Literatura światowa

zaliczone zajęcia z literatury światowej w semestrze IV

przedmiot obowiązkowy

Godziny kontaktowe (zajęcia i konsultacje) - ok. 35-45h

Godziny pracy własnej studenta/ki (przygotowanie do zajęć oraz do końcowego zaliczenia semestru) - ok. 55-70h

Razem ok. 90-125 godz. - co odpowiada 3-5 punktom ECTS

Po zaliczeniu zajęć student/ka:

K_W06 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych w obrębie komparatystyki literackiej i kulturowej

K_W07 ma podstawową wiedzę o literaturze wybranych obszarów kulturowych, obejmującą periodyzację, genologię oraz twórczość wybranych autorów

K_W08 ma podstawową wiedzę o funkcjonowaniu literatury w wymiarze międzykulturowym, ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk, autorów czy utworów o znaczeniu transkulturowym

K_W10 ma podstawową wiedzę o wybranych zagadnieniach historycznych, społecznych, religijnych, filozoficznych i politycznych w wymiarze międzykulturowym

K_W12 ma podstawową wiedzę o związkach i zależnościach wytworów kultury (z zakresu, mediów, teatru, filmu itp.) pomiędzy wybranymi obszarami kulturowymi i w wymiarze globalnym

K_U07 umie umiejscowić poznawane utwory literackie w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym

K_U09 potrafi rozpoznać różne typy tekstów i przeprowadzić ich krytyczną analizę

i interpretację z zastosowaniem odpowiednich metod i terminologii

K_U11 potrafi porównywać ze sobą teksty pochodzące z różnych obszarów kulturowych z zastosowaniem odpowiednich metod

K_U13 potrafi rozpoznawać zjawiska literackie w wymiarze międzykulturowym, ze szczególnym uwzględnieniem autorów, utworów, motywów itp. o znaczeniu transkulturowym

K_U15 posiada umiejętność tworzenia prac pisemnych w języku polskim i/lub w języku/językach danego obszaru kulturowego z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i rożnych źródeł

K_K05 docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe ludzkości oraz wartość różnorodności kulturowej

K_K06 ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego wybranych obszarów kulturowych

K_K07 uczestniczy w życiu kulturalnym, korzystając z różnych mediów i różnych jego form

K_K08 dzięki kompetencjom językowym jest przygotowany do poruszania się

w wybranych obszarach kulturowych

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- biograficzna
- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- panelowa
- projektu
- referatu
- seminaryjna
- stolików eksperckich
- studium przypadku
- WebQuest

- metody ewaluacyjne
- metody integracyjne
- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wybranymi utworami literatury światowej ze szczególnym uwzględnieniem: (1) wybranych literatur pozaeuropejskich; (2) tekstów mających cechy wyróżnionego we współczesnej komparatystyce literacko-kulturowej paradygmatu „literatury światowej”.

Zajęcia są kontynuacją i rozwinięciem konwersatorium z literatury światowej w semestrze IV. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wybranymi utworami literatury światowej ze szczególnym uwzględnieniem: (1) wybranych literatur pozaeuropejskich; (2) tekstów mających cechy wyróżnionego we współczesnej komparatystyce literacko-kulturowej paradygmatu „literatury światowej”. Poszczególne bloki problemowe, prowadzone przez różnych wykładowców, prezentują różne aspekty i możliwości rozumienia literatury światowej oraz literaturę różnych obszarów kulturowych.

Opracowania ogólne i teoretyczne dotyczące literatury światowej (literaturę obligatoryjną na dany semestr wskazują prowadzący zajęcia):

1997 Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivaničková, Warszawa: Instytut Kultury.

Apter Emily, 2006, The Translation Zone. A New Comparative Literature, Princeton: Princeton University Press.

Ashcroft B., Griffiths G., Tiffin H., 2002, The Empire Writes Back: Theory and Practice in Postcolonial Literatures, London.

1998 Badania porównawcze. Dyskusja o metodzie, red. Alina Nowicka-Jeżowa, Izabelin: Świat Literacki.

Bilczewski Tomasz, 2010, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków: Universitas.

Burszta Wojciech J., 2005, Nauki o kulturze wobec literatury. Przypadek antropologii, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, red. M. Czermińska i in., tom II, Kraków: Universitas, s. 85-98.

Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł, 2006, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków: Znak.

Cai Zhong-qu, 2001, Configurations of Comparative Poetics. Three Perspective on Western and Chinese Literary Criticism, Honolulu.

