Literatura światowa

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wybranymi utworami literatury światowej ze szczególnym uwzględnieniem: (1) wybranych literatur pozaeuropejskich; (2) tekstów mających cechy wyróżnionego we współczesnej komparatystyce literacko-kulturowej paradygmatu „literatury światowej”.

Opracowania ogólne i teoretyczne dotyczące literatury światowej (literaturę obligatoryjną na dany semestr wskazują prowadzący zajęcia):

1997 Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivaničková, Warszawa: Instytut Kultury.

Apter Emily, 2006, The Translation Zone. A New Comparative Literature, Princeton: Princeton University Press.

Ashcroft B., Griffiths G., Tiffin H., 2002, The Empire Writes Back: Theory and Practice in Postcolonial Literatures, London.

1998 Badania porównawcze. Dyskusja o metodzie, red. Alina Nowicka-Jeżowa, Izabelin: Świat Literacki.

Bilczewski Tomasz, 2010, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków: Universitas.

Burszta Wojciech J., 2005, Nauki o kulturze wobec literatury. Przypadek antropologii, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, red. M. Czermińska i in., tom II, Kraków: Universitas, s. 85-98.

Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł, 2006, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków: Znak.

Cai Zhong-qu, 2001, Configurations of Comparative Poetics. Three Perspective on Western and Chinese Literary Criticism, Honolulu.

Casanova Pascale, 2004, The World Republic of Letters, trans. M.B. DeBevoise, Cambridge-London: Harvard University Press.

Chakrabarty Dipesh, 2011, Prowincjonalizacja Europy. Myśl postkolonialna i różnica historyczna. Z nową przedmową autora, tłum. D. Kołodziejczyk, T. Dobrogoszcz, E. Domańska, Poznań.

Clifford James, 2000, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, tłum. różni, Warszawa: KR.

2006 Comparative Literature in an Age of Globalization, red. H. Saussy, Baltimore.

1995 Comparative Literature in the Age of Multiculturalism, red. Ch. Bernheimer, Baltimore-London.

Culler Jonathan, 1998, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przeł. M. Basaj, Warszawa.

Damrosch David, 2003, What is World Literature?, Princeton and Oxford: Princeton University Press.

2007 Scriptworlds: Writing Systems and the Formation of Word Literature, “Modern Language Quaterly”, 68:2, s. 195-219.

2009 How to Read World Literature, Chichester: Wiley-Blackwell 2009.

2010 Literatura światowa w dobie postkanonicznej i hiperkanonicznej, tłum. A. Tenczyńska, w: Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, Kraków, s. 367-380.

Dev Amiya, 2000, “Comparative Literature in India”, Comparative Literature and Culture, Vol. 2 (December 2000), Issue 2.4, http://docs.lib.purdue.edu/clcweb/vol2/iss4/10/).

Ďurišin Dionýz, 1971, Problemy integracji narodowego i międzynarodowego literackiego procesu rozwojowego, przeł. Jacek Baluch, „Ruch Literacki”, 4/1971.

1997 Koncepcja literatury światowej, przeł. Halina Janaszek-Ivaničková, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, /red./ Halina Janaszek-Ivaničková, Warszawa: Instytut Kultury 1997, s. 99-103.

Gandhi Leela, 2008, Teoria postkolonialna. Wprowadzenie krytyczne, przeł. J. Serwański, posł. E. Domańska, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Janaszek-Ivaničková Halina, 1980, O współczesnej komparatystyce literackiej, Warszawa: PWN.

Johnson Barbara, 2010, Persons and Things, Cambridge-London: Harvard University Press.

Kola Adam F., 2010, Komparatystyka kulturoznawcza wobec wielokulturowego świata. W stronę metateorii krytycznej, w: Granice kultury, red. Andrzej Gwóźdź, Materiały I Zjazdu Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Katowice: Śląsk 2010, s. 213-224.

2012 Współczesne reinterpretacje ‘Weltliteratur’. ‘World Literature’ w poszukiwaniu teorii systemowo(-)światowej, „Tekstualia”, nr 4 (31), 2012.

2011 Komparatystyka dla humanistów, red. M. Dąbrowski, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

2010 Komparatystyka dzisiaj, red. E. Kasperski, E. Szczęsna, t. 1, Kraków.

2006 Konstruktywizm w badaniach literackich. Antologia, red. E. Kuźma, A. Skrendo, J. Madejski, Kraków: Universitas.

2006 Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków: Universitas.

Liu Lydia H., 1999, red., Tokens of Exchange. The Problem of Translation in Global Circulations, Durham-London: Duke University Press.

Menocal María Rosa, 1994, Shards of Love. Exile and the Origins of the Lyric, Durham – London: Duke University Press.

2004 The Arabic Role in Medieval Literary History. A Forgotten Heritage, Philadelphia: University of Pennsylvania Press.

Moretti Franco, 1996, Modern Epic. The World System from Goethe to García Márquez, trans. Q. Hoare, London – New York: Verso.

