Wstęp do psychologii

brak

W roku akademickim 2020/2021 wykład będzie prowadzony online w systemie MS Teams

kanon

- godziny realizowane z udziałem nauczyciela – 30 h/ 1 punkt ECTS

- konsultacje z prowadzącym: 10 h

- przygotowanie do sprawdzianu końcowego – 50 h

Razem: 90 h, 3 punktów ECTS

Efekty kierunkowe:

K_W01, K_W02,

Efekty przedmiotowe:

Posiada ogólną wiedzę o przedmiocie psychologia, jej dziedzinach i relacjach z innymi dziedzinami nauki.

W1. Posiada orientację w specyfice psychologii jako nauki a także w jej związkach z innymi pokrewnymi dyscyplinami

W2. Posiada orientację w podstawowych obszarach badań psychologicznych i wie gdzie może pogłębić swoją wiedzę

W3. Zna podstawowe nazwiska w historii psychologii światowej oraz polskiej i wie, czym zasłużyli się dla rozwoju dyscypliny.

Efekty kierunkowe:

K_U05, K_U17

Efekty przedmiotowe:

Odróżnia wiedzę psychologiczną naukową od potocznej

U1. Rozumie podstawowe terminy psychologiczne i potrafi używać ich zgodnie z ich znaczeniem

U2. Potrafi prawidłowo interpretować zachowania ludzi wykorzystując wiedzę teoretyczną z zakresu zajęć

Efekty przedmiotowe

K1. Potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności psychologiczne

K2. Potrafi rozróżnić pseudonaukową wiedzę psychologiczną od wiedzy naukowej

Metody dydaktyczne eksponujące (pokaz, prezentacja, film, wykład)

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Wykład wprowadza studentów I roku w problematykę psychologii. Pokazuje miejsce psychologii wśród innych nauk (społecznych, przyrodniczych), jej specyfikę jeśli idzie o sposób wyjaśniania zjawisk społecznych, jej specyficzne metody badawcze, przy podkreśleniu faktu, że psychologia czerpie też z innych nauk. W dalszej części wykładu zaprezentowane zostaną podstawowe obszary badań psychologii (rozwinięte w trakcie ćwiczeń). Wykład kończy krótka prezentacja historii psychologii, ze szczególnym zwróceniem uwagi na psychologię polską.

Trzy bloki tematyczne

I. Psychologia wobec innych nauk

1. Czym się różni wiedza potoczna na temat człowieka od wiedzy naukowej? Wyjaśnianie zdroworozsądkowe, a wyjaśnianie naukowe. Błędy jakie popełniamy stosując potoczne wyjaśnienia zachowania. Konsekwencje tych błędów. Błędy wyjaśniania przedmiotem badań psychologów – dlaczego popełniamy akurat takie błędy a nie inne?

2. Czym się różni wyjaśnianie w psychologii (odpowiedź na pytanie „dlaczego?”) od wyjaśnień w innych naukach. Psychologia na przecięciu różnych nauk. Jakie rodzaje wyjaśnień stosuje psychologia? Czy można pogodzić wyjaśnienia humanistyczne i przyrodnicze? Człowiek jako najmłodszy gatunek zwierzęcia – podejście ewolucyjne w badaniach psychologicznych. Kłopoty z interdyscyplinarnością – jak je przezwyciężać?

3. Co jest przedmiotem badań w psychologii? Co w historii psychologii uważano za „dobry problem badawczy” (pytanie badawcze, na które warto było poszukiwać odpowiedzi?). Od psychofizyki przez psychopatologię do neuronauki. Dziedziny psychologii.

4. Metody badawcze w psychologii – jak zdobywamy wiedzę o mechanizmach zachowań człowieka? Metody obiektywne i subiektywne. Czy można ufać introspekcji? Metody jakościowe i ilościowe. Czy tylko fMRi? Analiza archiwów i danych zastanych. Analiza śladów. Kwestionariusze. Obserwacja. Testy psychologiczne.

II. Podstawowe obszary badań psychologii: Wybrane tematy

5. Percepcja. Podstawowe teorie. Zmysły. Teoria afordancji Gibsona. Złudzenia percepcji. Stałość percepcji. Jak widzi człowiek a jak pies.

6. Myślenie i rozumowanie. Czy człowiek jest urodzonym logikiem? Błędy rozumowań. Dlaczego wierzymy w horoskopy? Samorealizujące się przepowiednie i ich konsekwencje w życiu społecznym. O racjonalności słów kilka.

7. Pamięć i triki jakie nam płata. Od sylab bezsensownych do autobiograficznych wspomnień z wyjazdu na kolonie. Krótki przewodnik po architekturze pamięci. Czy można wierzyć świadkom zbrodni? Zaburzenia pamięci. Jak wspomagać pamięć.

8. Emocje. Emocje proste i złożone. Emocje pozytywne i negatywne. Po co nam emocje: pomagają czy przeszkadzają? Mózg emocjonalny i racjonalny.

9. Osobowość. Co bardziej decyduje o naszym zachowaniu: sytuacja czy nasze indywidualne cechy? Jak opisać człowieka? Dwie tradycje w psychologii osobowości: osobowość jako zespól cech vs. mechanizm regulacyjny. Czy istnieje skończona liczba wymiarów osobowości? Temperament jako podstawa osobowości.

10. Zaburzenia zachowania. Nerwice. Depresje. Zaburzenia psychotyczne. Czy Freud miał rację? Naukowe i nienaukowe metody psychoterapeutyczne.

11. Nasze drogocenne JA. Przetwarzanie informacji związanych z ja. Egotyzm i egocentryzm. Ja niezależne i ja współzależne – różnice międzykulturowe.

12. Człowiek jako istota społeczna – co to znaczy? Czy możemy istnieć poza grupą? Jak spostrzegamy innych ludzi? Dlaczego jesteśmy bardziej pewni sądów o osobach nieznajomych niż o przyjaciołach? Dlaczego nie lubimy obcych? Czy każdy nosi w sobie przestępcę? Jak skłonić ludzi, żeby kupili to, na co nie mają ochoty? A jak ich przed tym uodpornić?

III. Krótki zarys historii psychologii z uwzględnieniem psychologii polskiej. Ze Lwowa do Warszawy i innych miast w Polsce. Odrębny status psychologii krakowskiej. Uniwersytet Wileński jako założyciel Uniwersytetu Toruńskiego. Najważniejsze postaci w psychologii światowej i polskiej.

Literatura obligatoryjna

Gerd Mietzel (2015). Wprowadzenie do psychologii. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Philip G. Zimbardo, R.J. Gerrig (2012). Psychologia i życie. Wydawnictwo Naukowe PWN

Egzamin pisemny końcowy z pytaniami zamkniętymi i częściowo otwartymi – 100%

brak