Psycholingwistyka

1. Godziny realizowane z udziałem nauczyciela i konsultacje indywidualne: 0,75 ECTS (15 godz.+5 godz.)

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta oraz przygotowanie się do zaliczenia: 1.25 ECTS (30 godz.)

Student:

W1: wie, czym się zajmuje psycholingwistyka;

W2: rozpoznaje miejsce psycholingwistyki w obrębie badań psychologicznych i lingwistycznych – K_W01;

W3: rozumie, jaki jest wpływ kultury i psychiki na język naturalny;

W4: zna podstawowe czynniki psychiczne/kulturowe wpływające na przyswajanie i rozwój kompetencji mownych – K_W03;

W5: wie, jakie są biologiczne podstawy zachowań komunikacyjnych człowieka.

Student:

U1: umie analizować wypowiedzi pod kątem modeli psycholingwistycznych – K_U04;

U2: nabywa umiejętności w zakresie odczytywania analiz psychologicznych przeprowadzanych na użytek terapii logopedycznej – K_U06.

Student

K1: ma świadomość prowadzenia zindywidualizowanych działań diagnostycznych i terapeutycznych – K_K02;

K2: ma świadomość, że sprawność komunikacyjna człowieka jest uwarunkowana wieloma czynnikami i czasem obniżony stopień tej sprawności nie jest zależny od osoby, której dotyczy.

- opis
- pogadanka

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
- referatu

- metody ewaluacyjne
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Psycholingwistyka jest dziedziną nauki z pogranicza psychologii i lingwistyki, zajmująca się psychologicznymi podstawami funkcjonowania języka, tzn. tym, jak język jest przyswajany, przetwarzany oraz wykorzystywany przez ludzki umysł. Wśród głównych pytań psycholingwistyki znajdują się:

1. W jaki sposób i jak bardzo złożony jest system językowy?

2. Czy jakiś element języka jest wrodzony?

3. Czy system językowy może wykorzystywać jakieś reguły?

4. Co badania na temat uszkodzeń mózgu mówią nam o języku?

1. Zakres badań psycholingwistycznych i ich zastosowania: czym jest psycholingwistyka, ewolucja badań psycholingwistycznych, przyswajanie języka.

2. Biologiczne podstawy zachowań komunikacyjnych człowieka: język a mózg, mowa a mózg, funkcjonalna neuroanatomia i neuropatologia, podsystemy mózgu istotne dla języka (okolice Wernickego i Broki), lateralizacja, wewnątrzpółkulowa lokalizacja funkcji, sposoby ujmowania relacji między mózgiem a językiem.

3. Percepcja i wytwarzanie mowy: sygnał mowy. Percepcja segmentów fonetycznych. Percepcja więcej niż jednego segmentu. Modele percepcji mowy. Co w wytwarzaniu mowy mówi nam analiza błędów popełnianych w toku tego procesu? Modele wytwarzania mowy.

4. Procesy przetwarzania zdań. Znaczenie – cel przetwarzania zdań. Rola prozodii w przetwarzaniu zdań. Gdzie działa kontekst? Modele rozumienia zdań. Typy tekstu.

5. Przyswajanie języka: rozwój percepcji mowy. Słownik dziecka. Uczenie się tworzenia i rozumienia zdań. Uczenie się komunikowania – wczesne społeczne zastosowanie języka. Teorie przyswajania języka przez dzieci.

6. Psycholingwistyczna analiza czynności czytania: rozwój czytania. Modele biegłego czytania.

7. Dwujęzyczność i przyswajanie drugiego języka: dorastanie w środowisku dwujęzycznym. Teorie na temat przyswajania języka drugiego.

Literatura obowiązkowa:

Ida Kurcz, Psychologia języka i komunikacji, wydanie 2. nowe, , Warszawa 2005, Wydawnictwo Naukowe Scholar [dostęp z sieci UMK: http://libra.ibuk.pl/book/725].

Psycholingwistyka, red. Jean Berko Gleason i Nan Bernstein Ratner; tłum. Jerzy Bobryk [et al.], Gdańsk 2005, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Literatura uzupełniająca:

Altmann, G. T. M.: Psycholinguistics. Critical Concepts in Psychology. London: Routledge.

Garman M., Introduction to Psycholinguistics. Cambridge: CUP.

Morton Gernsbacher A. (red.), A Handbook of Psycholinguistics.

Puppel St., A concise guide to psycholinguistics, Poznań: Bene Nati.

Robin Dunbar, Pchły, plotki a ewolucja języka: dlaczego człowiek zaczął mówić?, tłum. Tomasz Pańkowski, Kraków 2017, wyd. 2., Copernicus Center Press.

Steven Pinker, The Language Instinct: How the Mind Creates Language, 2015, Penguin.

The World Atlas of Language Structures (WALS) [online: https://wals.info/]

Podstawy zaliczenia:

- Uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalna nieobecność na 2 godzinach zajęć);

- Aktywność świadcząca o znajomości literatury przedmiotu oraz wykonywanie ćwiczeń na zajęciach (W1, W2, W3, W4, W5, U1, U2, K1);

-Zaliczenie końcowego sprawdzianu pisemnego (W1, W2, W3, W4, W5, U1, U2), ocenianego zgodnie z poniższymi kryteriami:

– niedostateczny: mniej niż 60%;

– dostateczny: 60-69%;

– dostateczny plus: 70-74%;

– dobry: 75-84%;

– dobry plus: 85-90%;

– bardzo dobry: 91-100%.

UWAGA! W roku akademickim 2019/2020 kryteria oceniania zostały dostosowane do zdalnej formy prowadzenia zajęć. Stosowne informacje znajdują się w części dotyczącej cyklu 2019/20L.

Brak.