Podstawy logiki

Brak

kanon

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: 30

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta/słuchacza/uczestnika kursu potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu: 30

3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania (np. w egzaminach): 20

W1. Potrafi określić przedmiot logiki, zna podstawowe problemy analizowane przez logikę i potrafi ulokować je w obrębie zainteresowania innych nauk. K_W06

W2. Zna podstawowe pojęcia teorii zbiorów i relacji. K_W06

W3. Zna podstawowe pojęcia semiotyki: znaku, nazwy. Zna klasyfikację nazw. K_W06

W4. Wie czym są deskrypcje jednostkowe, potrafi odróżnić je od nazw. K_W06

W5. Odróżnia pojęcia zaprzeczenia, zaprzeczenia logicznego, negacji oraz operatora negacji. K_W06

W6. Zna i rozumie podstawowe pojęcia logiki: wnioskowania (dedukcyjnego, indukcyjnego, z analogii), wynikania logicznego, stałej logicznej, tautologii, sprzeczności, zdania prawdziwego, zdania fałszywego. K_W06

W7. Zna pojęcie uzasadnienia zdania, odróżnia uzasadnienia dedukcyjne od indukcyjnych, uzasadnienia wprost od uzasadnień nie wprost. K_W06

W8. Zna podstawowe operatory logiczne: negacji, koniunkcji, alternatywy (rozłącznej i nierozłącznej), implikacji materialnej, równoważności materialnej oraz kwantyfikatorów ogólnego i egzystencjalnego. K_W06

W9. Zna pojęcia spójników prawdziwościowego i nieprawdziwościowego (ekstensjonalnego i intensjonalnego). K_W06

W10. Zna tabelkową metodę sprawdzania tautologii. K_W06

W11. Zna interpretację zdań kategorycznych. K_W06

W12. Zna wybrane prawa logiki nazw. K_W06

U1. Potrafi przeanalizować wypowiedź po kątem pełnionych przez nią funkcji. K_U05

U2. Analizuje wypowiedź pod kątem występowania w niej błędów logicznych: ekwiwokacji, amfibologii i sprzeczności. K_U05

U3. Potrafi przeanalizować wnioskowanie dedukcyjne pod kątem jego poprawności. K_U05

U4. Zna i stosuje metodę nie wprost weryfikowania hipotez naukowych. K_U02

U5. Potrafi zastosować rozumowania wprost i nie wprost. K_U02

U6. Odróżnia weryfikowanie hipotez od bezpośredniego falsyfikowania zdań ogólnych. K_U02

U7. Sprawdza metodą tabelkową formuły logiki zdań pod kątem ich tautologiczności. K_U05

U8. Sprawdza metodą diagramów Venna prawa logiki nazw i tryby sylogistyczne. K_U05

K1. Krytycznie czyta teksty naukowe, analizując je pod kątem poprawności i spójności logicznej - K_K07

K2. Pisze prace dbając o ich poprawność i spójność logiczną - K_K07

Podające: opis, wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny

Poszukujące: ćwiczeniowa, klasyczna metoda problemowa

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- referatu

- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Przedmiot obejmuje podstawowe zagadnienia z logiki. Podstawowym pojęciem, które zostanie omówione i przeanalizowane jest pojęcie wynikania (w szczególności wynikania logicznego). Przydatna może być wiedza z metodologii nauk społecznych oraz elementarna wiedza z matematyki.

W trakcie kursu zrealizowane zostaną następujące zagadnienia:

1. Podstawowe pojęcia semiotyczne

Literatura obowiązkowa: [7, s. 13–25] (lub inne wydanie)

Literatura pomocnicza: [2, s. 18–26], [5]

a. znak a oznaka

b. funkcje i rodzaje języka

c. główne kategorie syntaktyczne: nazwa, zdanie i funktor

2. Nazwy

Literatura obowiązkowa: [7, s. 26–43] (lub inne wydanie)

Literatura pomocnicza: [2, s. 28–35], [5]

a. desygnat, treść nazwy, zakres nazwy, konotowanie, denotowanie

b. podział nazw: konkretne i abstrakcyjne; zbiorowe i niezbiorowe; indywidualne

i generalne; puste, jednostkowe i ogólne

c. relacje między zakresami nazw

3. Zdania

Literatura obowiązkowa: [7, s. 63–76] (lub inne wydanie)

Literatura pomocnicza: [2, s. 47–49], [5]

a. zdanie w sensie logicznym

b. wartość logiczna zdania

c. wypowiedź niezupełna

d. podział zdań na proste i złożone

4. Spójniki logiczne

Literatura obowiązkowa: [7, s. 77–94] (lub inne wydanie)

Literatura pomocnicza: [2, s. 49–54], [4, s. 25–42]

a. funktory prawdziwościowe (tabelka prawdziwościowa)

b. negacja, koniunkcja, alternatywa, implikacja i równoważność

c. zastosowania spójników logicznych na gruncie wybranych zagadek Raymonda Smullyana

5. Wnioskowanie

Literatura obowiązkowa: [7, s. 150–156] (lub inne wydanie)

Literatura pomocnicza: [1, s. 9–24]

a. wnioskowania: dedukcyjne i uprawdopodobniające

b. niezawodny schemat wnioskowania

c. wynikanie logiczne

6. Podstawy logiki zdań

Literatura obowiązkowa: [7, s. 157–166] (lub inne wydanie)

Literatura pomocnicza: [1, s. 25–47], [3, s. 7–46], [6, s. 22–32]

a. skrócona metoda badania tautologiczności

b. wybrane tautologie logiki zdań

7. Podstawy logiki nazw

Literatura obowiązkowa: [7, s. 167–176] (lub inne wydanie)

Literatura pomocnicza: [1, s. 98–116], [2, s. 36–46]

a. interpretacja zdań kategorycznych za pomocą diagramów Venna

b. wybrane prawa logiki nazw

d. tryby sylogistyczne

8. Wybrane rodzaje błędów logicznych

Literatura obowiązkowa: [7, s. 137–143] (lub inne wydanie)

Literatura pomocnicza: [5]

a. błędy we wnioskowaniach

b. błędy logiczne w wypowiedziach

c. antynomia a paradoks

[1] Borkowski, L., 1980, Elementy logiki formalnej, PWN: Warszawa.

[2] Malinowski, G., 2010, Logika ogólna, PWN: Warszawa.

[3] Stanosz, B., 2001, Ćwiczenia z logiki, PWN: Warszawa.

[4] Smullyan, R., 2007, Na zawsze nierozstrzygnięte, przeł. J. Pogonowski, Książka i Wiedza: Warszawa.

[5] Szymanek, K., 2021, Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, PWN: Warszawa.

[6] Urchs, M., M. Nasieniewski i S. Kwiatkowski, 1997, Klasyczny rachunek zdań, Wydawnictwo UMK: Toruń.

[7] Ziembiński, Z., 2011, Logika praktyczna, PWN: Warszawa.

Na ocenę końcowa mają wpływ następujące czynniki:

• aktywność

• obecność (dopuszcza się dwie nieobecności)

• wygłoszenie referatu

• wynik kolokwium (kolokwium odbędzie się w formie tradycyjnej).

Kryteria oceniania – dostateczny: 50% pkt.; dostateczny plus: 60% pkt.; dobry: 70% pkt.; dobry plus: 80% pkt.; bardzo dobry: 90% pkt.

Brak