Konserwacja i restauracja malarstwa ściennego

podstawowa wiedza na temat metodyki i konserwacji i restauracji malarstwa ściennego

przedmiot obowiązkowy

Godziny realizowane z udziałem nauczyciela: 30 godz.

Czas wymagany do przygotowania się do egzaminu: 30 godz.

Łącznie; 60 godz. (2 pkt. ECTS)

K W 01 ma gruntowną wiedzę w zakresie ogólnym i szczegółowym dotyczącą konserwacji i restauracji malarstwa ściennego, rozpoznania zniszczeń, planowania programu prac konserwatorskich, restauratorskich, potrzebnych materiałów.

K W 02 wykazuje zrozumienie relacji pomiędzy informacjami teoretycznymi pozyskanymi na wykładzie a przy malowidłach in situ

K W 03 ma szczegółową wiedzę teoretyczną i praktyczną z metodyki działań w zakresie konserwacji i restauracji malarstwa ściennego AJA W 03

K W 04 zna mechanizmy fizycznych , chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na materię dzieł sztuki i zabytki PJA W01 XJA W01`

K W05 posiada wiedzę w zakresie materiałoznawstwa substancji zabytkowej oraz historycznych i współczesnych materiałów konserwatorskich PJA W02 XJA W02

K W06 zna podstawowe metody fizyczne i chemiczne badania dzieła sztuki XJA W03

K W07 zna podstawy dzieł sztuki z uwzględnieniem interpretacji i podstawowego wartościowania dzieł sztuki HJA W01

K W08zna podstawy historii i teorii ochrony i konserwacji dzieł sztuki HJA W02

K W09 posiada wiedzę w zakresie dawnych technologii i technik art. AJA w04

K W10 Posiada wiedzę w dziedzinie sztuk plastycznych w zakresie warsztatu malarstwa ściennego AJA W05

K W12 zna podstawy fotografii i technik dokumentacji dzieł sztuki, badań AJA W07

K W 13 ma wiedzę BHP

K U01 umie przeprowadzić rozpoznanie stanu zachowania obiektu, okr4eślić przyczyny zniszczeń i podać program prac badawczych i kons.-res.t AJA U01 XJA U01

K U02 potrafi określić i rozpoznać i opisać budowę dzieła sztuki z uwzględnieniem oryginału i warstw wtórnych AJA U02 XJA U02

K U03 potrafi określić główne i szczegółowe cele służące realizacji zadania kons. z uwzględnieniem kulturowego kontekstu dzieła AJA U03 HJA U 01

K U04 posiada umiejętność wykorzystania wiedzy konserwatorskiej , technologicznej i warsztatowej do przygotowania projektu konserwatorskiego AJA U04 PJA U03 HJA U02

K U05 posiada umiejętności wykonania zabiegów konserwatorskich i rest. AJA U05

K U06 potrafi określić zasady profilaktyki i minimalizacji niszczącego oddziaływania fiz. chem. i biol. czynników środowiskowych na materię dzieła sztuki PJA U04 XJA U04

K U07 posiada umiejętność wykonania dokumentacji i badań dzieł sztuki i zabytków XJA U05

K U08 potrafi zaplanować zinterpretować i powiązać wyniki badań chem, biol. i czynników środowiskowych z konserwatorskimi i technologicznymi z wykorzystaniem wiedzy na temat dawnych i współczesnych technik oraz tradycji warsztatowych XJA U06 AJA U06

K U09posiada umiejętności wykonania pełnej dok. kons. AJA U07 XJA U07 HJA U03

K U013wykorzystuje umiejętności i wiedzę na temat sztuk kons. w pracy AJA U11 HJA U04

K U15 potrafi wykorzystać wiedzę o warsztacie dawnych mistrzów w celu wykonania rekonstrukcji AJA U12

K U16 umie podejmować samodzielnie decyzje o planie prac kons. AJA U14

K U17 jest przygotowany do pracy w zespole AJA U14

K U22 potrafi przedstawić wyniki swojej pracy AJA U18

K K01 ma świadomość znaczenia wartości art. i hist dzieła i zabytków AJA K01 HJA K01

K K02 zna znaczenie profesjonalizmu i etyki kons. AJA K02

K K03zna zasady popełnienia błędów w działaniu kons. i ich konsekwencje AJA K03

K K04 ma świadomość i rozumie konieczność uwzględnienia kontekstu kulturowego zabytku w decyzjach kons. HJA K02

Wykłady, na których prezentowane są możliwości badawcze, dokumentacyjne, konserwatorskie i restauratorskie dekoracji ściennych, przedstawiane z użyciem dużej ilości materiału ilustracyjnego, odpowiadającego wszystkim omawianym zagadnieniom.

