Molekularne podstawy chorób cywilizacyjnych

Do realizacji przedmiotu niezbędne jest posiadanie wiadomości z zakresu chemii, biologii, fizjologii, genetyki oraz biochemii ogólnej. Ponadto student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu patofizjologii, patomorfologii, farmakologii, chemii klinicznej i diagnostyki laboratoryjnej.

przedmiot obligatoryjny

1. Godziny obowiązkowe realizowane z udziałem nauczyciela:

 udział w wykładach – 10 godzin,

 udział w seminariach –20 godzin,

 dodatkowa możliwość konsultacji z osobami prowadzącymi zajęcia – 2 godziny.

2. Czas poświęcony przez studenta na pracę indywidualną:

 przygotowanie i uzupełnienie notatek – 5 godzin,

 wymagane powtórzenie materiału -5 godzin.

3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania:

 przygotowanie do egzaminu – 10 godzin,

 przygotowanie do zajęć – 10 godzin.

4. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej (-ych) praktyki (praktyk) – nie dotyczy.

Łączny nakład pracy studenta: 62 godzin (2 ECTS)

W1: Zna budowę i funkcjonowanie komórek na poziomie molekularnym w stanie zdrowia i rozpatruje proces chorobowy jako zaburzenia ich budowy i funkcji - K_W01

W2: Zna powiązania obserwowanych objawów klinicznych ze zmianami w parametrach diagnostycznych i przełożenie tego na zaburzenia metaboliczne na poziomie komórkowym - K_W01

W3: Wie jakie czynniki wpływają na częstość występowania i rozwój chorób cywilizacyjnych związanych z naszym codziennym funkcjonowaniem - K_W01

W4: Zna zaburzenia funkcji adaptacyjnych i regulacyjnych organizmu oraz zaburzenia przemiany materii - K_W01

W5: Ma wiedzę na temat struktury i funkcji genomu człowieka oraz posiada wiedzę na temat zaburzeń jego funkcjonowania jako czynnika w patogenezie wybranych chorób - K_W01

W6:Zna związek między objawami klinicznymi chorób a zaburzeniami

funkcjonowania narządów, komórek i strategią diagnostyczną - K_W01

W7:Zna niektóre składniki diety posiadające znaczenie prewencyjne lub terapeutyczne – K_W01

U1:Opisuje mechanizmy funkcjonowania organizmu ludzkiego na wszystkich poziomach jego organizacji. - K_U02

U2: Rozumie i opisuje mechanizmy rozwoju zaburzeń czynnościowych, możliwości adaptacyjne organizmu człowieka, prawidłowo interpretuje patofizjologiczne podłoże rozwoju chorób - K_U02

U3: Potrafi przewidzieć wpływ zmian w metabolizmie komórkowym spowodowanych procesem chorobowym na wyniki badań laboratoryjnych - K_U02

U4: Potrafi przygotować i przedstawić prelekcję lub opracowanie na tematy z zakresu biologii medycznej z wykorzystaniem współczesnych źródeł informacji - K_U02, K_U08

K1: Rozumie potrzebę ustawicznego uczenia się i wyjaśniania problemów badawczych - K_K01

K2: Potrafi wykorzystywać wiedzę innych badaczy z zachowaniem prawa o własności intelektualnej- K_K02

K3: Potrafi pracować w zespole, koordynować pracę zespołu oraz być jego uczestnikiem - K_K03

Wykład: metody dydaktyczne podające - wykład informacyjny (konwencjonalny), wykład problemowy z prezentacją multimedialną

Seminaria: metody dydaktyczne podające – opowiadanie, pogadanka; metody dydaktyczne poszukujące – metoda klasyczna problemowa, dyskusji okrągłego stołu, referatu, seminaryjna

- opis
- opowiadanie
- pogadanka

Proponowany przedmiot ma na celu wyjaśnianie mechanizmów prawidłowego funkcjonowania organizmu jak i przyczyn zmian patologicznych leżących u podłoża chorób cywilizacyjnych człowieka. Mechanizmy te rozważane na poziomie molekularnym pozwolą na świadome łączenie objawów klinicznych choroby, poprzez pryzmat parametrów diagnostycznych ze skutecznością leczenia.

