Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Lingwistyka kognitywna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2401-K-S1-1-LK
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Lingwistyka kognitywna
Jednostka: Katedra Kognitywistyki
Grupy: Kognitywistyka -s1 - 1 rok
Modułk MK_8 - przedmioty uzupełniające z I stopnia
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

ogólna orientacja w wiedzy o języku na poziomie szkoły średniej

znajomość języka angielskiego (wykład w dużej części jest prowadzony w języku angielskim - rekapitulacja w języku polskim)

Rodzaj przedmiotu:

kanon (atrybut wycofany)

Całkowity nakład pracy studenta:

Contact hours with teacher:

- participation in lectures - 30 hrs.

Self-study hours:

- preparation for lectures - 10 hrs.

- preparation for assignments - 10 hrs.

- preparation for the final test - 20 hrs.

Altogether: 50 hrs. (3 ECTS)


Efekty uczenia się - wiedza:

K_W04 Zna podstawową terminologię z zakresu kognitywistyki (językoznawstwa kognitywnego i ogólnego) w języku angielskim

Efekty uczenia się - umiejętności:

K_U13 Pisze proste rozprawki z samodzielnym doborem literatury

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K_K01 Zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

Metody dydaktyczne:

wykład


K_W04, K_U13, K_K01

Metody dydaktyczne podające:

- wykład problemowy

Skrócony opis:

Celem wykładu z lingwistyki kognitywnej jest przybliżenie problematyki procesowania języka w umyśle użytkownika oraz w przestrzeni intersubiektywnej na poziomie składniowym i semantycznym/pragmatycznym oraz wykształcenie u słuchaczy wrażliwości analitycznej w zakresie związków języka naturalnego z procesami poznawczymi. Wykład pt. Lingwistyka kognitywna zakreśla obszar najważniejszych informacji nauki o języku wraz z konstelacja pojęć i założeń teoretycznych w obszarze językoznawstwa tekstowego, semantyki kognitywnej i gramatyki kognitywnej. Nacisk zostanie położony na interfejs pomiędzy formą językową i znaczeniem konceptualnym w przestrzeni semantycznej oraz w wymiarze intersubiektywnym (pragmatycznym).

Wykład będzie wygłaszany w języku angielskim.

Rekapitulacja wykładu zostanie wygłoszona w języku polskim.

Pełny opis:

Wykład 1: nauka o języku: zagadnienia wstępne: struktura i funkcja, poziomy organizacji języka, teoria znaczenia (semantyka/pragmatyka)

Wykład 2: cechy języka naturalnego, teorie pochodzenia języka, język w ujęciach ontologicznych i epistemologicznych, typologie funkcji języka, cybernetyczny model łańcucha komunikacyjnego

Wykład 3: podstawowe pojęcia z zakresu fonologii, morfologii i składni

Wykład 4: przegląd teorii lingwistycznych XX wieku (stukturalizm, generatywizm, funkcjonalizm, kognitywnizm) oraz pojęć z zakresu semiotyki (m. in. relacje pomiędzy formą i treścią: indeksy, ikony, symbole)

Wykład 5: role i relacje składniowe i semantyczne, modele procesowania struktur składniowych w ujęciu teorii generatywnej (m. in. parsery, garden-path theory, transformacje, operacje przemieszczania, puste kategorie itp.)

Wykład 5: zagadnienia językoznawstwa tekstowego: zachowanie językowe jako rozwiązywanie problemów, zasady regulujące i konstytuujące zachowanie tekstowe, struktura wiedzy (wzorce globalne/ramy pojęciowe, scenariusze i skrypty wiedzy)

Wykład 6: gramatyka kognitywna: relacja figura-tło, akt porównywania i procesy skanowania; akt percepcji i konceptualizacji jako akt konstrukcji; procesowania na poziomie peryferyjnym i autonomicznym; domeny doświadczenia i struktury wiedzy (pojęcie jako hierarchiczna matryca domen, dynamiczna i encyklopedyczna struktura wiedzy), byty konceptualne, relacje atemporalne i procesy

Wykład 7: wymiary wyobraźni (obrazowanie i konstrukcje mentalne w języku): schematyczność, figura-tło, zakres predykacji, perspektywa (punkt dostępu, kierunek skanowania, wizualizacja obiektywna i subiektywna), abstrakcja - selekcja, transformacja (rotacja, wirtualna granica, wirtualny ruch i konsekwencje dla kodowania w języku); struktury składniowe jako obrazowanie rzeczywistości (gramatyka jako obraz)

