Problemy behawioralne zwierząt domowych

Kurs dla studentów specjalizacji Stosowana Psychologia Zwierząt

Otwarty dla studentów innych specjalizacji

- godziny realizowane z udziałem nauczyciela – 30 h/ 1 punkt ECTS

- praca indywidualna studenta – przygotowanie prezentacji wybranego tematu na zajęcia – 60 h

- przygotowanie do sprawdzianu końcowego – 30 h

Razem: 120 h, 4 punktów ECTS

K_W01

ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą terminologię, teorię i metodologię z zakresu psychologii

K_W02

ma poszerzoną wiedzę o relacjach między psychologią a naukami: humanistycznymi, społecznymi i przyrodniczymi

K_W04

zna podstawowe metody i techniki badań stosowane w naukach społecznych; ma wiedzę z zakresu metodologii badań empirycznych oraz zasad operacjonalizacji pojęć́ psychologicznych

K_W06

ma szczegółową znajomość budowy i funkcji układu nerwowego człowieka oraz zna metody badania jego funkcji; ma podstawową znajomość budowy i funkcji układu nerwowego wybranych zwierząt

K_W26

ma uporządkowaną, pogłębioną szczegółową wiedzę z zakresu psychologii klinicznej, psychologii społecznej, psychologii zwierząt lub neuropsychologii

K_U01

potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii do opisu i analizowania procesów i zjawisk psychicznych i społecznych; posługując się prawidłową terminologią potrafi zidentyfikować uwarunkowania ludzkich zachowań, opisać przebieg zjawisk społecznych oraz funkcjonowanie grup społecznych

K_U06

posiada pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące zdobywanie wiedzy, analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych

K_U14

ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania i racjonalnego oceniania złożonych sytuacji problemowych oraz analizowania ludzkich i zwierzęcych zachowań; potrafi rozpoznać prawidłowe i zaburzone funkcjonowanie człowieka, grup i organizacji społecznych

K_K02

potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności z zakresu psychologii; potrafi prowadzić dyskusje naukowe

K_K04

przyjmuje odpowiedzialność za wykorzystywanie zdobytej wiedzy psychologicznej w sytuacjach zawodowych

• Metody dydaktyczne eksponujące (pokaz, prezentacja)

• Metody aktywizujące – samodzielne opracowanie wybranego tematu i prezentacja na zajęciach

• Metody aktywizujące – praca domowa

- pokaz

- opowiadanie
- wykład konwersatoryjny

- referatu
- seminaryjna

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Celem zajęć jest analiza problemów behawioralnych w kontekście współczesnej wiedzy z zakresu neurofizjologii, etologii, oraz psychologii porównawczej. Prezentuje wiedzę na temat najczęściej występujących problemowych zachowań zwierząt w kontekście analizy przyczyn i sposobów ich modyfikacji. Kurs podzielony został na 10 trzygodzinnych bloków.

1. Rozumienie i definiowanie problemów behawioralnych u psów. Rozumienie problemów behawioralnych psów w perspektywie etologicznej, biologicznej i psychologicznej. Sposoby wyjaśniania zaburzeń zachowania w ujęciu biologicznym – wyjaśnianie fizjologiczne, ontogenetyczne, ewolucyjne i funkcjonalne. Podejście biokognitywno-behawioralne. Współczesne rozumienie problemów behawioralnych oparte o analizę emocji. Norma i patologia w kontekście problemów behawioralnych. Kryteria patologii zachowania.

2. Przyczyny zaburzeń zachowania zwierząt. Naturalne wzorce zachowania i możliwość ich prezentacji. Stres i problemy związane ze stresem. Deficyty socjalizacji i wczesnych doświadczeń. Uczenie się jako czynnik prowadzący do powstania zaburzeń zachowania. Warunki środowiskowe i trudności adaptacyjne.

3. Typologia i sposoby klasyfikowania problemów behawioralnych. Kategorie problemów behawioralnych. Klasyfikacje problemów behawioralnych w perspektywie medycznej i etologicznej. Problemy behawioralne w kontekście analizy etogramu.

4. Problemy behawioralne związane ze strachem i lękiem. Strach i lęk w kontekście ontogenezy zachowania. Reakcje strachu i lęku. Determinanty i komponenty strachu. Etiologia zaburzeń lękowych – dziedziczenie, predyspozycje indywidualne, deprywacja i trauma, udział procesów uczenia się. Panika i fobia. Ocena i ewaluacja problemów behawioralnych związanych ze strachem i lękiem. Sposoby i techniki modyfikacji zaburzeń związanych z lękiem. Farmakoterapia w terapii zaburzeń lękowych.

5. Problemy behawioralne związane z izolacją. Rozwój przywiązania. Systemy emocjonalne J.Panksepp’a związane z problemami separacyjnymi – system opieki, strachu, paniki i poszukiwania. Hyper – bonding. Problemowe zachowania manifestowane w sytuacji izolacji i objawy fizyczne prezentowanych zachowań. Diagnoza problemów związanych z separacją. Metody postępowania - trening znoszenia izolacji. sygnał niedostępności opiekuna.

6. Zachowania stereotypowe i kompulsywne. Zachowania stereotypowe a kompulsywne. Neurofizjologiczne podstawy zachowań stereotypowych i kompulsywnych. Stres a zachowania kompulsywne. Inne czynniki prowadzące do powstania zachowań kompulsywnych. Rozpoznanie zachowań kompulsywnych – motoryczne, związane z zaburzonym spostrzeganiem, prowadzące do samouszkodzeń, oralne.

7. Problemy behawioralne związane z nadmierną aktywnością.. Hiperaktywność i hiperkineza. Neurofizjologiczne przyczyny hiperaktywności. Społeczna i sensoryczna deprywacja jako przyczyna hiperaktywności. Inne problemy behawioralne związane z nadmierną aktywnością.

8. Zachowania agresywne jako problem behawioralny. Funkcjonalne i operacyjne definiowanie agresji. Typy zachowań agresywnych. Zachowanie agresywne jako naturalny wzorzec zachowania. Reakcje grożenia - rytualizacja agresji. Agresja ofensywna defensywna i łowiecka jako problem behawioralny. Czynniki prowadzące do agresji wewnątrzgatunkowej i międzygatunkowej.

9. Metody i techniki stosowane w modyfikacji zachowania. Przegląd metod wykorzystywanych w modyfikacji zachowania zwierząt. Wybór metody pod kątem problemów behawioralnych. Dostosowanie technik pracy do indywidualnych predyspozycji i możliwości zwierzęcia. Techniki oparte na procesach uczenia się – desensytyzacja, przeciwarunkowanie, habituacja. Uniemożliwienie i kontrola środowiska. Sposoby wyrównywania nastroju. Udział farmakoterapii w modyfikacji problemów behawioralnych.

10. Analiza przypadków.

Sadowski, B., Chmurzyński, J. (1989). Biologiczne mechanizmy zachowania. Warszawa. PWN. Rozdziały 19, 20

Lindsay, S. R. (2001) Handbook of Applied Dog Behavior and Training, Volume Two: Etiology and Assessment. Iowa State University Press

Landsberg, G., Hunthausen, W., Ackerman L. (2012). Behavior Problems Dog &Cat. Saunders Elsevier

Appleby, M., Hughes, B., Mench, J., Ollson, A., (2011). Animal Welfare. CAB International.

Fox, M., (1968) In Abnormal behaviour in animals. (M.W. Fox ed.) W.B. Saunders Co., Philadelphia

Prezentacja na zajęciach wybranego tematu - 30%

Praca domowa – 30%

Ocena ze sprawdzianu – 40%