Archeologia strefy Bałtyku

Ogólna wiedza o historii średniowiecznej Europy ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu historycznego krajów skandynawskich i strefy Morza Bałtyckiego.

przedmiot obligatoryjny

Wykład 30 godz. - 1 pkt ECTS

W01 - ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii w systemie nauk oraz jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej,

W04 - ma podstawową wiedzę z zakresu archeologii historycznej (archeologii Skandynawii wczesnośredniowiecznej i krajów nadbałtyckich)

U01 - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i metod archeologicznych.

U02 - posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywane problemów w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla archeologii

K05 - ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i propaguje ją w społeczeństwie

K08 - docenia rolę nauk humanistycznych, pokrewnych i współpracujących dla kształtowania więzi społecznych na poziome lokalnym i ponadlokalnym;

K09 - wykazuje kompetentną odpowiedzialność i odwagę cywilną w przedstawianiu obrazu dziejów, zgodnego z aktualnym stanem wiedzy archeologicznej

Wykład wspomagany prezentacjami multimedialnymi

Wykład dotyczy strefy nadbałtyckiej we wczesnym średniowieczu ze szczególnym uwzględnieniem krajów skandynawskich, jego przedmiotem są przemiany społeczno-kulturowe mające miejsce od VI do XII wieku obejmujące okres Vendel i tzw. okres wikiński; szczególne miejsce zajmuje w nim prezentacja najważniejszych z historycznego i naukowego punktu widzenia stanowisk archeologicznych.

Omówienie stanowisk archeologicznych należących do różnych kategorii pod kątem ich znaczenia dla historii Skandynawii i ich obecnych walorów społeczno-kulturowych (w tym turystycznych):A. miejsca zamieszkiwania ludzi (jaskinie, obozowiska, osiedla stałe i sezonowe, wsie, grody, miasta);B. formy delimitacji przestrzeni; (wały, mury, Danevirke)C. miejsca pozyskiwania i przerobu surowców;D. miejsca kultu;E. groby i cmentarzyska; (groby łodziowe, kurhany, groby komorowe itp.)F. ślady pól;G. pozostałości urządzeń komunikacyjnych (mosty, drogi)H. skarby;I. kamienie, obeliski itp..J. wraki (!!!)

Else Roesdahl, Historia wikingów, Gdańsk 1996;

Foote P.G., Wilson D., Wikingowie, W-wa 1975

Graham-Cambell J., Vikings Artefacts. A select cataloque, London 1980,The Northern World. The History and Heritage of Northern Europe. Ad 400-1100, ed. David Wilson, 1980

Vikings. Life and Legend, ed. Gareth Williams, Peter Pentz, Matthias Wemhoff, London 2014

R. I. Page, Chronicles of the Vikings, London 1995

R. I. Page, Runes and Runic Inscriptions, London 1995

Klavs Randsborg, The Viking age in Denmark, London 1980L.Leciejewicz, Normanowe, Wrocłąw 1979

P. Urbańczyk, Bliskie spotkania wikingów, Wodzisław Śląski 2014

L.P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003

N. Price, The Viking Way, London, 2002

ed. M. Toplak, Die Wkinger. Seerauber und Krieger im Licht Archaologie, Darmstadt 2021

Egzamin pisemny, trzy pytania otwarte, każde punktowane w skali od 0-5, w sumie można uzyskać 15 pkt; kryteria oceny: 0-7 pkt - ndst, 8-10 - dst; 11-13 dobry, 14-15 ndst. - egzamin poprawkowy ma formę ustną

Nie dotyczy