Wykład 8: semantyka kognitywna: teoria kategoryzacji przez prototyp i schemat oraz struktura modelu kognitywnego (ICM)

Wykład 9: semantyka kognitywna: modele propozycjonalne (ramy pojęciowe, skrypty, scenariusze prototypowe)

Wykład 10: semantyka kognitywna: modele motorycznych schematów analogowych, ich transformacje i rozszerzenia metaforyczne

Wykład 11: semantyka kognitywna: teoria metafory konceptualnej (koherencja pomiędzy odwzorowaniami, alternacyjne struktury dualne)

Wykład 12: semantyka kognitywna: metonimia konceptualna (na poziomie leksykalnym i na poziomie struktur wyższego rzędu, np. skryptu/scenariusza wiedzy); motywacja znaczenia, polisemia, modalność, aksjologia w semantyce języka naturalnego

Wykład 13: semantyka kognitywna: Zasada Topologicznej Inwariancji oraz Teoria Przestrzeni Mentalnych

Literatura:

Beaugrande de, Robert, Wolfgang Dressler, 1980. Introduction to text Linguistics. Longman. London and new

York

Cruse, Alan. 2006. A Glossary of Linguistics and Pragmatics. Edinburgh University Press. Edinburgh.

Fauconnier, Gilles. 2001. “Conceptual Blending and Analogy”, in: D. Gentner, K. J. Holyoak, B. N. Kokinov

(eds.), The Analogical Mind, Cambridge Mass./London, England, A Bradford Book MIT, 255-286.

Lakoff, George and M. Johnson. 1980. Metaphors We Live By. (Afterword 2003). University of Chicago Press.

Chicago.

Langacker, Ronald W. 2000. Grammar and Conceptualization. Mouton de Gruyter. Berlin/New York.

Skrzypczak, Waldemar. 2006. Analog-Based Modelling of Meaning Representations in English. Nicolaus

University Press. Toruń.

Skrzypczak, Waldemar. 2006. “On Text Linguistics: some terminological distinctions.” Nauczycielskie

Kolegium Języków Obcych w Toruniu, Silva Rerum. Nr 6/7, 63-71.

Skrzypczak, Waldemar. 2006. “Alternate Construals, Duals and Selective Projections.” Worlds in the Making:

Constructivism and Postmodern Knowledge, red. Edyta Lorek-Jezińska, Teresa Siek-Piskozub i

Katarzyna Więckowska. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 67-85.

Skrzypczak, Waldemar. 2007. “Cognitive Stylistics: Towards Dimensions of Uniqueness and Novelty in Textual

Imagery.” Multiculturalism, at the Start of 21st Century, red. Krystyna Kujawińska-Courtney i Maria A.

Łukowska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 371-383.

Skrzypczak, Waldemar. 2008. „Metaphor as a dynamic asymmetry.” Philologica

Wratislaviensa: From Grammar to Discourse. Metaphor and Cognition, red. Zdzisław Wąsik and

Tomasz Komendziński. Frankfut am Main: Peter Lang, 53-62.

Tarsk. R. L. 1999. (edited by Peter Stockwell 2007). Language and Linguistics: The Key Concepts. Routledge.

Efekty uczenia się:

Efekty: student wykształca świadomość i wrażliwość analityczną, potrafi zastosowac wiedzę deklaratywna w obszarze proceduralnym

Metody i kryteria oceniania:

krótki esej oraz wypełnienie arkusza odpowiedzi

K_W04, K_U13, K_K01

Praktyki zawodowe:

n/a

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Waldemar Skrzypczak
Prowadzący grup: Waldemar Skrzypczak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

As in A

On-line teaching sessions will be carried out with the support of the following distance learning tools: MICROSOFT TEAMS (is the basic tool for interactive sessions), USOS will provide the students with extra instructions, mini-lectures, comments and feedback, by means of e-mails and attachments sent to particular groups.

Pełny opis:

As in A

Literatura:

As in A

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Anna Karczmarczyk, Waldemar Skrzypczak
Prowadzący grup: Waldemar Skrzypczak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

As in A

On-line teaching sessions will be carried out with the support of the following distance learning tools: MICROSOFT TEAMS (is the basic tool for interactive sessions), USOS will provide the students with extra instructions, mini-lectures, comments and feedback, by means of e-mails and attachments sent to particular groups.

Pełny opis:

As in A

Literatura:

As in A

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Waldemar Skrzypczak
Prowadzący grup: Waldemar Skrzypczak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-3 (2024-12-18)