Vademecum badań historycznych

Łączny nakład pracy studenta wynosi 90 godzin, co odpowiada 3 punktom ECTS:

- aktywny udział w zajęciach: 30 godzin (1 pkt)

- konsultacje: 15 godzin (0,5 pkt)

- bieżące czytanie literatury przedmiotu: 15 godzin (0,5 pkt)

- wcześniejsze przygotowanie do zajęć (sporządzenie notatek): 15 godzin (0,5 pkt)

- przygotowanie pisemnej pracy zaliczeniowej (systematyczna praca przez cały semestr): 15 godzin (0,5 pkt)

W1 Opanował podstawową terminologię z zakresu historii i nauk pokrewnych. KW_02

W2 Ma podstawową wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej historii. KW_07

W3 Zna terminologię, teorię oraz podstawowe metody badawcze i narzędzia warsztatu historyka oraz podstawowe metody upowszechniania wiedzy historycznej. KW_08

W4 Zna różne źródła informacji. Rozumie ich przydatność w badaniach historycznych. KW_10

W5 Ma elementarną wiedzę o miejscu historii wśród innych nauk oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami, rozumie cele prowadzenia badań historycznych. KW_11

W6 Rozumie objaśnia znaczenie historii w obszarze nauk humanistycznych i społecznych. KW_12

W7 Rozumie powiązania interdyscyplinarne historii z naukami pokrewnymi z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi. Dostrzega i rozumie znaczenie elementów innych dyscyplin naukowych w pracy historyka. KW_12

W8 Ma podstawową wiedzę na temat dorobku historiografii i rozróżnia jej główne nurty. Zna na poziomie podstawowym główne obszary badań historycznych (takie jak historia polityczna, społeczna, gospodarcza, kultury, regionu, religii, cywilizacji, rodziny, codzienności, mentalności, mikrohistoria, antropologia historyczna, gender studies i inne), a zwłaszcza najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie. KW_13

W9 Wie, że badania i debata historyczna są procesem stałym, który niesie ze sobą nieustanne zmiany i rozwój poglądów. KW_14

W10 Wie o istnieniu w historii i naukach pokrewnych odmiennych punktów widzenia, determinowanych różnym podłożem kulturowym. KW_15

W11 Orientuje się w działalności i aktualnej ofercie współcześnie działających instytucji kultury, a zwłaszcza ośrodków upowszechniających i popularyzujących wiedzę historyczną. KW_18

W12 Posiada podstawową wiedzę o metodach upowszechniania wiedzy historycznej. KW_19

W13 Zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego. KW_20

U1 Zdobywa wiedzę w sposób uporządkowany i systematyczny pod kierunkiem opiekuna naukowego, przy zastosowaniu nowoczesnych technologii informacyjnych, technik pozyskiwania, klasyfikowania i analizowania informacji. KU_01

U2 Potrafi wskazać, uzasadnić i omówić wzajemne relacje różnych kierunków badań historycznych. KU_02

U3 Potrafi opanować i stosować pod kierunkiem opiekuna naukowego podstawowe umiejętności badawcze w zakresie historii. KU_03

U4 Potrafi posłużyć się w stopniu podstawowym teoriami i paradygmatami badawczymi w zakresie historii i nauk pokrewnych. KU_04

U5 Potrafi zdefiniować i zastosować w mowie i w piśmie podstawową terminologię w zakresie historii i pokrewnych zarówno w pracy badawczej, jak i w popularyzacji wiedzy historycznej. KU_05

U6 Potrafi planować i prowadzić własne proste badania historyczne wykorzystując podstawowe metody badawcze i wybrane elementy warsztatu historyka. KU_06

U7 Prezentuje efekty swojej pracy indywidualnej lub zespołowej w przejrzystej, usystematyzowanej formie z zastosowaniem różnorodnych, nowoczesnych metod i technik, dostosowanych do odpowiedniej dziedziny historii. Potrafi przygotować wypowiedzi ustne i prace pisemne w języku polskim z poprawnym zastosowaniem różnorodnych form pisarstwa historycznego. KU_07

U8 Formułuje tezy i argumentuje z wykorzystaniem poglądów innych autorów prac historycznych. KU_10

