Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Podstawy żywienia człowieka: Podstawy żywienia człowieka

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1800-D1-Podzw-S1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Podstawy żywienia człowieka: Podstawy żywienia człowieka
Jednostka: Katedra Żywienia i Dietetyki
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 3.50 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy

Całkowity nakład pracy studenta:

1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:

- udział w wykładach 30 h

- udział w ćw./zajęciach laboratoryjnych 25 h

- konsultacje 3 h

Razem 58 h

2. Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy studenta)

- przygotowanie do ćwiczeń 30 h

- opracowanie sprawozdań z ćwiczeń 25 h

- przygotowanie do egzaminu 25 h

Razem 80 h


Efekty uczenia się - wiedza:

K_W01 Wykazuje znajomość anatomii i fizjologii człowieka ze szczególnym uwzględnieniem układu pokarmowego, jego budowy i funkcji oraz procesów trawienia i wchłaniania.

K_W03 Zna charakterystykę biochemiczną i funkcje fizjologiczne białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin i hormonów oraz rolę elektrolitów i pierwiastków śladowych.

K_W09 Opisuje podstawowe zagadnienia z zakresu jakości i bezpieczeństwa żywności, substancji antyodżywczych i zanieczyszczeń żywności.

Efekty uczenia się - umiejętności:

K_U01 Potrafi przeprowadzić wywiad żywieniowy i odżywiania się osoby badanej w oparciu o odpowiednie kwestionariusze oraz potrafi dokonać oceny stanu odżywienia w oparciu o badania przesiewowe i pogłębiona ocenę stanu odżywienia.

K_U14 Określa wartość odżywczą i energetyczną diet na podstawie tabel wartości odżywczej produktów spożywczych i typowych potraw oraz programów komputerowych.

K_U26 Posiada umiejętność prezentowania w formie ustnej wyników własnych działań i przemyśleń.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K_K03 Posiada umiejętność stałego dokształcania się.

Metody dydaktyczne:

Wykłady: informacyjny z prezentacją multimedialną

Ćwiczenia: sprawozdania pisemne, dyskusja

Inne: konsultacje


Metody dydaktyczne podające:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- laboratoryjna

Skrócony opis:

Program przedmiotu obejmuje wiadomości o składzie i właściwościach pożywienia pod kątem zaspokajania potrzeb żywieniowych człowieka.

Celem nauczania jest zrozumienie roli pożywienia w rozwoju i utrzymaniu czynności życiowych organizmu człowieka, zapoznanie studentów z fizjologicznymi podstawami racjonalnego odżywiania, jego znaczenia dla zdrowia ludności, skutkami żywienia wadliwego i profilaktyką chorób żywieniowych oraz zwrócenie uwagi na potrzebę stosowania zabiegów technologicznych pod kątem przydatności środków spożywczych dla organizmu ludzkiego.

Pełny opis:

Wykład ma za zadanie wyjaśnić rolę pożywienia w rozwoju i utrzymaniu czynności życiowych organizmu człowieka.

Ćwiczenia mają na celu opanowanie umiejętności odtwarzania jadłospisów i ich oceny, układania prawidłowych jadłospisów w odniesieniu do określonych norm żywienia i modelowych racji pokarmowych oraz oceny stanu odżywienia metodami antropometrycznymi.

Wykłady

1. Temat wykładu: Nauka o żywieniu – rola i zadania. Człowiek i jego pożywienie. Podstawowe pojęcia i definicje. Zapotrzebowanie organizmu a zalecane spożycie.

Treści nauczania: Istota nauki o żywieniu. Podstawowe pojęcia i definicje. Znaczenie praktyczne nauki o żywieniu dla producentów, technologów, żywieniowców i konsumentów żywności. Potrzeby żywieniowe człowieka. Zapotrzebowanie organizmu a zalecane spożycie.

Aspekty zdrowotne środków spożywczych. Naturalne nieodżywcze składniki żywności. Substancje obce w środkach spożywczych. Substancje celowo dodawane do żywności.

2. Temat wykładu: Wartość odżywcza żywności.

Treści nauczania: Definicje: wartość odżywcza (biologiczna), biologiczna dostępność. Oszacowanie wartości odżywczej żywności, makroskładników, związków mineralnych i witamin. Metody oznaczania (biologiczne, chemiczne i fizyczne). Standardy (wzorce) FAO/WHO.

3. Temat wykładu: Rola składników pożywienia w organizmie człowieka.(1/5)

Treści nauczania: Białka – trawienie i wchłanianie oraz funkcje w organizmie. Zapotrzebowanie i zalecane spożycie.

4. Temat wykładu: Rola składników pożywienia w organizmie człowieka.(2/5)

Treści nauczania: Tłuszcze – trawienie i wchłanianie oraz funkcje w organizmie. Zapotrzebowanie i zalecane spożycie.

5. Temat wykładu: Rola składników pożywienia w organizmie człowieka.(3/5)

Treści nauczania: Węglowodany – trawienie i wchłanianie oraz funkcje w organizmie. Zapotrzebowanie i zalecane spożycie.

6. Temat wykładu: Rola składników pożywienia w organizmie człowieka. (4/5)

Treści nauczania: Witaminy – trawienie i wchłanianie oraz funkcje w organizmie. Zapotrzebowanie i zalecane spożycie.

7. Temat wykładu: Rola składników pożywienia w organizmie człowieka. (5/5)

Treści nauczania: Składniki mineralne – trawienie i wchłanianie oraz funkcje w organizmie. Zapotrzebowanie i zalecane spożycie.

