Diagnostyka mikrobiologiczna

Do realizacji opisywanego przedmiotu niezbędne jest posiadanie podstawowych wiadomości z zakresu biologii i fizjologii komórki. Ponadto student powinien posiadać wiedzę i umiejętności zdobyte w ramach przedmiotów: chemii, biochemii, anatomii, histologii i fizjologii.

przedmiot obligatoryjny

1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:

- udział w wykładach: 60 godzin

- udział w laboratoriach: 105 godzin

- udział w seminariach: 30 godzin

- udział w konsultacjach naukowo-badawczych: 60 godzin

- egzamin praktyczny i teoretyczny: 2 godziny

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi

257 godzin, co odpowiada 10,28 punktu ECTS

2. Bilans nakładu pracy studenta:

- udział w wykładach: 60 godzin

- udział w laboratoriach: 105 godzin

- udział w seminariach: 30 godzin

- udział w konsultacjach naukowo-badawczych: 60 godzin

- czytanie wybranego piśmiennictwa naukowego: 8 godzin

- przygotowanie do laboratoriów: 65 godzin

- przygotowanie do seminariów: 30 godzin

- przygotowanie do kolokwiów: 35 godzin

- przygotowanie do egzaminu i egzamin: 30 + 2 = 32 godziny

Łączny nakład pracy studenta związany z realizacją przedmiotu wynosi 425 godzin, co odpowiada 17 punktom ECTS

3. Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi

- czytanie wybranego piśmiennictwa naukowego: 8 godzin

Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 8 godzin, co odpowiada 0,32 punktu ECTS

4. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania:

- przygotowanie do kolokwiów: 35 godzin

- przygotowanie do egzaminu i egzamin: 30+2 = 32 godziny

Łączny nakład pracy studenta związany z przygotowaniem do uczestnictwa w procesie oceniania wynosi 67 godzin

co odpowiada 2,68 punktu ECTS

5. Bilans nakładu pracy o charakterze praktycznym:

- udział w laboratoriach: 105 godzin

- udział w seminariach: 30 godzin

- przygotowanie do egzaminu praktycznego (w zakresie praktycznym, tj. oglądanie preparatów mikroskopowych, hodowli): 10 godzin

- przygotowanie do laboratoriów (w zakresie praktycznym): 35 godzin

- przygotowanie do seminariów (w zakresie praktycznym): 25 godzin

- zaliczenie praktyczne: 1 godzina

Łączny nakład pracy studenta o charakterze praktycznym wynosi 206 godzin, co odpowiada 8,24 punktu ECTS

6. Bilans nakładu pracy studenta poświęcony zdobywaniu kompetencji społecznych w zakresie seminariów oraz ćwiczeń

Kształcenie w dziedzinie afektywnej poprzez proces samokształcenia:

- przygotowanie do laboratoriów: 30 godzin

- przygotowanie do seminariów: 10 godzin

- udział w konsultacjach naukowo-badawczych:16 godzin

Łączny czas pracy studenta potrzebny do zdobywania kompetencji społecznych w zakresie seminariów oraz ćwiczeń wynosi 56 godzin, co odpowiada 2,24 punktu ECTS

7. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki

- nie dotyczy

W1:  przedstawia taksonomię i charakterystykę wybranych drobnoustrojów istotnych klinicznie oraz wymienia

ich właściwości biochemiczne, antygenowe i czynniki wirulencji (K_F.W15.)

W2:  wyjaśnia mechanizmy warunkujące zmienność genomów drobnoustrojów chorobotwórczych dla ludzi (K_F.W15.)

W3:  wymienia metody badania czystości mikrobiologicznej środowiska pracy; wyjaśnia działania przeciwdrobnoustrojowe i podstawowe zasady aseptyki

i antyseptyki oraz wpływ czynników fizycznych

i chemicznych na drobnoustroje (K_F.W15.)

W4:   przedstawia podział leków przeciwdrobnoustrojowych, wyjaśnia mechanizmy, sposoby, zakresy ich działania

oraz metody wykrywania mechanizmów antybiotykooporności (K_F.W3., K_F.W16.)

W5:  przedstawia metody diagnostyki najczęstszych patogenów człowieka w zakażeniach szpitalnych i pozaszpitalnych (K_F.W3., K_F.W16.)

W6:  wymienia metody diagnostyki serologicznej wybranych zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych (K_F.W3., K_F.W16.)

W7:  analizuje patogenezę i epidemiologię najczęstszych szpitalnych i pozaszpitalnych zakażeń człowieka (K_F.W15.)

W8:  wyjaśnia zasady pobierania, transportu i przechowywania materiału do badań mikrobiologicznych oraz zna wpływ czynników przedlaboratoryjnych i laboratoryjnych

na wynik (K_F.W1., K_F.W2., K_F.W6., K_F.W7., K_F.W8.)

W9:  interpretuje wyniki badań mikrobiologicznych (K_F.W2.)

U1:  planuje i wykonuje badanie z zakresu diagnostyki bakteriologicznej, mikologicznej, z uwzględnieniem metod mikroskopowych, hodowlanych, biochemicznych, serologicznych (K_F.U12.)

