Współczesny reportaż na świecie

Analiza reportaży literackich i prasowych wyselekcjonowanych twórców zagranicznych (zob. literatura podmiotowa w cyklu dydaktycznym).

Wybrana literatura

Literatura przedmiotu:

I. Borkowski, Reportaż bez granic? Teksty, warsztat reportera, zjawiska medialne, Wrocław 2010.

Dziennikarstwo a literatura w XX i XXI wieku, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, J. Snopek, Warszawa 2011.

U. Glensk, Po Kapuścińskim. Szkice o reportażu, Kraków 2012.

Literary Journalism Across the Globe. Journalistic Traditions and Transnational Influences, ed. by J. S. Bak, B. Reynolds, University of Massachusetts Press: 2011.

A. Magdoń, Reporter i jego warsztat, Kraków 2003.

J. Maziarski, Anatomia reportażu, Kraków 1966.

Mistrzowie literatury czy dziennikarstwa?, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, J. Snopek, Warszawa 2011.

A. Rejter, Kształtowanie się gatunku reportażu podróżniczego w perspektywie stylistycznej i pragmatycznej, Katowice 2000.

N. Sims, True Stories. A Century of Literary Journalism, Northwestern university Press: 2007.

The Art of Fact. A Historical Anthology of Literary Journalism, ed. by K. Kerrane, B. Jagoda, New York 1998.

The Best Creative Nonfiction, ed. by L. Gutkind, vol. 1-3, New York - London 2009.

The Pulitzer Prize Archive, vol. 1: International Reporting 1928-1985. From the Activities of the League of Nations to present-day Global Problems, ed. by H.-D. Fischer, München – London – New York – Oxford – Paris 1987.

K. Wolny, Reportaż - jak go napisać?, Rzeszów 1995/ Warszawa 2004.

P. Zajas, Jak świat prawdziwy stał się bajką: o literaturze niefikcjonalnej, Poznań 2011.

Wybrana literatura podmiotu:

Egon E. Kisch, Der rasende Reporter (1925) / Szalejący reporter, przeł. R. Karst, Warszawa 1953.

Ernest Hemingway, By-line: Ernest Hemingway, ed. by William White (1967) / Sygnowano Ernest Hemingway, przeł. B. Zieliński, Warszawa 1975.

John Steinbeck, Once there was a war (1958) / Była raz wojna, przeł. B. Zieliński, Warszawa 1961.

Hannah Arendt, Eichmann in Jerusalem. A report on the banality of Evil, New York 1964 / Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła, przeł. A. Szostkiewicz, Kraków 1998.

Asne Seierstad, De Krenkede. Historier fra Tsjetsjenia (2007) / Dzieci Groznego, przeł. I. Zimnicka, Warszawa 2009.

Asne Seierstad, Bokhandleren i Kabul. Et familiedrama (2002) / Księgarz Kabulu, przeł. A. Marciniakówna, Warszawa 2005.

Peter Froberg Idling, Pol Pots leende: om en svensk resa genom röda khmerernas Kambodja (2006) / Uśmiech Pol Pota. O pewnej szwedzkiej podróży przez Kambodżę Czerwonych Khmerów, przeł. M. Kalinowski, Wołowiec 2004.

Slavenka Drakulić, They Would Never hurt a Fly. War Criminals on Trial in The Hague, (2004) / Oni nie skrzywdziliby nawet muchy. Zbrodniarze wojenni przed trybunałem w Hadze, przeł. J. Szacki, Warszawa 2006.

Jean Hatzfeld, La stratégie des antilopes: récits (2003) / Strategia antylop, przeł. J. Giszczak, Wołowiec 2009.

Riccardo Orizio, Tribu bianche perdute: viaggio tra i dimenticati (2000)/ Zaginione białe plemiona, przeł. J. Ugniewska, M. Salwa, Wołowiec 2009.

Светлана Алексиевич, Цинковые мальчики (1989) / Cynkowi chłopcy, przeł. J. Czech, Wołowiec 2015.

Aktualna literatura podmiotu podana w poszczególnych cyklach dydaktycznych.

Nie dotyczy.

