Historia literatury polskiej – literatura staropolska

Na poziomie maturalnym.

Student za zaliczenie przedmiotu uzyskuje 3 punkty ECTS, odpowiadające nakładowi ok. 90 godzin pracy, z tego:

1,5 pkt ECTS za udział w zajęciach (45 godz. pracy),

1,5 pkt ECTS za pracę własną (45 godzin pracy): wykonanie prac domowych, i przygotowanie pracy zaliczeniowej).

K_W: 04, 05, 06, 07, 08, 09

- ma zaawansowaną wiedzę o dawnej literaturze polskiej obejmującą jej periodyzację, genologię oraz twórczość wybranych autorów;

- ma zaawansowaną wiedzę z zakresu literaturoznawstwa;

- ma zaawansowaną wiedzę o powiązaniach filologii polskiej z pokrewnymi naukami humanistycznymi;

- ma zaawansowaną wiedzę o terminologii i metodologii badań w dziedzinie filologii polskiej

- ma zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach historycznych, społecznych, religijnych, filozoficznych i politycznych warunkujących rozwój kultury polskiej

- ma zaawansowaną wiedzę o szeroko pojętej kulturze polskiej.

K_U: 03, 06, 08, 09, 10, 12, 13, 14, 16, 18, 20.

- potrafi rozpoznać różne rodzaje tekstów kultury oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem odpowiednich metod;

- potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami właściwymi dla filologii;

- potrafi pracować w zespole przyjmując różne role;

- potrafi odpowiednio wyznaczyć priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania;

- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności badawcze;

- rozumie dłuższe wypowiedzi na temat związany z kierunkiem studiów oraz większość rozmówców zabierających głos;

- posiada umiejętność tworzenia wystąpień ustnych z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i rożnych źródeł;

- potrafi przeprowadzić kwerendę biblioteczną, wykorzystywać bazy danych i posługiwać się Internetem, sporządzić bibliografię i przypisy ze stosowną dbałością o prawa autorskie, formatować dokumenty, korzystając z edytora tekstów, przygotować prezentację;

- umie rozpoznać rodzaj literacki i gatunkową konwencję poznawanych utworów

- umie dokonać analizy i interpretacji poznawanych utworów z użyciem podstawowej terminologii i właściwych metod;

- potrafi rozpoznać różne typy pozaliterackich wytworów kultury.

K_K: 01, 02, 03, 04, 08

- ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju;

- identyfikuje i rozstrzyga dylematy prawne i etyczne związane z wykonywaniem zawodu oraz korzystaniem z czyjejś pracy intelektualnej;

- docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe wybranego obszaru kulturowego i ma świadomość odpowiedzialności za ich zachowanie;

- uczestniczy w działaniach na rzecz popularyzacji dziedzictwa kulturowego kraju wybranego obszaru językowego;

- w sytuacjach zawodowych potrafi pozyskać informacje służące do rozwiązywania problemów poznawczych i praktycznych.

Zasadnicza metoda dydaktyczna: konwersacja z elementami wykładu.

Ponadto: klasyczna metoda problemowa, studium przypadku.

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

Podstawowy cel konwersatorium to przybliżenie studentom szczególnie ważnych tekstów literatury staropolskiej, a tym samym wprowadzenie w główne problemy ówczesnej kultury literackiej. Zgodnie z najogólniejszą zasadą filologii „ad fontes” („do źródeł”) to analizowane teksty pozostaną najistotniejsze.

Podstawowy cel konwersatorium to przybliżenie studentom szczególnie ważnych tekstów literatury staropolskiej, a tym samym wprowadzenie ich w główne problemy ówczesnej kultury literackiej. Zgodnie z najogólniejszą zasadą filologii „ad fontes” („do źródeł”) to analizowane teksty pozostaną najistotniejsze. Zarazem niepodobna abstrahować od problematyki związanej z perspektywą, w której teksty staropolskie są czytane. „Docieranie przez historyka do prawdy polega na wyobrażeniu sobie, co działo się w przeszłości. Dokumenty pozostawili ludzie, którzy żyli kiedyś, ale odczytuje się je dziś. Przeszłość, w tej mierze, w jakiej w ogóle istnieje, istnieje w teraźniejszości […]. Wszelkie rozważania o historycznej obiektywności liczyć się muszą z tym zasadniczym wymiarem czasowym” (J. Appleby, L. Hunt, M. Jacob, „Powiedzieć prawdę o historii”).

