Młodzież w Polsce i Europie – wyzwania i problemy

brak - wykład ogólnouniwersytecki

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

- udział w wykładach - 30

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

- czytanie literatury- 25

- przygotowanie eseju - 25

Łącznie: 80 godz. (3 ECTS)

W1. Student ma wiedzę z zakresu wybranych teorii socjologicznych przydatnych w lepszym zrozumieniu roli i problemów młodzieży we współczesnym (po)nowoczesnym świecie; zna demograficzne i społeczno-psychologiczne charakterystyki młodych Europejczyków.

W2. Student rozumie specyfikę zmian społecznych w krajach europejskich ze względu na problemy i wyzwania stojące przed młodymi ludźmi;

W3. Student potrafi ukazać konsekwencje strukturalnych blokad osiągania dorosłości w rozwiniętych i rozwijających się krajach europejskich (zatrudnienie, zycie rodzinne, konsumpcja, migracje).

U1. Student wykorzystuje wiedzę socjologiczną zdobytą na wykładzie do lepszego rozumienia społeczeństwa jako złożonego układu wzajemnych zależności,

U2. Posiada umiejętność określenia sytuacji i społeczno-politycznej roli własnej grupy społecznej (pokolenia) na tle

U.3. Potrafi dostrzec źródła odmienności i podobieństw między młodzieżą żyjącą w różnych europejskich krajach

U4. Pozyskuje zdolność odczytywania, formułowania i poszukiwania rozwiązań istniejących społecznych problemów (na przykładzie

K1. Student ma świadomość związków między zachowaniami obywatelskimi reprezentantów własnego pokolenia a zmianami, jakie zachodzą (i moga zachodzić) we współczesnych demokracjach.

K2. Student ma świadomość roli obywatelskiego zaangażowania

K3. Student lepiej rozumie odmienności społeczno-kulturowe w obrębie własnego pokolenia i między pokoleniami i jest bardziej umotywowany do otwierania się na różnice

Metody dydaktyczne podające:

- wykład konwersatoryjny

- wykład informacyjny

Metoda dydaktyczna poszukująca: panelowa

- klasyczna metoda problemowa
- SWOT

- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści

Celem kursu jest zapoznanie studentów z wiedzą na temat sytuacji (problemów i dążeń) współczesnej młodzieży w Polsce i europejskich krajach. Dyskusje i wykłady będą się koncentrować na pytaniu o to kim są współcześni młodzi ludzie, jak się zmieniają i jaką odgrywają rolę w procesach społecznej zmiany. Jako taki kurs będzie okazją nie tylko do określenia specyfiki młodzieży w różnych krajach, lecz również poznawania (rozumienia) społeczeństwa poprzez socjologiczne diagnozy młodzieży

Świat, do którego wkraczamy, to świat bardzo ekspansywnego, dynamicznego, ale i uwikłanego w wewnętrzne sprzeczności demokratycznego kapitalizmu. O świecie tym mówi się często, że jakkolwiek niedoskonały, jest najlepszy z możliwych i nie mający alternatyw. Prezentowanie go – w przekazach edukacyjnych, medialnych, politycznych i marketingowych – jako nieustannie rozwijającego się i gwarantującego lepszą przyszłość działa pobudzająco na młode pokolenie i prowokuje do formułowania coraz ambitniejszych życiowych planów. W międzyczasie jednak ten demokratyczny i barwny kapitalizm, do którego socjalizowani są młodzi ludzie, przeżywa głęboki kryzys i wystawia młodzieńcze aspiracje na wielką próbę. Jakkolwiek źródła kryzysu tkwią w mechanizmach wolnorynkowych, najczęstszym adresatem roszczeń staje się państwo – jedyny „widoczny” podmiot, który można obarczać odpowiedzialnością za nienajlepiej urządzoną rzeczywistość. Jednakże ingerowanie państwa w wolny rynek i korygowanie efektów gry wolnorynkowej przy najlepszych nawet chęciach jest bardzo trudne i z konieczności ograniczone. Dylemat ten odczuwają przywódcy większości europejskich krajów. W dokumentach i raportach Komisji Europejskiej dotyczących strategii rozwoju młodzież traktowana jest jako naturalny rezerwuar innowacyjności i zmiany, a jednocześnie kategoria społeczna, której przyszłość – z uwagi na ekonomiczne uwarunkowania – jest bardzo niepewna i może stanowić zagrożenie dla stabilności ładu społecznego. Największe obawy dotyczą możliwości wygenerowania przez kryzys tzw. „straconej generacji” – młodych, dobrze wykształconych ludzi, którzy pozostają w oderwaniu od rynku pracy, a całą energię zużywają na rozwiązywanie własnych życiowych problemów. Aby oddalić takie zagrożenie w bogatych krajach UE podejmowane są systemowe rozwiązania dotyczące zatrudnienia, polityki prorodzinnej, edukacji, ułatwiające młodym ludziom włączenie się w główny nurt życia społecznego. Obserwacja rezultatów takich działań pozwala sformułować wniosek, że są one opłacalne w kategoriach ekonomicznych i politycznych - dalekowzroczni przywódcy wiedzą, że troska okazana młodzieży jest inwestycją w pomyślność społeczeństw.

Obserwacja sytuacji i zachowań ludzi młodych staje się w tym kontekście dobrą okazją do zrozumienia współczesnych społeczeństw

1/ H.M. Griese, Socjologiczne teorie młodzieży, Kraków 1996.

2/ E. Fisher, Młode pokolenie Zachodu, Warszawa 1969.

3/ A. Jawłowska, Drogi kontrkultury, Warszawa 1975.

4/ Piasecki (red.), Młodzi końca wieku, Warszawa 1999.

5/ M. Mead, Kultura i tożsamość, Studium dystansu międzypokoleniowego, Warszawa 1978.

6/ K. Szafraniec, Młodzi 2011, Warszawa KPRM, 2011: https://nck.pl/upload/attachments/302470/mlodzi_2011.pdf

7/ K. Szafraniec, Dojrzewający obywatele dojrzewającej demokracji. O stylu politycznej obecności młodych, Warszawa 2012: Instytut Obywatelski.

8/ K. Szafraniec i in. Zmiana warty. Młode pokolenie a transformacje w Europie Wschodniej i Azji, Warszawa 2017.

9/ K. Szafraniec (red.), Młodzi 2018, Warszawa 2019: http://mlodzi2018.pl/

10/ M. Boni (red.), Młodzi 2020: https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2021/05/Mlodzi_2020.pdf

Metody oceniania:

- praca pisemna/kolokwium zaliczeniowe

- ucxzestnictwo w zajęciach

Kryteria oceniania:

Wykład: zaliczenie na ocenę na podstawie kolokwium lub pracy zaliczeniowej

nie dotyczy