- pokaz

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- doświadczeń
- obserwacji

Zapoznanie studentów z zagadnieniami konserwacji i restauracji malarstwa ściennego na różnych podłożach.

Omawiana jest budowa dekoracji ściennych wykonanych w różnych technikach, przyczyny i objawy ich zniszczeń oraz metody i materiały służące konserwacji i restauracji malarstwa ściennego na podłożach murowanych i drewnianych a także rozwój tej dziedziny konserwacji w ujęciu historycznym. Przedstawiane są cele i metody diagnostyki konserwatorskiej i dokumentacji. Omawiane są metody wstępnego zabezpieczania dekoracji ściennych (także przed działaniem wody), usuwania nawarstwień (zabrudzeń, przebarwień, wykwitów, przemalowań, itp.), odsalanie, konsolidacja "pudrujących" się warstw malarskich oraz zdezintegrowanych tynków i elementów podłoża konstrukcyjnego, konsolidacja "łuszczących" się warstw malarskich oraz rozwarstwień i spękań tynków, uzupełnianie ubytków zaprawy i podłoża konstrukcyjnego, metody przenoszenia dekoracji ściennych oraz specyficzne problemy związane z konserwacją-restauracją malowideł ściennych na podłożach drewnianych, sgraffit i mozaik. Omawiane są metody uzupełniania ubytków w dekoracjach ściennych, sposoby wykonywania rekonstrukcji brakujących partii zabytków i estetycznych aranżacji konserwatorskich.

Brandi C., Teoria restauracji, Warszawa 2006.

Mazur A., Przyczyny niszczenia malowideł ściennych, ASP Warszawa 1990.

Andrzej Mazur, Metody powstrzymujące niszczenie malowideł ściennych, Warszawa 1999.

Mora P., Mora L., Philippot P., Conservation of Wall Paintings, London 1984.

Philippot P., Mora P., Konserwacja malowideł ściennych, Ochrona Zabytków, 22/4 (87), s. 285-295.

Ostaszewska M., Przenoszenie malowideł ściennych w Polsce, Warszawa 1979.

Ostaszewska M.,(red.), Wybrane problemy i nietypowe rozwiązania w transferze malowidła ściennego, Kraków 2007.

Ostaszewska M.,(red.), Problematyka rozwarstwiania malowideł ściennych i sztalugowych w świetle dotychczasowych dokonań, Kraków 2007.

Ostaszewska M., Negatyw-odlew powierzchni malowidła ściennego (ze studiów nad utrzymaniem nierównej powierzchni tynku w transferze malowidła ściennego), Ochrona Zabytków, 1991, nr.3, s. 171-190

Ostaszewska M.,Aranżacja-rekonstrukcja-ekspozycja. Próba uściślenia pojęć, Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie, t.9, Kraków 2000, s. 28-36.

Rogal R., Mowińska J., Roznerska m., Zastosowanie włóknin Firet Coremat do wykonania podłoży zastępczych dla przenoszonych malowideł ściennych, sgraffit i mozaik, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXIV, Toruń 2003, s.369-393.

Rogal R., Filip M., Transfer i konserwacja malowideł ściennych z Domu Sitt Wasilli w Kairze, Toruńskie Studia o Sztuce Orientu, Toruń 2005, s. 35-44.

Rogal R., Transfer renesansowego sgraffita z zamku Dewinów-Bibersteinów w Żarach,cz. I, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXVI, Toruń 1995, s. 63-69.

Rogal R.,Transfer renesansowego sgraffita z zamku Dewinów-Bibersteinów w Żarach,cz. II, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXII, Toruń 2002, s. 109-126.

Rogal R.,Metodyczne aspekty transferu profili glebowych w rezerwacie Genius lici, Fontes Archaeologici Posnanienses, Poznań 2013, s.329-342.

Rogal R.Washi kozo i funori jako materiały do licowania przenoszonych malowideł ściennych, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLII, Toruń 2011, s. 71-96

Robert Rogal, Określanie sekwencji stratygraficznych tynków i warstw malarskich jako element badań architektonicznych i przyczynek do prac konserwatorskich, [w:] M. Arszynski, M. Prarat, U. Schaaf, B. Zimowoda-Krajewska (red.), Badania architektoniczne. historia i perspektywy rozwoju, Toruń 2015, s. 293-306.

