Podstawy żywienia klinicznego

Znajomość podstaw anatomii, fizjologii i patofizjologii przewodu pokarmowego oraz podstaw żywienia dietą doustną (zwykłą i specjalną), suplementów żywieniowych, żywienia dojelitowego i pozajelitowego

przedmiot obowiązkowy

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli:

- udział w seminariach - 5 godzin,

- udział w ćwiczeniach – 5 godzin,

- konsultacje – 1 godzina.

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną słuchacza:

-przygotowanie do seminarium i ćwiczeń– 7 godzin,

-czytanie wskazanej literatury – 6 godzin.

3. Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania:

-przygotowanie do zaliczenia i zaliczenie: 5+1=6 godzin.

4. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej (-ych) praktyki (praktyk): nie dotyczy.

Łączny nakład pracy słuchacza: 30 godzin (1 ECTS)

W1: Wyjaśnia związek stanu odżywienia i diety z patogenezą i przebiegiem chorób. EK_W05

W2: Opisuje zasady dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób. EK_W36

W3: Zna zasady postępowania dietetycznego w danych chorobach w zależności od stopnia ich zaawansowania. EK_W14

W4: Wskazuje składniki pokarmowe nietolerowane w danych jednostkach chorobowych. EK_W13

W5: Potrafi wymienić wskazania do suplementacji żywieniowej i/lub leczenia żywieniowego z wykorzystaniem odżywiania naturalnego lub dostępnych w Polsce diet przemysłowych o składzie dostosowanym do zaburzeń metabolicznych wywołanych chorobą. EK_W06

W6. Opisuje metody klinicznej i biochemicznej oceny stanu odżywienia. EK_W35

W7: Zna diagnostykę laboratoryjną na poziomie podstawowym. EK_W39

U1: Potrafi zebrać wywiad żywieniowy oraz dokonać przesiewowej i pogłębionej oceny stanu odżywienia pacjenta. EK_U09

U2: Interpretuje zmiany organiczne, czynnościowe i metaboliczne zachodzące w organizmie pod wpływem choroby i towarzyszących jej zaburzeń odżywiania. EK_U10

U3: Rozumie patomechanizmy związków wybranych jednostek chorobowych z ilościowymi i jakościowymi zaburzeniami stanu odżywienia. EK_U42

U4: Zna zasady postępowania dietetycznego w danych chorobach w zależności od stopnia ich zaawansowania. EK_U34

U5: Potrafi ustalić wskazania do wspomagania i/lub/leczenia żywieniowego z wykorzystaniem dostępnych w Polsce diet przemysłowych, suplementów diety i żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego w korygowaniu zaburzeń odżywiania. EK_U02

U6: Zna diagnostykę laboratoryjną zaburzeń stanu odżywienia na poziomie podstawowym. EK_U13

U7: Potrafi udzielić porady dietetycznej w ramach zespołu terapeutycznego. EK_U28

U8: Potrafi zaplanować żywienie dostosowane do zaburzeń metabolicznych wywołanych urazem lub chorobą. EK_U03

U9: Wykorzystuje wyniki badań laboratoryjnych w monitorowaniu żywienia. EK_U01

U10: Określa rolę dietetyka w monitorowaniu odżywiania się chorych w szpitalu. EK_U29

U11: Oblicza zapotrzebowanie na energię oraz makro- i mikroskładniki odżywcze dla różnych grup ludności. EK_U04

U12: Potrafi określić ryzyko niedożywienia szpitalnego i podjąć odpowiednie działania zapobiegawcze działając wspólnie z lekarzami i pielęgniarkami w ramach zespołu terapeutycznego zapewniającego opiekę żywieniową nad pacjentami.EK_U25

U13: Potrafi ocenić efektywność opieki żywieniowej w osiąganiu zamierzonych celów i modyfikować plan opieki żywieniowej w zależności od potrzeb. EK_U06

U14: Potrafi zaplanować i realizować kompleksowe postępowanie obejmujące żywienie, aktywność fizyczną i styl życia dla osób z nadwagą lub otyłością. EK_U11

U15: Potrafi zaplanować jadłospis w różnych jednostkach chorobowych i dla pacjentów w różnych grupach wiekowych. EK_U07

U16: Wykorzystuje wiedzę o żywności funkcjonalnej i żywności genetycznie modyfikowanej w edukacji i poradnictwie żywieniowym. EK_U08

