Historia konfliktów społecznych XX i XXI wieku

Wykład poświęcony jest przebiegowi konfliktów społecznych od 1798 r. do chwili obecnej. Osią rozważań jest konfrontacja między warstwami (grupami) społecznymi oraz między społeczeństwami a ich instytucjami państwowymi. Zostaną omówione rezultaty konfliktów dla zmian ustrojowych i gospodarczych oraz zmiany zachodzące w postawach społecznych wobec państwa i kryzysów jakie przechodzi.

Pierwszy wykład został poświęcony upodmiotowieniu członków społeczeństw Zachodniej Europy w wyniku Rewolucji Francuskiej 1798 r. oraz kolejnych rewolucji francuskich (1830, 1848 r., Komuny Paryskiej 1871 r.) oraz rosnacej aktywności różnych ideologii, w tym marksistowskiej. Zostaną w nim uwzględnione zmieniające się rozwiązania ustrojowe (m. in. Kodeks Napoleona, konstytucje, upowszechnienie się praw wyborczych) oraz społeczne (prawo do strajków, systemy emerytalne, ubezpieczenia zdrowotne, itd.). W kolejnym wykładzie znajdzie się omówienie Rewolucji Amerykańskiej z końca XVIII w., w wyniku której powstały Stany Zjednoczone Ameryki. Poddane zostaną analizie amerykańskie rozwiązania ustrojowe, wojna domowa z lat 1861 - 1865 oraz konflikty toczące się wokół kwestii rasowych i związanych z przybyciem ludności z różnych stron Europy (m. in. kwestia irlandzka i włoska, katolicyzmu ocenianego przez pryzmat zwiazków z Papiestwem). Jeden z wykladów będzie dotyczył ruchów emancypantek i sfrużystek na przełomie XIX i XX w., w tym ich skutków dla powstania nowoczesnych społeczeństw obywatelskich. Oddzielne miejsce zajmie analiza następstw przewrotu październikowego w Rosji w 1917 r. oraz tzw. rewolucji nazistowskiej dla skrajnej barbaryzacji rozwiazań ustrojowych i społecznych w Europie w pierwszej połowie XX w. Zostanie poddany dyskusji problem czy obie ideologie, komunstyczna i faszystowska, mąją rewolucyjny charakter i w jakim zakresie promują zmiany społeczne i gospodarcze. Społecznym sprzeciwom narodów Europy Srodkowo-Wschodniej wobec partii komunistycznych i aparatu partyjno-rządowego oraz hegemonii ZSRR zostaną poswięcone dwa wykłady (m. in. rok 1956 w Polsce i na Węgrzech, wiosna 1968 r. w Czechosłowacji, ruchy dysydenckie, Jesień Ludów 1989 r., grudzień 1989 r. w Rumunii). Omówienie wydarzeń z drugiej połowy XX w. majacych miejsce w Europie Zachodniej (m. in. "paryskie barykady" 1968 r., ideologie lewackie i terroryzm w Włoszech i Niemczech, ruchy "dzieci kwiatów") pozwoli na ocenę zmian zachodzących w społeczeństwach państw EWG i następnie UE oraz poziomu zaufania wobec państwa i jego polityki gospodarczej. Przedmiot zakończą wykłady poświęcone genezie i przebiegowi konfliktów społecznych w Europie (m. in. zamieszki w Londynie latem 2011, masowe protesty społeczne w Grecji, Portugalii i Hiszpanii wiosną - jesienią 2011 r.), w Stanach Zjednoczonych (Tea Party, ruch 99% latem - jesienią 2011 r.) oraz w Izraelu. Ostatni wykład poświęcony będzie rewolucjom arabskim z 2011 r. i ich programom społecznym.

Dahrendorf R., Nowoczesny konflikt społeczny. Esej o poltyce wolności, Warszawa 1993

D'Souza D., listy do młodego konserwatysty, Poznań 2006

Friszke A., Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Kraków 2011

Fukuyama F., Koniec historii, Poznań 1997

Moynanhan B., The Russian Century, London 1994

Paleczny T., Formy buntu we współczesnym społeczeństwie, Kraków 1997

Rees L., Naziści i ostrzeżenie historii, Warszawa 1998

Szporluk R., Imperium, komunizm, narody, Kraków 2003

Sowa A., Historia polityczna Polski 1944, kraków 2011

Tilly Ch., Rewolucje europejskie 1492 - 1992, Warszawa 1997

Werblan A., Stalinizm w Polsce, Warszawa 2009

Egzamin pisemny. Pięć problemów do analizy. Każdy problem to 3 pkt. Pozytywne zdanie egzaminu to uzyskanie co najmniej 7 pkt.