8. Temat wykładu: Wartość energetyczna pożywienia.

Treści nauczania: Źródła energii zawartej w pożywieniu. Równoważniki energetyczne - fizyczne, fizjologiczne (brutto i netto) i indywidualne. Metody określania energii zawartej w pożywieniu.

9. Temat wykładu: Przemiana materii i energii w organizmie.

Treści nauczania: Metabolizm, definicje, podział. Bilans energetyczny. Kontrola masy ciała.

10. Temat wykładu: Składniki nieodżywcze pożywienia.

Treści nauczania: Rola składników nieodżywczych pożywienia w utrzymaniu homeostazy organizmu człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem przewodu pokarmowego.

11. Temat wykładu: Stan odżywienia ludności.

Treści nauczania: Definicje. Współzależność odżywiania i zdrowia. Zasady metod oceny stanu odżywienia (lekarskich, antropometrycznych i biochemicznych).

12. Temat wykładu: Sposób żywienia ludności.

Treści nauczania: Definicje. Zasady metod oceny sposobu żywienia (bezpośrednich i pośrednich).

13. Temat wykładu: Zasady racjonalnego odżywiania.

Treści nauczania: Żywienie prawidłowe i racjonalne. Zasady prawidłowego żywienia. Zasady planowania jadłospisów i ich oceny. Żywienie zbiorowe i indywidualne.

14. Temat wykładu: Podstawy profilaktyki żywieniowej.

Treści nauczania: Odżywianie człowieka na przestrzeni wieków. Struktura spożycia składników odżywczych. Struktura spożycia żywności w Polsce i tendencje światowe. Żywienie a zdrowie. Choroby dietozależne. Zalecenia żywieniowe w profilaktyce chorób dietozależnych w Polsce i na świecie.

Ćwiczenia

1. Temat ćwiczenia: Wydatki energetyczne organizmu.

Cel ćwiczenia: Zapoznanie się studentów ze sposobami określania wielkości termogenezy podstawowej (PPM) organizmu człowieka za pomocą wzorów Harrisa-Benedicta i Breitmana i termogenezy całkowitej (CPM) metodą sumowania wydatków energetycznych oraz wyznaczenie poziomu aktywności fizycznej.

2. Temat ćwiczenia: Wartość energetyczna pożywienia.

Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z metodami oznaczania wartości energetycznej produktów i potraw na przykładzie równoważników energetycznych: fizycznych, Atwatera brutto i netto oraz indywidualnych.

3. Temat ćwiczenia: Biodostępność składników odżywczych z pożywienia.

Cel ćwiczenia: Przeprowadzenie oceny biodostępności żelaza z posiłków i całodziennego jadłospisu.

4. Temat ćwiczenia: Normy żywienia.

Cel ćwiczenia: Wyznaczenie zalecanego spożycia podstawowych składników pokarmowych dla osób o różnym poziomie aktywności fizycznej.

5. Temat ćwiczenia: Ocena stanu odżywienia. Zaburzenia bilansu energetycznego.

Cel ćwiczenia: Przeprowadzenie oceny własnego stanu odżywienia metodami antropometrycznymi z wykorzystaniem podstawowych wskaźników somatycznych (masa i wysokość ciała, wskaźnik BMI i WHR, obwód mięśni ramienia, zawartość tłuszczu w ciele) oraz oszacowanie skutków nadmiernego spożycia i wpływu na stan odżywienia.

6. Temat ćwiczenia: Ocena sposobu żywienia. Zasady racjonalnego odżywiania.

Cel ćwiczenia: Przeprowadzenie oceny zwyczajowego sposobu żywienia metodami punktowymi oraz ułożenie prawidłowego jadłospisu.

Literatura:

Literatura obowiązkowa

1. Gawęcki J. (red.) 2010. Żywienie człowieka. Podstawy nauki i żywieniu. PWN, Warszawa.

2. Gawęcki J., Roszkowski W. (red.) 2009. Żywienie a zdrowie publiczne, PWN, Warszawa.

3. Grzymisławski M., Gawęcki J. (red.), 2010, Żywienie człowieka zdrowego i chorego. PWN, Warszawa.

4. Jarosz M. (red.), 2010, Praktyczny podręcznik dietetyki. Wyd. IŻŻ, Warszawa.

5. Jarosz M. (red.), 2017, Normy żywienia dla populacji Polski. Wyd. IŻŻ, Warszawa

6. Kunachowicz H., Nadolna I, Przygoda B., Iwanow K. 2017. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, Warszawa.

Literatura uzupełniająca

1. Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.) 2008. Żywienie człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wyd. PZWL, Warszawa.

2. Keller J.S. 2000. Podstawy fizjologii żywienia. Wyd. SGGW, Warszawa.

3. Kunachowicz H., Nadolna I, Przygoda B., Iwanow K. 2005. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, Warszawa.

Metody i kryteria oceniania:

Ćwiczenia: przygotowywanie sprawozdań, pisemne zaliczenia z poszczególnych partii materiału, dyskusja (systematyczna ocena aktywności studenta podczas każdych zajęć)

Egzamin: pisemny testowy z pytaniami zamkniętymi i zadaniami otwartymi obejmującymi treści wykładowe, ćwiczeniowe (ostateczna ocena = 60% z oceny merytorycznej (test) + 25% z oceny umiejętności praktycznych (sprawozdania) + 15% z oceny kompetencji (systematyczność, udział w dyskusji)

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 25 godzin więcej informacji
Samokształcenie, 5 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Cezary Popławski
Prowadzący grup: Małgorzata Chudzińska, Michał Gośliński, Dariusz Nowak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie
Samokształcenie - Zaliczenie
Wykład - Zaliczenie
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)