Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Wstęp do etnologii/antropologii kulturowej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2525-s1ETN1Z-WE/AK
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Wstęp do etnologii/antropologii kulturowej
Jednostka: Wydział Humanistyczny
Grupy: Etnologia s1, przedmioty obowiązkowe dla 1 semestru 1 roku
Punkty ECTS i inne: 5.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

kanon

Całkowity nakład pracy studenta:

125-150 ECTS


Efekty uczenia się - wiedza:

Posiada uporządkowaną wiedzę o miejscu i znaczeniu etnologii i antropologii kulturowej w systemie nauk humanistycznych i społecznych oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej (K_W01; P6S_WG).

Rozumie odrębność etnologii i antropologii kulturowej oraz ich powiązania z innymi dyscyplinami nauk humanistycznych i społecznych, a także pojmuje kierunki ich rozwoju (K_W02; P6S_WG, P6S_WK ).

Efekty uczenia się - umiejętności:

Potrafi wyszukiwać informacje oraz materiały w źródłach zastanych (literatura, archiwalia, internetowe bazy danych) (K_U01, P6S_UW, P6S_UO ).

Posiada umiejętności prowadzenia polemiki, argumentacji naukowej i przyjmowania krytyki własnych poglądów oraz formułowania wniosków z dyskusji (K_U10, P6S_UW).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Identyfikuje i rozstrzyga problemy etyczne związane z odpowiedzialnością za prowadzone badania i publikację ich wyników (K_K03, P6S_KK).

Wykazuje postawę humanitarną i wrażliwość wobec problemów społeczno-kulturowych współczesnego świata (K_K05, P6S_KR).

Metody dydaktyczne podające:

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- tekst programowany
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- referatu
- studium przypadku

Skrócony opis:

Zadaniem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z dziejami i ewolucją etnologii/antropologii kulturowej - dyscypliny wyrosłej z zainteresowania obcością, odmiennością kulturową.

Pełny opis:

Przedmiot złożony z wykładu i ćwiczeń wprowadza studentów w podstawową problematykę etnologii/antropologii kulturowej, przedstawia, w ogólnym zarysie, historię dyscypliny oraz jej specyfikę na tle innych nauk o człowieku i kulturze. W tym celu wyjaśnione zostają kluczowe dla etnologii/antropologii pojęcia, w tym pojęcie kultury, socjalizacji, enkulturacji, etnocentryzmu, relatywizmu kulturowego, tabu, czasoprzestrzeni społecznej itd. Źródłem tożsamości dyscypliny w dużej mierze jest model etnograficznych badań terenowych, w związku z tym omówione zostaną: sposób prowadzenia badań terenowych (w ujęciu klasycznym oraz współczesnym), redefinicja określenia „teren” w dzisiejszym świecie, a także relacja badacz-badany. Arcydziełem kultury i podstawowym nośnikiem jej treści jest język, stąd wyodrębnienie osobnego bloku tematycznego poświęconego tej kwestii.

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

Barnard Alan, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa 2006.

Barth Fredrik, Gingrich Andre, Parkin Robert, Silverman Sydel, Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, Kraków 2007.

Burszta Wojciech J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998.

Głowacka-Grajper Małgorzata, Nowicka Ewa, Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, Warszawa 2007.

Nowicka Ewa, Świat człowieka – świat kultury, Warszawa 1991.

Literatura dodatkowa:

Burszta Wojciech J., Piątkowski Krzysztof, O czym opowiada antropologiczna opowieść?, Warszawa 1994.

Geertz Clifford, Dzieło i życie. Antropolog jako autor, Warszawa 2000.

Tegoż, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, Kraków 2005.

Kempny Marian, Nowicka Ewa, Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, Warszawa 2003.

Kmita Jerzy, Kultura i poznanie, Warszawa 1985.

Sapir Edward, Kultura, język, osobowość, Warszawa 1978.

Staszczak Zofia (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Warszawa-Poznań 1987.