2000 Conjectures on World Literature, “New Left Review” 1 (January/February), s. 54-68).

2011 World-System Analysis, Evolutionary Theory, ‘Weltliteratur’, w: Immanuel Wallerstein and The Problem of The World. System, Scale, Culture, red. David Palumbo-Liu, Bruce Robbins, Nirvana Tanoukhi, Durham-London: Duke University Press, s. 67-77.

2010, Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, Kraków: WUJ.

Pollock, Sheldon, 2003, red., Literary Cultures in History. Reconstructions from South Asia, Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.

2009 The Language of the Gods in the World of Men. Sanskrit, Culture, and Power in Premodern India, Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.

Prendergast Ch., 2004, red., Debating World Literature, London-New York: Verso.

Said Edward W., 1991, Orientalizm, przeł. W. Kalinowski, wstęp Z. Żygulski jun., Warszawa: PIW.

Saussy Haun, 2010, „Wyborny trup” pozszywany ze świeżych koszmarów. O memach, pszczelich rojach i samolubnych genach, tłum. E. Rajewska, w: Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, Kraków.

Spivak Gayatri Chakravorty, 2003, Death of Discipline, New York: Columbia University Press.

Szahaj Andrzej, 2004, E pluribus unum? Dylemat wielokulturowości i politycznej poprawności, Kraków: Universitas.

Teaching World Literature, red. D. Damrosch, New York: MLA 2009.

Thomsen Mads Rossendal, 2010, Mapping World Literature: International Canonization and Transnational Literatures, London-New York: Continuum.

Tötösy de Zepetnek Steven, Comparative Cultural Studies and the Study of Central European Culture – Theory and Application, http://www.kakanien.ac.at/beitr/theorie/STotosy1.pdf

Wallerstein Immanuel, 2001, Unthinking Social Science. The Limits of Nineteenth-Century Paradigms, 2nd ed. with a new preface, Philadelphia: Temple University Press.

2007 Analiza systemów-światów: wprowadzenie, przeł. K. Gawlicz, M. Starnawski, przedm. M. Starnawski, P. Wielgosz, Warszawa: Dialog.

-

Cykl zajęciowy będzie składał się z dwóch części.

W części pierwszej zostaną omówione głównie teoretyczne zagadnienia związane z literaturą światową z naciskiem na kwestię powieści ujmowanej przez Franco Morettiego i jego współpracowników. Zostaną również zaprezentowane problemy relacji między centrum i peryferiami na przykładzie projektów należących do humanistyki cyfrowej oraz na przykładzie relacji między zachodnioeuropejską i polską powieścią XVIII wieku.

Część druga zajęć poświęcona zostanie literackiej Nagrodzie Nobla w kontekście literatury światowej. Analizie utworów literackich wybranych noblistów, reprezentujących różne tradycje kulturowe, towarzyszyć będzie refleksja nad historyczno-politycznymi uwarunkowaniami zarówno przyznawania Nagrody Nobla, jak i recepcji twórczości nagrodzonych autorów.

Zajęcia składają się z dwóch części.

W części pierwszej omówiona zostanie Literacka Nagroda Nobla z perspektywy słownika literatury światowej.

Cz. I

Opracowania:

Kjell Espmark, „The Nobel Prize in Literature. A Study of the Criteria behind the Choices”, Boston, 1991 (wybrane fragmenty).

Nagroda Nobla a kontrowersje związane z wyborem jej laureatów”, red. E. Stadtmüller, J. Sadłocha, M. Różycki, M. Głowacka, Wrocław 2015 (wybrane teksty).

Maria Głowacka, Marcin Różycki, Jarosław Sadłocha, Elżbieta Stadtmüller, „Nagroda Nobla jako symbol globalnych norm i idei społecznych”, Wrocław 2016 (wybrane fragmenty).

Laureaci literackich nagród Nobla i ich twórczość w przekładach polskich. Cz. 1, 1901-1944, Cz. 2, 1945-1983, oprac. Hanna Bergander, Wrocław 1983 (przegląd).

Analizowane utwory literackie:

Borys Pasternak, „Doktor Żywago”, przeł. W. Rojewska-Olejarczuk, Warszawa 1990.

John Maxwell Coetzee, „Hańba”, przeł. M/ Kłobukowski, Kraków 2001,

Mario Vargas Llosa, „Rozmowa w katedrze”, przeł. Z. Wasitowa, Kraków 2008.

Mo Yan, „Obfite piersi, pełne biodra”, przeł. K Kulpa, Warszawa 2016.

Alice Munro „Zbyt wiele szczęścia”, przeł. A. Kuc, Kraków 2009.

Wybrane teksy Boba Dylana w przekładzie Filipa Łobodzinskiego.

Olga Tokarczuk, "Bieguni", Kraków 2020.

