Metodyka edukacji wizualnej

Brak.

przedmiot obligatoryjny

II rok, semestr zimowy

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

30 godz. i 1 pkt ECTS – godziny kontaktowe, ćwiczenia, konsultacje indywidualne i grupowe z nauczycielem akademickim

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

30 godz. i 1 pkt ECTS – czas na indywidualną pracę studenta, przegląd literatury wykonanie zadań, e-learning i przygotowanie się do zajęć

30 godz. i 1 pkt ECTS – czas na indywidualną pracę studenta i przygotowanie się do sródsemestralnego testu kontrolnego, zaliczeń, kolokwium

Łącznie w semestrze III: 90 godz., 3 ECTS

II rok, semestr letni

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

30 godz. i 1 pkt ECTS – godziny kontaktowe, ćwiczenia, konsultacje indywidualne i grupowe

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

30 godz. i 1 pkt ECTS – czas na indywidualną pracę studenta, wykonanie zadań, e-learning i przygotowanie się do zajęć

30 godz. i 1 pkt ECTS – czas na indywidualną pracę studenta i przygotowanie się do sródsemestralnego testu kontrolnego, zaliczeń, kolokwium

Łącznie w semestrze IV: 90 godz., 3 ECTS

III rok, semestr zimowy

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

30 godz. i 1 pkt ECTS – godziny kontaktowe, ćwiczenia, konsultacje indywidualne i grupowe

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

30 godz. i 1 pkt ECTS – czas na indywidualną pracę studenta, wykonanie zadań, e-learning i przygotowanie się do zajęć.

30 godz. i 1 pkt ECTS – czas na indywidualną pracę studenta i przygotowanie się do sródsemestralnego testu kontrolnego, zaliczeń, kolokwium

Łącznie w semestrze V: 90 godz., 3 ECTS

Łącznie: 270 godz. (9 ECTS)

W1: Zna podstawową terminologię w zakresie metodyki edukacji wizualnej; dysponuje wiedzą z zakresu dydaktyki ogólnej (K_W11);

W2: Zna klasyczne i współczesne teorie rozwoju człowieka, uczenia się i nauczania w zakresie sztuk wizualnych oraz ich wartości aplikacyjne (K_W09);

W3: Zna i rozumie rolę nauczyciela plastyki w modelowaniu postaw i zachowań uczniów (K_W11);

W4: Zna i rozumie metody nauczania i doboru efektywnych środków dydaktycznych, w tym zasobów internetowych, wspomagających nauczanie przedmiotu lub prowadzenie zajęć, z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów (K_W11);

W5: Dysponuje podstawową, uporządkowaną wiedzą w zakresie metodyki edukacji wizualnej, w tym społecznego, twórczego i artystycznego rozwoju człowieka (K_W09);

W6: Analizuje rozwój koncepcji edukacji plastycznej w XIX i XX wieku w Polsce i na świecie (K_W08, K_W06);

W7: Posiada podstawową wiedzę dotyczącą technik plastycznych, realizacji prac artystycznych, środków ekspresji artystycznej i technologii stosowanych w sztukach wizualnych i audiowizualnych wykorzystywanych w procesie dydaktycznym na II i III etapie kształcenia (K_W07);

W8: Zna główne pojęcia, techniki badań i struktury dyscypliny (dyscyplin), w zakresie których tworzy okazje do uczenia się, uwzględniające różne wzory myślenia swoich uczniów (K_W11).

