Zajęcia fakultatywne: Identyfikacja zafałszowań i niedozwolonych dodatków, potwierdzanie autentyczności – wyzwania dla chemii analitycznej

Znajomość podstawowych pojęć z zakresu chemii analitycznej.

przedmiot fakultatywny

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

- udział w wykładach - 15

- konsultacje z nauczycielem akademickim - 2

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

- czytanie literatury - 3

- przygotowanie do zaliczenia/testu - 5

Łącznie: 25 godz. (1 ECTS)

W1: Zna definicje produktu sfałszowanego, nielegalnego, substandardowego według WHO, FDA i EMA

W2: Charakteryzuje wybrane metody chemometryczne wykorzystywane do analizy sygnałów analitycznych typu fingerprint

W3: Charakteryzuje techniki analityczne stosowane do wykrywania produktów sfałszowanych ze szczególnym uwzględnieniem metod typu fingerprint

U1: Analizuje publikacje naukowe z zakresu analityki produktów zafałszowanych pod kątem zastosowanych technik instrumentalnych

U2: Umie krytycznie ocenić jakość produktu (leku, suplementu diety) na podstawie wyników analizy metodami instrumentalnymi

K1: Ma świadomość społecznych zagrożeń związanych z obecnością na rynku sfałszowanych leków i suplementów diety

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści

UWAGA: Wykład w obecnym semestrze (letnim 2022/23) może się odbywać zdalnie!

Wykład obejmuje: omówienie metod instrumentalnych, ze szczególnym uwzględnieniem sygnałów typu „chemiczny odcisk palca”, wykorzystywanych do wykrywania i oznaczania zafałszowań produktów (głównie leków i suplementów diety); analizę szeregu przykładów; problemów związanych z odpowiednim przygotowaniem próbki

Z roku na rok rośnie obecność na rynku sfałszowanych leków czy suplementów diety „wzbogaconych” dodatkiem substancji niedozwolonych, które mogą powodować negatywne skutki dla zdrowia przyjmujących je pacjentów/konsumentów. Determinuje to opracowanie metod analitycznych, które pozwalają na szybkie wykrywanie próbek podejrzanych, identyfikację substancji niebezpiecznych, ale także ich analizę ilościową. Techniki instrumentalne, jak chromatografia (LC-DAD, LC-MS), spektroskopia fluorescencyjna, NMR czy FTIR, w połączeniu z metodami chemometrycznymi są coraz częściej stosowane zarówno do badań przesiewowych jak i analizy ilościowej produktów zafałszowanych.

Zakres tematów:

1. Wprowadzenie – definicje produktu sfałszowanego (falsified, counterfeit, illicit), substandardowego, nielegalnego, z dodatkiem substancji niedozwolonej (adulterated products)

2. Analityczne metody farmakopealne.

3. Charakterystyka substancji niedozwolonych dodawanych do suplementów diety pod kątem zastosowania odpowiedniej metody analitycznej. Np. alkaloidów: efedryny, johimbiny; pochodnych amfetaminy; sibutraminy;

4. Charakterystyka i analiza sygnałów typu chemiczny odcisk palca (fingerprint): widm, chromatogramów, sygnałów dwu- i trójwymiarowych z zastosowaniem technik chemometrycznych

5. Omówienie i analiza przykładów wykorzystania metod analitycznych w połączeniu z technikami chemometrycznymi do wykrywania zafałszowań np.: leków typu Viagra, wykrywania i oznaczania substancji niedozwolonych w suplementach diety wspomagających erekcję czy odchudzanie.

6. Wykorzystanie chromatografii, spektroskopii FTIR oraz badań fizykochemicznych do wykrywania zafałszowań preparatów z wyciągiem z miłorzębu japońskiego.

1. Materiały i publikacje naukowe wskazane przez prowadzącego.

2. Farmakopea europejska i amerykańska.

Metody oceniania:

 obecność i aktywność w dyskusji na zajęciach

 pisemne opracowanie publikacji naukowej na zadany temat

Kryteria oceniania:

Wykład: zaliczenie na ocenę na podstawie obecności, aktywności na zajęciach i pisemnego opracowania publikacji na zadany temat

ndst - <30 pkt (<60%)

dst- 30 pkt (60%)

dst plus- 34 pkt (68%)

db- 38 pkt (76%)

db plus- 42 pkt (84%)

bdb- >45 pkt (>90%)

nie dotyczy

Wykład odbędzie się zdalnie (Teams)

Terminy zajęć do ustalenia.

UWAGA: Wykład w obecnym semestrze (letnim 2022/23) może się odbywać zdalnie!