Kurs składa się z dwóch części. Po omówieniu tekstów teoretycznych dotyczących pojęcia "literatury światowej" zajęcia będą poświęcone interpretacjom wybranych tekstów. Pierwsza cześć kursu dotyczy wybranych tekstów autobiograficznych literatury francuskiej, kanadyjskiej, amerykańskiej i angielskiej, natomiast druga - wybranym polskim i światowym literackim świadectwom recepcji pisarstwa Astrid Lindgren i Janusza Korczaka (patronów międzynarodowych nagród literackich za twórczość dla dzieci i młodzieży).

Cz. I dr Magdalena Kowalska

Paul Auster, Wynaleźć samotność, Dziennik Zimowy: Autobiografia.

Marek Bieńczyk, Kontener.

Gerard Durrell, Moja rodzina i inne zwierzęta (lub inna część „trylogii z Korfu”) lub Henry Miller, Kolos z Maroussi

Patrick Modiano, Willa Triste

Michael Ondaatje, Zbieracz cynamonu. Poezje wybrane.

Marcel Pagnol, Chwała mojego ojca. Zamek mojej matki.

P. Czapliński, Literatura światowa i jej figury, Teksty Drugie 2014, nr 4, s. 13-40.

A. F. Kola, Między komparatystyką literacką a literaturą światową, Teksty Drugie 2014, nr 4, s. 41-63.

T. Pstrągowski, Polski komiks autobiograficzny w kontekście rozwoju gatunku na świecie, Teksty Drugie 2018, nr 6, s. 110–124.

S. Smith, J. Watson, Reading Autobiography. A Guide for Interpreting Life Narratives, 2010.

CZ. II (M. Radowska-Lisak)

J. F. English, Ekonomia prestiżu. Nagrody, wyróżnienia i wymiana wartości kulturowej, przeł. P. Czapliński i Ł. Zaremba, Warszawa 2013.

G. Jankowicz, Piękni wygrani. Wpływ nagród na strukturę pola literackiego, [w:] Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Podręcznik, red. naukowa G. Jankowicz, P. Marecki, M. Sowiński, Kraków 2015, s. 113-131.

I. Chmielewska, Oczy; Jak ciężko być królem.

A. Lindgren, Bracia Lwie Serce.

A. S. Magnason, Historia błękitnej planety.

U. Orlev, Wyspa na ulicy Ptasiej.

K. Paterson, Most do Terabithii.

K. Ryrych, Siedem sowich piór.

Kurs składa się z dwóch części. Po omówieniu tekstów teoretycznych dotyczących pojęcia "literatury światowej" zajęcia będą poświęcone interpretacjom wybranych tekstów. Pierwsza cześć kursu dotyczy wybranych tekstów autobiograficznych literatury francuskiej, kanadyjskiej, amerykańskiej i angielskiej, natomiast druga - wybranym polskim i światowym literackim świadectwom recepcji pisarstwa Astrid Lindgren i Janusza Korczaka (patronów międzynarodowych nagród literackich za twórczość dla dzieci i młodzieży).

Cz. I dr Magdalena Kowalska

Paul Auster, Wynaleźć samotność, Dziennik Zimowy: Autobiografia.

Marek Bieńczyk, Kontener.

Gerard Durrell, Moja rodzina i inne zwierzęta (lub inna część „trylogii z Korfu”) lub Henry Miller, Kolos z Maroussi

Patrick Modiano, Willa Triste

Michael Ondaatje, Zbieracz cynamonu. Poezje wybrane.

Marcel Pagnol, Chwała mojego ojca. Zamek mojej matki.

P. Czapliński, Literatura światowa i jej figury, Teksty Drugie 2014, nr 4, s. 13-40.

A. F. Kola, Między komparatystyką literacką a literaturą światową, Teksty Drugie 2014, nr 4, s. 41-63.

T. Pstrągowski, Polski komiks autobiograficzny w kontekście rozwoju gatunku na świecie, Teksty Drugie 2018, nr 6, s. 110–124.

S. Smith, J. Watson, Reading Autobiography. A Guide for Interpreting Life Narratives, 2010.

CZ. II (M. Radowska-Lisak)

J. F. English, Ekonomia prestiżu. Nagrody, wyróżnienia i wymiana wartości kulturowej, przeł. P. Czapliński i Ł. Zaremba, Warszawa 2013.

G. Jankowicz, Piękni wygrani. Wpływ nagród na strukturę pola literackiego, [w:] Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Podręcznik, red. naukowa G. Jankowicz, P. Marecki, M. Sowiński, Kraków 2015, s. 113-131.

I. Chmielewska, Oczy; Jak ciężko być królem.

A. Lindgren, Bracia Lwie Serce.

A. S. Magnason, Historia błękitnej planety.

U. Orlev, Wyspa na ulicy Ptasiej.

K. Paterson, Most do Terabithii.

K. Ryrych, Siedem sowich piór.