wa 2003, ss. 218.

• Stephane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panne, Andrzej Paczkowski, Karel Bartosek, Jan-Louis Margolin, Czarna Księga komunizmu. Zbrodnie terror, prześladowania, W-wa 1999, ss. 744.

• Sthele Hansjakob, Tajna dyplomacja Watykanu. Papiestwo wobec komunizmu 1917-91,Wwa 1993

• Stobiecki Rafał, Bolszewizm a historia : próba rekonstrukcji bolszewickiej filozofii dziejów, Łódź 1998, ss. 170.

• Sudopłatow Paweł, Wspomnienia niewygodnego świadka [wstęp R Conquest; do wyd. pol. Stanisław Jaczyński, W-wa 1999, ss. 435.

• Szczepański Janusz, Społeczeństwo polskie w walce z najazdem bolszewickim 1920 roku, W-wa-Pułtusk 2000

• Śleszyński Wojciech, Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa polskiego na ziemiach północno-wschodnich II RP, W-wa 2007.

• Trotter William, Mroźne piekło. Radziecko-fińska wojna zimowa 1939-1940, Wr 2008, ss. 316

• Tuchola. Obóz jeńców i internowanych ... cz. 2, Choroby zakaźne i walka z nimi 1920-1922, Toruń Toruń 1998, ss. 158.

• Tuchola. Obóz jeńców i internowanych ... cz. 3, Warunki życia jeńców i internowanych, Toruń 2007, ss. 148.

• Tuchola. Obóz jeńców i internowanych 1914-1923, opr. Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer i in., cz. 1, Toruń 1997, ss. 236.

• W objęciach wielkiego brata. Sowieci w Polsce 1944-1993, W-wa 2009, ss. 502.

• Walczak Henryk, Sojusz z Rumunią w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918-1931, Szczecin 2008, ss. 439.

• Wielki głód na Ukrainie 1932-1933, opr. zbiorowe, Warszawa-Kijów 2008, ss. 1296.

• Wielki terror: operacja polska 1937-1938, opr. zbiorowe, Warszawa-Kijów 2010, ss. 1984.

• Wilk Marian, Człowiek i stal. Radzieckie przeobrażenia 1928-1941, Wwa 1988, ss. 435 (CENZUROWANA).

• Wilk Marian, Gruzin na Kremlu : biografia Stalina, Łódź 1995, ss. 407.

• Wilk Marian,, Pierwsza pięciolatka w Związku Radzieckim: problem industrializacji 1928-1932, Wwa 1986, ss. 314, (CENZUROWANA).

• Wołk-Jezierska Witomiła, Kulisy zbrodni katyńskiej, Wrocław 2007, ss. 309.

• Wołkogonow Dmitrij, Stalin, t.I-II, Wwa 1999 (ss. 414+412).

• Wyszczelski Lech, Kijów 1920, Wwa 2009, ss. 341.

• Wyszczelski Lech, Od demobilizacji do zamachu majowego. Wojsko Polskie w latach 1921-1926, Wwa 2007, ss. 472.

• Wyszczelski Lech, W obliczu wojny. Wojsko Polskie 1935-1939, W-wa 2008, ss. 558.

• Zacharias Michał J., Polska wobec zmian w układzie sił politycznych w Europie w l. 1932-1936, Wrocław 1981

• Zackiewicz Grzegorz, Polska myśl polityczna wobec systemu radzieckiego 1918-1939, Kraków 2004.

• Zaporowski Zbigniew, Między sejmem a wiecem. Działalność Komunistycznej Frakcji Poselskiej w l. 1921-1935, Lublin 1997

• Zbrodnia katyńska, W kręgu prawdy i kłamstwa, pod red. S. Kalbarczyka, W-wa 2010, ss. 250.

• Zwyciężcy za drutami. Jeńcy polscy w niewoli (1919-1922). Dokumenty i materiały, opr. Stanisław Alexandrowicz, Zbigniew Karpus, Waldemar Rzemer, Toruń 1995, ss. 288.

• Żaroń Piotr, Agresja Związku Radzieckiego na Polskę 17 września 1939 r. Los jeńców polskich, Toruń 1999, ss. 486.

