Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Pracownia konserwacji i restauracji malarstwa sztalugowego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-PKiR-3L-SJ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0218) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane ze sztuką Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Pracownia konserwacji i restauracji malarstwa sztalugowego
Jednostka: Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem. letni - Konserwacja i restauracja malarstwa (sj)
Punkty ECTS i inne: 5.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Ukończony I i II rok oraz zimowy semestr III roku studiów jednolitych konserwacji i restauracji dzieł sztuki.
Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obligatoryjny
Całkowity nakład pracy studenta:

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli:

- godziny kontaktowe w pracowni 105 (3,5 ECTS);

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta:

- przygotowanie studenta do ćwiczeń, zebranie i wybór materiałów potrzebnych do realizowania zadań na ćwiczeniach, wybór i czytanie literatury związanej z problematyką zajęć, końcowe prace nad redagowaniem i drukowaniem dokumentacji prac konserwatorsko-restauratorskich i dokumentacji fotograficznej - 45 godz. (1,5 ECTS);

Łącznie czas poświęcony na pracę indywidualną studenta 45 godzin (1,5 ECTS).


Łącznie: 150 godz. (5 ECTS)
Efekty uczenia się - wiedza:

Student:

W1: ma podstawową wiedzę praktyczną z zakresu metodyki działań przy zabytkowych obiektach malarstwa sztalugowego na różnych podłożach (K_W03);


W2: zna określone mechanizmy oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na materię obiektów będących przedmiotem ćwiczeń (K_W04);


W3: posiada w stopniu dostosowanym do problematyki obrazów, będących przedmiotem zajęć, wiedzę w zakresie materiałoznawstwa substancji zabytkowej i współczesnych materiałów konserwatorskich (K_W05);


W4: zna podstawowy zakres technik dokumentowania stanu obrazów i procesów konserwatorsko-restauratorskich (K_W12).
Efekty uczenia się - umiejętności:

Student:

U1: umie ze wsparciem prowadzącego przeprowadzić rozpoznanie stanu zachowania obrazu sztalugowego na płótnie i drewnie, określić przyczyny zniszczeń i sformułować program prac konserwatorskich i restauratorskich (K_U01);


U2: analizuje budowę techniczną dzieła sztuki i zabytku malarstwa sztalugowego z uwzględnianiem oryginału i warstw wtórnych (K_U02);


U3: posiada umiejętność wykonania głównych zabiegów konserwatorskich i restauratorskich przy obiektach malarstwa sztalugowego (K_U05);


U4: posiada umiejętność opracowania dokumentacji konserwatorskiej w stopniu uwarunkowanym problematyką konserwatorską obiektu (K_U09).
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student:

KS1: dostrzega wartość (artystyczną, historyczną, emocjonalną itd.) zabytków malarstwa sztalugowego na różnych podłożach, ich nieodtwarzalność i ma świadomość obowiązku ich respektowania w procesie konserwacji-restauracji (K_K01);


KS2: ma świadomość znaczenia profesjonalizmu i konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej (K_K02);


KS3: rozumie potrzebę dalszego kształcenia w zakresie konserwacji zabytków malarstwa sztalugowego na różnych podłożach (K_ K05).
Metody dydaktyczne:

Studenci wykonują, pod ścisłym nadzorem nauczyciela prowadzącego, praktyczne ćwiczenia na rzeczywistych obiektach zabytkowych, których wybór jest dostosowany do charakteru i stopnia trudności zajęć, badania konserwatorskie , a także, w razie potrzeby, wstępne technologiczne.
Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz
Metody dydaktyczne podające:

- opis
- opowiadanie
Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- obserwacji
- studium przypadku
Skrócony opis:

Przyswojenie praktycznych umiejętności przeprowadzania prac konserwatorskich i restauratorskich przy obrazach sztalugowych na różnych podłożach.
Pełny opis:

W ramach zajęć, pod ścisłą opieką prowadzących, studenci przyswajają praktyczne umiejętności prawidłowego diagnozowania problemów konserwatorskich oraz wykonywania głównych zabiegów z zakresu konserwacji i restauracji malarstwa sztalugowego na różnych podłożach. Student zyskuje świadomość znaczenia profesjonalizmu oraz konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej i potrzebę dalszego kształcenia. Każdy student odpowiedzialny jest za wykonanie pełnej konserwacji i restauracji wyznaczonego obrazu oraz dokumentacji opisowej i fotograficznej przeprowadzonych prac. Zadania te realizowane są etapowo, w obu semestrach.

