Postępowanie cywilne

10 pkt ECTS = 300 godzin pracy

W tym:

- godziny kontaktowe – realizowane z udziałem nauczyciela: 75 godzin

- godziny kontaktowe konsultacje, zaliczenie, egzamin: 15 godzin

- praca własna studenta – przygotowanie do zajęć, praca własna z literaturą przedmiotu: 110 godzin

- praca własna studenta – przygotowanie do zaliczenia przedmiotu: 100 godzin

W zakresie wiedzy:

- pogłębiona wiedza na temat postępowania cywilnego oraz jego znaczenia dla właściwego wykonywania zawodu prawnika K_W01

- dogłębna znajomość języka prawnego i prawniczego, specyfiki różnorodnych instytucji i konstrukcji prawnych występujących w postępowaniu cywilnym oraz specyfiki wykładni norm prawnych należących do prawa postępowania cywilnego K_W04

- pogłębiona wiedza o stronach postępowania cywilnego, przysługujących im prawach i ciążących na nich obowiązkach K_W05

W zakresie umiejętności:

- umiejętność analizowania sposobów załatwiania konkretnych spraw cywilnych, handlowo-gospodarczych i pracowniczych i przebiegu postępowania w tych sprawach oraz na tym tle formułowania własnych poglądów i zgłaszania uzasadnionych postulatów de lege ferenda K_U03

- umiejętność precyzyjnego prognozowania przebiegu spraw cywilnych, handlowo-gospodarczych i pracowniczych z wykorzystaniem właściwych przepisów oraz orzecznictwa i piśmiennictwa K_U04

- umiejętność biegłego stosowania przepisów prawnych w celu rozstrzygania konkretnych spraw cywilnych, handlowo-gospodarczych oraz umiejętność przewidywania skutków prawnych podjętych rozstrzygnięć – K_U05

- umiejętność przygotowania alternatywnych wersji dokumentów prawnych w języku polskim, takich jak np. pisma procesowe w sądowym postępowaniu rozpoznawczym w sprawach cywilnych, w tym także składane na urzędowych formularzach oraz pisma procesowe wnoszone w innych rodzajach postępowań cywilnych K_U09

- umiejętność doskonalenia nabytej wiedzy i umiejętności oraz rozszerzania ich o wymiar interdyscyplinarny, aby w sposób profesjonalny wykonywać pracę zawodową K_U13

W zakresie kompetencji społecznych:

- świadomość poziomu własnej wiedzy i umiejętności z zakresu postępowania cywilnego, dokonywania samooceny własnych kwalifikacji K_K01

- umiejętność organizowania stanowiska pracy, właściwego przygotowania się do pracy prawniczej, (znając metodykę pracy sędziego, prokuratora, adwokata, radcy prawnego, notariusza, komornika, urzędnika, doradcy prawnego), umiejętność skutecznej organizacji i kierowania pracą innych osób K_K02

Wykład informacyjny oraz zajęcia cwiczeniowe o charakterze praktycznym (przygotowywanie projektów pism procesowych, rozwiązywanie kazusów)

Wykład poświęcony jest problematyce postępowania cywilnego, czyli postępowania prowadzonego w sprawach cywilnych przez sądy powszechne, Sąd Najwyższy oraz inne właściwe organy. Główny akcent tego wykładu położony jest na przekazanie studentom wiedzy na temat podstawowych pojęć, zasad i instytucji postępowania cywilnego. Dla właściwego zrozumienia tego przedmiotu niezbędne jest posiadanie przez studentów wiedzy z zakresu prawoznawstwa, logiki oraz części ogólnej prawa cywilnego, a także prawa rzeczowego. Przy omawianiu zaś przez wykładowcę zagadnień o charakterze interdyscyplinarnym, jak np. wpływu postępowania cywilnego na inne postępowania prawne czy rodzajów powództw, pomocnym będzie posiadanie przez studentów wiedzy na temat innych postępowań prawnych.