U2:  wykonuje preparat mikroskopowy oraz posiew drobnoustrojów, a także ocenia morfologię drobnoustrojów (K_F.U12.)

U3:  potrafi zaplanować i wykonać wybrane badania z zakresu diagnostyki wirusologicznej z uwzględnieniem metod serologicznych (K_F.U12.)

U4:  proponuje schemat postępowania diagnostycznego

i leczenia zakażeń miejscowych, narządowych i układowych oraz interpretuje wynik badania mikrobiologicznego w określonym przypadku klinicznym (K_F.U12., K_F.U20., K_F.U21.)

U5:  dokonuje analizy wyników i oceny problemów diagnostycznych formułując na ich podstawie wnioski przydatne lekarzowi (K_F.U22.)

U6:  wyjaśnia metody pobierania materiału, sposób jego transportu i przechowywania w celu wykonania badań mikrobiologicznych oraz wpływ czynników przedlaboratoryjnych i laboratoryjnych na jakość wyniku (K_F.U1., K_F.U2.)

U7:  ocenia przydatność materiału do badań mikrobiologicznych (K_F.U4.)

U8:  zgodnie z rekomendacjami oznacza antybiotykowrażliwości drobnoustrojów oraz interpretuje uzyskany wynik (K_F.U13.)

U9:  stosuje metody wykrywania oporności drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki oraz interpretuje uzyskany wynik (K_F.U14.)

U10: stosuje rekomendacje w zakresie wykonywania badań mikrobiologicznych (K_F.U23.)

K1:  posiada poczucie rozwoju i samokształcenia w odniesieniu do pracy zespołów diagnostycznych (K_F.K2.)

K2:  w trakcie zajęć praktycznych współpracuje z członkami zespołu i stosuje zasady koleżeństwa zawodowego (K_F.K3.)

K3:  dba o bezpieczeństwo własne, otoczenia, współpracowników (K_F.K2.)

Wykład:

- wykład informacyjny (konwencjonalny) z prezentacją multimedialną

- wykład problemowy

- wykład konwersatoryjny

Laboratoria:

- metoda obserwacji

- ćwiczenia praktyczne

- studium przypadku

- analiza wyników badań mikrobiologicznych

- metody eksponujące: film, pokaz

- metoda klasyczna problemowa

- dyskusja

Seminaria:

- uczenie wspomagane z prezentacją multimedialną

- metoda dyskusji dydaktycznej

- analiza przypadków

- pokaz

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- giełda pomysłów
- laboratoryjna
- obserwacji
- okrągłego stołu
- referatu
- seminaryjna
- studium przypadku

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Przedmiot Diagnostyka mikrobiologiczna dotyczy szczegółowej charakterystyki mikrobioty naturalnej człowieka, najczęstszych patogenów, ich morfologii, właściwości biochemicznych, antygenowych, chorobotwórczości i antybiotykowrażliwości. Obejmuje wykłady, laboratoria i seminaria mające na celu zapoznanie studentów z zakażeniami miejscowymi, narządowymi i układowymi, ich etiologią, epidemiologią, patomechanizmem

i diagnostyką. W trakcie zajęć studenci zostają zapoznani

z metodami identyfikacji drobnoustrojów, oceny

ich antybiotykowrażliwości i mechanizmów lekooporności, zasadami aseptyki, antyseptyki i pracy w laboratorium mikrobiologicznym.

Wykłady z przedmiotu Diagnostyka mikrobiologiczna mają zapoznać studenta z morfologią wirusów, bakterii i grzybów, metodami badania drobnoustrojów, immunologią infekcyjną, immunoprofilaktyką, procesami genetycznymi zachodzącymi między drobnoustrojami, charakterystyką antybiotyków, mechanizmami antybiotykooporności drobnoustrojów i metodami ich wykrywania, środkami dezynfekcyjnymi i aseptycznymi, mikrobiotą człowieka, wybranymi wirusami, bakteriami

i grzybami chorobotwórczymi i warunkowo chorobotwórczymi dla człowieka, czynnikami etiologicznymi zakażeń człowieka, metodami typowania drobnoustrojów stosowanymi

w dochodzeniach epidemiologicznych, zasadami profilaktyki zakażeń.

Laboratoria są częściowo powiązane z zagadnieniami omawianymi na wykładach i mają na celu: zaznajomienie

z właściwościami biologicznymi i metodami hodowli, identyfikacji i oceny antybiotykowrażliwości drobnoustrojów, wypracowanie umiejętności posługiwania się technikami mikrobiologicznymi, wykonywania preparatów, posiewów, przybliżenie metod biochemicznych, serologicznych stosowanych w diagnostyce mikrobiologicznej, omówienie głównych grup drobnoustrojów i ich chorobotwórczości, zasad pobierania, transportu materiału do badań mikrobiologicznych, zapoznanie z metodami diagnostyki mikrobiologicznej stosowanymi w identyfikacji czynników etiologicznych zakażeń miejscowych, narządowych i układowych człowieka w celu nabycia umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego, wypracowanie umiejętności pracy indywidualnej i zespołowej.