Roznerska-Świerczewska E., Problematyka uzupełnień uszkodzonych malowideł ściennych, AUNC t. XXXIV, z. 357, Toruń 2005, s. 351 - 369

Roznerska M., Mikołajczyk P., Malarstwo ścienne - przyczyny powstawania zniszczeń, Wydawnictwo UMK Toruń 1995.

Sawicki T., Konserwacja malowideł ściennych: problemy estetyczne: historia, teoria, praktyka, Warszawa 2010.

Jarosław Rogóż, Zastosowanie technik nieniszczących w badaniach konserwatorskich malowideł ściennych, Toruń 2009.

Władysław Zalewski, Odkrywanie malowideł ściennych, [w:] Księga Pamiątkowa. Ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, Toruń 2002, s. 337-351.

Ireneusz Płuska, Aranżacje plastyczne w konserwacji,[w:] Księga Pamiątkowa. Ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, Toruń 2002, s. 229-234.

Wojciech Kurpik, Konserwator wobec dzieła sztuki. Pięć tekstów o praktyce i teorii konserwatorskiej, Warszawa 2015.

Bogumiła J. Rouba, Pielęgnacja świątyni i innych zabytków, Toruń 2014.

Egzamin ustny, sprawdzający interdyscyplinarną wiedzę przekazywaną na wykładach i zdolności łączenia poszczególnych zagadnień.

Ćwiczenia terenowe po II, III i IV roku studiów. Praktyki zawodowe poza UMK - w pracowniach konserwatorskich i instytucjach związanych z konserwacją zabytków.

Zapoznanie studentów z zagadnieniami konserwacji i restauracji malarstwa ściennego na różnych podłożach.

Omawiana jest budowa dekoracji ściennych wykonanych w różnych technikach, przyczyny i objawy ich zniszczeń oraz metody i materiały służące konserwacji i restauracji malarstwa ściennego na podłożach murowanych i drewnianych a także rozwój tej dziedziny konserwacji w ujęciu historycznym. Przedstawiane są cele i metody diagnostyki konserwatorskiej i dokumentacji. Omawiane są metody wstępnego zabezpieczania dekoracji ściennych (także przed działaniem wody), usuwania nawarstwień (zabrudzeń, przebarwień, wykwitów, przemalowań, itp.), odsalanie, konsolidacja "pudrujących" się warstw malarskich oraz zdezintegrowanych tynków i elementów podłoża konstrukcyjnego, konsolidacja "łuszczących" się warstw malarskich oraz rozwarstwień i spękań tynków, uzupełnianie ubytków zaprawy i podłoża konstrukcyjnego, metody przenoszenia dekoracji ściennych oraz specyficzne problemy związane z konserwacją-restauracją malowideł ściennych na podłożach drewnianych, sgraffit i mozaik. Omawiane są metody uzupełniania ubytków w dekoracjach ściennych, sposoby wykonywania rekonstrukcji brakujących partii zabytków i estetycznych aranżacji konserwatorskich.

Brandi C., Teoria restauracji, Warszawa 2006.

Mazur A., Przyczyny niszczenia malowideł ściennych, ASP Warszawa 1990.

Andrzej Mazur, Metody powstrzymujące niszczenie malowideł ściennych, Warszawa 1999.

Mora P., Mora L., Philippot P., Conservation of Wall Paintings, London 1984.

Philippot P., Mora P., Konserwacja malowideł ściennych, Ochrona Zabytków, 22/4 (87), s. 285-295.

Ostaszewska M., Przenoszenie malowideł ściennych w Polsce, Warszawa 1979.

Ostaszewska M.,(red.), Wybrane problemy i nietypowe rozwiązania w transferze malowidła ściennego, Kraków 2007.

Ostaszewska M.,(red.), Problematyka rozwarstwiania malowideł ściennych i sztalugowych w świetle dotychczasowych dokonań, Kraków 2007.

Ostaszewska M., Negatyw-odlew powierzchni malowidła ściennego (ze studiów nad utrzymaniem nierównej powierzchni tynku w transferze malowidła ściennego), Ochrona Zabytków, 1991, nr.3, s. 171-190

Ostaszewska M.,Aranżacja-rekonstrukcja-ekspozycja. Próba uściślenia pojęć, Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie, t.9, Kraków 2000, s. 28-36.

Rogal R., Mowińska J., Roznerska m., Zastosowanie włóknin Firet Coremat do wykonania podłoży zastępczych dla przenoszonych malowideł ściennych, sgraffit i mozaik, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXIV, Toruń 2003, s.369-393.

