Zajęcia fakultatywne: Biogerontologia - podstawy biologii starzenia komórek i organizmu

Student powinien posiadać wiedzę i umiejętności zdobyte w ramach przedmiotów: biologia ogólna, biologia komórki, podstawy biochemii i genetyki oraz fizjologii człowieka

przedmiot fakultatywny

Całkowity nakład pracy studenta/słuchacza studiów podyplomowych/uczestnika kursów dokształcających

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:

udział w wykładach: 15 godzin.

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi 15 godzin, co odpowiada 0,6 punktu ECTS.

Bilans nakładu pracy studenta:

udział w wykładach: 15 godzin;

przygotowanie, w tym czytanie wybranego piśmiennictwa: 5 godzin;

przygotowanie do zajęć, w tym przygotowanie prezentacji lub opracowanie pisemne: 5 godziny.

Łączny nakład pracy związany z realizacją przedmiotu wynosi 25 godzin, co odpowiada 1 punktowi ECTS.

Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym:

Nie dotyczy.

Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki: nie dotyczy

Student zna i rozumie:

wpływ czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych środowiska na organizm człowieka na każdym etapie ontogenezy

prawidłową budowę anatomiczną organizmu ludzkiego

i podstawowe zależności między budową i funkcją organizmu

w warunkach zdrowia i choroby a także w organizmie starzejącym się i u osób w wieku podeszłym

podstawy patofizjologii komórki i układów organizmu i zmian molekularnych zachodzących podczas starzenia w komórkach

i tkankach człowieka

Student potrafi:

wskazywać różnice w budowie i funkcjonowaniu organizmu na poszczególnych etapach rozwoju osobniczego; rozumie i opisuje mechanizmy rozwoju zmian czynnościowych, prawidłowo interpretuje patofizjologiczne podłoże rozwoju chorób wieku podeszłego

analizować podłoże molekularne procesów prowadzących

do starzenia, potrafi wskazywać zależności pomiędzy zaburzeniami przemian metabolicznych, jednostką chorobową, stylem życia, płcią

i wiekiem pacjenta także w przypadku chorób związanych

z wiekiem i chorób przyspieszonego starzenia

Student gotów jest do:

stałego dokształcania się; ma świadomość uwarunkowań

i ograniczeń wynikających z choroby i starości oraz potrzeby propagowania zachowań prozdrowotnych (profilaktyka na każdym etapie ontogenezy)

dążenia do korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej; posiada nawyk korzystania z technologii informacyjnych

do wyszukiwania i selekcjonowania informacji naukowych

Wykład:

- informacyjny z prezentacją multimedialną;

- problemowy;

- konwersatoryjny;

- klasyczna metoda problemowa.

Starzenie to naturalny etap ontogenezy człowieka. Ponieważ liczba starzejących się ludzi powyżej 65 roku życia gwałtownie wzrasta

(w Polsce żyje 1,5 mln osób po 80 roku życia i 4,2 tys. stulatków) problematyka mechanizmów prowadzących do zmian starczych organizmu staje się jednym z głównych nurtów w badaniach biomedycznych.

Starzenie to naturalny etap ontogenezy człowieka. Ponieważ liczba starzejących się ludzi powyżej 65 roku życia gwałtownie wzrasta

(w Polsce żyje 1,5 mln osób po 80 roku życia i 4,2 tys. stulatków) problematyka mechanizmów prowadzących do zmian starczych organizmu staje się jednym z głównych nurtów w badaniach biomedycznych. W starzejącym się organizmie następują zmiany molekularne sprzyjające rozwojowi wielu chorób takich jak: nowotwory, choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzyca typu II, choroby układu odpornościowego czy choroby neurodegeneracyjne. Rośnie tym samym liczba osób wymagających interwencji i opieki medycznej, w tym laboratoryjnych badań diagnostycznych oraz opieki farmakologicznej, poszukiwane są możliwości farmakologicznej interwencji przeciwstarzeniowej, co może zaowocować terapiami chorób związanych z wiekiem, towarzyszących starzeniu oraz chorób przyspieszonego starzenia;

Literatura podstawowa:

Mikuła-Pietrasik J. et.al. Święty Graal biologii, czyli jak

i dlaczego się starzejemy? Postępy Biochemii vol. 61, 4, s.344, 2015.

Jurgowiak M. Choroba Alzheimera po 100 latach badań. Służba Zdrowia, luty 2012, 51.

Biogerontologia. Red: E. Sikora, G. Bartosz, J. Witkowski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009.

Sto lat i więcej- szansa na długowieczność. KOSMOS tom 48, nr 2, 1999; Cały numer poświęcony problematyce starzenia.

Jurgowiak M., Oliński R. Proces starzenia – przegląd aktualnych teorii i poglądów. Kosmos 47(1) 1998, 1-11.

Nowe publikacje ukazujące się w pismach przedmiotowych

i pokrewnych (np. Gerontologia Polska, phmd.pl, Diagnostyka Lab.

i innych).

Świat Nauki, marzec 2013. Kontrowersje wokół antyoksydantów.

Kochman K. New elements in modern biological theories of aging. Folia Medica Copernicana 2015, 3(3) 89-99.

Dieta restrykcyjna a starzenie. Głos Uczelni 13.02.2020;

Kosmetologia Estetyczna 3/2019; (wybrane substancje oraz metody spowalniające komórkowe mechanizmy starzenia sie organizmu)

Literatura uzupełniająca:

Jurgowiak M., Oliński R. Wolne rodniki a starzenie się. Kosmos 44(1) 1995, 71-88.

Oliński R., Jurgowiak M. Wolnorodnikowe uszkodzenia zasad azotowych DNA i ich rola w procesie starzenia oraz chorobach wieku podeszłego. Postępy Biologii Komórki 26 suplement (13),

3-22.

Jurgowiak M., Oliński R. Oksydacyjne uszkodzenia mtDNA związane z rozwojem stanów patologicznych i starzeniem się. Postępy Biochemii 43(1), 1997; 30-40.

Jurgowiak M., Oliński R. Mitochondria a choroby i starzenie się. Gerontol. Pol. 1997, 5(1), 12-16.

Jurgowiak M. Ile przed nami? Wiedza i Życie 10, 2005, 54-61.

Skazani na długowieczność. Praca zbiorowa. Ośrodek Wydawnictw Naukowych. Poznań 2007.

Jurgowiak M. W poszukiwaniu nieśmiertelności. Kwartalnik UP RP, (1), 74-77, 2012.

Jurgowiak M. Gdy mózg ma 100 lat. Wiedza i Życie, grudzień 2011.

9. Buettner Dan. Niebieskie strefy. 9 lekcji długowieczności od ludzi żyjących najdłużej. Wydawnictwo Galaktyka 2014; artykuł

z 2015 roku: http://biuletyn.nowaera.pl/2015/12/pg/biologia/ biologia.html Wiedza i Życie, maj 2017.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywne uczestnictwo

w pełnym cyklu wykładowym. W1-W3, U1-U2

Skala oceniania:

60% - dostateczny

80% - dobry

100% - bardzo dobry

Przedłużona obserwacja (> 50%): K1, K2

Nie dotyczy.