Psychologia wychowawcza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	2404-P-3-PW-sj
Kod Erasmus / ISCED:	(brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu:	Psychologia wychowawcza
Jednostka:	Instytut Psychologii
Grupy:	Psychologia III rok sj - zajęcia obowiązkowe
Punkty ECTS i inne:	3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia:	polski
Wymagania wstępne:	nie dotyczy
Całkowity nakład pracy studenta:	Udział w zajęcia - 30h- 1 ECTS Przygotowanie do zajęć - 15 h - 0,5 ECTS Przygotowanie do egzaminu - 45 h- 1,5 ECTS
Efekty uczenia się - wiedza:	W1. Zna teorie psychologii wychowania i edukacji, opisujące i wyjaśniające przebieg, uwarunkowania oraz mechanizmy wychowani i kształcenia człowieka w całym cyklu jego życia. W2. Rozumie relacje psychologii wychowawczej i edukacyjnej zarówno w stosunku do innych dyscyplin nauki (głównie, etologii i neurokognitywistyki rozwojowej, socjologii, i antropologii kulturowej), jak i innych subdyscyplin psychologii (psychologii poznawczej, emocji i motywacji, psychologii osobowości i społecznej oraz różnic indywidualnych i metodologii badań psychologicznych).
Efekty uczenia się - umiejętności:	U1. Umie określić rolę otoczenia fizycznego i społecznego w wychowaniu i edukacji w kolejnych okresach życia. U2. Umie wykorzystać wiedzę o roli środowiska fizycznego i społeczno-kulturowego do opisu środowiska stymulującego oraz zakłócającego wychowanie i edukację w każdym kolejnym okresie życia. U3. Potrafi zaplanować interwencje skierowane na optymalizowanie środowiska fizycznego i społecznego rozwoju, wychowaniu i edukacji w wybranym okresie życia
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:	K1. Potrafi porozumiewać się z psychologami, adekwatnie posługując się specyficznym – naukowym - językiem tej subdyscypliny zgodnie z wybranym podejściem teoretycznym. K2. Potrafi efektywnie porozumiewać się z osobami nie mającymi wykształcenia psychologicznego w celu wyjaśnienia im problemów związanych z uwarunkowaniami, przebiegiem i efektami procesu wychowani i rozwoju we wszystkich okresach życia człowieka.
Metody dydaktyczne:	wykład konwersatoryjny i problemowy, prezentacja, analiza tekstu, filmy i nagrania
Metody dydaktyczne eksponujące:	- pokaz
Metody dydaktyczne podające:	- wykład informacyjny (konwencjonalny) - wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące:	- klasyczna metoda problemowa - obserwacji - oxfordzka
Skrócony opis:	Celem kursu jest zapoznanie studentów z problematyką wychowania i kształcenia (czyli nauczania i uczenia się), a więc zagadnieniami podstawowymi zarówno dla dla tzw. psychologii edukacji (por. Bednarek i Bednarek, red., 2023), jak i psychologii wychowania (Liberska i Trempała, red., 2020). Odwołując się do Teorii PPPC Bronfenbrennera i Morris (2006) studenci zapoznają się z problematyką oddziaływań rodzicielskich (style, postawy, kompetencje, praktyki). Jednocześnie uwzględniając szerzej system edukacji poznają ramy teoretyczne i praktyczne pracy psychologa szkolnego, doradcy zawodowego, tutora i mentora.Skupiając się na tzw. kluczowych w XXI kompetencjach (np. myślenie krytyczne) w czasie kursu poznają zasady pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi w ich codziennych środowiskach.