Stomma Ludwik, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku oraz wybrane eseje, Łódź 2002.

Metody i kryteria oceniania:

Wykład kończy się zaliczeniem na ocenę stanowiącą wypadkową aktywności, wypowiedzi pisemnej i ew. prezentacji multimedialnej.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Maja Dobiasz-Krysiak, Tomasz Kalniuk
Prowadzący grup: Maja Dobiasz-Krysiak, Tomasz Kalniuk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Zadaniem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z kluczowymi pojęciami, kategoriami, teoriami oraz koncepcjami stosowanymi na gruncie etnologii/antropologii kulturowej, a także przygotowanie uczestników zajęć do samodzielnej oraz pogłębionej interpretacji zjawisk i faktów kulturowych.

Pełny opis:

Przedmiot wprowadza studentów w podstawową problematykę etnologii/ antropologii kulturowej, przedstawia w ogólnym zarysie historię dyscypliny oraz jej specyfikę na tle innych nauk o człowieku i kulturze. W tym celu wyjaśnione zostają kluczowe dla etnologii/antropologii kulturowej pojęcia, zwłaszcza pojęcie kultury, socjalizacji, terminy związane z różnymi formami życia społecznego od rodziny podstawowej po naród i z relacjami wenątrz- i międzykulturowymi. Studenci zapoznani zostaną z podstawowymi metodami badawczymi dyscypliny w kontekście zmieniających się jej celów naukowych.

Zajęcia zapoznają studenta z kluczowymi pojęciami, kategoriami, teoriami oraz koncepcjami stosowanymi na gruncie etnologii/antropologii kulturowej.

Do najważniejszych zagadnień omawianych w trakcie zajęć należą:

narodziny i rozwój etnologii/antropologii kulturowej, jej specyfika w różnych krajach i odrębność na tle innych dyscyplin humanistycznych i społecznych;

relacje etnologii/antropologii kulturowej z innymi dyscyplinami tj. np. antropologia fizyczna, archeologia, socjologia, psychologia, językoznawstwo;

holistyczność i interdyscyplinarność etnologii/antropologii kulturowej;

opozycja natura-kultura oraz swój-obcy jako determinanty refleksji antropologicznej;

atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury;

diachroniczne i synchroniczne badanie faktów kulturowych;

rodzaje i typy kultury;

kultura tradycyjna i kultura współczesna;

cechy charakterystyczne społeczeństwa pierwotnego;

język w kulturze, język a kultura, związki między językiem, umysłem a kulturą; zjawisko tabu językowego i kulturowego;

zaplecze metodologiczne etnologii/antropologii kulturowej;

proces profesjonalizacji badań etnograficznych;

relacja badacz-badany;

teren jako kategoria etnologiczna/antropologiczna;

Literatura:

Zalecane lektury (wybór)

Barnard Alan, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa 2006.

Bauman Zygmunt, Kultura i społeczeństwo. Preliminaria, Warszawa 1980.

Burszta Wojciech J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998.

Burszta Wojciech J., Wymiary antropologicznego poznania kultury, Poznań 1992.

Burszta Wojciech J., Piątkowski Krzysztof, O czym opowiada antropologiczna opowieść?, Warszawa 1994.

Głowacka-Grajper Małgorzata, Nowicka Ewa, Świat człowieka . Świat kultury. Antologia tekstow klasycznej antropologii, Warszawa 2007.

Głowiński Michał, Język i społeczeństwo, Warszawa 1980.

Hastrup Kirsten, Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, Krakow 2008.

Herzfeld Michael, Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie, Krakow 2004.

Kempny Marian, Nowicka Ewa, Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, Warszawa 2003.

Tychże, Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, Warszawa 2004.

Kmita Jerzy, Kultura i poznanie, Warszawa 1985.

Krawczyk-Tyrpa Anna, Tabu w dialektach polskich, Bydgoszcz 2001.

