Logika

przedmiot obowiązkowy

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe przewidziane w planie studiów:

30 godzin konwersatorium

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta/słuchacza/uczestnika kursu potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu, tj. wcześniejsze przygotowanie i uzupełnienie notatek; zebranie i wybór odpowiednich materiałów do zajęć, wymagane powtórzenie materiału, pisanie prac, projektów, czytanie literatury: 15 godzin

3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania (np. w egzaminach): 15 godzin

Łącznie: 60 godzin - 3 punktów ECTS

K_W01; K_W12

Po ukończeniu przedmiotu student/ka:

1) definiuje podstawowe pojęcia semiotyczne, w szczególności te związane z analizą języka naturalnego: znak, język, nazwa, zdanie, funktor, treść nazwy, zakres nazwy, desygnat itd.;

2) rozpoznaje i klasyfikuje: a) wyrażenia pod względem przynależności do podstawowych kategorii syntaktycznych, b) nazwy i zdania pod względem przynależności rodzajowej;

3) definiuje podstawowe pojęcia logiki nazw: zdanie kategoryczne, figura i tryb sylogistyczny, kwadrat logiczny, itp.;

4) sprawdza i ustala niezawodność wnioskowania w logice nazw;

5) zna interpretację semantyczną funktorów klasycznej logiki zdań oraz ich podobieństwa i różnice względem analogicznych spójników w języku naturalnym,

K_U03

Po ukończeniu przedmiotu student/ka:

1) sprawdza i ustala tautologiczność wyrażeń oraz niezawodność wnioskowań w logice zdań.

2) wskazuje na logiczne związki i zależności miedzy zdaniami w analizowanych wypowiedziach

3) potrafi rozpoznać podstawowe błędy logiczne w wypowiedziach oraz rozumie ich konsekwencje.

K_K01, K_K08

Po ukończeniu przedmiotu student/ka:

1) dzięki kompetencjom językowym i logicznym jest przygotowany do sprawnego poruszania się w danym obszarze kulturowym,

2) ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju.

ćwiczeniowa, seminaryjna

- pokaz

- opis

- ćwiczeniowa
- referatu
- seminaryjna

Wprowadzenie do zagadnień logiki ogólnej, obejmujący elementarne informacje semiotyczne, jak również podstawy logiki nazw (sylogistyki) oraz klasycznej logiki zdaniowej.

Na pierwszych spotkaniach omówione zostaną podstawowe wiadomości z analizy języka i semiotyki, które podzielić można na następujące bloki tematyczne:

1. znaczenia słowa ,,logika'' i krótki przegląd historii logiki,

2. język jako system znaków,

3. podstawowe kategorie syntaktyczne: zdania, nazwy, funktory.

Następnie zajmiemy się wprowadzeniem i analizą pojęcia wnioskowania:

1. pojęcie wnioskowania,

2. schemat wnioskowania: schemat zawodny i schemat niezawodny, szczegółowość schematu,

3. wnioskowania formalnie poprawne,

4. wnioskowania uprawdopodobniające.

Kolejne spotkania dotyczyć będą klasycznej logiki zdań:

1. wstępne definicje syntaktyczne (alfabet, formuła),

2. semantyczna interpretacja formuł klasycznego rachunku zdań, tzw. tabelki prawdziwościowe,

3. pojęcie tautologii,

4. wynikanie logiczne w klasycznym rachunku zdań.

Kolejnym tematem będzie tradycyjna logika nazw (sylogistyka):

1. zdania kategoryczne (rodzaje, podziały, interpretacje),

2. prawa logiki nazw (kwadrat logiczny, konwersja, inwersja, obwersja, kontrapozycja),

3. sylogizmy (pojęcie figury i trybu sylogistycznego).

Ostatnie spotkania zostaną poświęcone omówieniu wybranych rodzajów błędów logicznych:

1. błędy we wnioskowaniach,

2. błędy w wypowiedziach,

3. paradoks a antynomia.

1) Borkowski L., Elementy logiki formalnej, PWN (różne wydania).

2) Malinowski G., Logika ogólna, PWN (różne wydania).

3) Stanosz B., Ćwiczenia z logiki, PWN (różne wydania).

4) Stanosz B., Wprowadzenie do logiki formalnej, PWN (różne wydania).

5) Szymanek K., Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, PWN (różne wydania).

6) Urchs M., Nasieniewski M., Kwiatkowski S., Klasyczny rachunek zdań, Wydawnictwo UMK, 1997.

7) Ziembiński Z., Logika praktyczna, PWN (różne wydania).

Przy ocenie końcowej brane są pod uwagę:

1. aktywność na zajęciach,

2. wyniki ze sprawdzianów pisemnych przeprowadzanych w trakcie semestru,

3. rezultat kolokwium pisemnego (koniec semestru).

Wprowadzenie do zagadnień logiki ogólnej, obejmujący elementarne informacje semiotyczne, jak również podstawy logiki nazw (sylogistyki) oraz klasycznej logiki zdaniowej.

Na pierwszych 10 godzinach omówione zostaną podstawowe wiadomości z analizy języka i semiotyki, które podzielić można na następujące bloki tematyczne:

1. przybliżenie za pomocą dwóch definicji znaczenia słowa ,,logika'',

2. język jako system znaków (m.in. definicja języka, znak a oznaka, rodzaje znaków, funkcje języka),

3. podstawowe kategorie syntaktyczne: zdania, nazwy, funktory,

4. wiadomości dotyczące nazw (podstawowe pojęcia: desygnat, zakres, treść; relacje pomiędzy treścią a zakresem nazwy; podział nazw),

5. stosunki między zakresami nazw.

Następne 10 godzin zajęć poświęcone będzie tradycyjnej logice nazw (sylogistyce) w następujących blokach:

1. zdania kategoryczne (rodzaje, podziały, interpretacje),

2. ogólna definicja wynikania logicznego,

3. wynikanie bezpośrednie oparte na kwadracie logicznym, diagramy Venna,

4. wynikanie pośrednie: konwersja, inwersja, obwersja, kontrapozycja,

5. wynikanie pośrednie (pojęcie figury i trybu sylogistycznego), rozszerzone diagramy Venna.

Ostatnie 10 godzin zajęć dotyczyć będzie klasycznego rachunku zdań:

1. podział zdań na analityczne, kontranalityczne i syntetyczne; zdanie w sensie logicznym; zdania: wieloznaczne, nieostre, okazjonalne, intensjonalne i oceniające,

2. wstępne definicje syntaktyczne (alfabet, formuła), poprawność syntaktyczna budowy formuł,

3. semantyczna interpretacja formuł klasycznego rachunku zdań, tzw. tabelki prawdziwościowe,

4. pojęcie tautologii,

5. wynikanie logiczne w klasycznym rachunku zdań.

1) Stanosz B., Ćwiczenia z logiki, PWN (różne wydania)

2) Wajszczyk J., Wstęp do logiki z ćwiczeniami, Wydawnictwo WUWM, Olsztyn 2004.

3) Wieczorek K.A., Logika dla opornych, Wydawnictwo Skrypt, 2005.

4) Ziembiński Z., Logika praktyczna, PWN (różne wydania).