K1: Posiada świadomość własnych ograniczeń i wie kiedy zwrócić się do innych specjalistów. EK_K01

K2: Posiada umiejętność stałego dokształcania się. EK_K03

K3: Przestrzega zasad etyki zawodowej. EK_K10

K4: Stawia dobro pacjenta oraz grup społecznych na pierwszym miejscu i okazuje szacunek wobec pacjenta (klienta) i grup społecznych. EK_K04

K5: Przestrzega praw pacjenta, w tym prawa do informacji dotyczącej proponowanego postępowania dietetycznego oraz jego możliwych następstw i ograniczeń. EK_K06

K6: Przestrzega tajemnicy obowiązującej pracowników ochrony zdrowia. EK_K09

K7: Potrafi brać odpowiedzialność za działania własne działanie i właściwie organizować pracę własną. EK_K08

K8: Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. EK_K11

K9: Potrafi formułować opinie dotyczące różnych aspektów działalności związanej z zawodem dietetyka. EK_K07

K10: Wykazuje dbałość o właściwy wizerunek zawodu w środowisku medycznym. EK_K12

K11: Kreatywnie rozwiązuje problemy zawodowe. EK_K13

K12: Okazuje szacunek wobec pacjenta i zrozumienia dla różnic światopoglądowych i kulturowych, w tym żywieniowych. EK_K14

K13: Posiada umiejętność komunikowania się z pacjentem i otoczeniem. EK_K15

K14: Demonstruje postawę promującą zdrowie i aktywność fizyczną. EK_K17

Seminarium:

• wykład konwersatoryjny,

• uczenie wspomagane komputerem,

• metody eksponujące- pokaz, film.

Ćwiczenia

• dyskusja dydaktyczna,

• ćwiczenia kliniczne- badanie pacjenta,

• analiza przypadków,

• drzewo decyzyjne,

• uczenie wspomagane komputerem,

• metody eksponujące: film, pokaz.

Podczas seminariów i ćwiczeń z przedmiotu słuchacze poznają podstawowe zasady określania zapotrzebowania energetycznego, doboru ilościowego i jakościowego makro- i mikroskładników diety, suplementów żywieniowych oraz żywienia do- i pozajelitowego w zależności od stanu klinicznego, rodzaju i zaawansowania podstawowej jednostki chorobowej oraz tolerancji diety lub interwencji żywieniowej.

Seminaria mają na celu zdobycie podstaw teoretycznych z zakresu patofizjologii wybranych jednostek pokarmowych, ze szczególnym naciskiem na ich związek ze stanem odżywienia w aspekcie przyczynowo- skutkowym. Przedstawione będą także zasady określania zapotrzebowania energetycznego, doboru ilościowego i jakościowego makro- i mikroskładników diety, suplementów żywieniowych oraz żywienia do- i pozajelitowego w zależności od stanu klinicznego, rodzaju i zaawansowania podstawowej jednostki chorobowej oraz objawy nietolerancji diety zwykłej, suplementów żywieniowych lub diety przemysłowej ze strony przewodu pokarmowego z przedstawieniem zasad ich monitorowania i łagodzenia. Znajomość tych elementów student wykorzysta następnie praktycznie podczas ćwiczeń, podczas których będzie miał okazję dokonać praktycznie (u pacjentów) przesiewowej i pogłębionej oceny stanu odżywienia oraz zaplanować przykładowy jadłospis lub interwencję żywieniową adekwatną do stanu chorego, funkcjonowania jego przewodu pokarmowego oraz zaawansowania choroby podstawowej i stanu odżywienia. Szkolenie obejmuje wywiad z pacjentem, badanie antropometryczne, dobór sposobu monitorowania terapii żywieniowej, instruktaż pacjenta w zakresie diety, sposoby weryfikacji stopnia zrozumienia zaleceń dietetycznych oraz wytworzenie odpowiedniej dokumentacji medycznej.