Rogal R., Filip M., Transfer i konserwacja malowideł ściennych z Domu Sitt Wasilli w Kairze, Toruńskie Studia o Sztuce Orientu, Toruń 2005, s. 35-44.

Rogal R., Transfer renesansowego sgraffita z zamku Dewinów-Bibersteinów w Żarach,cz. I, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXVI, Toruń 1995, s. 63-69.

Rogal R.,Transfer renesansowego sgraffita z zamku Dewinów-Bibersteinów w Żarach,cz. II, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXII, Toruń 2002, s. 109-126.

Rogal R.,Metodyczne aspekty transferu profili glebowych w rezerwacie Genius lici, Fontes Archaeologici Posnanienses, Poznań 2013, s.329-342.

Rogal R.Washi kozo i funori jako materiały do licowania przenoszonych malowideł ściennych, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLII, Toruń 2011, s. 71-96

Robert Rogal, Określanie sekwencji stratygraficznych tynków i warstw malarskich jako element badań architektonicznych i przyczynek do prac konserwatorskich, [w:] M. Arszynski, M. Prarat, U. Schaaf, B. Zimowoda-Krajewska (red.), Badania architektoniczne. historia i perspektywy rozwoju, Toruń 2015, s. 293-306.

Roznerska-Świerczewska E., Problematyka uzupełnień uszkodzonych malowideł ściennych, AUNC t. XXXIV, z. 357, Toruń 2005, s. 351 - 369

Roznerska M., Mikołajczyk P., Malarstwo ścienne - przyczyny powstawania zniszczeń, Wydawnictwo UMK Toruń 1995.

Sawicki T., Konserwacja malowideł ściennych: problemy estetyczne: historia, teoria, praktyka, Warszawa 2010.

Jarosław Rogóż, Zastosowanie technik nieniszczących w badaniach konserwatorskich malowideł ściennych, Toruń 2009.

Władysław Zalewski, Odkrywanie malowideł ściennych, [w:] Księga Pamiątkowa. Ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, Toruń 2002, s. 337-351.

Ireneusz Płuska, Aranżacje plastyczne w konserwacji,[w:] Księga Pamiątkowa. Ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, Toruń 2002, s. 229-234.

Wojciech Kurpik, Konserwator wobec dzieła sztuki. Pięć tekstów o praktyce i teorii konserwatorskiej, Warszawa 2015.

Bogumiła J. Rouba, Pielęgnacja świątyni i innych zabytków, Toruń 2014.

Brak

Zapoznanie studentów z zagadnieniami konserwacji i restauracji malarstwa ściennego na różnych podłożach.

Omawiana jest budowa dekoracji ściennych wykonanych w różnych technikach, przyczyny i objawy ich zniszczeń oraz metody i materiały służące konserwacji i restauracji malarstwa ściennego na podłożach murowanych i drewnianych a także rozwój tej dziedziny konserwacji w ujęciu historycznym. Przedstawiane są cele i metody diagnostyki konserwatorskiej i dokumentacji. Omawiane są metody wstępnego zabezpieczania dekoracji ściennych (także przed działaniem wody), usuwania nawarstwień (zabrudzeń, przebarwień, wykwitów, przemalowań, itp.), odsalanie, konsolidacja "pudrujących" się warstw malarskich oraz zdezintegrowanych tynków i elementów podłoża konstrukcyjnego, konsolidacja "łuszczących" się warstw malarskich oraz rozwarstwień i spękań tynków, uzupełnianie ubytków zaprawy i podłoża konstrukcyjnego, metody przenoszenia dekoracji ściennych oraz specyficzne problemy związane z konserwacją-restauracją malowideł ściennych na podłożach drewnianych, sgraffit i mozaik. Omawiane są metody uzupełniania ubytków w dekoracjach ściennych, sposoby wykonywania rekonstrukcji brakujących partii zabytków i estetycznych aranżacji konserwatorskich.

Brandi C., Teoria restauracji, Warszawa 2006.

Mazur A., Przyczyny niszczenia malowideł ściennych, ASP Warszawa 1990.

Andrzej Mazur, Metody powstrzymujące niszczenie malowideł ściennych, Warszawa 1999.

Mora P., Mora L., Philippot P., Conservation of Wall Paintings, London 1984.

Philippot P., Mora P., Konserwacja malowideł ściennych, Ochrona Zabytków, 22/4 (87), s. 285-295.