• Żołyński Janusz, Włączenie polskich ziem wschodnich do ZSRR (1939-1940). Problemy ustrojowe i prawne, Wrocław 1994

• Życki Artur, II Rzeczpospolita w polityce sowieckiej. Polityka, gospodarka, stereotypy, Warszawa-Ostrołęka 2006.

ZOB. TAKŻE ROZDZIAŁY/PODROZDZIAŁY/ CZĘŚCI PRAC POŚWIĘCONE HISTORII ZSRR Z NASTĘPUJĄCYCH PRAC:

ŁUCZAK CZESŁAW, POLSKA I POLACY W DRUGIEJ WOJNIE ŚWIATOWEJ, POZNAŃ 1993

• BRZOZA CZESŁAW, SOWA ANDRZEJ LEON, HISTORIA POLSKI 1918-1945, WARSZAWA 2006

• WIECZORKIEWICZ PAWEŁ, HISTORIA POLITYCZNA POLSKI 1935-1945, WARSZAWA 2005.

• NAJNOWSZA HISTORIA ŚWIATA 1945-1995, T. I-III , RED. ARTUR PATEK, JAN RYDEL I JANUSZ J. WĘC, KRAKÓW 1997 (I NASTĘPNE, M.IN. POSZERZONE 2001) (T.I 1945-1963, SS. 398; T. II 1963-1979, SS.245; T. III 1979-1995, SS. 434).

• JOHNSON PAUL, HISTORIA ŚWIATA OD ROKU 1917 DO LAT 90-TYCH, LONDYN 1992, SS. 114 (I IN. WYDANIA).

• CZUBIŃSKI ANTONI, OLSZEWSKI WIESŁAW, HISTORIA POWSZECHNA 1939-95, POZNAŃ 1996 (I NASTĘPNE), SS.

• CALVOCORESSI PETER, POLITYKA MIĘDZYNARODOWA 1945-2000, W-WA 2002, SS. 903 (I WYDANIE Z 1998 OBEJMUJĄCE OKRES 1945-1995).

• KUKUŁKA JÓZEF, HISTORIA WSPÓŁCZESNA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH, W-WA 2001, SS. 906, ( I WCZEŚNIEJSZE NP.: WSPÓŁCZESNE STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE. 1945-1994, W-WA 1994

• OLSZEWSKI WIESŁAW, ŚWIAT PO ROKU 1945, POZNAŃ 2000, (CZ. 1 - SS. 344, CZ. 2 – SS. 383).

• KISSINGER HENRY, DYPLOMACJA, W-WA 2003 (I TRZY WCZEŚNIEJSZE WYD. OD 1996), SS. 928.

• LEKSYKON HISTORII POWSZECHNEJ 1900-1945, RED. STANISŁAWA SIERPOWSKIEGO, POZNAŃ 1996

• BANKOWICZ MAREK, SŁOWNIK HISTORII XX WIEKU, KRAKÓW 1992 (IN. WYD. 1997)

• MAŁY OXFORDZKI SŁOWNIK HISTORII XX WIEKU, W-WA 1992

• ERIC HOSBAWM, SPOJRZENIE NA KRÓTKIE DWUDZIESTE STULECIE. WIEK SKRAJNOŚCI, W-WA 1999

• LAQUER WALTER, HISTORIA EUROPY. 1945-1991, W-WA 1993

• ROSZKOWSKI WOJCIECH, PÓŁWIECZE. HISTORIA POLITYCZNA ŚWIATA PO 1945 R., W-WA 2005 ( I WCZEŚNIEJSZE WYDANIA), SS. 636.

• ZOB. TEŻ SERIA: HISTORIE PAŃSTW ŚWIATA W XX WIEKU (MIRONOWICZ EUGENIUSZ, BIAŁORUŚ; LEWANDOWSKI JAN, ESTONIA, W-WA 2001; MATERSKI WOJCIECH, GRUZJA; ŁOSSOWSKI PIOTR, LITWA; CHOJNOWSKI ANDRZEJ, UKRAINA)

Metody i kryteria oceniania:

zaliczenie na ocenę na podstawie przygotowanego referatu na temat wybranego problemu z dziejów stosunków polsko-radzieckich w okresie 1918-1947. Zostanie uwzględniona także aktywność podczas dyskusji na zajęciach.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)