Prawosławie wczoraj i dziś

Brak.

przedmiot fakultatywny

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (32 godz.):

- udział w wykładach – 30 godzin

- konsultacje z nauczycielem akademickim – 2 godziny

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (28 godz.)

- przygotowanie do wykładu, czytanie literatury – 20 godzin

- przygotowanie pracy zaliczeniowej – 8 godzin

Łącznie: 60 godz. (2 ECTS)

W1: Student/ka zna podstawowe założenia doktrynalne prawosławia i różnice dogmatyczne w stosunku do katolicyzmu.

W 2: Student/ka zna podstawowe pojęcia z zakresu historii, doktryny, teologii, liturgii, obrzędowości prawosławia.

W3: Student/ka zna podstawowe typy ikonograficzne przedstawień Chrystusa i Matki Boskiej.

U1: Student/ka rozpoznaje i nazywa części cerkwi, szaty i nakrycia głowy duchowieństwa, sprzęty liturgiczne.

U2: Student/ka potrafi wymienić podstawowe różnice dotyczące sakramentów w prawosławiu i katolicyzmie.

K1: Student/ka ma świadomość kulturotwórczej roli prawosławia.

dyskusja, prezentacja multimedialna, projekcja filmu

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- klasyczna metoda problemowa
- referatu

Celem kształcenia w ramach danego przedmiotu jest zapoznanie studentów z zagadnieniami związanymi z duchowością prawosławną, specyfiką Kościoła prawosławnego w Rosji.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią, organizacją, doktryną, teologią, liturgią, obrzędowością prawosławia, przede wszystkim w Rosji oraz wskazanie różnic między prawosławiem a katolicyzmem.

Zagadnienia realizowane są przy pomocy prezentacji multimedialnych oraz materiałów audiowizualnych.

Literatura podstawowa:

Przybył E., Prawosławie, Kraków 2006.

Literatura uzupełniająca

Opracowania ogólne

Bułgakow S., Prawosławie. Zarys nauki Kościoła prawosławnego, przeł. H. Paprocki, Warszawa–Białystok 1992.

Evdokimov P., Prawosławie, przeł. J. Klinger, Warszawa 2003.

Keller J., Prawosławie, Warszawa 1982.

Klinger J., O istocie prawosławia, Warszawa 1983.

Łosski W., Teologia dogmatyczna, przeł. H. Paprocki, Białystok 2000.

Łosski W., Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego, przeł. M. Sczaniecka, Warszawa 1989.

Meyendorff J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1984.

Nowosielski J., Inność prawosławia, Warszawa 1991.

Prawosławie, red. J. Drabina, Kraków 1996.

Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia, red.

K. Leśniewski, J. Leśniewska, Lublin 1999.

Roberson R. R., Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie, przeł. K. Bielawski, D. Mionskowska, Kraków 2005.

Opracowania szczegółowe

Historia Cerkwi

Chrystus zwyciężył (Wokół chrztu Rusi Kijowskiej), red. J. S. Gajek, W. Hryniewicz, Warszawa 1989.

Grajewski A., Rosja i krzyż, Katowice 1991.

Kowalska H., Współczesne dzieje i problemy Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, [w:] Życie religijne i duchowe współczesnych Słowian, Kraków 2002, s. 7–26.

Łużny R., Pierwsze tysiąclecie chrześcijaństwa (988–1988) na ziemiach Wschodniej Słowiańszczyzny. Od Rusi Kijowskiej do Rosji, Ukrainy i Białorusi. Kronika ważniejszych wydarzeń dziejowych, Lublin 1994.

Schmemann A., Droga prawosławia w historii, przeł. H. Paprocki, Białystok 2001.

Ikona

Bastiaansen B., Ikony Wielkiego Tygodnia. Teologia i symbolika ikon, przeł. T. van-Loo Jaroszyk, Kraków 2005.

Bielawski M., Blask ikon, Kraków 2005.

Bielawski M., Oblicza ikony, Kraków 2006.

Bułgakow S., Ikona i kult ikony: zarys dogmatyczny, przeł. H. Paprocki, Bydgoszcz 2002.

Charkiewicz J., Ikonografia świąt z liczby dwunastu, Warszawa 2004.

Dąb-Kalinowska B., Ikony i obrazy, Warszawa 2000.

Elwich B., Ikona. Duchowość i filozofia, Kraków 2006.

Evdokimov P., Sztuka ikony. Teologia Piękna, przeł. M. Żurowska, Warszawa 1999.

Florenski P., Ikonostas i inne szkice, przeł. Z. Podgórzec, Warszawa 1984.

