Źródła do dziejów Europy w średniowieczu

Brak wymagań wstępnych

Całkowity nakład pracy studenta mieści się w przedziale 60 godzin - 2 p.

udział w zajęciach 30 godz.- 1 p.

praca własna 30 godz.- 1 p.

Wiedza:

• zna genezę i znaczenie pojęć inwestytura, immunitet, system feudalny, prawo salickie

• zna i rozumie pojęcia: negocjacje, relacje, konflikt

• zna i rozumie pojęcia: hołd, lenno, senior, wasal, princeps, ekspansja, traktat, rozejm, marchia

• zna pojęcia źródła historyczne, literatura naukowa

• zna i rozumie pojęcia: kronika, rocznik, hagiografia, dokument, transumpt, widymat

• zna zasady korzystania ze zbiorów bibliotecznych

• zna zasady poszukiwania literatury naukowej

• zna zasady korzystania z bibliografii

• zna podstawowe źródła z zakresu wędrówek ludów (V-VI wiek)

• zna podstawowe źródła dotyczące dziejów Anglii w XII-XIII wieku

• zna podstawowe źródła na temat lewantyńskich wypraw krzyżowych w XI-XIII wieku

• poznaje pojęcia przestrzeń, terytorium, władztwo, państwo

• poznaje podstawowy zakres źródeł do dziejów reformy kościoła i sporu o inwestyturę w X-XII wieku

• poznaje najważniejsze źródła narracyjne do dziejów Francji w XIII wieku

• zna zasady periodyzacji dziejów w historiografii

• poznaje pojęcia margrabia, hrabia, komtur, kapituła, Rzesza, elekcja, prawo niemieckie, przywilej, centralizacja, decentralizacja, asyzy feudalne, albigensi, katarzy

• zna podstawowe nauki pomocnicze historii i rozumie ich znaczenie w badaniach nad średniowieczem

• zna zasady ustalania i porządkowania faktów

Umiejętności:

• charakteryzuje i odróżnia zmiany terytorialne i państwowe w okresie wędrówek ludów w IV-VI wieku

• charakteryzuje i rozpoznaje terytoria państw frankijskich między V a X wiekiem

• wskazuje podstawowe róźnice między ustrojem scentralizowanym i zdecentralizowanym

• dostrzega specyfikę poszczególnych państw w Italii w V-IX wieku

• dostrzega specyfikę terytorialną i ustrojową poszczególnych obszarów krajów niemieckich w IX-XV wieku

• potrafi korzystać ze zbiorów bibliotecznych (w wersji klasycznej i elektronicznej)

• zna bibliografie i potrafi je wykorzystywać w celach badawczych

• wskazuje różnice między ustrojami politycznymi cesarstwa, monarchii, księstwa, państwa zakonnego

• charakteryzuje układ klasycznego poddaństwa w ustroju feudalnym

• wyjaśnia czym są relacje etniczne

• rozumie cel porównywania ustrojów

• wyjaśnia czym są relacje polityczne

• rozumie cel i zasady istnienia ustrojów państowych

• rozumie znaczenie chrześcijaństwa dla rozwoju średniowiecznej Europy

• dostrzega istnienie określonych, uniwersalnych reguł w kontaktach dyplomatycznych

• wyjaśnia czym są relacje gospodarcze i społeczne

• zna pojęcia: czas, miejsce i autorstwo źródła

• rozumie zagadnienie tworzenia państw scentralizowanych na przykładzie losów zakonów rycerskich

• wyjaśnia jaką rolę odgrywają relacje kulturalne przy tworzeniu tożsamości narodowej

• dostrzega wagę wykształcenia w aktywności średniowiecznych władców

• rozumie pojęcia fałszerstwa i falsyfikatu

• rozumie pojęcia wiarygodności i autentyczności w ocenie przekazu źródłowego

• objaśnia podstawowe różnice między terytoriami Italii w XIII wieku

• rozumie pojęcie „unia personalna”

• zna zasady ustalania faktów

• zna zasady porządkowania faktów

• dostrzega różnice między dynamiką i rodzajami działań militarnych

• rozumie pojęcia: margrabia, prawo niemieckie, hołd

Zna podstawowe warunki współpracy i konfliktów między narodami i państwami

Dostrzega rolę języka w kształtowaniu się wspólnoty społecznej, narodowej i państwowej

Umie wykazać jakie są podstawowe cechy społeczeństwa stanowego

Rozumie na czym polegają różnice ustrojowe w państwach późnego średniowiecza

Dostrzega nierówności społeczne i przyczyny, które leżą u ich podstaw

Widzi różnice między sprawną a nieudolną władzą państwową

Rozumie ponadczasowość motywacji ludzkich działań

Potrafi wskazać idee i ich wpływ na przeobrażenia ludzi i społeczeństw

Dostrzega postęp technologiczny i jego wpływ na zmiany w sposobie funkcjonowania człowieka

Widzi znaczenie języka i pisma dla kształtowania wspólnoty

Potrafi dostrzec znaczenie religii i duchowości w kształtowaniu postaw wspólnotowych

analiza średniowiecznych tekstów źródłowych (opublikowanych i oryginalnych);

opis; pokaz; obserwacja; analiza mapy

- opis
- pogadanka
- tekst programowany

- laboratoryjna
- obserwacji

- metody wymiany i dyskusji

W ramach przedmiotu będą prezentowane i analizowane podstawowe źródła bądź ich fragmenty, kluczowe dla dziejów Europy i krajów basenu Morza Śródziemnego w okresie między V a XV wiekiem, zredagowane zarówno w języku łacińskim jak i w językach narodowych (zwłaszcza francuskim i niemieckim).

Wędrówki ludów

Ekspansja bizantyjska w VI wieku

Frankowie i ich państwo w V-IX wieku

Kościół rzymski w X-XII wieku

Cesarstwo i papiestwo do połowy XIII wieku

Lewantyńskie wyprawy krzyżowe

Zakony rycerskie w XII-XIV wieku

Francja w XI-XIII wieku

Anglia w XI-XIII wieku

Przemiany społeczno-polityczne Europy w XIV wieku

Przemiany kulturowe Europy w X-XV wieku

Wojna stuletnia

Literatura podstawowa:

B. Zientara, Historia powszechna średniowiecza

T. Manteuffel, Historia powszechna średniowiecza

R. Michałowski, Historia powszechna. Średniowiecze

S. Kwiatkowski, Średniowieczne dzieje Europy

Lieratura uzupełniająca:

J. Garbacik, Pieradzka, Teksty źródłowe do nauki historii powszechnej wieków średnich, Kraków 1974 (i n.)

Upadek cesarstwa rzymskiego i początki feudalizmu na zachodzie i w Bizancjum, oprac. M. H. Serejski, Warszawa 1954 (i n.)

J. Hauziński, Kraje i kultury śródziemnomorskie, Poznań 1990

Wiek V-XV, Warszawa 2002 (i n.)

Obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach;

Pisemny egzamin na ocenę z całości przerobionego materiału