Wstęp do japonologii

Zajęcia będą poświęcone wprowadzeniu do japońskiej kultury duchowej i jej wytworów. Tematem wykładu będą m.in. religie, wierzenia, przesądy, obrzędy, obyczaje.

W ramach wykładu poruszone zostaną następujące zagadnienia:

1. Wczesne kontakty japońsko-europejskie, Japonia w oczach dawnych Europejczyków (zwłaszcza kultura, religia);

2. Wczesne kontakty kulturalne i literackie pomiędzy Polską a Japonią, podróże Polaków do Japonii, wiedza na temat Japonii w Polsce;

3. Charakterystyka shintoizmu;

4. Buddyzm: podstawowe pojęcia buddyjskie, główne szkoły buddyzmu w Japonii, ich przedstawiciele i poglądy;

5. Synkretyzm religijny;

6. Etnografia japońska, podstawowe terminy z zakresu etnografii, czołowi przedstawiciele i ich dorobek naukowy;

7. Obrzędy doroczne, widowiska obrzędowe;

8. Rodzina i obrzędy rodzinne, obrzędy przejścia;

9. Losy pośmiertne, sąd nad duszą, zaświaty, reinkarnacja;

10. Kobieta w religiach i kulturze Japonii;

11. Konfucjanizm, jego wpływ na moralność/etykę, model rodziny, kult przodków, pojęcie czci synowskiej kō;

12. Zwierzęta w religiach i kulturze Japonii, stosunek do zwierząt z buddyjskiej perspektywy (sesshō, hōjō, dōbutsu kuyō), spożywanie mięsa;

13. Kultura pielgrzymowania: turystyka pielgrzymkowa, najważniejsze szlaki, zwyczaje związane z podróżowaniem;

Benedict, Ruth. Chryzantema i miecz. Warszawa: PIW, 1999.

Hendry, Joy. Japończycy: kultura i społeczeństwo. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.

Kerr, Alex. Psy i demony. Ciemne strony Japonii. Kraków: Universitas, 2008.

Lemecha, Magdalena. Obrzędy przejścia we współczesnej Japonii, Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, 2014.

Melanowicz, Mikołaj. Cywilizacja Japonii współczesnej: wstęp do badań. Warszawa: Polska Fundacja Japonistyczna, 2018.

Splisgart, Jacek, Obrzędowość rodzinna w Japonii: społeczny wymiar obrzędów przejścia oraz kultu zmarłych dawniej i dziś, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 2012.

Varley, Paul H. Kultura japońska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.

Dodatkowa literatura uzupełniająca

Egzamin pisemny obejmujący całość omówionego materiału.

W przypadku przejścia na zajęcia zdalne forma egzaminu zostanie zmieniona na egzamin ustny.

Zajęcia będą poświęcone wprowadzeniu do elementów japońskiej kultury nieomawianych na innych przedmiotach specjalistycznych w programie studiów.

W ramach wykładu przekrojowo omówione zostaną następujące zagadnienia:

1. Muzyka japońska - od czasów najdawniejszych po współczesność

2. Kinematografia Japonii - przekrój historyczny rozwoju

3. Komiks i jego historia w Japonii

4. Sport w Japonii

J. L. Anderson, D. Richie 1982. The Japanese Film: art and industry (expanded edition). Princeton, New Jersey: Princeton University Press.

A. Guttmann, L. Thompson 2001. Japanese Sports: A History. Honolulu: University of Hawai'i Press.

E. Exner 2022. Comics and the Origins of Manga" A Revisionist History. New Brunswick, Camden and Newark, New Jersey, London: Rutgers University Press.

A. McQueen Tokita, D. W. Hughes (ed.) 2016. The Ashgate Research Companion to Japanese Music. London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.

Egzamin pisemny obejmujący całość omówionego materiału.

W przypadku przejścia na zajęcia zdalne forma egzaminu zostanie zmieniona na egzamin ustny.

Progi punktowe:

a) 0-69% ndst

b) 70-74% dst

c) 75-79% dst+

d) 80-84% db

e) 85-89% db+

f) 90-100% bdb