John Reed, Ten days that shook the world (1919) / Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem, przeł. A. Dobrot, Warszawa 1956.

Egon Erwin Kisch, Der rasende Reporter (1925) / Szalejący reporter, przeł. R. Karst, Warszawa 1953.

Ernest Hemingway, By-line: Ernest Hemingway, ed. by William White (1967) / Sygnowano Ernest Hemingway, przeł. B. Zieliński, Warszawa 1975.

George Orwell, I ślepy by dostrzegł. Wybór esejów i felietonów, przeł. B. Zborowski, Kraków 1990.

George Orwell, Kilka myśli o ropusze zwyczajnej oraz inne nieznane szkice, opowiadania i eseje, przeł. B. Zborowski, Warszawa 2011.

John Steinbeck, Once there was a war (1958) / Była raz wojna, przeł. B. Zieliński, Warszawa 1961.

Gay Talese, Frank Sinatra has a cold , “Esquire” April 1966.

Tom Wolfe, Electric Kool-Aid Acid Test (1968) / Próba Kwasu w Elektrycznej Oranżadzie, przeł. R. Bialy i T. Tłuczkiewicz, Warszawa 1995.

Norman Mailer, Of a Fire on the Moon (1971) / Na podbój księżyca, przeł. E. i L. Adamscy, Warszawa 1978.

Truman Capote, In cold blood (1966) / Z zimną krwią, przeł. K. F. Rudolf 1968 i nast.

Günter Wallraff, Ganz unten (1984) / Na samym dnie, przeł. R. Turczyn, Warszawa 2014.

Martin Pollack, Der Tote im Bunker. Bericht über meinen Vater (2004) / Śmierć w bunkrze. Opowieść o moim ojcu, przeł. A. Kopacki, Wołowiec 2006.

Martin Pollack, Nach Galizien. Von Chassiden, Huzulen, Polen und Ruthenen. Eine imaginäre Reise durch die verschwundene Welt Ostgaliziens und der Bukowina Taschenbuch (1993) / Po Galicji. O chasydach, Hucułach, Polakach i Rusinach. Imaginacyjna podróż po Galicji Wschodniej i Bukowinie, czyli wyprawa w świat, którego nie ma, przeł. A. Kopacki, Olsztyn 2000.

Martin Pollack, Kaiser von Amerika: Die große Flucht aus Galizien / Cesarz Ameryki. Wielka ucieczka z Galicji (przeł. Karolina Niedenthal, Wołowiec 2011.

Tizano Terzani, Fantasmi. Dispacci dalla Cambogia (2008) / Duchy. Korespondencja z Kambodży, przeł. A. Osmólska-Mętrak, J. Ugniewska, J. Wajas, Warszawa 2016.

Peter Fröberg Idling, Pol Pots leende: om en svensk resa genom röda khmerernas Kambodja (2006) / Uśmiech Pol Pota. O pewnej szwedzkiej podróży przez Kambodżę Czerwonych Khmerów, przeł. M. Kalinowski, Wołowiec 2010.

Slavenka Drakulić, They Would Never hurt a Fly. War Criminals on Trial in The Hague, (2004) / Oni nie skrzywdziliby nawet muchy. Zbrodniarze wojenni przed trybunałem w Hadze, przeł. J. Szacki, Warszawa 2006.

Chloe Hooper, Tall Man: the Death of Doomadgee (2009) / Wysoki. Śmierć Camerona Doomadgee, przeł. A. Nowakowska, Wołowiec 2010.

Светлана Алексиевич, Цинковые мальчики (1989) / Cynkowi chłopcy, przeł. J. Czech, Wołowiec 2015.

Светлана Алексиевич, Время секонд хэнд (конец красного человека) (2009) / Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka, przeł. J. Czech, Wołowiec 2014.

Åsne Seierstad, Bokhandleren i Kabul. Et familiedrama (2002) / Księgarz z Kabulu, przeł. A. Marciniakówna, Warszawa 2005.

Jean Hatzfeld, La stratégie des antilopes: récits (2003) / Strategia antylop, przeł. J. Giszczak, Wołowiec 2009.