U1: Posiada umiejętności w zakresie przygotowywania programów nauczania i kształcenia w zakresie sztuk wizualnych w oparciu o podstawę programową plastyki dla II, III etapu edukacyjnego; wytwarza programy nauczania uwzględniające odrębności uczniów; potrafi planować pracę uczniów, współpracę ze środowiskiem (K_U12);

U2: Potrafi rozpoznawać potrzeby, możliwości i uzdolnienia plastyczne uczniów oraz projektować i prowadzić działania wspierające integralny rozwój uczniów, ich aktywność i uczestnictwo w procesie kształcenia i wychowania plastycznego/estetycznego oraz w życiu społecznym (K_U12);

U3: Potrafi rozwijać kreatywność i umiejętność samodzielnego, krytycznego myślenia uczniów w oparciu o aktywność plastyczną i twórczą (K_U12);

U4: Potrafi samodzielne rozwijać wiedzę i umiejętności w zakresie kształcenia wizualnego z wykorzystaniem różnych źródeł, w tym obcojęzycznych, i technologii (K_U12);

U5: podejmować pracę z uczniami rozbudzającą ich zainteresowania w zakresie sztuk wizualnych i rozwijającą ich uzdolnienia plastyczne, właściwie dobierać treści nauczania, zadania i formy pracy w ramach samokształcenia oraz promować osiągnięcia uczniów (K_U12);

U6: Potrafi stosować rozmaite strategie nauczania wykorzystując wiedzę z zakresu dydaktyki ogólnej, typów sensorycznych uczniów oraz faz rozwoju twórczości plastycznej dzieci i młodzieży; zachęca uczniów do rozwijania myślenia krytycznego, myślenia pytajnego, rozwiązywania problemów i umiejętności działania; potrafi posługiwać się technologią informacyjną; realizuje w procesie dydaktycznym cele związane z wychowaniem estetycznym, wychowaniem do sztuki i wychowaniem przez sztukę, zachęcając uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym (K_U12);

U7: Potrafi oceniać wyniki pracy ucznia w zakresie realizacji plastycznych, wiadomości o sztuce i formie plastycznej; stosuje formalne i nieformalne strategie oceniania dla bieżącego szacowania i zapewniania ciągłości rozwoju uczniów pod względem intelektualnym i społecznym (K_U12);

U8: Potrafi współdziałać z innymi osobami w ramach prac zespołowych; stosuje wiedzę o efektywnych, werbalnych, niewerbalnych i medialnych technikach komunikacji (K_U09);

U9: Potrafi analizować, diagnozować i interpretować problemy edukacyjne i wychowawcze wykorzystując wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne; potrafi zapewnić uczniom wsparcie dla ich rozwoju intelektualnego, społecznego i osobowościowego (K_U10).

K1: Potrafi pracować indywidualnie i w grupie przyjmując różne role, negocjować; dba o kształtowanie korzystnych relacji z gronem pedagogicznym w szkole, z rodzicami i z różnymi instytucjami i podmiotami szerokiej społeczności dla wspierania uczenia się młodzieży i jej osiągnięć (K_K08);

K2: Posiada umiejętność efektywnego komunikowania się i życia w społeczeństwie, w zakresie pracy zespołowej, negocjowania i organizowania, integracji z innymi osobami, prezentowania zadań z zastosowaniem technologii informacyjnych (K_K08; K_K06);

K3: Samodzielnie podejmuje niezależne prace i realizuje projekty twórcze, artystyczno-edukacyjne zarówno w obszarze obiegu artystycznego, jak i w wybranej przestrzeni publicznej, społecznej i pozaartystycznej (K_K04);

K4: Posiada świadomość poziomu swoich umiejętności i wiedzy; jest refleksyjnym praktykiem, ocenia efekty swoich wyborów i działań w zawodzie na rzecz innych (uczniów, rodziców, innych kolegów w zawodzie i uczącej się społeczności); aktywnie szuka okazji do rozwoju zawodowego (K_K05);

K5: Jest zdolny do efektywnego wykorzystywania wyobraźni, intuicji, emocjonalności, zdolności twórczego myślenia i twórczej pracy w trakcie rozwiązywania problemów, zdolności elastycznego myślenia, adaptowania się do nowych i zmieniających się okoliczności oraz umiejętności kontrolowania własnych zachowań i przeciwdziałania lękom i stresom, jak również sprostania warunkom związanych z publicznymi wystąpieniami lub prezentacjami (K_K04);

K6: Jest wrażliwy na problemy drugiego człowieka, charakteryzuje się postawą prospołeczną i poczuciem odpowiedzialności za innych (K_K10).

