Gramatyka opisowa języka serbskiego

Przed rozpoczęciem nauki student powinien mieć opanowaną na poziomie szkolnym: znajomość podstawowych pojęć z gramatyki języka polskiego oraz umiejętność ich identyfikacji w tekstach i dokonywania analizy gramatycznej tekstów polskich.

przedmiot obowiązkowy

Wykład - 6 punktów ECTS, ćwiczenia - 3 punkty ECTS

Łącznie 9 punktów ECTS = ok. 225 godz.

Godziny kontaktowe: wykład 60 godz. + ćwiczenia 30 godz. + konsultacje: 10 godz. = ok. 100 godz.

Praca własna studenta: przygotowanie do zajęć (rozwiązywanie zadanych zadań i ćwiczeń z gramatyki - 30 godz., powtórzenie materiału realizowanego na wykładzie przed ćwiczeniami – 30 godz., przygotowanie do wykładu, czytanie zadanej literatury 15 godz.) = 75 godz.

Przygotowanie do zaliczenia częściowych kolokwiów z przedmiotu: ok. 20 godz.

Przygotowanie do zaliczenia po I semestrze i przygotowanie do zaliczenia egzaminu: ok. 30 godz.

Student ma podstawową wiedzę o języku serbskim i chorwackim, o systemie gramatycznym obu języków z uwzględnieniem różnic między nimi i różnic z językiem polskim (K_W01, K_W02)

Student ma podstawową wiedzę z zakresu językoznawstwa, podstawowej terminologii i metodologii badań (K_W03, K_W07)

Student potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować jednostki struktury języka serbskiego i chorwackiego na poziomie organizacji fonetycznej/fonologicznej, morfologicznej i syntaktycznej (K_U01)

Student potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i paradygmatami właściwymi dla fonetyki/filologii, morfologii i składni (K_U04)

Student potrafi pracować według celów i wskazówek formułowanych przez prowadzącego zajęcia, np. umie wyszukać w analizowanych tekstach konkretne formy i przedstawić ich charakterystykę gramatyczną (K_U07)

Student potrafi rozpoznać różne rejestry i odmiany języka danego obszaru kulturowego, wskazać na różnice między językiem ojczystym a językiem serbskim czy chorwackim (K_U21)

Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju, rozumie, że znajomość funkcjonowania systemów języka jest potrzebna do poprawnego posługiwania się językiem obcym, podobnie jak zrozumienie różnic między systemami języka ojczystego i języka obcego (K_K01)

Wykład z gramatyki opisowej języka serbskiego ma charakter teoretyczny. Prowadzący omawia przewidziane programem zagadnienia, zwracając uwagę na podobieństwa i różnice między językiem ojczystym a językiem obcym oraz na różnice między językiem serbskim i chorwackim. Ważnym elementem zajęć jest wskazanie występujących w standardzie serbskim cech ligi bałkańskiej.

Ćwiczenia mają charakter praktyczny. Student wykorzystuje zdobytą na wykładach wiedzę, rozwiązując ćwiczenia gramatyczne (od ćwiczeń wprowadzających nowy materiał przez ćwiczenia utrwalające do ćwiczeń weryfikujących). Przykładowe ćwiczenia to: wstawianie odpowiednich form gramatycznych w zdaniach (przypadek, liczba, rodzaj, czas, tryb itd.), transformacja całych tekstów, tworzenie form gramatycznych od form podstawowych itp.

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
- referatu

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Kurs z gramatyki opisowej języka serbskiego (wykład + ćwiczenia) zapewnia studentom zdobycie wiedzy na temat struktury języka na poziomie organizacji fonologicznej, morfologicznej i syntaktycznej oraz umiejętności wstępnej analizy lingwistycznej tekstów.

Wykład ma za zadanie zapewnienie ogólnej wiedzy teoretycznej na temat metod badania i opisu struktur języka serbskiego oraz wiedzy szczegółowej na temat zjawisk na poszczególnych poziomach.

Ćwiczenia poświęcone są rozwijaniu kompetencji w zakresie reguł tworzenia i użycia jednostek systemowych poprzez zadania wprowadzające, utrwalające i powtarzające.

Zakres tematów:

A. Opis formalny języka serbskiego

I. Klasyfikacja gramatyczna leksemów serbskich

1. Zasady klasyfikacji, kryteria podziału i klasyfikacji: cechy morfologiczne i składniowe.

2. Wynik zastosowania cech morfologicznych i składniowych – klasy odmiennych jednostek leksykalnych.

II. Cechy gramatyczne (dystrybucyjne) leksemów serbskich.

1. Cechy fleksyjne leksemów serbskich

2. Relacje składniowe między jednostkami w zdaniu

3. Funkcje składniowe w zdaniu.

4. Cechy selektywne leksemów serbskich.

III. Charakterystyka fleksyjna poszczególnych klas jednostek leksykalnych: typy paradygmatyczne rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków osobowych, czasowników.