Ostaszewska M., Przenoszenie malowideł ściennych w Polsce, Warszawa 1979.

Ostaszewska M.,(red.), Wybrane problemy i nietypowe rozwiązania w transferze malowidła ściennego, Kraków 2007.

Ostaszewska M.,(red.), Problematyka rozwarstwiania malowideł ściennych i sztalugowych w świetle dotychczasowych dokonań, Kraków 2007.

Ostaszewska M., Negatyw-odlew powierzchni malowidła ściennego (ze studiów nad utrzymaniem nierównej powierzchni tynku w transferze malowidła ściennego), Ochrona Zabytków, 1991, nr.3, s. 171-190

Ostaszewska M.,Aranżacja-rekonstrukcja-ekspozycja. Próba uściślenia pojęć, Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie, t.9, Kraków 2000, s. 28-36.

Rogal R., Mowińska J., Roznerska m., Zastosowanie włóknin Firet Coremat do wykonania podłoży zastępczych dla przenoszonych malowideł ściennych, sgraffit i mozaik, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXIV, Toruń 2003, s.369-393.

Rogal R., Filip M., Transfer i konserwacja malowideł ściennych z Domu Sitt Wasilli w Kairze, Toruńskie Studia o Sztuce Orientu, Toruń 2005, s. 35-44.

Rogal R., Transfer renesansowego sgraffita z zamku Dewinów-Bibersteinów w Żarach,cz. I, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXVI, Toruń 1995, s. 63-69.

Rogal R.,Transfer renesansowego sgraffita z zamku Dewinów-Bibersteinów w Żarach,cz. II, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXII, Toruń 2002, s. 109-126.

Rogal R.,Metodyczne aspekty transferu profili glebowych w rezerwacie Genius lici, Fontes Archaeologici Posnanienses, Poznań 2013, s.329-342.

Rogal R.Washi kozo i funori jako materiały do licowania przenoszonych malowideł ściennych, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLII, Toruń 2011, s. 71-96

Robert Rogal, Określanie sekwencji stratygraficznych tynków i warstw malarskich jako element badań architektonicznych i przyczynek do prac konserwatorskich, [w:] M. Arszynski, M. Prarat, U. Schaaf, B. Zimowoda-Krajewska (red.), Badania architektoniczne. historia i perspektywy rozwoju, Toruń 2015, s. 293-306.

Roznerska-Świerczewska E., Problematyka uzupełnień uszkodzonych malowideł ściennych, AUNC t. XXXIV, z. 357, Toruń 2005, s. 351 - 369

Roznerska M., Mikołajczyk P., Malarstwo ścienne - przyczyny powstawania zniszczeń, Wydawnictwo UMK Toruń 1995.

Sawicki T., Konserwacja malowideł ściennych: problemy estetyczne: historia, teoria, praktyka, Warszawa 2010.

Jarosław Rogóż, Zastosowanie technik nieniszczących w badaniach konserwatorskich malowideł ściennych, Toruń 2009.

Władysław Zalewski, Odkrywanie malowideł ściennych, [w:] Księga Pamiątkowa. Ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, Toruń 2002, s. 337-351.

Ireneusz Płuska, Aranżacje plastyczne w konserwacji,[w:] Księga Pamiątkowa. Ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, Toruń 2002, s. 229-234.

Wojciech Kurpik, Konserwator wobec dzieła sztuki. Pięć tekstów o praktyce i teorii konserwatorskiej, Warszawa 2015.

Bogumiła J. Rouba, Pielęgnacja świątyni i innych zabytków, Toruń 2014.

Brak

Zapoznanie studentów z zagadnieniami konserwacji i restauracji malarstwa ściennego na różnych podłożach.

Omawiana jest budowa dekoracji ściennych wykonanych w różnych technikach, przyczyny i objawy ich zniszczeń oraz metody i materiały służące konserwacji i restauracji malarstwa ściennego na podłożach murowanych i drewnianych a także rozwój tej dziedziny konserwacji w ujęciu historycznym. Przedstawiane są cele i metody diagnostyki konserwatorskiej i dokumentacji. Omawiane są metody wstępnego zabezpieczania dekoracji ściennych (także przed działaniem wody), usuwania nawarstwień (zabrudzeń, przebarwień, wykwitów, przemalowań, itp.), odsalanie, konsolidacja "pudrujących" się warstw malarskich oraz zdezintegrowanych tynków i elementów podłoża konstrukcyjnego, konsolidacja "łuszczących" się warstw malarskich oraz rozwarstwień i spękań tynków, uzupełnianie ubytków zaprawy i podłoża konstrukcyjnego, metody przenoszenia dekoracji ściennych oraz specyficzne problemy związane z konserwacją-restauracją malowideł ściennych na podłożach drewnianych, sgraffit i mozaik. Omawiane są metody uzupełniania ubytków w dekoracjach ściennych, sposoby wykonywania rekonstrukcji brakujących partii zabytków i estetycznych aranżacji konserwatorskich.