Obecność na zajęciach jest niezbędnym warunkiem realizacji zadań objętych programem.
Literatura:

Obowiązuje, w wybranych fragmentach:

- Ciabach J., Żywice i tworzywa sztuczne stosowane w konserwacji zabytków, Toruń 1998;

- Łękawa-Wysłouch T., Uzupełnianie ubytków zapraw w malowidłach na płótnie – przegląd materiałów i metod, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, Tom: XXXIX/zeszyt 395, Toruń 2010, s. 179–228, ISSN 0860-1232;

- Nicolaus K., The restoration of paintings, Cologne 1998.

- Rouba B. J., Płótna jako podobrazia malarskie, Ochrona Zabytków, z. 3 - 4, 1985, s. 222 - 244, ISSN 0029-8247.

- Rouba B. J., Podobrazia płócienne w procesie konserwacji, Wydawnictwo UMK, Toruń 2000, ISBN 83-231-1141-3.

- Slansky B. , Technika malarstwa, tom II Badanie i konserwowanie obrazów, Arkady, Warszawa 1965.

- Szmit-Naud E., Uzupełnienia ubytków warstwy malarskiej obrazów. Zmiany optyczne a stabilność stosowanych materiałów UMK, Toruń, 2006, 2 wyd. 2017;

- Wolbers R., Cleaning painted surfaces: aqueous methods, London 2003;

- Wyszyńska J., Metody dublowania w procesie konserwacji malowideł sztalugowych na płótnie, Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, tom XII, Kraków 2003.

Pomocniczo:

Artykuły w czasopismach o tematyce konserwatorskiej i materiały pokonferencyjne:

Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo - Toruń,

Ochrona Zabytków - Warszawa,

Biuletyn Informacyjny Konserwatorów-Restauratorów Dzieł Sztuki - Łódź, Studies in Conservation (Anglia),

Restauro (Niemcy),

akta konferencji IIC (triennial meetings)

oraz:

dokumentacje konserwatorskie i prace teoretyczno-badawcze wykonane przez studentów Katedry Konserwacji-Restauracji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej UMK.
Metody i kryteria oceniania:

Wskazane efekty uczenia się są efektami finalnymi uzyskanymi po obu semestrach cyklu dydaktycznego.

Przedmiot zaliczany jest na ocenę na koniec każdego z dwóch semestrów.

Student oceniany jest na podstawie umiejętności stawiania i rozwiązywania napotkanych problemów konserwatorskich i restauratorskich (U1, U2, KS3), zaangażowania w realizowane zadania (W1, W2, W3, KS2), jakości ich wykonania (U3), poziomu wykonania dokumentacji (W4, U4, KS1, KS2). Na opisywanym etapie (semestr letni) oceniane jest finalne opracowanie zagadnień zawartych w dokumentacji. Dokumentacja do końcowego zaliczenia przedmiotu przedstawiana jest w zatwierdzonej, ostatecznej, fizycznej formie w dwóch egzemplarzach, z wywołanymi w laboratorium fotografiami.

Jakość wykonanej dokumentacji prac konserwatorsko-restauratorskich jest ważną składową oceny.