Casanova Pascale, 2004, The World Republic of Letters, trans. M.B. DeBevoise, Cambridge-London: Harvard University Press.

Chakrabarty Dipesh, 2011, Prowincjonalizacja Europy. Myśl postkolonialna i różnica historyczna. Z nową przedmową autora, tłum. D. Kołodziejczyk, T. Dobrogoszcz, E. Domańska, Poznań.

Clifford James, 2000, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, tłum. różni, Warszawa: KR.

2006 Comparative Literature in an Age of Globalization, red. H. Saussy, Baltimore.

1995 Comparative Literature in the Age of Multiculturalism, red. Ch. Bernheimer, Baltimore-London.

Culler Jonathan, 1998, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przeł. M. Basaj, Warszawa.

Damrosch David, 2003, What is World Literature?, Princeton and Oxford: Princeton University Press.

2007 Scriptworlds: Writing Systems and the Formation of Word Literature, “Modern Language Quaterly”, 68:2, s. 195-219.

2009 How to Read World Literature, Chichester: Wiley-Blackwell 2009.

2010 Literatura światowa w dobie postkanonicznej i hiperkanonicznej, tłum. A. Tenczyńska, w: Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, Kraków, s. 367-380.

Dev Amiya, 2000, “Comparative Literature in India”, Comparative Literature and Culture, Vol. 2 (December 2000), Issue 2.4, http://docs.lib.purdue.edu/clcweb/vol2/iss4/10/).

Ďurišin Dionýz, 1971, Problemy integracji narodowego i międzynarodowego literackiego procesu rozwojowego, przeł. Jacek Baluch, „Ruch Literacki”, 4/1971.

1997 Koncepcja literatury światowej, przeł. Halina Janaszek-Ivaničková, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, /red./ Halina Janaszek-Ivaničková, Warszawa: Instytut Kultury 1997, s. 99-103.

Gandhi Leela, 2008, Teoria postkolonialna. Wprowadzenie krytyczne, przeł. J. Serwański, posł. E. Domańska, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Janaszek-Ivaničková Halina, 1980, O współczesnej komparatystyce literackiej, Warszawa: PWN.

Johnson Barbara, 2010, Persons and Things, Cambridge-London: Harvard University Press.

Kola Adam F., 2010, Komparatystyka kulturoznawcza wobec wielokulturowego świata. W stronę metateorii krytycznej, w: Granice kultury, red. Andrzej Gwóźdź, Materiały I Zjazdu Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Katowice: Śląsk 2010, s. 213-224.

2012 Współczesne reinterpretacje ‘Weltliteratur’. ‘World Literature’ w poszukiwaniu teorii systemowo(-)światowej, „Tekstualia”, nr 4 (31), 2012.

2011 Komparatystyka dla humanistów, red. M. Dąbrowski, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

2010 Komparatystyka dzisiaj, red. E. Kasperski, E. Szczęsna, t. 1, Kraków.

2006 Konstruktywizm w badaniach literackich. Antologia, red. E. Kuźma, A. Skrendo, J. Madejski, Kraków: Universitas.

2006 Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków: Universitas.

Liu Lydia H., 1999, red., Tokens of Exchange. The Problem of Translation in Global Circulations, Durham-London: Duke University Press.

Menocal María Rosa, 1994, Shards of Love. Exile and the Origins of the Lyric, Durham – London: Duke University Press.

2004 The Arabic Role in Medieval Literary History. A Forgotten Heritage, Philadelphia: University of Pennsylvania Press.

Moretti Franco, 1996, Modern Epic. The World System from Goethe to García Márquez, trans. Q. Hoare, London – New York: Verso.

2000 Conjectures on World Literature, “New Left Review” 1 (January/February), s. 54-68).

2011 World-System Analysis, Evolutionary Theory, ‘Weltliteratur’, w: Immanuel Wallerstein and The Problem of The World. System, Scale, Culture, red. David Palumbo-Liu, Bruce Robbins, Nirvana Tanoukhi, Durham-London: Duke University Press, s. 67-77.

2010, Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, Kraków: WUJ.

Pollock, Sheldon, 2003, red., Literary Cultures in History. Reconstructions from South Asia, Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.

2009 The Language of the Gods in the World of Men. Sanskrit, Culture, and Power in Premodern India, Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.

Prendergast Ch., 2004, red., Debating World Literature, London-New York: Verso.

Said Edward W., 1991, Orientalizm, przeł. W. Kalinowski, wstęp Z. Żygulski jun., Warszawa: PIW.

