Sztuka dyskutowania

W szkole, w pracy, w urzędach, podczas spotkań oficjalnych i towarzyskich wymieniamy zdania na jakiś temat, próbujemy dochodzić do wspólnych wniosków. Aby to robić skutecznie, warto poznać zasady prowadzenia racjonalnych dyskusji, w szczególności zaś sposoby uzasadniania swojego stanowiska. Warsztaty mają za zadanie poszerzać wiedzę i umiejętności w tym zakresie. Pomagają przygotować studentów do świadomego i aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym. W społeczeństwach demokratycznych dyskusja czy debata pozwalają bowiem na pokojowe rozstrzyganie sporów.

Zadaniem warsztatu jest doskonalenie umiejętności komunikacyjnych studentów w zakresie argumentowania własnego stanowiska, unikania błędów w uzasadnieniu, rozpoznawania i odpierania nieuczciwych chwytów argumentacyjnych. W ramach zajęć zostaną omówione następujące zagadnienia:

1. Typy dyskusji ze względu na liczbę uczestników, sposób organizacji, stosunek dyskutujących do siebie i cel;

2. Pojecie racjonalnej dyskusji.debaty i zasady w nich obowiązujące:

- Wysłuchanie partnera.

- Szacunek dla interlokutora.

- Dobry klimat rozmów.

- Zasada kontaktu uprzejmego.

- Nie wolno bagatelizować obiegowych opinii.

- Jasny i zrozumiały sposób przekazu.

- Cierpliwość.

- Partnerowi należy ułatwić przyjęcie naszego stanowiska.

- Należy dążyć do ustalonego celu, a przynajmniej do kompromisu.

- Należy opracować taktykę.

3. Typologia działań perswazyjnych (perswazja informacyjna, aksjologiczna, agitacja).

4. Wypowiedź argumentacyjna i jej budowa, budowa argumentu,

5. Podstawowe techniki argumentacyjne i typowe błędy w argumentacji, inne przydatne w dyskusji chwyty perswazyjne, a także nieuczciwe chwyty stosowane w dyskusji (np. przytyki osobiste, fałszywe przesłanki, argumentację pozorowaną, przerzucanie ciężaru dowodu),

6. Kultura i etyka dyskusji publicznych; rola grzeczności językowej w kształtowaniu skutecznych dyskusji, sposoby autoprezentacji (np. stwarzanie wizerunku osoby kompetentnej i skutecznej, autoprezentacja przez dyskredytację; ironia, chwalenie się).

Kurs jest prowadzony w semestrze letnim w formie 30-godzinnych warsztatów. Szczegółowa problematyka poszczególnych zajęć, a także literatura uzupełniająca będą systematycznie publikowane na platformie MOODLE Wydziału Humanistycznego.

Literatura podstawowa:

1. M. Kochan (red.), Sztuka debaty, Gdańsk 2014.

2. K. Szymanek, K. Wieczorek, A. Wójcik, Ćwiczenia w badaniu argumentów, Warszawa 2003.

Literatura uzupełniająca:

1. J. Grębowiec, Mówić i działać. Wykłady z pragmatyki języka, Wrocław 2013.

2. T. Hołówka, Kultura logiczna w ćwiczeniach, z. 1, Warszawa 2002, z. 2, Warszawa 2003.

3. Hołówka T., Kultura logiczna w przykładach, Warszawa 2012.

4. K. Kłosińska, Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989 roku, Warszawa 2012.

5. M. Kochan, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Warszawa 2012.

6. M. Poprawa, Telewizyjne debaty polityków jako przykład dyskursu publicznego, Kraków 2009.

7. T. Pszczołowski, Umiejętność przekonywania i dyskusji, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 1998, rozdziały: Przegląd argumentów, Argumenty w akcji.

8. A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 2012.

9. K. Szymanek, Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005.

10. M. Tokarz, Argumentacja, perswazja, manipulacja, GWP, Gdańsk 2006, rozdziały: Sztuka argumentacji, Sztuka dyskutowania.

