Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Od retoryki do hipertekstu

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2502-s1LPC2Z-RC-ORDH
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Od retoryki do hipertekstu
Jednostka: Wydział Humanistyczny
Grupy: Moduły do wyboru - II rok, lingwistyka praktyczna i copywriting, semestr zimowy
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Brak wymagań

Całkowity nakład pracy studenta:

Student w trakcie realizacji przedmiotu uzyskuje 3 punkty ECTS w następującym układzie:


1) uczestnictwo w zajęciach – 30 godzin (1,2 ECTS);

2) bezpośredni kontakt z prowadzącym w ramach konsultacji (0,2 ECTS);

3) samodzielne przygotowanie się do poszczególnych zajęć, powtórzenie materiału przed zaliczeniem końcowym – 40 godzin (1,6 ECTS).


ŁĄCZNIE 75 godzin = 3 ECTS.


Efekty uczenia się - wiedza:

Po zakończeniu kursu student/ka:

- W1: ma podstawową wiedzę o sztuce przekonywania: jej medialnych przemianach, społecznych uwarunkowaniach, wielorakich funkcjach, technologicznych kontekstach – K_W05

- W2: ma podstawową, zorientowaną praktycznie wiedzę związaną z historią kultury medialnej – K_W01

- W3: ma podstawową wiedzę o etycznym wymiarze sztuki przekonywania (erystyka, manipulacja) – K_W02

- W4: rozumie konieczność kierowania się zasadami i normami etycznymi w propagandzie politycznej oraz w reklamie i promocji – K_W10.


Efekty uczenia się - umiejętności:

Po zakończeniu kursu student/ka:

- U1: umie korzystać z różnego typu źródeł (w wersji tradycyjnej oraz elektronicznej) w celu wyszukiwania, selekcjonowania i uzyskiwania informacji – K_U01

- U2: umie analizować, oceniać i wartościować wielorakie formy sztuki przekonywania (szczególnie ich „technologie”) – K_U02

- U3: potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT) – K_U03

- U4: posiada podstawowe umiejętności związane z oceną i wartościowaniem działań perswazyjnych (w tym z zakresu propagandy politycznej i działalności reklamowo – promocyjnej) – K_U07

- U5: potrafi ocenić stosowane w praktyce metody, procedury i działania perswazyjne (w tym z zakresu propagandy politycznej i działalności reklamowo–promocyjnej), a następnie wskazać te, które są adekwatne do przyjmowanych celów – K_U10.


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Po zakończeniu kursu student/ka:

- U1: ma świadomość poziomu swojej wiedzy oraz umiejętności w zakresie sztuki przekonywania, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji perswazyjnych i doskonali owe perswazyjne umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia – K_K01

- U3: ma przekonanie o znaczeniu profesjonalizmu w działaniach perswazyjnych, jest zdolny do refleksji nad ich etycznością, przestrzega zasad etyki ludzi mediów – K_K04

- U4: dostrzega i formułuje problemy moralne oraz dylematy etyczne związane z własnymi oraz cudzymi działaniami, poszukuje optymalnych rozwiązań (np. jak pogodzić etykę działalności propagandowej oraz reklamowo-promocyjnej z jej efektywnością?; hiperteksty byłyby tryumfem Technologii nad Kulturą?), sam postępuje zgodnie z zasadami etyki – K_K05.


Metody dydaktyczne:

Metody podające:

- wykład konwersatoryjny

- pogadanka.

Metody aktywizujące:

- analizy różnych form wypowiedzi.


Skrócony opis:

Przedmiotem wykładu są dwa podstawowe zagadnienia zawarte w jego nazwie oraz problemy przez nie implikowane. Zagadnieniem pierwszym jest retoryka. Zostaną omówione jej klasyczne definicje i rozumienia, rozwój oraz stan aktualny, a także pojęcie manipulacji z retoryką często wiązane. Zagadnieniem drugim jest hipertekst w ramach wykładu pojęty jako punkt dojścia. Żeby bowiem odpowiednio zrozumieć sens tego pojęcia, należy się cofnąć do samych początków kultury, w której panowała oralność i przejść drogę od oralności do piśmienności oraz drukowalności. Hipertektualność zostanie omówiona podczas około czterech wykładów, podczas których zaproponowane zostaną definicje i teorie oraz przykłady najbardziej znanych i znaczących powieści hipertekstowych. Zamknięciem wykładu będzie omówienie literackich form poza-hipertekstowych.