Pełny opis:	Tematyka zajęć 1. Psychologia wychowania czy psychologia edukacji – obszary badań i praktyki Definicje, wychowanie vs nauczanie/uczenie się (=kształcenie), psycholog szkolny, badania oparte na dowodach; bezradność intelektualna w szkole 2. Środowiskowe i systemowe podejście do rozwoju i edukacji Definicja środowiska /siedliska/ kontekstu, współczesna wersja koncepcji systemowej U. Bronfenbrennera i P. Morris (2006), procesy proksymalne, rola interakcji, budowanie relacji; Inne podejścia akcentujące rolę relacji i środowiska (teoria przywiązanie, socjalizacja rówieśnicza, rusztowanie) w wychowaniu i edukacji. 3. Mikrosystem i jego współczesne charakterystyki – rodzina i instytucja Rodzicielstwo – podejście ewolucyjnie; oddziaływania rodzicielskie – kompetencje rodzicielskie – praktyki rodzicielskie; rodzeństwo; efekt dziecka; psycholog szkolny; mentoring; tutoring, projektowanie doświadczeń 4. Przedszkole, szkoła, uczelnia jako systemy edukacji Uczenie się przez zabawę, uczenie się przez instrukcję; diagnoza psychologiczna w edukacji; dojrzałość szkolna, systemy edukacji, ideologie wychowania, cele wychowania; dobrostan jako cel edukacji 5. Mezosystem i egzosystem jako systemy wychowania Relacje między mikrosystemami i egzosystem – inne środowiska wychowania np. praca rodzica; Rodzice a szkoła; Rola dziadków w wychowaniu – co to jest allo-parenting; na czym polega klimat szkoły; Kompetencje XXI wieku – uczenie się uczenia (a metapoznanie), myślenie krytyczne 6. Makrosystem i chronosystem; Naśladowanie jako uczenie się kulturowe; współczesne definicje kultury ; edukacja medialna, prozdrowotna, klimatyczna, obywatelska;
Literatura:	Lektura • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 1 i 2 (strony 21-56). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 1 (strony 3-16) i r.4 (47-62) PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 18 (strony 353-367). PWN • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 7.2 (strony 241-252). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 5 (strony 63-77). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 20 (strony 387-426). PWN Chrzan-Dętkoś, M. (2018). Chroniąca funkcja rodzicielskiej mentalizacji. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(4), 9-27. • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 8 (strony 295-318). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 19 (strony 369-386) i rozdział 21 (strony 407 do 418). PWN Jackiewicz, M., i Białecka-Pikul, M. (2019). Kompetencja rodzicielska. Użyteczny konstrukt w badaniach nad rolą rodzicielskich oddziaływań w rozwoju dziecka. Psychologia Rozwojowa, 1, 9-26. Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 9 (strony 153-176) i 26 (strony 503-516). PWN Mueller, P. A., & Oppenheimer, D. M. (2014). The pen is mightier than the keyboard: Advantages of longhand over laptop note taking. Psychological Science, 25(6), 1159-1168. Ledzińska, M. (2015). Solidarnie, czyli we wspólnocie uczniów i nauczycieli–próba refleksji. Psychologia Wychowawcza, 49(7), 159-170. Zdybel, D. (2015). Metapoznanie – ukryty wymiar kompetencji uczenia się. W: J. Uszyńska-Jarmonc, M. Bilewicz (red.) Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania. (strony 54-70). Wydawnictwo Żak Perkowska-Klejman, A. (2020). Modele refleksyjnego uczenia się. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 16(1 (61), 75-90. Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 14 (strony 415-430), 15 (431-444) i 16 (strony 445-457). PWN Brzozowska, M. (2017). Ryba, która ma głos. Prawo dziecka do partycypacji. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(2), 45-64. Wieczorkowska, G., Wierzbiński, J., & Michałowicz, B. (2012). Wyzwanie dla zarządzania edukacją: odmitologizowanie przyjmowanych bezrefleksyjnie założeń. Aktualne problemy zarządzania–teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe WZ UW, Warszawa, 63-79.
Metody i kryteria oceniania:	Zaliczenie przedmiotu: • Max dwie nieobecność na wykładzie • Egzamin testowy; pytania jednokrotnego wyboru (30) i wielokrotnego wyboru (30) z treści wykładów i lektury
Praktyki zawodowe:	nie

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres:	2023-10-01 - 2024-02-19	Wybrany podział planu: tygodniowy cykl przedmiotu Przejdź do planu PN WT ŚR CZ WYK WYK PT WYK
Typ zajęć:	Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy:	Marta Białecka
Prowadzący grup:	Marta Białecka
Lista studentów:	(nie masz dostępu)
Zaliczenie:	Przedmiot - Egzamin Wykład - Egzamin
Skrócony opis:	Celem kursu jest zapoznanie studentów z problematyką wychowania i kształcenia (czyli nauczania i uczenia się), a więc zagadnieniami podstawowymi zarówno dla dla tzw. psychologii edukacji (por. Bednarek i Bednarek, red., 2023), jak i psychologii wychowania (Liberska i Trempała, red., 2020). Odwołując się do Teorii PPPC Bronfenbrennera i Morris (2006) studenci zapoznają się z problematyką oddziaływań rodzicielskich (style, postawy, kompetencje, praktyki). Jednocześnie uwzględniając szerzej system edukacji poznają ramy teoretyczne i praktyczne pracy psychologa szkolnego, doradcy zawodowego, tutora i mentora.Skupiając się na tzw. kluczowych w XXI kompetencjach (np. myślenie krytyczne) w czasie kursu poznają zasady pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi w ich codziennych środowiskach.