Literatura podstawowa:

1. Sobotka L. (red): Podstawy Żywienia Klinicznego; Redakcja naukowa – wyd. II, Scientifica; Kraków, 2013

2. Gawęcki J, Hryniewski J.; Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu - tom 1; Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2012

3. Gawęcki J, Hryniewski J. Żywienie człowieka zdrowego i chorego – tom 2; Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2011

4. Włodarek D (red). Dietoterapia. PZWL Warszawa 2014

5. Pertkiewicz M., Korta T. (red,) Standardy żywienia pozajelitowego i dojelitowego, 2005, PZWL, Warszawa

Seminarium:

W1: Wyjaśnia związek stanu odżywienia i diety z patogenezą i przebiegiem chorób. EK_W05

W2: Opisuje zasady dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób. EK_W36

W3: Zna zasady postępowania dietetycznego w danych chorobach w zależności od stopnia ich zaawansowania. EK_W14

W4: Wskazuje składniki pokarmowe nietolerowane w danych jednostkach chorobowych. EK_W13

W5: Potrafi wymienić wskazania do suplementacji żywieniowej i/lub leczenia żywieniowego z wykorzystaniem odżywiania naturalnego lub dostępnych w Polsce diet przemysłowych o składzie dostosowanym do zaburzeń metabolicznych wywołanych chorobą. EK_W06

W6. Opisuje metody klinicznej i biochemicznej oceny stanu odżywienia. EK_W35

W7: Zna diagnostykę laboratoryjną na poziomie podstawowym. EK_W39

K1: Posiada świadomość własnych ograniczeń i wie kiedy zwrócić się do innych specjalistów.EK_K01

K2: Posiada umiejętność stałego dokształcania się. EK_K03

K3: Przestrzega zasad etyki zawodowej. EK_K10

Ćwiczenia:

W1: Wyjaśnia związek stanu odżywienia i diety z patogenezą i przebiegiem chorób. EK_W05

W2: Opisuje zasady dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób. EK_W36

W3: Zna zasady postępowania dietetycznego w danych chorobach w zależności od stopnia ich zaawansowania. EK_W14

W4: Wskazuje składniki pokarmowe nietolerowane w danych jednostkach chorobowych. EK_W13

W5: Potrafi wymienić wskazania do suplementacji żywieniowej i/lub leczenia żywieniowego z wykorzystaniem odżywiania naturalnego lub dostępnych w Polsce diet przemysłowych o składzie dostosowanym do zaburzeń metabolicznych wywołanych chorobą. EK_W06

W6. Opisuje metody klinicznej i biochemicznej oceny stanu odżywienia. EK_W35

W7: Zna diagnostykę laboratoryjną na poziomie podstawowym. EK_W39

U1: Potrafi zebrać wywiad żywieniowy oraz dokonać przesiewowej i pogłębionej oceny stanu odżywienia pacjenta. EK_U09

U2: Interpretuje zmiany organiczne, czynnościowe i metaboliczne zachodzące w organizmie pod wpływem choroby i towarzyszących jej zaburzeń odżywiania. EK_U10

U3: Rozumie patomechanizmy związków wybranych jednostek chorobowych z ilościowymi i jakościowymi zaburzeniami stanu odżywienia. EK_U42

U4: Zna zasady postępowania dietetycznego w danych chorobach w zależności od stopnia ich zaawansowania. EK_U34

U5: Potrafi ustalić wskazania do wspomagania i/lub/leczenia żywieniowego z wykorzystaniem dostępnych w Polsce diet przemysłowych, suplementów diety i żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego w korygowaniu zaburzeń odżywiania. EK_U02

U6: Zna diagnostykę laboratoryjną zaburzeń stanu odżywienia na poziomie podstawowym. EK_U13

U7: Potrafi udzielić porady dietetycznej w ramach zespołu terapeutycznego. EK_U28

U8: Potrafi zaplanować żywienie dostosowane do zaburzeń metabolicznych wywołanych urazem lub chorobą. EK_U03

U9: Wykorzystuje wyniki badań laboratoryjnych w monitorowaniu żywienia. EK_U01

U10: Określa rolę dietetyka w monitorowaniu odżywiania się chorych w szpitalu. EK_U29

U11: Oblicza zapotrzebowanie na energię oraz makro- i mikroskładniki odżywcze dla różnych grup ludności. EK_U04

U12: Potrafi określić ryzyko niedożywienia szpitalnego i podjąć odpowiednie działania zapobiegawcze działając wspólnie z lekarzami i pielęgniarkami w ramach zespołu terapeutycznego zapewniającego opiekę żywieniową nad pacjentami. EK_U25

U13: Potrafi ocenić efektywność opieki żywieniowej w osiąganiu zamierzonych celów i modyfikować plan opieki żywieniowej w zależności od potrzeb. EK_U06