IV. Klasyfikacja gramatyczna (dystrybucyjna i funkcjonalna) morfemów serbskich.

1. Zasady klasyfikacji: cechy składniowe morfemów.

2. Wyniki zastosowania cech klasyfikacyjnych – dystrybucyjne typy morfemów; typy słowotwórcze.

V. Charakterystyka fonetyczna i fonologiczna języka serbskiego i języka chorwackiego. Podobieństwa i różnice między językami.

1. Samogłoski – fonemy samogłoskowe; alofonia obowiązkowa i fakultatywna; restrykcje.

2. Sonanty – alofonia obowiązkowa i fakultatywna; dystrybucja sonantów.

3. Spółgłoski – fonemy spółgłoskowe; alofonia obowiązkowa i fakultatywna; dystrybucja spółgłosek.

4. Struktura sylaby

5. Prozodia

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.

Gramatyka współczesnego języka polskiego. T. I-III, PWN, Warszawa 1984-1995.

I. Sawicka, Fonologia konfrontatywna polsko-serbsko-chorwacka, Wrocław 1987.

J. Lyons, Wstęp do językoznawstwa strukturalnego, Warszawa 1975

Słownik gramatyki języka polskiego, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk, Warszawa 2002.

Z. Saloni, M. Świdziński, Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 1998.

Gramatyki języka serbskiego (do wglądu u prowadzącego zajęcia)

Ž. Stojanović, Lj. Popović, Gramatika srpskog jezika, Beograd 1997

I. Klajn, Gramatika srpskog jezika za strance, Beograd 2006

I. Klajn, Tvorba reči u srpskom jeziku, Novi Sad 2002-2003

P. Piper, I. Klajn, Normativna gramatika srpskog jezika, Novi Sad 2013

Ćwiczenia z gramatyki opisowej języka serbskiego kończą się zaliczeniem na ocenę po I i II semestrze prowadzonych zajęć, natomiast wykład kończy się zaliczeniem na ocenę po I semestrze i egzaminem pisemnym po II semestrze.

Po I semestrze nauki przewidziane jest kolokwium, które składa się z części praktycznej (zaliczenie ćwiczeń – praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy poprzez rozwiązywanie ćwiczeń, np. wstawianie poprawnych form, transformacja zdań z l. pojedynczej na mnogą lub odwrotnie, układanie poprawnych wypowiedzi z rozsypanki wyrazowej) oraz teoretycznej (zaliczenie wykładu – wykazanie się wiedzą omawianą podczas zajęć) (K_W01, K_W03, K_W06, K_W07, K_W11, K_U01, K_U04, K¬_U06, K_U07, K_K01). Co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi daje ocenę pozytywną.

Do testu zaliczeniowego mogą przystąpić studenci, którzy zaliczyli kolokwia cząstkowe przynajmniej na ocenę dostateczną, natomiast do zaliczenia z teorii można przystąpić po zaliczeniu części praktycznej.

Na koniec kursu (po dwóch semestrach nauki) przewidziany jest egzamin w formie pisemnej z zakresu materiału omawianego na zajęciach (K_W01, K_W03, K_W06, K_W07, K_W11, K_U01, K_U04, K¬_U06, K_U07, K_K01).

Zdanie egzaminu wymaga wykazania się opanowaniem wiedzy teoretycznej oraz zdolnością jej praktycznego zastosowania do analizy jednostek z każdego poziomu struktury języka serbskiego.

Do końcowego egzaminu z części teoretycznej mogą przystąpić studenci, którzy z części praktycznej uzyskali przynajmniej ocenę dostateczną.

Dla kolokwiów cząstkowych, testów zaliczeniowych oraz egzaminu pisemnego przyjęto poniższy próg zaliczeniowy:

60% – ocena dostateczna

70% – ocena dostateczna plus

80% – ocena dobra

90% – ocena dobra plus

ok. 100 % – ocena bardzo dobra

Student ma obowiązek aktywnego uczestnictwa w ćwiczeniach (K_K01), przygotowania się do zajęć (powtórka materiału realizowanego na wykładzie) oraz wykonywania zadań domowych (K_W01, K_W03, K_W06, K_W07, K_W11, K_U01, K_U04, K¬_U06, K_U07, K_K01).

Jeśli student ma więcej niż dwie nieobecności musi zaliczyć na konsultacjach ćwiczenia, na których nie był obecny.

brak