Kryteria oceniania:

do 50% = 2 (ndst)

51 - 60% = 3 (dst)

61 - 70% = 3,5 (dst plus)

71 - 80% = 4 (db)

81 - 90% = 4,5 (db plus)

91 - 100% = 5 (bdb)
Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Pracownia, 105 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Teresa Łękawa-Wysłouch, Kinga Szczepińska
Prowadzący grup: Teresa Łękawa-Wysłouch, Patrycja Mindykowska, Daria Piasecka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Pracownia - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Studenci wykonują praktyczne ćwiczenia na wybranych obiektach zabytkowych, a także badania konserwatorskie i technologiczne pod ścisłym nadzorem nauczyciela prowadzącego.
Pełny opis:

W ramach zajęć pod ścisłą opieką prowadzących studenci przyswajają praktyczne umiejętności prawidłowego diagnozowania problemów

konserwatorskich oraz wykonywania zabiegów z zakresu konserwacji i restauracji malarstwa sztalugowego na różnych podłożach o zróżnicowanym stopniu trudności; każdy student odpowiedzialny jest za wykonanie pełnej konserwacji i restauracji wyznaczonego obiektu zabytkowego oraz opracowanie dokumentacji przeprowadzonych prac.
Literatura:

1. Buck R.D., Stabilizacja wymiarowa podobrazi, BMiOZ, seria B, 1970

2. Ciabach J., Właściwości żywic sztucznych stosowanych w konserwacji zabytków. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Skrypt i teksty pomocnicze. Wydanie drugie poprawione i uzupełnione. Toruń 1997

3. Ciabach J., Żywice i tworzywa sztuczne stosowane w konserwacji zabytków, Toruń 1998

4. Doerner M., Materiały malarskie i ich zastosowanie, Arkady Warszawa 1975

5. Konserwacja malarstwa sztalugowego, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, Tom XXVII, Warszawa 1970

6. Maniakowska A. M., Metody konserwacji malarstwa sztalugowego na ziemiach polskich w latach 1800 - 1918, Toruń 2006

7. Markowski D., Nowe, bezpieczne sposoby ochrony impastowej warstwy malarskiej obrazów olejnych na płótnie podczas zabiegów konsolidacji i dublażu na stole próżniowym, w: Problemy dublowania obrazów na płótnie, UMK, Toruń 2005, s. 9-54, ISBN 83-231-1794-2.

8. Markowski D., Ochrona impastowej warstwy malarskiej obrazów olejnych na płótnie podczas zabiegów konserwatorskich, wyd. UMK, Toruń 2002

9. Markowski D., Porównanie metod dublowania obrazów metodą próżniową i niskociśnieniową. Ich wpływ na strukturę warstwy malarskiej oraz siłę spoiny klejowej, AUNC, XXVI, Toruń 1995, s. 51-61, ISSN 0860-1232, ISSN 0208-533X.

10. Markowski D., Zastosowanie warstw amortyzujących zabezpieczających warstwę malarską na czas trwania niektórych zabiegów konserwatorskich, AUNC, XXII, s. 53-80. ISSN 0208-522X, ISSN 0860-1232

11. Nicolaus K., The restoration of paintings, Cologne 1998

12. Recent Lining Methods and Releted Technigues, materiały z kursu, Kopenhaga 1992

13. Rouba B. J., Budowa techniczna obrazów XIX-wiecznych malowanych na handlowych podobraziach płóciennych i problematyka ich konserwacji, UMK-rozprawy, Toruń 1988

14. Rouba B. J., Płótna jako podobrazia malarskie, Ochrona Zabytków, z. 3 - 4, 1985, s. 222 - 244, ISSN 0029-8247

15. Rouba B. J., Podobrazia płócienne w procesie konserwacji, Wydawnictwo UMK, Toruń 2000, ISBN 83-231-1141-3

16. Rozłucka Z., Roznerska M., Arszyńska J. M., Mikroskopia fluorescencyjna. Zastosowanie w badaniu budowy i procesów konserwacji malarstwa sztalugowego, wyd. UMK, Toruń 2000

17. Roznerska M., Malinowska T., Retusze w malarstwie sztalugowym, UMK Toruń, 1995

18. Roznerska M., Rouba B. J., Konserwacja obrazu na płótnie skurczonego wskutek zamoczenia wodą, AUNC, - Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, Tom XXI, 1994, s. 73 - 85, ISBN 83-231-1373-4

19. Ruhemann H., The cleaning of paintings, problems and potentialities, Londyn 1968

20. Slansky B. Technika malarstwa, t. I Materiały do malarstwa i konserwacji, Arkady, Warszawa 1960 oraz Slansky B., Technika malarstwa, tom II Badanie i konserwowanie obrazów, Arkady, Warszawa 1965