Teksty staropolskie i zagadnienia:

1. Omówienie sylabusa

2. Wycieczka po Toruniu (z Maiusa do Maiusa)*.

3. Sacrum i profanum [herezja manicheizmu – prawowierne stopniowanie świętości].

4. „Bogurodzica” [edytor – konstruktor].

5. Jan Kochanowski, „Gadka” („Fraszki” III 78) [interpretacja i nadinterpretacja].

6. Piotr Skarga, „Kazania sejmowe” [polityka – historia – retoryka].

7. Szymon Zimorowic, „Roksolanki” [miłość i metafora; prefeminizm].

8. Samuel Twardowski, „Dafnis drzewem bobkowym” [gatunek: hybryda; prefeminizm].

9. Jan Andrzej Morsztyn: „Do panny” [erotyka i logika].

10. Wacław Potocki i spór o obrazy Boga [kryptoarianizm?].

11. Myśl antropologiczna i wyobraźnia: „Ogród”[godność i fekalia?!].

12. Wespazjan Kochowski, „Psalmodia polska” [konstrukcja czasoprzestrzeni].

13. Konceptyzm toruńskich zagadek weselnych [unikatowe druki (nie?)obyczajne].

14. Po co sarmatyzm?

15. Omówienie prac zaliczeniowych.

Podane w tym spisie teksty powinny być zawczasu znane.

Niemal dwugodzinna wycieczka piesza po toruńskiej starówce. Szczegóły – np. termin, zależność od pogody – zostaną ustalone podczas pierwszego spotkania.

„Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok”, t. I., red. A. Borowski, J. S. Gruchała, Kraków 1994.

„Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok”, t. II., red. A. Borowski, J. S. Gruchała, Kraków1997.

„Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok”, t. III., red. J. S. Gruchała, Kraków 1999.

„Retoryka a tekst literacki”, cz. 1-2, red. M. Hanczakowski, J. Niedźwiedź, Kraków 2003.

Janusz Goliński, Roman Mazurkiewicz, Piotr Wilczek, „Szkolny słownik literatury staropolskiej”, Katowice 1999.

B. Hojdis, K. Meller, J. Kowalski, „Literatura staropolska”, Poznań 2009.

J. Kotarska, E. Kotarski, „Średniowiecze. Renesans. Barok” (tu: Alegoria; Amplifikacja; Antyk; Arystotelizm; Barok; Biblia; Cenzura; Cyceronianizm; Epika; Epos; Erazmianizm; Hagiografia; Humanizm; Kazanie; Koncept, Kontrreformacja; Łacina; Manieryzm; Media; Neoplatonizm; Neostoicyzm; Petrarkizm; Poetyka; Psalm; Reformacja; Renesans; Retoryka; Romans; Sarmatyzm; Sielanka; Stosowność; Średniowiecze; Teoria trzech stylów; Wiersz).

K. Obremski, „Wprowadzenie do literatury dawnej. Skrypt dla studentów filologii polskiej”, Toruń 2003 (wyłączywszy część oświeceniową).

Końcowa ocena na podstawie pracy zaliczeniowej. Temat pracy: „Dwa przedstawienia słowne literatury staropolskiej: szkolne i uniwersyteckie (analiza porównawcza)”. Termin oddania pracy: pierwsze konwersatorium w 2023 r. Wydruk znormalizowany: Times New Roman, czcionka 12 punktów, interlinia 1,5. Zasadnicze kryteria oceny: oryginalność spojrzenia, kompozycja wypowiedzi, sprawność językowa.

Nie dotyczy.