Saussy Haun, 2010, „Wyborny trup” pozszywany ze świeżych koszmarów. O memach, pszczelich rojach i samolubnych genach, tłum. E. Rajewska, w: Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, Kraków.

Spivak Gayatri Chakravorty, 2003, Death of Discipline, New York: Columbia University Press.

Szahaj Andrzej, 2004, E pluribus unum? Dylemat wielokulturowości i politycznej poprawności, Kraków: Universitas.

Teaching World Literature, red. D. Damrosch, New York: MLA 2009.

Thomsen Mads Rossendal, 2010, Mapping World Literature: International Canonization and Transnational Literatures, London-New York: Continuum.

Tötösy de Zepetnek Steven, Comparative Cultural Studies and the Study of Central European Culture – Theory and Application, http://www.kakanien.ac.at/beitr/theorie/STotosy1.pdf

Wallerstein Immanuel, 2001, Unthinking Social Science. The Limits of Nineteenth-Century Paradigms, 2nd ed. with a new preface, Philadelphia: Temple University Press.

2007 Analiza systemów-światów: wprowadzenie, przeł. K. Gawlicz, M. Starnawski, przedm. M. Starnawski, P. Wielgosz, Warszawa: Dialog.

Przy zajęciach w formie stacjonarnej:

- bieżąca ocena aktywnego uczestnictwa studenta/ki w zajęciach (K_W06, K_U07, K_U11, K_U13, K_K05, K_K06, K_K07, K_K08), znajomości literatury przedmiotu i przygotowywania się do zajęć (K_W07, K_W08, K_U11, K_W10, K_K07) oraz wykonania zadań zleconych przez osobę prowadzącą (np. prezentacji wybranych zagadnień) (K_W07, K_W10, K_W12, K_U07, K_U09, K_K08);

- w VI semestrze praca pisemna wykorzystująca wiedzę z całego cyklu zajęć (semestry IV, V, VI) (K_W06, K_W07, K_W08, K_W10, K_W12, K_U07, K_U09, K_U11, K_U13, K_U15, K_K05, K_K08).

Przy zajęciach w formie zdalnej:

- bieżąca ocena aktywnego uczestnictwa studenta/ki w wideokonfernecjach i innych formach zajęć (K_W06, K_U07, K_U11, K_U13, K_K05, K_K06, K_K07, K_K08), znajomości literatury przedmiotu i przygotowywania się do zajęć (K_W07, K_W08, K_U11, K_W10, K_K07) oraz wykonania zadań zleconych przez osobę prowadzącą (np. prezentacji wybranych zagadnień, pracy pisemnej itp.) (K_W07, K_W10, K_W12, K_U07, K_U09, K_K08);

- w VI semestrze praca pisemna wykorzystująca wiedzę z całego cyklu zajęć (semestry IV, V, VI) (K_W06, K_W07, K_W08, K_W10, K_W12, K_U07, K_U09, K_U11, K_U13, K_U15, K_K05, K_K08).

-

Kurs składa się z dwóch części. Po omówieniu tekstów teoretycznych dotyczących pojęcia "literatury światowej" zajęcia będą poświęcone interpretacjom wybranych tekstów. Pierwsza cześć kursu dotyczy wybranych tekstów autobiograficznych literatury francuskiej, kanadyjskiej, amerykańskiej i angielskiej, natomiast druga - wybranym polskim i światowym literackim świadectwom recepcji pisarstwa Astrid Lindgren i Janusza Korczaka (patronów międzynarodowych nagród literackich za twórczość dla dzieci i młodzieży).

Pierwsza cześć kursu dotyczy wybranych tekstów autobiograficznych literatury francuskiej, kanadyjskiej, amerykańskiej i angielskiej. Drugi blok zajęć jest poświęcony wybranym utworom autorów nawiązujących do filozofii i poetyki prozy Astrid Lindgren i Janusza Korczaka (lauretaów lub kandydatów do nagród ich imienia).

Cz. I dr Magdalena Kowalska

Paul Auster, Wynaleźć samotność, Dziennik Zimowy: Autobiografia.

Marek Bieńczyk, Kontener.

Gerard Durrell, Moja rodzina i inne zwierzęta (lub inna część „trylogii z Korfu”) lub Henry Miller, Kolos z Maroussi

Patrick Modiano, Willa Triste

Michael Ondaatje, Zbieracz cynamonu. Poezje wybrane.

Marcel Pagnol, Chwała mojego ojca. Zamek mojej matki.