U14: Potrafi zaplanować i realizować kompleksowe postępowanie obejmujące żywienie, aktywność fizyczną i styl życia dla osób z nadwagą lub otyłością. EK_U11

U15: Potrafi zaplanować jadłospis w różnych jednostkach chorobowych i dla pacjentów w różnych grupach wiekowych. EK_U07

U16: Wykorzystuje wiedzę o żywności funkcjonalnej i żywności genetycznie modyfikowanej w edukacji i poradnictwie żywieniowym. EK_U08

K1: Posiada świadomość własnych ograniczeń i wie kiedy zwrócić się do innych specjalistów z prośbą o konsultację. EK_K01

K2: Posiada umiejętność stałego dokształcania się. EK_K03

K3: Przestrzega zasad etyki zawodowej. EK_K10

K4: Stawia dobro pacjenta oraz grup społecznych na pierwszym miejscu i okazuje szacunek wobec pacjenta (klienta) i grup społecznych. EK_K04

K5: Przestrzega praw pacjenta, w tym prawa do informacji dotyczącej proponowanego postępowania dietetycznego oraz jego możliwych następstw i ograniczeń. EK_K06

K6: Przestrzega tajemnicy obowiązującej pracowników ochrony zdrowia. EK_K09

K7: Potrafi brać odpowiedzialność za działania własne działanie i właściwie organizować pracę własną. EK_K08

K8: Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. EK_K11

K9: Potrafi formułować opinie dotyczące różnych aspektów działalności związanej z zawodem dietetyka. EK_K07

K10: Wykazuje dbałość o właściwy wizerunek zawodu w środowisku medycznym. EK_K12

K11: Kreatywnie rozwiązuje problemy zawodowe. EK_K13

K12: Okazuje szacunek wobec pacjenta i zrozumienia dla różnic światopoglądowych i kulturowych, w tym żywieniowych. EK_K14

K13: Posiada umiejętność komunikowania się z pacjentem i otoczeniem. EK_K15

K14: Demonstruje postawę promującą zdrowie i aktywność fizyczną. EK_K17

Każdy słuchacz jest na bieżąco oceniany podczas zajęć. Znajomość materiału z zajęć i zaleconych podręczników jest sprawdzana na bieżąco. Oceny uzyskane w toku zajęć są brane pod uwagę przy ocenie końcowej zaliczającej zajęcia.

Po zakończeniu zajęć z przedmiotu, w terminie zgodnym z regulaminem i planem studiów oraz dogodnym dla słuchaczy i koordynatora przedmiotu, przeprowadzony zostanie egzamin pisemny. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest aktywny udział we wszystkich zajęciach przewidzianych planem studiów. Nie przewiduje się żadnych dodatkowych terminów zajęć poza zaplanowanymi w rozkładzie zajęć przygotowanym przez Dział Dydaktyki. Nie są także przewidziane żadne inne formy „odrobienia zajęć” poza obecnością na nich.

Warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na wszystkich seminariach i wszystkich ćwiczeniach oraz uzyskanie przynajmniej 60% punktów możliwych do zdobycia podczas pisemnego kolokwium zaliczeniowego. Zakres wiedzy i umiejętności oraz kompetencji społecznych wymagany podczas egzaminu obejmuje tematykę ujętą w sylabusie, materiał prezentowany podczas zajęć dydaktycznych oraz zawarty w podanych pozycjach piśmiennictwa (W1-W7, U1-U16, K1-K9).

W przypadku nieobecności na kolokwium zaliczeniowym należy ją usprawiedliwić w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny nieprzystąpienia do egzaminu. Nieusprawiedliwienie nieobecności podczas zaliczenia skutkuje niezaliczeniem przedmiotu. W przypadku usprawiedliwienia nieobecności słuchacz ma prawo zaliczyć egzamin w terminie ustalonym przez kierownika studiów Słuchacz ma prawo do jednego zaliczenia poprawkowego. Jego niezaliczenie skutkuje niezaliczeniem przedmiotu z konsekwencjami przewidzianymi „Regulaminem studiów podyplomowych”.

Ocena efektów kształcenia:

Zaliczenie na ocenę: W1- W7, U1-U16, K1-K3.

Aktywność: obecność na ćwiczeniach i wykładach, ocena ciągła aktywności podczas zajęć – W1-W7; U1-U16; K1- K14;

Nie dotyczy