21. Szmelter I., Problemy dublowania obrazów na podłożu płóciennym, skrypt Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Warszawa 1992

22. Ślesiński W., Dawne metody i środki chemiczne stosowane przy konserwacji malarstwa sztalugowego, [w:] Ochrona Zabytków, 1984, 1, s. 25 - 27

23. Ślesiński Wł., Dawne metody i środki chemiczne stosowane przy konserwacji malarstwa sztalugowego, Ochrona Zabytków 1/1984, s. 25-27

24. Zbiory artykułów w czasopismach o tematyce konserwatorskiej i materiały pokonferencyjne: Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo - Toruń, Ochrona Zabytków - Warszawa, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów-Restauratorów Dzieł Sztuki - Łódź, Studies in Conservation (Anglia), Restauro (Niemcy), akta konferencji IIC (triennial meetings), dokumentacje prac wykonanych w ramach zajęć dydaktycznych i dyplomowych oraz prac magisterskich wykonanych przez studentów Zakładu

Ponadto obowiązuje literatura z przedmiotów realizowanych na I i II roku studiów wymienionych w wymaganiach wstępnych oraz literatura ustalana indywidualnie do każdego zabytku będącego przedmiotem badań.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Pracownia, 105 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Teresa Łękawa-Wysłouch, Kinga Szczepińska
Prowadzący grup: Teresa Łękawa-Wysłouch, Patrycja Mindykowska, Daria Piasecka, Elżbieta Szmit-Naud
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Pracownia - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Studenci wykonują praktyczne ćwiczenia na wybranych obiektach zabytkowych, a także badania konserwatorskie i technologiczne pod ścisłym nadzorem nauczyciela prowadzącego.
Pełny opis:

W ramach zajęć pod ścisłą opieką prowadzących studenci przyswajają praktyczne umiejętności prawidłowego diagnozowania problemów

konserwatorskich oraz wykonywania zabiegów z zakresu konserwacji i restauracji malarstwa sztalugowego na różnych podłożach o zróżnicowanym stopniu trudności; każdy student odpowiedzialny jest za wykonanie pełnej konserwacji i restauracji wyznaczonego obiektu zabytkowego oraz opracowanie dokumentacji przeprowadzonych prac.
Literatura:

1. Buck R.D., Stabilizacja wymiarowa podobrazi, BMiOZ, seria B, 1970

2. Ciabach J., Właściwości żywic sztucznych stosowanych w konserwacji zabytków. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Skrypt i teksty pomocnicze. Wydanie drugie poprawione i uzupełnione. Toruń 1997

3. Ciabach J., Żywice i tworzywa sztuczne stosowane w konserwacji zabytków, Toruń 1998

4. Doerner M., Materiały malarskie i ich zastosowanie, Arkady Warszawa 1975

5. Konserwacja malarstwa sztalugowego, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, Tom XXVII, Warszawa 1970

6. Maniakowska A. M., Metody konserwacji malarstwa sztalugowego na ziemiach polskich w latach 1800 - 1918, Toruń 2006

7. Markowski D., Nowe, bezpieczne sposoby ochrony impastowej warstwy malarskiej obrazów olejnych na płótnie podczas zabiegów konsolidacji i dublażu na stole próżniowym, w: Problemy dublowania obrazów na płótnie, UMK, Toruń 2005, s. 9-54, ISBN 83-231-1794-2.

8. Markowski D., Ochrona impastowej warstwy malarskiej obrazów olejnych na płótnie podczas zabiegów konserwatorskich, wyd. UMK, Toruń 2002

9. Markowski D., Porównanie metod dublowania obrazów metodą próżniową i niskociśnieniową. Ich wpływ na strukturę warstwy malarskiej oraz siłę spoiny klejowej, AUNC, XXVI, Toruń 1995, s. 51-61, ISSN 0860-1232, ISSN 0208-533X.