Mencwel Andrzej (red.), Antropologia kultury. Zagadnienia i wybor tekstow, Warszawa 1998.

Nowicka Ewa, Świat człowieka. Świat kultury, Warszawa 1991.

Sapir Edward, Kultura, język, osobowość, Warszawa 1978.

Staszczak Zofia (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogolne, Warszawa.Poznań 1987.

Stomma Ludwik, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku oraz wybrane eseje, Łódź 2002.

Wejland Andrzej Paweł, Transdyscyplinarne wątki w pracach metodologicznych Jana Lutyńskiego, "Przegląd Socjologiczny" 1996, nr 45, s.

13.24.

Whorf Benjamin Lee, Język, myśl i rzeczywistość, Warszawa 2002.

Wierzbicka Anna, Język, umysł, kultura, Warszawa 1999.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Maja Dobiasz-Krysiak, Tomasz Kalniuk
Prowadzący grup: Maja Dobiasz-Krysiak, Tomasz Kalniuk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Zadaniem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z kluczowymi pojęciami, kategoriami, teoriami oraz koncepcjami stosowanymi na gruncie etnologii/antropologii kulturowej, a także przygotowanie uczestników zajęć do samodzielnej oraz pogłębionej interpretacji zjawisk i faktów kulturowych.

Pełny opis:

Przedmiot wprowadza studentów w podstawową problematykę etnologii/ antropologii kulturowej, przedstawia w ogólnym zarysie historię dyscypliny oraz jej specyfikę na tle innych nauk o człowieku i kulturze. W tym celu wyjaśnione zostają kluczowe dla etnologii/antropologii kulturowej pojęcia, zwłaszcza pojęcie kultury, socjalizacji, terminy związane z różnymi formami życia społecznego od rodziny podstawowej po naród i z relacjami wenątrz- i międzykulturowymi. Studenci zapoznani zostaną z podstawowymi metodami badawczymi dyscypliny w kontekście zmieniających się jej celów naukowych.

Zajęcia zapoznają studenta z kluczowymi pojęciami, kategoriami, teoriami oraz koncepcjami stosowanymi na gruncie etnologii/antropologii kulturowej.

Do najważniejszych zagadnień omawianych w trakcie zajęć należą:

narodziny i rozwój etnologii/antropologii kulturowej, jej specyfika w różnych krajach i odrębność na tle innych dyscyplin humanistycznych i społecznych;

relacje etnologii/antropologii kulturowej z innymi dyscyplinami tj. np. antropologia fizyczna, archeologia, socjologia, psychologia, językoznawstwo;

holistyczność i interdyscyplinarność etnologii/antropologii kulturowej;

opozycja natura-kultura oraz swój-obcy jako determinanty refleksji antropologicznej;

atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury;

diachroniczne i synchroniczne badanie faktów kulturowych;

rodzaje i typy kultury;

kultura tradycyjna i kultura współczesna;

cechy charakterystyczne społeczeństwa pierwotnego;

język w kulturze, język a kultura, związki między językiem, umysłem a kulturą; zjawisko tabu językowego i kulturowego;

zaplecze metodologiczne etnologii/antropologii kulturowej;

proces profesjonalizacji badań etnograficznych;

relacja badacz-badany;

teren jako kategoria etnologiczna/antropologiczna;

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

Barnard Alan, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa 2006.

Barth Fredrik, Gingrich Andre, Parkin Robert, Silverman Sydel, Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, Kraków 2007.

Burszta Wojciech J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998.

Głowacka-Grajper Małgorzata, Nowicka Ewa, Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, Warszawa 2007.

Nowicka Ewa, Świat człowieka – świat kultury, Warszawa 1991.

Literatura dodatkowa:

Burszta Wojciech J., Piątkowski Krzysztof, O czym opowiada antropologiczna opowieść?, Warszawa 1994.

Geertz Clifford, Dzieło i życie. Antropolog jako autor, Warszawa 2000.