• Metody dydaktyczne eksponujące (pokaz, prezentacja)

• Metody dydaktyczne podające (opis, pogadanka)

• Metody dydaktyczne poszukujące (metoda ćwiczeniowa, klasyczna metoda problemowa, metoda obserwacji, metoda projektu, metoda referatu), metody aktywizujące

- pokaz

- opis
- pogadanka

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
- projektu
- referatu

Celem przedmiotu jest uzyskanie przez studenta przygotowania i kwalifikacji do pracy nauczyciela plastyki w placówkach szkolnych na II etapie edukacyjnym, a także do roli instruktora zajęć plastycznych w pozaszkolnych ośrodkach oświatowych, galeriach i muzeach sztuki; wyposażenie w wiadomości i umiejętności umożliwiające samodzielne projektowanie oraz realizowanie i analizowanie różnorodnych działań edukacyjnych w szeroko pojętej działalności artystycznej i animatorskiej w oparciu o świadomość historyczną i metodologiczną.

Przedmiot Metodyka edukacji wizualnej realizowany jest w formie ćwiczeń. Student zostaje zapoznany ze sposobami realizacji różnych form edukacji wizualnej, zarówno w zakresie projektowania lekcji szkolnej, jak i w pozaszkolnych ośrodkach oświatowych z grupami w różnych przedziałach wiekowych. W trakcie ćwiczeń zostaną omówione podstawowe wiadomości z zakresu dydaktyki ogólnej oraz metodyki szeroko rozumianych zajęć plastycznych.

Bloki tematyczne realizowane w ramach ćwiczeń:

• Podstawy teoretyczne systemu powszechnej edukacji plastycznej

• Zakres pojęcia metodyki. Rys historyczny kształtowania się metod nauczania

• Nauczanie plastyki w wybranych systemach edukacyjnych świata

• Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej (zasady nauczania, cele kształcenia, treści kształcenia, formy organizacyjne kształcenia, metody nauczania, środki dydaktyczne)

• Metodyka wieku szkolnego (edukacja plastyczna II etapu edukacyjnego), metodyka artystycznego szkolnictwa średniego (III etapu edukacyjnego) oraz działań pozaszkolnych

• Projektowanie zajęć szkolnych oraz ich realizacja (kontrola i ocena procesów edukacyjnych; scenariusze zajęć, plan wynikowy, wymagania programowe)

• Ocenianie wyników pracy plastycznej, ocenianie wiadomości o sztuce i formie plastycznej; zagadnienie korekty

• Fazy rozwojowe twórczości plastycznej dzieci i młodzieży

• Techniki plastyczne

• Metoda projektu w nauczaniu

• Warsztat jako nowoczesna forma kształcenia

• Rola muzeum

• Wychowanie estetyczne, wychowanie do sztuki, wychowanie przez sztukę, twórcze wychowanie.