U9 Komunikuje się ze specjalistami w zakresie historii w języku polskim i obcym z zastosowaniem terminologii właściwej dla historii i nauk

pokrewnych. KU_11

U10 Ma świadomość zakresu swojej wiedzy historycznej i umiejętności warsztatowych i rozumie potrzebę dalszego, ciągłego rozwoju kompetencji w zakresie historycznym, ogólnohumanistycznym, jak też kompetencji społecznych. KU_15

K1 Ma świadomość wartości kultury historycznej, na którą składa się znajomość dziejów dyscypliny, świadectw, metod i korzeni historycznych kultury. KK_01

K2 Uznaje i szanuje różnice punktów widzenia determinowane różnym podłożem kulturowym. KK_06

K3 Wykazuje niezależność i samodzielność myśli, szanując jednocześnie prawo innych osób do wykazywania tych samych cech. KK_06

K4 Jest zdolny do okazywania zrozumienia dla świata wartości i postaw ludzi w różnych okresach i kontekstach historycznych. KK_04

K5 Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu historyka. KK_05

K6 Rozumie konieczność przestrzegania norm etycznych w pracy historyka i popularyzacji wiedzy historycznej. KK_06

K7 Uczestniczy w życiu kulturalnym, korzystając z różnych mediów i różnych jego form. KK_08

K8 Docenia rolę nauk historycznych i pokrewnych dla kształtowania więzi społecznych na poziomie lokalnym i ponadlokalnym. KK_10

- pokaz
- wystawa

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

- ćwiczeniowa

Celem zajęć jest omówienie zagadnień z zakresu warsztatu naukowego oraz zasad i metod postępowania badawczego zgodnie z regułami obowiązującymi w historiografii. Po zdefiniowaniu przedmiotu, źródła historycznego i metody historycznej, całość zajęć jest realizowana w trzech podstawowych działach-zakresach: heurystyki, krytyki i opracowania. Z tego najwięcej czasu poświęca się omówieniu warsztatu naukowego, a mianowicie wiedzy na temat literatury, źródeł, archiwów, bibliotek, muzeów, bibliografii, encyklopedii i słowników oraz czasopism. Następnie zajęcia obejmują technikę pracy z książką i źródłem, krytykę źródeł historycznych, ustalanie i porządkowanie faktów i wreszcie teoretyczne i praktyczne zasady pisania prac naukowych

1. Historia jako nauka

2. Metoda historyczna

3. Literatura naukowa

4. Źródła historyczne

5. Bibliografie

6. Archiwa

7. Biblioteki

8. Drukowane wydawnictwa źródłowe

9. Czasopisma

10. Encyklopedie i słowniki

11. Muzea

12. Technika pracy z książką i źródłem

13. Krytyka źródła historycznego

14. Nauki pomocnicze historii

15. Ustalanie i porządkowanie faktów

16. Praca naukowa studenta historii

17. Przypisy

Literatura podstawowa:

- Miśkiewicz B., Wstęp do badań historycznych, Poznań 1984 [wyd. 4].

- Pawlak M., Serczyk J, Podstawy badań historycznych, Bydgoszcz 1994 [wyd. 6 i następne].

- Topolski J., Wprowadzenie do historii, Poznań 2001.

Literatura uzupełniająca:

- Bloch M., Pochwała historii czyli o zawodzie historyka, Kęty 2009.

- Braudel F., Historia i trwanie, Warszawa 1971.

- Dominiczak H., Wstęp do badań historycznych, Częstochowa 1998.

- Eco U., Jak napisać pracę dyplomową. Poradnik dla humanistów, Warszawa 2007.

- Moszczeńska W., Metodologia historii, Warszawa 1968.

- Oliver P., Jak pisać prace uniwersyteckie, Kraków 1999

- Swieżawski A., Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych, Częstochowa 1999 [wyd. 2].

- Topolski J., Metodologia historii, Warszawa 1984 [wyd. 3].

- Topolski J., Jak się pisze i rozumie historię, Warszawa 1998.

- Topolski J., Metodologia historii, Warszawa 1973.

- Werner W., Wprowadzenie do historii, Warszawa 2012

- Wstęp do badań historycznych. Nauki pomocnicze historii i archiwistyka w systemie kształcenia studentów historii szkoły wyższej, red. M. Szczurowski, Toruń 2001.

- Wybrane problemy warsztatowo-dydaktyczne studiów historycznych, red. M. Szczurkowski, Toruń 2001

kolokwium ustne

Nie dotyczy.