1. Pojęcie i funkcje postępowania cywilnego /0,5 godz./

1.1.Pojęcie i rodzaje spraw cywilnych

1.2.Pojęcie postępowania cywilnego

1.3. Funkcje postępowania cywilnego

2. Pojęcie i charakter prawa postępowania cywilnego /0,5 godz./

3. Stosunek prawa postępowania cywilnego do materialnego prawa cywilnego

/ 0,5,godz./

4. Ewolucja historyczno-prawna postępowania cywilnego/0,5 godz./

5. Rodzaje postępowania cywilnego /1 godz./

5.1.Postępowanie sądowe

5.1.1.Postępowanie rozpoznawcze

5.1.1.1.Proces cywilny

5.1.1.1.1.Postępowanie zwykłe

5.1.1.1.2.Postępowanie odrębne

5.1.1.2. Postępowanie nieprocesowe

5.1.2. Postępowanie pomocnicze

5.1.3. Postępowanie egzekucyjne

5.1.4. Postępowanie upadłościowe

5.1.5. Postępowanie restrukturyzacyjne

5.2. Międzynarodowe postępowanie cywilne

5.3. Postępowania pozasądowe

5.3.1. Mediacja

5.3.2. Postępowanie przed sądem polubownym /arbitrażowym/

5.3.3. Postępowanie przed komisją pojednawczą w sprawach z zakresu prawa pracy

5.3.4. Inne postępowania

6. Źródła prawa postępowania cywilnego /0,5 godz./

6.1. Kodeks postępowania cywilnego

6.2. Inne źródła prawa

7. Zasięg obowiązywania norm prawa procesowego /0,5 godz./

7.1. Zasięg terytorialny

7.2. Zasięg czasowy

7.3. Zasięg osobowy

8. Droga sądowa w sprawach cywilnych i właściwość trybu postępowania rozpoznawczego /0,5 godz./

9. Stosunek sądowego postępowania cywilnego do innych postępowań /1,5 godz./

9.1. Stosunek sądowego postępowania cywilnego do postępowania karnego

9.2. Stosunek sądowego postępowania cywilnego do sądowego postępowania administracyjnego

10. Naczelne zasady postępowania cywilnego /3 godz./

10.1.Pojęcie zasady naczelnej postępowania cywilnego.Kryteria jej wyodrębnienia

10.2.Zasada równouprawnienia stron i uczestników postępowania

10.3.Zasada dyspozycyjności

10.4. Zasada kontradyktoryjności

10.5.Zasada bezpośredniości

10.6.Zasada ustności

10.7. Zasada jawności

10.8. Zasada koncentracji materiału procesowego

10.9.Poznanie prawdy

10.7.Zasady naczelne postępowania cywilnego a zasady naczelne wymiaru sprawiedliwości

