Ontologia

Wiedza na temat historii filozofii starożytnej i podstaw logiki.

przedmiot obligatoryjny

Zajęcia kontaktowe: 65 godzin (udział w wykładzie, aktywny udział w ćwiczeniach, konsultacje, egzamin lub zaliczenie).

Praca indywidualna: 85 godzin (samodzielna lektura, bieżące przygotowanie do zajęć, przygotowanie do zaliczenia i egzaminu).

Razem: 150 godz.

Student zna i rozumie:

K_W03: w zaawansowanym stopniu podstawową terminologię ontologiczną,

K_W04: w zaawansowanym stopniu główne kierunki w obrębie ontologii i wybrane, podstawowe kierunki teorii ontologicznych,

K_W05: w zaawansowanym stopniu idee i argumenty wybranych teorii ontologicznych oraz wybrane teorie, metody i strategie argumentacyjne ontologii,

K_W06: w zaawansowanym stopniu podstawowe metody badawcze i strategie argumentacyjne właściwe dla prezentowanych teorii ontologicznych oraz metody badawcze występujące w ontologii.

Student potrafi:

K_U01: definiować i stosować podstawowe pojęcia ontologii,

K_U02: analizować i oceniać wartość argumentów, racji i założeń poszczególnych koncepcji ontologicznych,

K_U03: stosować terminologię ontologii,

K_U05: stosować terminologię prezentując określone stanowisko ontologiczne.

Student jest gotów do:

K_K01: krytycznej oceny posiadanej wiedzy o współczesnej filozofii niemieckiej i oceny jej treści,

K_K02: prezentowania własnego stanowiska i podejmowania dyskusji na temat dawnej i współczesnej problematyki ontologicznej.

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- projektu
- punktowana
- referatu

- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody wymiany i dyskusji

Celem zajęć nie jest prezentacja historii ontologii (ta omawiana jest na zajęciach z historii filozofii), lecz skupienie się na czterech wybranych teoriach ontologicznych o fundamentalnym znaczeniu dla rozwoju całej dyscypliny: ontologii Immanuela Kanta, teorii ontologicznej Edmunda Husserla i Romana Ingardena oraz ontologii Nicolai Hartmanna.

Wykład i ćwiczenia odbywają się w semestrze zimowym, zajęcia inauguruje krótka prezentacja historii dyscypliny, ze szczególnym uwzględnieniem jej krytyki. Jako pierwsza omawiana jest jedna z najważniejszych koncepcji ontologicznych w całej refleksji filozoficznej: Immanuela Kanta. Omawiane są następujące zagadnienia: Kantowska krytyka ontologii tradycyjnej, dogmatycznej i klasycznej. Sąd nad metafizyką i wyrok „trybunału czystego rozumu”. Dekonstrukcja klasycznej ontologii, wykazanie jej bezprzedmiotowości. Nowy projekt ontologii krytycznej. Ontologia przedmiotowości. Ontologia świata. Wiedza i poznanie a świat. Kantowska rewolucja w metafizyce. Wpływ Kanta na rozwój ontologii w XIX, XX i XXI wieku, szczególnie na takie teorie jak:

fenomenologiczna ontologia Edmunda Husserla , teoria ontologiczna Romana Ingardena i ontologia Nicolai Hartmanna. Wykład pokazuje związki i zależności tych teorii od projektu Kantowskiego oraz znaczenie wszystkich omawianych koncepcji ontologicznych dla filozofii współczesnej.

I. Kant, Krytyka czystego rozumu:

1. Przedmowa do pierwszego wydania

2. Przedmowa do drugiego wydania

3. Wstęp

4. Estetyka transcendentalna

5. Logika transcendentalna

N. Hartmann, Nowe drogi ontologii

N. Hartmann, Cele i drogi analizy kategorialnej

N. Hartmann, O podstawach ontologii

Wykład. Egzamin pisemny, na którym student odpowiada na dwa (trzy) pytania problemowe z zakresu wykładu.