Forest J., Modlitwa z ikonami, przeł. E. E. Nowakowska, Bydgoszcz 1999.

Jazykowa I., Świat ikony, przeł. H. Paprocki, Warszawa 1998.

Klauza K., Teologiczna hermeneutyka ikony, Lublin 2000.

Krug G., Myśli o ikonie, przeł. R. Mazurkiewicz, Białystok 1991.

Olędzka-Frybesowa A., Patrząc na ikony, Kraków 1998.

Podgórzec Z., Wokół ikony. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, Warszawa 1985.

Popova O., Smirnova E., Cortesi P., Ikony, przeł. T. Łozińska, Warszawa 1998.

Prasał A., Mały słownik ikon maryjnych, Warszawa 1996.

Quenot M., Ikona. Okno ku wieczności, przeł. H. Paprocki, Białystok 1997.

Quenot M., Zmartwychwstanie i ikona, przeł. H. Paprocki, Białystok 2001.

Smykowska E., Ikona. Mały słownik, Warszawa 2002.

Uspienski L., Teologia ikony, przeł. M. Żurowska, Poznań 1993.

Kult świętych

Fiedotow G., Święci Rusi (X–XVII w.), przeł. H. Paprocki, Białystok–Bydgoszcz 2002.

Kult świętego Mikołaja w tradycji prawosławnej, wybór i opracowanie A. Dejnowicz, Gniezno 2004.

Święci Cerkwi Prawosławnej, zebrał, przełożył i opracował J. Charkiewicz, Białystok 2001.

Święte Niewiasty – mały leksykon hagiograficzny, zebrał i opracował J. Charkiewicz, Hajnówka 2001.

Uspienski B., Kult św. Mikołaja na Rusi, przeł. E. Janus, M. R. Mayenowa, Z. Kozłowska, Lublin 1985.

Liturgia

Czerski J., Boska Liturgia św. Jana Chryzostoma. Wprowadzenie liturgiczno-biblijne do liturgii eucharystycznej Kościoła Wschodniego, Opole 1998.

Lenczewski M., Liturgika czyli nauka o nabożeństwach, Warszawa 1976.

Liturgie Kościoła prawosławnego, przeł. H. Paprocki, Kraków 2003.

Mień A., Sakrament, obrzęd, słowo. Prawosławna służba Boża, przeł. Z. Podgórzec, Łuków 1992.

Nauka o obrzędach prawosławnych, opr. K. Bondaruk, Białystok 1987.

Narbutt O., Historia i typologia ksiąg liturgicznych bizantyjsko-słowiańskich, Warszawa 1979.

Prawosławne nabożeństwa, sakramenty i obyczaje, Białystok 1990.

Smykowska E., Liturgia prawosławna. Mały słownik, Warszawa 2004.

Święta

Charkiewicz J., Ikonografia świąt z liczby dwunastu, Warszawa 2004.

Wielkie święta cerkiewne, Białystok 2001.

Miejsca święte

Cieślik I., Starcy Pustelni Optyńskiej, Kraków 2005.

Dymczyk R., Kobiety Świętej Góry Athos. Nieobecna obecność, Poznań 2017.

Kokkas K., Góra Athos. Brama do nieba, przeł. W. Dzieża, Częstochowa 2003.

Krasiński J., Kościoły i obrządki wschodnie. Sanktuaria. Skarby kultury, Sandomierz 2012.

Miejsca święte, red. Z. Pasek, Kraków 1997.

Miejsca święte Rzeczypospolitej, red. A. Jackowski, Kraków 1998.

Między niebem a ziemią. Grabarka. Góra Krzyży. The Hill of Crosses, Białystok 2004.

Naumow A., Święta Góra Athos, „Peregrinus Cracoviensis” 2000, z. 8, s. 39–54.

Przybył E., Miejsca święte, [w:] eadem, Prawosławie, Kraków 2006, s. 221–242.

Szlaki pielgrzymkowe Europy, red. A. Jackowski, I. Sołjan, Kraków 2000.

Target G., Pielgrzymki świata, przeł. R. Gołędowski, Warszawa 1997.

Święta Góra Grabarka, red. J. Charkiewicz, Warszawa, Grabarka 2017.

Święta Góra Athos w kulturze Europy. Europa w kulturze Athosu, red. M. Kuczyńska, Gniezno 2009.

Twardowski Ł., Republika mnichów na Górze Athos, [w:] Małe państwa Europy Zachodniej i terytoria o statusie specjalnym. Ich rola i miejsce w Unii Europejskiej, red. R. Żelichowski, Warszawa 2008, s.147–162.

Zob. informacje o zajęciach w cyklu.

Nie dotyczy.