W szkole, w pracy, w urzędach, podczas spotkań oficjalnych i towarzyskich wymieniamy zdania na jakiś temat, próbujemy dochodzić do wspólnych wniosków. Aby to robić skutecznie, warto poznać zasady prowadzenia racjonalnych dyskusji, w szczególności zaś sposoby uzasadniania swojego stanowiska. Warsztaty mają za zadanie poszerzać wiedzę i umiejętności w tym zakresie. Pomagają przygotować studentów do świadomego i aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym. W społeczeństwach demokratycznych dyskusja czy debata pozwalają bowiem na pokojowe rozstrzyganie sporów.

Zadaniem warsztatu jest doskonalenie umiejętności komunikacyjnych studentów w zakresie argumentowania własnego stanowiska, unikania błędów w uzasadnieniu, rozpoznawania i odpierania nieuczciwych chwytów argumentacyjnych. W ramach zajęć zostaną omówione następujące zagadnienia:

1. Typy dyskusji ze względu na liczbę uczestników, sposób organizacji, stosunek dyskutujących do siebie i cel;

2. Pojecie racjonalnej dyskusji.debaty i zasady w nich obowiązujące:

- Wysłuchanie partnera.

- Szacunek dla interlokutora.

- Dobry klimat rozmów.

- Zasada kontaktu uprzejmego.

- Nie wolno bagatelizować obiegowych opinii.

- Jasny i zrozumiały sposób przekazu.

- Cierpliwość.

- Partnerowi należy ułatwić przyjęcie naszego stanowiska.

- Należy dążyć do ustalonego celu, a przynajmniej do kompromisu.

- Należy opracować taktykę.

3. Typologia działań perswazyjnych (perswazja informacyjna, aksjologiczna, agitacja).

4. Wypowiedź argumentacyjna i jej budowa, budowa argumentu,

5. Podstawowe techniki argumentacyjne i typowe błędy w argumentacji, inne przydatne w dyskusji chwyty perswazyjne, a także nieuczciwe chwyty stosowane w dyskusji (np. przytyki osobiste, fałszywe przesłanki, argumentację pozorowaną, przerzucanie ciężaru dowodu),

6. Kultura i etyka dyskusji publicznych; rola grzeczności językowej w kształtowaniu skutecznych dyskusji, sposoby autoprezentacji (np. stwarzanie wizerunku osoby kompetentnej i skutecznej, autoprezentacja przez dyskredytację; ironia, chwalenie się).

Kurs jest prowadzony w semestrze letnim w formie 30-godzinnych warsztatów.

Literatura podstawowa:

1. M. Kochan (red.), Sztuka debaty, Gdańsk 2014.

2. K. Szymanek, K. Wieczorek, A. Wójcik, Ćwiczenia w badaniu argumentów, Warszawa 2003.

Literatura uzupełniająca:

1. J. Grębowiec, Mówić i działać. Wykłady z pragmatyki języka, Wrocław 2013.

2. T. Hołówka, Kultura logiczna w ćwiczeniach, z. 1, Warszawa 2002, z. 2, Warszawa 2003.

3. Hołówka T., Kultura logiczna w przykładach, Warszawa 2012.

4. K. Kłosińska, Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989 roku, Warszawa 2012.

5. M. Kochan, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Warszawa 2012.

6. M. Poprawa, Telewizyjne debaty polityków jako przykład dyskursu publicznego, Kraków 2009.

7. T. Pszczołowski, Umiejętność przekonywania i dyskusji, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 1998, rozdziały: Przegląd argumentów, Argumenty w akcji.

8. A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 2012.

9. K. Szymanek, Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005.

10. M. Tokarz, Argumentacja, perswazja, manipulacja, GWP, Gdańsk 2006, rozdziały: Sztuka argumentacji, Sztuka dyskutowania.