10.8. Zasady naczelne postępowania cywilnego a zasady konstrukcyjne postępowania cywilnego

11. Przesłanki postępowania cywilnego /1 godz./

11.1.Pojęcie przesłanki procesowej

11.2.Rodzaje przesłanek procesowych

12. Istota i charakter prawny postępowania cywilnego/0,5 godz./

13. Organizacja i skład sądu w postępowaniu cywilnym /0,5 godz./

13.1.Organizacja sądownictwa w sprawach cywilnych

13.2.Skład organów sądowych

13.3.Wyłączenie osób wchodzących w skład sądu

14. Właściwość sądów w sprawach cywilnych /2 godz./

14.1.Pojęcie i rodzaje właściwości

14.2.Właściwość ustawowa

14.2.1.Właściwość rzeczowa

14.2.2.Właściwość miejscowa

14.3. Właściwość delegacyjna

14.4. Właściwość umowna

14.5. Badanie właściwości i skutki niewłaściwości sądu

15. Referendarz sądowy /0,5 godz./

16. Strony w procesie cywilnym /4 godz./

16.1.Pojęcie strony procesowej

16.2.Rodzaje stron procesowych

16.3.Zdolność sądowa

16.4.Zdolność procesowa

16.5.Zdolność postulacyjna

16.6.Legitymacja procesowa

16.7.Współuczestnictwo procesowe

16.7.1.Pojęcie współuczestnictwa procesowego

16.7.2.Rodzaje współuczestnictwa procesowego

16.7.3.Działanie współuczestników w procesie

17. Rodzaje interwencji w procesie cywilnym. Przypozwanie /1 godz/

17.1.Interwencja główna

17.2.Interwencja uboczna

17.3.Przypozwanie

18. Pełnomocnictwo procesowe /0,5 godz./

19. Udział w postępowaniu podmiotów działających w celu ochrony cudzego prawa podmiotowego /1 godz./

19.1.Udział prokuratora

19.2.Udział Rzecznika Praw Obywatelskich

19.3.Udział organizacji społecznych

19.4.Udział inspektora pracy

19.5.Udział powiatowego /miejskiego/ rzecznika konsumentów

19.6.Udział innych podmiotów

20. Czynności procesowe /1,5 godz./

20.1.Pojęcie i rodzaje czynności procesowych

20.2.Pisma procesowe

20.3.Doręczenia

20.4.Posiedzenia sądowe. Posiedzenie przygotowawcze

20.5.Terminy

20.6.Uchybienie i przywrócenie terminu

21. Przedmiot procesu cywilnego /0,5 godz./

22. Powództwo i jego rodzaje. Zmiana powództwa /3 godz./

22.1. Powództwo o świadczenie

22.2.Powództwo o ustalenie stosunku prawnego lub prawa

22.3.Powództwo o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa

22.4. Zmiana podmiotowa powództwa

22.5. Zmiana przedmiotowa powództwa

22.6. Cofnięcie pozwu

23. Koszty postępowania cywilnego /0,5 godz./

24. Skutki prawne wniesienia i doręczenie pozwu /0,5 godz./

24.1.Skutki materialnoprawne wniesienia pozwu

24.2.Skutki procesowe wniesienia pozwu

24.2.1.Utrwalenie się właściwości sądu

24.2.2.Utrwalenie się jurysdykcji krajowej

24.2.3.Badanie pozwu

24.3. Skutki materialnoprawne doręczenia pozwu

24.4. Skutki procesowe doręczenia pozwu

24.4.1.Stan sprawy w toku

24.4.2.Dopuszczalność wytoczenia przez pozwanego powództwa wzajemnego

24.4.3.Skutki zbycia w toku sprawy rzeczy lub prawa

25. Obrona pozwanego w procesie cywilnym /0,5 godz./

25.1. Pojęcie i zakres obrony pozwanego w procesie cywilnym

25.2. Środki obrony pozwanego

25.2.1. Zaprzeczenie

25.2.2. Zarzuty pozwanego

25.2.3. Powództwo wzajemne

25.2.4. Inne środki obrony

26. Zawieszenie i umorzenie postępowania cywilnego /0,5 godz./

27. Dowody w postępowaniu cywilnym /2 godz./

27.1.Pojęcie i rodzaje dowodów

27.2.Przedmiot dowodu

27.3.Ciężar dowodu

27.4.Postępowanie dowodowe

27.5.Dowód z dokumentu

27.6.Dowód z zeznań świadków

27.7.Dowód z opinii biegłych

27.8.Dowód z oględzin

27.9.Dowód z przesłuchania stron

27.10.Inne środki dowodowe

27.11.Zabezpieczenie dowodów

28. Pojęcie i rodzaje orzeczeń w postępowaniu cywilnym /2 godz./

29. Wydanie orzeczenia /0,5 godz./

30. Rektyfikacja orzeczeń w postępowaniu cywilnym /0,5 godz./

30.1.Uzupełnienie orzeczeń

30.2.Sprostowanie orzeczeń

30.3.Wykładnia orzeczeń

31. Prawomocność orzeczeń sądowych /0,5 godz./

31.1. Pojęcie i rodzaje prawomocności

31.1.1. Pojęcie prawomocności

31.1.2. Rodzaje prawomocności

31.1.2.1. Prawomocność materialna

31.1.2.1.1. Moc wiążąca orzeczenia

31.1.2.1.2. Powaga rzeczy osądzonej

31.1. 2. 2. Prawomocność formalna

32. Wykonalność a skuteczność orzeczeń /0,5 godz./

33. Zaskarżenie nieprawomocnych orzeczeń sądowych /2 godz./

33.1.Ogólna charakterystyka systemu środków zaskarżenia

33.2. Rodzaje środków zaskarżenia nieprawomocnych orzeczeń

33.2.1.Apelacja

33.2.2.Zażalenie

33.2.3.Inne środki zaskarżenia

34. Środki zaskarżenia prawomocnych orzeczeń sądowych /2 godz./

34.1.Skarga kasacyjna

34.2.Skarga o wznowienie postępowania

34.3.Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

34.4. Skarga nadzwyczajna

35. Postępowania odrębne /3 godz./

35.1. Przyczyny i zakres dyferencjacji procesu cywilnego

35.2. Rodzaje postępowań odrębnych

35.2.1.Postępowanie w sprawach małżeńskich

35.2.2.Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi

35.2.3.Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

35.2.4.Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania

35.2.5.Postępowania w sprawach uregulowanych w art. 479(28)-479(78) k.p.c.