Liao Yiwu, The Corpse Walker: Real-Life Stories, Chine from the Bottom Up (2009) / Prowadzący umarłych. Opowieści prawdziwe. Chiny z perspektywy nizin społecznych, przeł. A. Pokojska, Wołowiec 2011.

Liao Yiwu, God is Red: The Secret Story of How Christianity Survived and Flourished in Communist China (2011) / Bóg jest czerwony. Opowieść o tym, jak chrześcijaństwo przetrwało i rozkwitło w komunistycznych Chinach, przeł. B. Gadomska, Wołowiec 2014.

Michael Booth, The Almost Nearly Perfect People. Behind the Myth of the Scandinavian Utopia (2014) / Skandynawski raj. O ludziach prawie idealnych, przeł. B. Gutowska-Nowak, Kraków 2015.

Eric Weiner, Geography of Bliss. One Grump's Search for the Happiest Places in the World (2008) / Geografia szczęścia, przeł. M. Kowalczyk, Warszawa 2016.

Helen Russell, The Year of Living Danishly: Uncovering the Secrets of the World's Happiest Country (2015) / Życie po duńsku. Rok w najszczęśliwszym kraju na świecie, przeł. G. Ciecieląg, Kraków 2017.

Proponowane tematy

1. Reportaż jako gatunek dziennikarski i literacki

2. Klasycy reportażu XX wieku: John Reed, Ernest Hemingway, Egon Kisch, George Orwell, John Steinbeck

3. Amerykański New Journalism

4. Günter Wallraff i dziennikarstwo uczestniczące

5. Martina Pollacka podróż w głąb historii na pograniczu kultur

6. Sztuka odkrywania prawdy: Tiziano Terzani i Peter Fröberg Idling o Kambodży Czerwonych Khmerów

7. Wojna w Jugosławii z perspektywy sprawców: Slavenka Drakulić "Oni nie skrzywdziliby nawet muchy"

8. Teraźniejszość społeczności aborygeńskiej Australii w reportażu śledczym Chloe Hooper "Wysoki"

9. Dziennikarstwo z Noblem: Swietłana Aleksijewicz – „kustoszka pamięci”

10. Afganistan w pigułce przez pryzmat (nie)zwykłej rodziny: Åsne Seierstad "Księgarz z Kabulu"

11. Sąsiedzi z Rwandy: Jean Hatzfeld "Strategia antylop"

12. Chińskie społeczeństwo między tradycją ludową a komunistyczną rzeczywistością: Liao Yiwu

13. O miejscach szczęśliwych ludzi w reportażach Michaela Bootha, Erica Weinera i Helen Russell

Warunki zaliczenia:

- Prezentacja wybranego tematu – 30h (1 ECTS)

- recenzja książki – reportażu literackiego– 30h (1 ECTS)

- aktywność na zajęciach – 30h (1 ECTS)

John Reed, Ten days that shook the world (1919) / Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem, przeł. A. Dobrot, Warszawa 1956.

Egon Erwin Kisch, Der rasende Reporter (1925) / Szalejący reporter, przeł. R. Karst, Warszawa 1953.

Ernest Hemingway, By-line: Ernest Hemingway, ed. by William White (1967) / Sygnowano Ernest Hemingway, przeł. B. Zieliński, Warszawa 1975.

George Orwell, I ślepy by dostrzegł. Wybór esejów i felietonów, przeł. B. Zborowski, Kraków 1990.

George Orwell, Kilka myśli o ropusze zwyczajnej oraz inne nieznane szkice, opowiadania i eseje, przeł. B. Zborowski, Warszawa 2011.

John Steinbeck, Once there was a war (1958) / Była raz wojna, przeł. B. Zieliński, Warszawa 1961.

Gay Talese, Frank Sinatra has a cold , “Esquire” April 1966.

Tom Wolfe, Electric Kool-Aid Acid Test (1968) / Próba Kwasu w Elektrycznej Oranżadzie, przeł. R. Bialy i T. Tłuczkiewicz, Warszawa 1995.