Choroby cywilizacyjne, których częstość występowania koreluje z rozwojem społeczno – technologicznym, są kluczowym problemem dla współczesnej medycyny. Poznanie biochemicznych podstaw zaburzeń występujących w tych chorobach daje możliwość zrozumienia prawidłowych procesów biologicznych zachodzących w organizmie jak i odchyleń od normy w patologii, a także możliwość śledzenia procesów naprawczych i skutków stosowanego działania terapeutycznego.

Tematyka wykładów obejmuje molekularne podłoże chorób metabolicznych oraz możliwości diagnostyczne i terapeutyczne. Zaburzenia przemian wewnątrznaczyniowych lipoprotein w odniesieniu do chorób cywilizacyjnych. Aktualną wiedzę nt. zjawiska transformacji nowotworowej komórki. Podłoże molekularne chorób neurodegeneracyjnych (ch. Alzheimera, Parkinsona, Huntingtona, choroby prionowe) oraz zmiany wynikające z procesów zapalnych.

Tematyka seminariów obejmuje zagadnienia dotyczące stosowania używek i ich wpływu na organizm oraz udziału w patogenezie chorób człowieka. Problemy dotyczące diagnostyki i leczenia chorób cywilizacyjnych – szukanie markerów diagnostycznych do wykrywania i monitorowania leczenia chorób z wykorzystaniem wiadomości o molekularnym podłożu tych zaburzeń. Znaczenie składników diety w profilaktyce i leczeniu zaburzeń metabolicznych. Ponad to, seminaryjna forma prowadzonych zajęć uczy studentów współdziałania w zespole, kształci w nich poczucie odpowiedzialności za prawidłowe i rzetelne przygotowanie zagadnień z zadanego zakresu wiedzy oraz uświadamia konieczność ciągłego uzupełniania tej wiedzy.

Literatura obowiązkowa:

1. Czasopisma specjalistyczne medyczne oraz naukowe.

2. Angielski S. i wsp., Biochemia kliniczna., Wyd. Perseusz Gdańsk 1996 (i nowsze wydania);

3. Epstein R.J., Biologia molekularna człowieka., Wyd. CZELEJ Lublin 2005;

Literatura uzupełniająca:

1. Bartosz G., Druga twarz tlenu – wolne rodniki w przyrodzie., PWN Warszawa 2006 (dodruk 2013);

2. Berg J.M., Tymoczko J.L., Stryer L „Biochemia” Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2009;

3. Devlin T.M, Textbook of Biochemistry with Clinical Correlations., Willey-Lis NY 2010;

4. Goździcka-Józefiak i wsp., Genetyka molekularna i biochemia wybranych chorób u ludzi., Wyd. Nauk. UAM Poznań 2001;

5. Kłyszejko-Stefanowicz L. i wsp., Cytobiochemia., PWN Warszawa 1995;

6. Moszczyński P, Pyć R., Biochemia witamin., PWN Warszawa 1998 (Tom 1,2);

7. Murray R.K. i wsp., Biochemia Harpera., PZWL Warszawa 2012;

8. Czasopisma: Postępy Biochemii, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej.

Seminarium: W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, U1, U2, U3, K2

Aktywność: U4, K1, K2, K3

Egzamin: W1,W2, W3, W4, W5, W6, W7, U1, U2, U3, K1

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywny udział w zajęciach dydaktycznych (obowiązkowa obecność na zajęciach oraz przygotowanie merytoryczne do realizacji tematu) oraz zaliczenie seminariów. Po spełnieniu powyższych wymogów następuje zaliczenie seminariów i dopuszczenie studenta do egzaminu. Zaliczenie przedmiotu wraz z wpisem oceny następuje po pozytywnym zdaniu egzaminu końcowego.

Z wyprzedzeniem miesięcznym przed terminem egzaminu udostępnione zostają zagadnienia, które w sposób szczegółowy nawiązują do pytań, które będą przedmiotem egzaminu.

Podczas egzaminu w formie odpowiedzi ustnej (zestaw pytań losowany z puli obejmującej zagadnienia uprzednio udostępnione) stosuje się oceny według następującej skali:

Procent poprawności odpowiedzi Ocena

92-100% Bardzo dobry

84-91% Dobry plus

76-83% Dobry

68-75% Dostateczny plus

60-67% Dostateczny

0-59% Niedostateczny

Program kształcenia nie przewiduje odbycia praktyk zawodowych