Seminaria są częściowo powiązane z tematami realizowanymi na wykładach i laboratoriach oraz mają na celu omówienie zagadnień nie wdrożonych podczas wykładów i laboratoriów. Ponadto mają na celu wypracowanie przez studentów umiejętności samodzielnej pracy, pracy w zespole oraz wykształcenie nawyku samokształcenia.

Literatura podstawowa:

1. Dzierżanowska D.: Antybiotykoterapia praktyczna. α-medica press, Bielsko-Biała, 2018

2. Dzierżanowska D.: Zakażenia szpitalne. α-medica press, Bielsko-Biała 2008

3. Murray P.R., Rosenthal K.S., Pfaller M.A.: Mikrobiologia. Elsevier Urban and Partner, Wrocław, 2018

4. Szewczyk E.: Diagnostyka bakteriologiczna. PWN, Warszawa 2019

Literatura uzupełniająca:

1. Bulanda M., Pietrzyk A., Wróblewska M.: Mikrobiologia Lekarska (Tom 1 i 2). PZWL, Warszawa 2023

2. Rekomendacje antybiotykowrażliwości bakterii i wrażliwości grzybów na leki przeciwgrzybicze. www.korld.edu.pl i www.eucast.org

3. Rekomendacje dotyczące zakażeń układowych ze strony internetowej www.antybiotyki.edu.pl i www.korld.edu.pl

Podstawą do zaliczenia przedmiotu Diagnostyka mikrobiologiczna jest przestrzeganie zasad ujętych w Regulaminie Dydaktycznym Katedry Mikrobiologii.

Egzamin końcowy teoretyczny składa się z 60 pytań testowych (odpowiedzi jednokrotnego wyboru) dotyczących wiedzy zdobytej podczas wykładów i seminariów (do 50% pytań)

oraz laboratoriów. Za każdą prawidłową odpowiedź student uzyskuje jeden punkt. Do uzyskania pozytywnej oceny konieczne jest zdobycie z części praktycznej i teoretycznej egzaminu

36 (60%) punktów.

Student może być zwolniony z części praktycznej egzaminu, jeżeli jego średnia ocen (średnia ważona wyliczana z ocen za: aktywność [x1], wejściówki [x1], kolokwia [x3], seminaria [x1]) wynosi  4,00. Średnia ocen 4,00 zwalnia studenta z części praktycznej egzaminu i pozwala mu uzyskać dodatkowe 4 pkt. doliczane do punktacji z części teoretycznej egzaminu.

Egzamin końcowy praktyczny: zaliczenie na ocenę na podstawie ustnej odpowiedzi dotyczącej diagnostyki mikrobiologicznej konkretnego przypadku klinicznego (interpretacja wyniku preparatu, hodowli, omówienie mechanizmów antybiotykooporności drobnoustrojów, metod pobierania i transportu materiału do badań mikrobiologicznych). Podczas tej części egzaminu student uzyskuje ocenę, której wartość punktowa jest dodawana do wyniku uzyskanego w części egzaminu teoretycznego. Wartości punktowe poszczególnych ocen są następujące:

Ocena Dodatkowe punkty

Dostateczny 0 pkt.

Dostateczny plus 0 pkt.

Dobry 1 pkt.

Dobry plus 2 pkt.

Bardzo dobry 3 pkt.

Egzamin końcowy teoretyczny, kolokwia, sprawdziany pisemne: zaliczenie na ocenę na podstawie testu (test pisemny: pytania otwarte (tylko na sprawdzianach pisemnych, wejściówkach) i zamknięte jednokrotnego wyboru) z wiedzy zdobytej na wykładach, laboratoriach i seminariach.

W przypadku zaliczeń pisemnych (testy na wejściówkach, kolokwiach i egzaminie) uzyskane punkty przelicza się na ocenę według następującej skali:

Procent punktów Ocena

92-100% Bardzo dobry

84-91% Dobry plus

76-83% Dobry

68-75% Dostateczny plus

60-67% Dostateczny

0-59% Niedostateczny

Nie zdanie części praktycznej lub teoretycznej egzaminu jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej

i koniecznością zdawania egzaminu poprawkowego.

Egzamin końcowy teoretyczny: ≥ 60% (W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9)

Egzamin końcowy praktyczny: > 60% (W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, U1, U2, U3, U4, U5, U6, U7, U8, U9, U10)

Kolokwia, wejściówki (sprawdziany pisemne): ≥ 60% (W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, U1, U4, U6, U7, U8, U9, U10)

Raporty/ karty pracy: ≥ 60% (W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, U1, U2, U3, U4, U5, U6, U7, U8, U9, U10, K1, K2)

Przedłużona obserwacja/aktywność (≥ 50% lub 1-3 punkty;

3 punkty = ocena bardzo dobry) (W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, U1, U2, U3, U4, U5, U6, U7, U8, U9, U10, K1, K2, K3)

Prezentacje multimedialne (na seminarium): ≥ 60% (W1, W4, W5, W6, W7, W8, W9)

Program kształcenia nie przewiduje odbycia praktyk zawodowych