10. Markowski D., Zastosowanie warstw amortyzujących zabezpieczających warstwę malarską na czas trwania niektórych zabiegów konserwatorskich, AUNC, XXII, s. 53-80. ISSN 0208-522X, ISSN 0860-1232

11. Nicolaus K., The restoration of paintings, Cologne 1998

12. Recent Lining Methods and Releted Technigues, materiały z kursu, Kopenhaga 1992

13. Rouba B. J., Budowa techniczna obrazów XIX-wiecznych malowanych na handlowych podobraziach płóciennych i problematyka ich konserwacji, UMK-rozprawy, Toruń 1988

14. Rouba B. J., Płótna jako podobrazia malarskie, Ochrona Zabytków, z. 3 - 4, 1985, s. 222 - 244, ISSN 0029-8247

15. Rouba B. J., Podobrazia płócienne w procesie konserwacji, Wydawnictwo UMK, Toruń 2000, ISBN 83-231-1141-3

16. Rozłucka Z., Roznerska M., Arszyńska J. M., Mikroskopia fluorescencyjna. Zastosowanie w badaniu budowy i procesów konserwacji malarstwa sztalugowego, wyd. UMK, Toruń 2000

17. Roznerska M., Malinowska T., Retusze w malarstwie sztalugowym, UMK Toruń, 1995

18. Roznerska M., Rouba B. J., Konserwacja obrazu na płótnie skurczonego wskutek zamoczenia wodą, AUNC, - Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, Tom XXI, 1994, s. 73 - 85, ISBN 83-231-1373-4

19. Ruhemann H., The cleaning of paintings, problems and potentialities, Londyn 1968

20. Slansky B. Technika malarstwa, t. I Materiały do malarstwa i konserwacji, Arkady, Warszawa 1960 oraz Slansky B., Technika malarstwa, tom II Badanie i konserwowanie obrazów, Arkady, Warszawa 1965

21. Szmelter I., Problemy dublowania obrazów na podłożu płóciennym, skrypt Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Warszawa 1992

22. Ślesiński W., Dawne metody i środki chemiczne stosowane przy konserwacji malarstwa sztalugowego, [w:] Ochrona Zabytków, 1984, 1, s. 25 - 27

23. Ślesiński Wł., Dawne metody i środki chemiczne stosowane przy konserwacji malarstwa sztalugowego, Ochrona Zabytków 1/1984, s. 25-27

24. Zbiory artykułów w czasopismach o tematyce konserwatorskiej i materiały pokonferencyjne: Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo - Toruń, Ochrona Zabytków - Warszawa, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów-Restauratorów Dzieł Sztuki - Łódź, Studies in Conservation (Anglia), Restauro (Niemcy), akta konferencji IIC (triennial meetings), dokumentacje prac wykonanych w ramach zajęć dydaktycznych i dyplomowych oraz prac magisterskich wykonanych przez studentów Zakładu

Ponadto obowiązuje literatura z przedmiotów realizowanych na I i II roku studiów wymienionych w wymaganiach wstępnych oraz literatura ustalana indywidualnie do każdego zabytku będącego przedmiotem badań.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2025-02-24 - 2025-09-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Pracownia, 105 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Teresa Łękawa-Wysłouch, Kinga Szczepińska
Prowadzący grup: Teresa Łękawa-Wysłouch, Patrycja Mindykowska, Daria Piasecka, Elżbieta Szmit-Naud
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Pracownia - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Jak w sekcji nadrzędnej.
Pełny opis:

Jak w sekcji nadrzędnej.
Literatura:

Jak w sekcji nadrzędnej.
Uwagi:

-

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2025/26" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2026-02-23 - 2026-09-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Pracownia, 105 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Teresa Łękawa-Wysłouch, Kinga Szczepińska
Prowadzący grup: Teresa Łękawa-Wysłouch, Patrycja Mindykowska, Daria Piasecka, Elżbieta Szmit-Naud
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Pracownia - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Jak w sekcji nadrzędnej.
Pełny opis:

Jak w sekcji nadrzędnej.
Literatura:

Jak w sekcji nadrzędnej.
Uwagi:

-
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-7 (2025-03-24)