P. Czapliński, Literatura światowa i jej figury, Teksty Drugie 2014, nr 4, s. 13-40.

A. F. Kola, Między komparatystyką literacką a literaturą światową, Teksty Drugie 2014, nr 4, s. 41-63.

T. Pstrągowski, Polski komiks autobiograficzny w kontekście rozwoju gatunku na świecie, Teksty Drugie 2018, nr 6, s. 110–124.

S. Smith, J. Watson, Reading Autobiography. A Guide for Interpreting Life Narratives, 2010.

CZ. II (M. Radowska-Lisak)

J. F. English, Ekonomia prestiżu. Nagrody, wyróżnienia i wymiana wartości kulturowej, przeł. P. Czapliński i Ł. Zaremba, Warszawa 2013.

G. Jankowicz, Piękni wygrani. Wpływ nagród na strukturę pola literackiego, [w:] Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Podręcznik, red. naukowa G. Jankowicz, P. Marecki, M. Sowiński, Kraków 2015, s. 113-131.

I. Chmielewska, Oczy; Jak ciężko być królem.

A. Lindgren, Bracia Lwie Serce.

A. S. Magnason, Historia błękitnej planety.

U. Orlev, Wyspa na ulicy Ptasiej.

K. Paterson, Most do Terabithii.

K. Ryrych, Siedem sowich piór.

Kurs literatury światowej w semestrze zimowym 2021/2022 ma odbyć się stacjonarnie, jeżeli nie zmieni tego Zarządzenie Rektora. W takim wypadku kurs będzie prowadzony na Moodle UMK i/lub MS Teams.

Kurs składa się z dwóch części. Po omówieniu tekstów teoretycznych dotyczących pojęcia "literatury światowej" zajęcia będą poświęcone interpretacjom wybranych tekstów. Pierwsza cześć kursu dotyczy wybranych tekstów autobiograficznych literatury francuskiej, kanadyjskiej, amerykańskiej i angielskiej, natomiast druga - wybranym polskim i światowym literackim świadectwom recepcji pisarstwa Astrid Lindgren i Janusza Korczaka (patronów międzynarodowych nagród literackich za twórczość dla dzieci i młodzieży).

Pierwsza cześć kursu dotyczy wybranych tekstów autobiograficznych literatury francuskiej, kanadyjskiej, amerykańskiej i angielskiej. Drugi blok zajęć jest poświęcony wybranym utworom autorów nawiązujących do filozofii i poetyki prozy Astrid Lindgren i Janusza Korczaka (lauretaów lub kandydatów do nagród ich imienia).

Cz. I dr Magdalena Kowalska

Paul Auster, Wynaleźć samotność, Dziennik Zimowy: Autobiografia.

Marek Bieńczyk, Kontener.

Gerard Durrell, Moja rodzina i inne zwierzęta (lub inna część „trylogii z Korfu”) lub Henry Miller, Kolos z Maroussi

Patrick Modiano, Willa Triste

Michael Ondaatje, Zbieracz cynamonu. Poezje wybrane.

Marcel Pagnol, Chwała mojego ojca. Zamek mojej matki.

P. Czapliński, Literatura światowa i jej figury, Teksty Drugie 2014, nr 4, s. 13-40.

A. F. Kola, Między komparatystyką literacką a literaturą światową, Teksty Drugie 2014, nr 4, s. 41-63.

T. Pstrągowski, Polski komiks autobiograficzny w kontekście rozwoju gatunku na świecie, Teksty Drugie 2018, nr 6, s. 110–124.

S. Smith, J. Watson, Reading Autobiography. A Guide for Interpreting Life Narratives, 2010.

CZ. II (M. Radowska-Lisak)

J. F. English, Ekonomia prestiżu. Nagrody, wyróżnienia i wymiana wartości kulturowej, przeł. P. Czapliński i Ł. Zaremba, Warszawa 2013.

G. Jankowicz, Piękni wygrani. Wpływ nagród na strukturę pola literackiego, [w:] Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Podręcznik, red. naukowa G. Jankowicz, P. Marecki, M. Sowiński, Kraków 2015, s. 113-131.

I. Chmielewska, Oczy; Jak ciężko być królem.

A. Lindgren, Bracia Lwie Serce.

A. S. Magnason, Historia błękitnej planety.

U. Orlev, Wyspa na ulicy Ptasiej.

K. Paterson, Most do Terabithii.

K. Ryrych, Siedem sowich piór.

Kurs literatury światowej w semestrze zimowym 2021/2022 ma odbyć się stacjonarnie, jeżeli nie zmieni tego Zarządzenie Rektora. W takim wypadku kurs będzie prowadzony na Moodle UMK i/lub MS Teams.