• Pluralizm edukacyjny

• Pedagogika formy

• Zasoby Internetu w nauczaniu i uczeniu się

Literatura obowiązkowa

1. Dewey, J. (1975). Sztuka jako doświadczenie, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich

2. Gloton, R., Clero, C. (1985). Twórcza aktywność dziecka, Warszawa: WSiP

3. Grzegorzewski, B. (1978). Muzeum a wychowanie plastyczne, Warszawa: WSiP

4. Hohense-Ciszewska, H. (1976). Podstawy wiedzy o sztukach plastycznych, Warszawa: WSiP

5. Kościelecki, S. (1975). Współczesna koncepcja wychowania plastycznego, Warszawa: PWN

6. Kupisiewicz, Cz. (1998). Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”

7. Lam, W. (1960). Sztuka dziecka i jej naturalny rozwój, Warszawa: Nasza Księgarnia

8. Lam, W. (1967). Malarstwo dzieci w świetle współczesnych poglądów, Warszawa: Nasza Księgarnia

9. Lam, W. (1974). Problemy wychowania plastycznego, Wrocław: Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich

10. Leppert, R. (2000). Edukacja w świecie współczesnym, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”

11. Lewicka, J. (1967). 100 technik plastycznych, Warszawa: Nasza Księgarnia

12. Lewicka, J. Czajkowski, S. (1971). Zajęcia plastyczne z dziećmi klas początkowych, Warszawa: Nasza Księgarnia

13. Tadd, J. L. (1920). Nowe drogi wychowania artystycznego, Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta

14. Marciniak, T. (1976). Problemy wychowania plastycznego, Warszawa: Nasza Księgarnia

15. Mikina, A., Zając, B. (2001). Jak wdrażać metodę projektów?, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”

16. Mortkowiczowa, J. (1903). O wychowaniu estetycznym, Warszawa

17. Okoń, W. (1976). Zarys dydaktyki ogólnej, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych

18. Okoń, W. (1999). Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa: WSiP

19. Okoń, W. (1977). Szkoły eksperymentalne w świecie 1900-1975, Warszawa: WSiP

20. Olczak, M. (2009). Trening twórczości - współczesna i efektywna forma wychowania przez sztukę, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”

21. Popek, S. (1978). Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży, Warszawa: WSiP

22. Popek, S. (1985). Twórczość artystyczna w wychowaniu dzieci i młodzieży, Warszawa: WSiP

23. Popek, S. (red.) (1989). Metodyka plastyki w klasach IV-VIII, Warszawa: WSiP

24. Rudowski, T. (1999). Wybrane zagadnienia współczesnej edukacji plastycznej, Warszawa: UW

25. Read, H. (1976). Wychowanie przez sztukę, Wrocław-Warszawa-Kraków: PAN

26. Szuman, S. (1927). Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka, Warszawa: WSiP

27. Szuman, S. (1975). O sztuce i wychowaniu estetycznym, Warszawa: WSiP

28. Szuścik, U. (1999). Kształtowanie percepcji wzrokowej jako stymulator działań plastycznych dziecka, Cieszyn: Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie

29. Śliwerski, B. (red.) (1992). Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”

30. Szymański, M. (2000). O metodzie projektów, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak

31. Trojanowska-Kaczmarska, A. (1971). Dziecko i twórczość, Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich

32. Trojanowska-Kaczmarska, A. (1983). Dziecko i plastyka, Warszawa: WSiP

33. Wojnar, I. (1976). Teoria wychowania estetycznego, Warszawa: PWN

Metody oceniania:

- aktywność (obecność na zajęciach, zaangażowanie na zajęciach): U1, U2, U3, U4, U5, K1, K2, K3, K5, K6

- praca semestralna: W1, W2, W3, W4, W5, U1, U2, K4, K6

Kryteria oceniania:

Ćwiczenia: zaliczenie na ocenę na podstawie semestralnej pracy pisemnej:

ndst – 0-50 pkt (poniżej 50 %)

dst- 51-60 pkt (51-60 %)

dst plus- 61-70 pkt (61-70 %)

db- 71-80 pkt (71-80 %)

db plus- 81-90 pkt (81-90 %)

bdb- 91-100 pkt (91-100 %)

Wymiar praktyk oraz zasady i ich formy odbywania wynikają z Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz.U. Nr 25, poz.13) oraz Zarządzenia Nr 64 Rektora UMK z dnia 11 maja 2012 r. w sprawie wprowadzenia w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika jednolitego modelu kształcenia nauczycieli na studiach wyższych.

Studenckie praktyki przedmiotowo – metodyczne stanowią integralną cześć kształcenia studentów kierunku Sztuka mediów i edukacja wizualna, którzy zamierzają uzyskać kwalifikacje uprawniające do wykonywania zawodu nauczyciela plastyki/ instruktora zajęć w zakresie edukacji wizualnej.

Celem praktyki jest praktyczne poznanie pracy nauczyciela/instruktora oraz działalności dydaktyczno – wychowawczej szkoły (na II i III etapie edukacyjnym)/ pozaszkolnych ośrodków oświatowych (m.in. galerii twórczości dzieci i młodzieży, domu kultury).