35.2.6.Postępowanie nakazowe

35.2.7.Postępowanie upominawcze

35.2.8.Postępowanie uproszczone

35.2.9. Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych

35.2.10. Elektroniczne postępowanie upominawcze

36. Postępowanie zabezpieczające /1 godz./

37. Postępowanie egzekucyjne /2 godz./

38. Postępowanie upadłościowe i naprawcze /1 godz./

39. Międzynarodowe postępowanie cywilne /1 godz./

Ćwiczenia:

1. Organizacja wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych (1 godz.)

2. Pojęcie i rodzaje właściwości sądu w sprawach cywilnych. Wartośc przedmiotu sporu - analiza przepisów prawa, kazusy (4 godz.)

3. Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym (5 godz.)

3.1. Pojęcie pisma procesowego

3.2. Rodzaje pism procesowych

3.3. Warunki formalne pism procesowych. Usuwanie braków formalnych

3.4. Pojęcie powództwa

3.5. Rodzaje powództw

3.6. Przygotowanie projektu pozwu

3.7. Kazusy dotyczące pism procesowych

4. Omówienie przekształceń podmiotowych i przedmiotowych powództwa. Cofnięcie pozwu - projekty pism, kazusy (3 godz.)

5. Organizacja posiedzeń sądowych. Posiedzenie przygotowawcze - omówienie przebiegu, kazusy - 2 godz.

6. Terminy. Wniosek o przywrócenie terminu - 1 godz.

7. Orzeczenia - omówienie na kazusach - 4 godz.

8. Środki zaskarżenia w postępowaniu cywilnym - omówienie na przykładach kazusów - godz. 4

9. Postępowanie egzekucyjne - 6 godz.

9.1. Tytuł wykonawczy

9.2. Organy egzekucyjne w sprawach cywilnych

9.3. Środki zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym

9.4. Powództwa przeciwegzekucyjne

9.5. Zawieszenie, umorzenie i wstrzymanie w postępowaniu egzekucyjnym

Literatura podstawowa:

W.Broniewicz, A. Marciniak, I. Kunicki, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2023.

A. Marciniak, Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2019.

Literatura dodatkowa:

J.Jodłowski, Z.Resich, J.Lapierre, T.Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2016.

S. Gurgul: Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Warszawa 2016.

A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz (red.): Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. System prawa handlowego. Tom 6. Warszawa 2016.

Wykład kończy się pisemnym egzaminem, który odbywa się w terminie uzgodnionym ze studentami, w sali wykładowej, pod nadzorem prowadzącego. Egzamin składa się z pięciu pytań i dwóch kazusów, za każde z pytań oraz kazus student otrzymuje ocenę cząstkową, średnia ocen stanowi ocenę końcową z egzaminu. Prace egzaminacyjne są oceniane od oceny niedostatecznej do bardzo dobrej.

Zajęcia ćwiczeniowe kończą się zaliczeniem na ocenę (skala ocen od niedostatecznej do bardzo dobrej). Na ocenę zaliczeniową składają się następujące punkty:

- aktywność na zajęciach (rozwiązywania kazusów, odpowiadanie na pytania prowadzącego)

- pozytywnie zaliczone kolokwia co najmniej dwa w roku akademickim

- obecność na zajęciach.

Ocena bardzo dobra - gdy student wyczerpie temat w 100-95 %.

Ocena dobra plus- gdy student wyczerpie temat w 94-90 %.

Ocena dobra - gdy student wyczerpie temat w 89-85 %.

Ocena dostateczna plus - gdy student wyczerpie temat w 84-79%.

Ocena dostateczna - gdy student wyczerpie temat w 78-70%.

Ocena niedostateczna - gdy student wyczerpie temat w mniej niż 70%.

Praca egzaminacyjna i zaliczenie weryfikują następujące efekty kształcenia: K_W01, K_W04, K_W05, K_U03, K_U04, K_U05, K_U09, K_K01, K_K03 i K_K06.