Brandi C., Teoria restauracji, Warszawa 2006.

Mazur A., Przyczyny niszczenia malowideł ściennych, ASP Warszawa 1990.

Andrzej Mazur, Metody powstrzymujące niszczenie malowideł ściennych, Warszawa 1999.

Mora P., Mora L., Philippot P., Conservation of Wall Paintings, London 1984.

Philippot P., Mora P., Konserwacja malowideł ściennych, Ochrona Zabytków, 22/4 (87), s. 285-295.

Ostaszewska M., Przenoszenie malowideł ściennych w Polsce, Warszawa 1979.

Ostaszewska M.,(red.), Wybrane problemy i nietypowe rozwiązania w transferze malowidła ściennego, Kraków 2007.

Ostaszewska M.,(red.), Problematyka rozwarstwiania malowideł ściennych i sztalugowych w świetle dotychczasowych dokonań, Kraków 2007.

Ostaszewska M., Negatyw-odlew powierzchni malowidła ściennego (ze studiów nad utrzymaniem nierównej powierzchni tynku w transferze malowidła ściennego), Ochrona Zabytków, 1991, nr.3, s. 171-190

Ostaszewska M.,Aranżacja-rekonstrukcja-ekspozycja. Próba uściślenia pojęć, Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie, t.9, Kraków 2000, s. 28-36.

Rogal R., Mowińska J., Roznerska m., Zastosowanie włóknin Firet Coremat do wykonania podłoży zastępczych dla przenoszonych malowideł ściennych, sgraffit i mozaik, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXIV, Toruń 2003, s.369-393.

Rogal R., Filip M., Transfer i konserwacja malowideł ściennych z Domu Sitt Wasilli w Kairze, Toruńskie Studia o Sztuce Orientu, Toruń 2005, s. 35-44.

Rogal R., Transfer renesansowego sgraffita z zamku Dewinów-Bibersteinów w Żarach,cz. I, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXVI, Toruń 1995, s. 63-69.

Rogal R.,Transfer renesansowego sgraffita z zamku Dewinów-Bibersteinów w Żarach,cz. II, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XXXII, Toruń 2002, s. 109-126.

Rogal R.,Metodyczne aspekty transferu profili glebowych w rezerwacie Genius lici, Fontes Archaeologici Posnanienses, Poznań 2013, s.329-342.

Rogal R.Washi kozo i funori jako materiały do licowania przenoszonych malowideł ściennych, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLII, Toruń 2011, s. 71-96

Robert Rogal, Określanie sekwencji stratygraficznych tynków i warstw malarskich jako element badań architektonicznych i przyczynek do prac konserwatorskich, [w:] M. Arszynski, M. Prarat, U. Schaaf, B. Zimowoda-Krajewska (red.), Badania architektoniczne. historia i perspektywy rozwoju, Toruń 2015, s. 293-306.

Roznerska-Świerczewska E., Problematyka uzupełnień uszkodzonych malowideł ściennych, AUNC t. XXXIV, z. 357, Toruń 2005, s. 351 - 369

Roznerska M., Mikołajczyk P., Malarstwo ścienne - przyczyny powstawania zniszczeń, Wydawnictwo UMK Toruń 1995.

Sawicki T., Konserwacja malowideł ściennych: problemy estetyczne: historia, teoria, praktyka, Warszawa 2010.

Jarosław Rogóż, Zastosowanie technik nieniszczących w badaniach konserwatorskich malowideł ściennych, Toruń 2009.

Władysław Zalewski, Odkrywanie malowideł ściennych, [w:] Księga Pamiątkowa. Ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, Toruń 2002, s. 337-351.

Ireneusz Płuska, Aranżacje plastyczne w konserwacji,[w:] Księga Pamiątkowa. Ofiarowana profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu, Toruń 2002, s. 229-234.

Wojciech Kurpik, Konserwator wobec dzieła sztuki. Pięć tekstów o praktyce i teorii konserwatorskiej, Warszawa 2015.

Bogumiła J. Rouba, Pielęgnacja świątyni i innych zabytków, Toruń 2014.

Brak