Pełny opis:

Od retoryki do hipertekstu, czyli od „sztuki dobrego mówienia” do sztuki pisania, dla której elementem konstytutywnym nie jest już linearność druku. Taką drogę przejdziemy w ciągu tego semestru. Będzie to droga, podczas której spotkamy również pojęcia i problemy z retoryką i hipertekstem związane, a więc przede wszystkim „ciemną stronę” retoryki, czyli manipulację, głównie w mediach społecznościowych; pojęcia oralności, piśmienności i drukowalności oraz pojęcie liberatury – na różne sposoby poprzedzające hipertekstualność. Sama hipertekstualność zostanie zaprezentowana zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i interpretacyjnym: w ciągu około czterech wykładów zapoznamy się z głównymi koncepcjami hipertekstualności (nie tylko literackiej), ale i z głównymi powieściami hipertekstowymi, a więc „Końcem świata według Emeryka” R. Nowakowskiego i „popołudniem. Pewną historią” M. Joyce’a. Podczas wykładów końcowych pojawią się formy, które następują po hipertekście, a więc literatura naklejkowa, pisanie kolegialne, narracje dystrybutywne.

Literatura:

Jay David Bolter, „Przestrzeń pisma. Komputery, hipertekst i remediacja druku”, przeł. A. Małecka i M. Tabaczyński, Kraków – Bydgoszcz 2014 (tu rozdz. „Hipertekst i remediacja druku”)

Albert B. Lord, „Pieśniarz i jego opowieść”, przeł. P. Majewski, Warszawa 2010.

M. Joyce, „popołudnie, pewna historia”, przeł. R. Nowakowski, M. Pisarski, Kraków 2011 (płyta CD).

Krzysztof Grzegorzewski, „Judenfrage”. Retoryczny obraz propagandy antysemickiej w III Rzeszy (na przykładzie publicznych wypowiedzi Adolfa Hitlera i innych polityków NSDAP w latach 1933–1945)", „Folia Litteraria Polonica

Irena Kamińska-Szmaj, Propaganda, perswazja, manipulacja – próba uporządkowania pojęć, w: Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004

M. Korolko, "Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny", Warszawa 1990; 1998 (fragmenty).

A. Mencwel, Antropologia słowa i historia kultury, w: tenże, Wyobraźnia antropologiczna.

N. Montfort, „Nowe maszyny powieściowe: >Nanowatt< i >Zegar światowy<”, przeł. A. Małecka, „ha! Art.” 2014, nr 46.

N. Montfort, „Rondo”, przeł. A. Małecka, „ha! art” 2014, nr 46.

N. Montfort, „Zegar światowy”, przeł. P. Marecki, „ha! art” 2014, nr 46.

R. Nowakowski, „Koniec świata według Emeryka”, http://www.liberatorium.com/emeryk/koniec.html

W. J. Ong, „Osoba, świadomość, komunikacja. Antologia”, red. J. Japola, Warszawa 2009 (tu rozdziały: „Pismo a ewolucja świadomości”, „Pismo – technologia przekształcająca świadomość”).

M. Pisarski, „Czy chcesz o tym usłyszeć… Czytając Michaela Joyce’a, w: „Hiperteksty literackie, literatura i nowe media”, Kraków 2011.

A. Przybyszewska, „Na marginesie hipertekstowej powieści Radosława Nowakowskiego”, w: „Hiperteksty literackie, literatura i nowe media”, Kraków 2011.

Hanna Stypa, "Meine deutschen Volksgenossen. O języku przemówień Adolfa Hitlera", „Prace Komisji Językoznawczej BTN” nr XX – 2010.