Pełny opis:	Tematyka zajęć 1. Psychologia wychowania czy psychologia edukacji – obszary badań i praktyki Definicje, wychowanie vs nauczanie/uczenie się (=kształcenie), psycholog szkolny, badania oparte na dowodach; bezradność intelektualna w szkole 2. Środowiskowe i systemowe podejście do rozwoju i edukacji Definicja środowiska /siedliska/ kontekstu, współczesna wersja koncepcji systemowej U. Bronfenbrennera i P. Morris (2006), procesy proksymalne, rola interakcji, budowanie relacji; Inne podejścia akcentujące rolę relacji i środowiska (teoria przywiązanie, socjalizacja rówieśnicza, rusztowanie) w wychowaniu i edukacji. 3. Mikrosystem i jego współczesne charakterystyki – rodzina i instytucja Rodzicielstwo – podejście ewolucyjnie; oddziaływania rodzicielskie – kompetencje rodzicielskie – praktyki rodzicielskie; rodzeństwo; efekt dziecka; psycholog szkolny; mentoring; tutoring, projektowanie doświadczeń 4. Przedszkole, szkoła, uczelnia jako systemy edukacji Uczenie się przez zabawę, uczenie się przez instrukcję; diagnoza psychologiczna w edukacji; dojrzałość szkolna, systemy edukacji, ideologie wychowania, cele wychowania; dobrostan jako cel edukacji 5. Mezosystem i egzosystem jako systemy wychowania Relacje między mikrosystemami i egzosystem – inne środowiska wychowania np. praca rodzica; Rodzice a szkoła; Rola dziadków w wychowaniu – co to jest allo-parenting; na czym polega klimat szkoły; Kompetencje XXI wieku – uczenie się uczenia (a metapoznanie), myślenie krytyczne 6. Makrosystem i chronosystem; Naśladowanie jako uczenie się kulturowe; współczesne definicje kultury ; edukacja medialna, prozdrowotna, klimatyczna, obywatelska;
Literatura:	Lektura • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 1 i 2 (strony 21-56). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 1 (strony 3-16) i r.4 (47-62) PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 18 (strony 353-367). PWN • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 7.2 (strony 241-252). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 5 (strony 63-77). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 20 (strony 387-426). PWN Chrzan-Dętkoś, M. (2018). Chroniąca funkcja rodzicielskiej mentalizacji. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(4), 9-27. • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 8 (strony 295-318). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 19 (strony 369-386) i rozdział 21 (strony 407 do 418). PWN Jackiewicz, M., i Białecka-Pikul, M. (2019). Kompetencja rodzicielska. Użyteczny konstrukt w badaniach nad rolą rodzicielskich oddziaływań w rozwoju dziecka. Psychologia Rozwojowa, 1, 9-26. Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 9 (strony 153-176) i 26 (strony 503-516). PWN Mueller, P. A., & Oppenheimer, D. M. (2014). The pen is mightier than the keyboard: Advantages of longhand over laptop note taking. Psychological Science, 25(6), 1159-1168. Ledzińska, M. (2015). Solidarnie, czyli we wspólnocie uczniów i nauczycieli–próba refleksji. Psychologia Wychowawcza, 49(7), 159-170. Zdybel, D. (2015). Metapoznanie – ukryty wymiar kompetencji uczenia się. W: J. Uszyńska-Jarmonc, M. Bilewicz (red.) Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania. (strony 54-70). Wydawnictwo Żak Perkowska-Klejman, A. (2020). Modele refleksyjnego uczenia się. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 16(1 (61), 75-90. Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 14 (strony 415-430), 15 (431-444) i 16 (strony 445-457). PWN Brzozowska, M. (2017). Ryba, która ma głos. Prawo dziecka do partycypacji. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(2), 45-64. Wieczorkowska, G., Wierzbiński, J., & Michałowicz, B. (2012). Wyzwanie dla zarządzania edukacją: odmitologizowanie przyjmowanych bezrefleksyjnie założeń. Aktualne problemy zarządzania–teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe WZ UW, Warszawa, 63-79.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)

Okres:	2024-10-01 - 2025-02-23	Wybrany podział planu: tygodniowy cykl przedmiotu Przejdź do planu PN WT ŚR WYK CZ PT
Typ zajęć:	Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy:	Joanna Płotnikowska
Prowadzący grup:	Joanna Płotnikowska
Lista studentów:	(nie masz dostępu)
Zaliczenie:	Przedmiot - Egzamin Wykład - Egzamin
Skrócony opis:	Celem kursu jest zapoznanie studentów z problematyką wychowania i kształcenia (czyli nauczania i uczenia się), a więc zagadnieniami podstawowymi zarówno dla dla tzw. psychologii edukacji (por. Bednarek i Bednarek, red., 2023), jak i psychologii wychowania (Liberska i Trempała, red., 2020). Odwołując się do Teorii PPPC Bronfenbrennera i Morris (2006) studenci zapoznają się z problematyką oddziaływań rodzicielskich (style, postawy, kompetencje, praktyki). Jednocześnie uwzględniając szerzej system edukacji poznają ramy teoretyczne i praktyczne pracy psychologa szkolnego, doradcy zawodowego, tutora i mentora.Skupiając się na tzw. kluczowych w XXI kompetencjach (np. myślenie krytyczne) w czasie kursu poznają zasady pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi w ich codziennych środowiskach.