Tegoż, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, Kraków 2005.

Kempny Marian, Nowicka Ewa, Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, Warszawa 2003.

Kmita Jerzy, Kultura i poznanie, Warszawa 1985.

Sapir Edward, Kultura, język, osobowość, Warszawa 1978.

Staszczak Zofia (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Warszawa-Poznań 1987.

Stomma Ludwik, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku oraz wybrane eseje, Łódź 2002.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Tomasz Kalniuk, Marcin Lisiecki
Prowadzący grup: Tomasz Kalniuk, Marcin Lisiecki
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Zadaniem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z kluczowymi pojęciami, kategoriami, teoriami oraz koncepcjami stosowanymi na gruncie etnologii/antropologii kulturowej, a także przygotowanie uczestników zajęć do samodzielnej oraz pogłębionej interpretacji zjawisk i faktów kulturowych.

Pełny opis:

Przedmiot wprowadza studentów w podstawową problematykę etnologii/ antropologii kulturowej, przedstawia w ogólnym zarysie historię dyscypliny oraz jej specyfikę na tle innych nauk o człowieku i kulturze. W tym celu wyjaśnione zostają kluczowe dla etnologii/antropologii kulturowej pojęcia, zwłaszcza pojęcie kultury, socjalizacji, terminy związane z różnymi formami życia społecznego od rodziny podstawowej po naród i z relacjami wenątrz- i międzykulturowymi. Studenci zapoznani zostaną z podstawowymi metodami badawczymi dyscypliny w kontekście zmieniających się jej celów naukowych.

Zajęcia zapoznają studenta z kluczowymi pojęciami, kategoriami, teoriami oraz koncepcjami stosowanymi na gruncie etnologii/antropologii kulturowej.

Do najważniejszych zagadnień omawianych w trakcie zajęć należą:

narodziny i rozwój etnologii/antropologii kulturowej, jej specyfika w różnych krajach i odrębność na tle innych dyscyplin humanistycznych i społecznych;

relacje etnologii/antropologii kulturowej z innymi dyscyplinami tj. np. antropologia fizyczna, archeologia, socjologia, psychologia, językoznawstwo;

holistyczność i interdyscyplinarność etnologii/antropologii kulturowej;

opozycja natura-kultura oraz swój-obcy jako determinanty refleksji antropologicznej;

atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury;

diachroniczne i synchroniczne badanie faktów kulturowych;

rodzaje i typy kultury;

kultura tradycyjna i kultura współczesna;

cechy charakterystyczne społeczeństwa pierwotnego;

język w kulturze, język a kultura, związki między językiem, umysłem a kulturą; zjawisko tabu językowego i kulturowego;

zaplecze metodologiczne etnologii/antropologii kulturowej;

proces profesjonalizacji badań etnograficznych;

relacja badacz-badany;

teren jako kategoria etnologiczna/antropologiczna;

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

Barnard Alan, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa 2006.

Barth Fredrik, Gingrich Andre, Parkin Robert, Silverman Sydel, Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, Kraków 2007.

Burszta Wojciech J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998.

Głowacka-Grajper Małgorzata, Nowicka Ewa, Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, Warszawa 2007.

Nowicka Ewa, Świat człowieka – świat kultury, Warszawa 1991.

Literatura dodatkowa:

Burszta Wojciech J., Piątkowski Krzysztof, O czym opowiada antropologiczna opowieść?, Warszawa 1994.

Geertz Clifford, Dzieło i życie. Antropolog jako autor, Warszawa 2000.

Tegoż, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, Kraków 2005.

Kempny Marian, Nowicka Ewa, Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, Warszawa 2003.

Kmita Jerzy, Kultura i poznanie, Warszawa 1985.

Sapir Edward, Kultura, język, osobowość, Warszawa 1978.

Staszczak Zofia (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Warszawa-Poznań 1987.

Stomma Ludwik, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku oraz wybrane eseje, Łódź 2002.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)