J. Ziomek, „Retoryka opisowa” (fragmenty całości), Wrocław 1990.

„Z Providence do Implementation. Wywiad Piotra Mareckiego z Nickiem Monfortem i Scottem Rettbergiem”, przeł. H. Pieńczykowska „ha! Art” 2014, nr 46.

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin pisemny w formie sprawdzianu.

Praktyki zawodowe:

Brak

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Obremski
Prowadzący grup: Krzysztof Obremski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

Zadaniem kursu jest zapoznanie studenta z historycznymi przemianami różnych działań perswazyjnych w ich „technologicznych” uwarunkowaniach, wielorakich funkcjach oraz medialnych kontekstach (literatura – hiperteksty literackie).

Pełny opis:

Najogólniejsze założenie brzmi: jak najmniej problematyki ściśle teoretycznej (jednak kla-syczna teoria retoryczna pozostanie elementem koniecznym), jak najwięcej zróżnicowanych przykładów sztuki przekonywania w jej „technologicznych” uwarunkowaniach.

W ramach zajęć zostaną podjęte następujące zagadnienia z zakresu przemian sztuki prze-konywania:

- perswazja słowem a perswazja obrazem

- etyczność perswazji (erystyka, manipulacja medialna)

- „środek przekazu jest przekazem”: Internet i hiperteksty.

Podstawowa wiedza o sztuce przekonywania (jej kulturowych przemianach, społecznych uwarunkowaniach, wielorakich funkcjach, medialnych kontekstach) będzie narzędziem analiz oraz interpretacji różnych form perswazji.

Tematy wykładów:

1. Klasyczna teoria retoryczna (zarys).

2. Istota retoryki: sztuka argumentacji.

3. Zagadka nieodgadniona: „Gadka” Jana Kochanowskiego („Fraszki” III 78).

4. Retoryka praktyczna (elementy).

5. Manipulacja w praktyce medialnej.

6. Manipulacja (zarys teoretyczny).

7. Komunikacja językowa Polaków.

8. Komunikacja – interpretacja – relatywizm.

9. Nonsens – teoria i życie codzienne.

10. Retoryka ciała.

11. Pomniki też „mówią”!

12. Niewygłoszona mowa katyńska Lecha Kaczyńskiego

13. Od mowy do hipertekstu.

14. Film nieco hipertekstowy: „Rejs”.

15. Końcowy sprawdzian.

Literatura:

W. J. Ong, „Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii”, tłum. W. Japola, War-szawa 2011.

M. Korolko, „Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny”, Warszawa 1998.

M. Rusinek, A. Załazińska, „Retoryka podręczna czyli Jak wnikliwie słuchać i przekonu-jąco mówić”, Kraków 2005.

M. Rusinek, A. Załazińska, „Retoryka codzienna. Poradnik nie tylko językowy”, Warszawa 2010.

M. Rusinek, A. Załazińska, „Jak się dogadać, czyli retoryka codzienna”, Kraków 2018.

Ch. Vandendorpe, „Od papirusu do hipertekstu. Esej o przemianach tekstu i lektury”, tłum. A. Sawisz, Warszawskiego, Warszawa 2008.

„Hiperteksty literackie. Literatura i nowe media”, red. P. Marecki, M. Pisarski, Kraków 2011.

Uwagi:

Metody i kryteria oceniania

Końcowa ocena na podstawie pracy zaliczeniowej – pisanej na ostatnich zajęciach (na pa-pierze kancelaryjnym w linię). Zasadnicze kryteria oceny: logika dowodzenia oraz spraw-ność językowa.

W wypadku konieczności prowadzenia zajęć w trybie zdalnym:

- zajęcia będą prowadzone na platformie MS Teams

- podczas ostatnich zajęć prace zaliczeniowe będą pisane zdalnie (czas pisania: 90 minut; Word) i przesłane w załącznikach do maili na adres obremski@umk.pl.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Paweł Bohuszewicz
Prowadzący grup: Paweł Bohuszewicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Paweł Bohuszewicz
Prowadzący grup: Paweł Bohuszewicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Paweł Bohuszewicz
Prowadzący grup: Paweł Bohuszewicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-3 (2024-12-18)