Pełny opis:	Tematyka zajęć 1. Psychologia wychowania czy psychologia edukacji – obszary badań i praktyki Definicje, wychowanie vs nauczanie/uczenie się (=kształcenie), psycholog szkolny, badania oparte na dowodach; bezradność intelektualna w szkole 2. Środowiskowe i systemowe podejście do rozwoju i edukacji Definicja środowiska /siedliska/ kontekstu, współczesna wersja koncepcji systemowej U. Bronfenbrennera i P. Morris (2006), procesy proksymalne, rola interakcji, budowanie relacji; Inne podejścia akcentujące rolę relacji i środowiska (teoria przywiązanie, socjalizacja rówieśnicza, rusztowanie) w wychowaniu i edukacji. 3. Mikrosystem i jego współczesne charakterystyki – rodzina i instytucja Rodzicielstwo – podejście ewolucyjnie; oddziaływania rodzicielskie – kompetencje rodzicielskie – praktyki rodzicielskie; rodzeństwo; efekt dziecka; psycholog szkolny; mentoring; tutoring, projektowanie doświadczeń 4. Przedszkole, szkoła, uczelnia jako systemy edukacji Uczenie się przez zabawę, uczenie się przez instrukcję; diagnoza psychologiczna w edukacji; dojrzałość szkolna, systemy edukacji, ideologie wychowania, cele wychowania; dobrostan jako cel edukacji 5. Mezosystem i egzosystem jako systemy wychowania Relacje między mikrosystemami i egzosystem – inne środowiska wychowania np. praca rodzica; Rodzice a szkoła; Rola dziadków w wychowaniu – co to jest allo-parenting; na czym polega klimat szkoły; Kompetencje XXI wieku – uczenie się uczenia (a metapoznanie), myślenie krytyczne 6. Makrosystem i chronosystem; Naśladowanie jako uczenie się kulturowe; współczesne definicje kultury ; edukacja medialna, prozdrowotna, klimatyczna, obywatelska;
Literatura:	Lektura • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 1 i 2 (strony 21-56). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 1 (strony 3-16) i r.4 (47-62) PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 18 (strony 353-367). PWN • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 7.2 (strony 241-252). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 5 (strony 63-77). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 20 (strony 387-426). PWN Chrzan-Dętkoś, M. (2018). Chroniąca funkcja rodzicielskiej mentalizacji. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(4), 9-27. • Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 8 (strony 295-318). PWN • Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 19 (strony 369-386) i rozdział 21 (strony 407 do 418). PWN Jackiewicz, M., i Białecka-Pikul, M. (2019). Kompetencja rodzicielska. Użyteczny konstrukt w badaniach nad rolą rodzicielskich oddziaływań w rozwoju dziecka. Psychologia Rozwojowa, 1, 9-26. Bednarek D., Bednarek, H. (red.) (2023). Psychologia edukacyjna. r. 9 (strony 153-176) i 26 (strony 503-516). PWN Mueller, P. A., & Oppenheimer, D. M. (2014). The pen is mightier than the keyboard: Advantages of longhand over laptop note taking. Psychological Science, 25(6), 1159-1168. Ledzińska, M. (2015). Solidarnie, czyli we wspólnocie uczniów i nauczycieli–próba refleksji. Psychologia Wychowawcza, 49(7), 159-170. Zdybel, D. (2015). Metapoznanie – ukryty wymiar kompetencji uczenia się. W: J. Uszyńska-Jarmonc, M. Bilewicz (red.) Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania. (strony 54-70). Wydawnictwo Żak Perkowska-Klejman, A. (2020). Modele refleksyjnego uczenia się. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 16(1 (61), 75-90. Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy, r. 14 (strony 415-430), 15 (431-444) i 16 (strony 445-457). PWN Brzozowska, M. (2017). Ryba, która ma głos. Prawo dziecka do partycypacji. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(2), 45-64. Wieczorkowska, G., Wierzbiński, J., & Michałowicz, B. (2012). Wyzwanie dla zarządzania edukacją: odmitologizowanie przyjmowanych bezrefleksyjnie założeń. Aktualne problemy zarządzania–teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe WZ UW, Warszawa, 63-79.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.