Norman Mailer, Of a Fire on the Moon (1971) / Na podbój księżyca, przeł. E. i L. Adamscy, Warszawa 1978.

Truman Capote, In cold blood (1966) / Z zimną krwią, przeł. K. F. Rudolf 1968 i nast.

Günter Wallraff, Ganz unten (1984) / Na samym dnie, przeł. R. Turczyn, Warszawa 2014.

Martin Pollack, Der Tote im Bunker. Bericht über meinen Vater (2004) / Śmierć w bunkrze. Opowieść o moim ojcu, przeł. A. Kopacki, Wołowiec 2006.

Martin Pollack, Nach Galizien. Von Chassiden, Huzulen, Polen und Ruthenen. Eine imaginäre Reise durch die verschwundene Welt Ostgaliziens und der Bukowina Taschenbuch (1993) / Po Galicji. O chasydach, Hucułach, Polakach i Rusinach. Imaginacyjna podróż po Galicji Wschodniej i Bukowinie, czyli wyprawa w świat, którego nie ma, przeł. A. Kopacki, Olsztyn 2000.

Martin Pollack, Kaiser von Amerika: Die große Flucht aus Galizien / Cesarz Ameryki. Wielka ucieczka z Galicji (przeł. Karolina Niedenthal, Wołowiec 2011.

Tizano Terzani, Fantasmi. Dispacci dalla Cambogia (2008) / Duchy. Korespondencja z Kambodży, przeł. A. Osmólska-Mętrak, J. Ugniewska, J. Wajas, Warszawa 2016.

Peter Fröberg Idling, Pol Pots leende: om en svensk resa genom röda khmerernas Kambodja (2006) / Uśmiech Pol Pota. O pewnej szwedzkiej podróży przez Kambodżę Czerwonych Khmerów, przeł. M. Kalinowski, Wołowiec 2010.

Slavenka Drakulić, They Would Never hurt a Fly. War Criminals on Trial in The Hague, (2004) / Oni nie skrzywdziliby nawet muchy. Zbrodniarze wojenni przed trybunałem w Hadze, przeł. J. Szacki, Warszawa 2006.

Chloe Hooper, Tall Man: the Death of Doomadgee (2009) / Wysoki. Śmierć Camerona Doomadgee, przeł. A. Nowakowska, Wołowiec 2010.

Светлана Алексиевич, Цинковые мальчики (1989) / Cynkowi chłopcy, przeł. J. Czech, Wołowiec 2015.

Светлана Алексиевич, Время секонд хэнд (конец красного человека) (2009) / Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka, przeł. J. Czech, Wołowiec 2014.

Åsne Seierstad, Bokhandleren i Kabul. Et familiedrama (2002) / Księgarz z Kabulu, przeł. A. Marciniakówna, Warszawa 2005.

Jean Hatzfeld, La stratégie des antilopes: récits (2003) / Strategia antylop, przeł. J. Giszczak, Wołowiec 2009.

Liao Yiwu, The Corpse Walker: Real-Life Stories, Chine from the Bottom Up (2009) / Prowadzący umarłych. Opowieści prawdziwe. Chiny z perspektywy nizin społecznych, przeł. A. Pokojska, Wołowiec 2011.

Liao Yiwu, God is Red: The Secret Story of How Christianity Survived and Flourished in Communist China (2011) / Bóg jest czerwony. Opowieść o tym, jak chrześcijaństwo przetrwało i rozkwitło w komunistycznych Chinach, przeł. B. Gadomska, Wołowiec 2014.

Michael Booth, The Almost Nearly Perfect People. Behind the Myth of the Scandinavian Utopia (2014) / Skandynawski raj. O ludziach prawie idealnych, przeł. B. Gutowska-Nowak, Kraków 2015.

Eric Weiner, Geography of Bliss. One Grump's Search for the Happiest Places in the World (2008) / Geografia szczęścia, przeł. M. Kowalczyk, Warszawa 2016.

Helen Russell, The Year of Living Danishly: Uncovering the Secrets of the World's Happiest Country (2015) / Życie po duńsku. Rok w najszczęśliwszym kraju na świecie, przeł. G. Ciecieląg, Kraków 2017.