Fizjologia stresu

znajomość morfologii, anatomii i fizjologii roślin

przedmiot fakultatywny

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (30 godz.):

- udział w ćwiczeniach laboratoryjnych - 30

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (32,5 godz.):

- przygotowanie do ćwiczeń - 10

- praca własna nad opracowaniem sprawozdania - 10

- przygotowanie do zaliczenia – 12,5

Łącznie: 62,5 godz. (2,5 ECTS)

W1- definiuje podstawowe terminy związane ze stresem i odpowiedzią roślin na niekorzystne warunki, K_W01, K_W11

W2- rozpoznaje i klasyfikuje symptomy stresu w roślinach, jak również opisuje zmiany metaboliczne związane ze stresem, K_W01, K_W11

W3- analizuje zachodzące procesy fizjologiczne i identyfikuje te, które potencjalnie mogą przyczynić się do aklimatyzacji roślin i przetrwania w niekorzystnych warunkach, K_W01, K_W04, K_W11

W4- definiuje zagadnienia dotyczące struktury i funkcji komórki oraz całego organizmu roślinnego w warunkach stresowych; przewiduje i ocenia pierwotne oraz wtórne skutki działania czynników stresowych, rozumie mechanizmy procesów życiowych roślin na różnych poziomach organizacji w warunkach zachwiania homeostazy, K_W01, K_W07, K_W11

W5 - zna mechanizmy fizjologiczne, które służą aklimatyzacji roślin i przetrwaniu w niekorzystnych warunkach K_W07, K_W08, K_W09

U1 - planuje i wykonuje eksperymenty, w których bada wpływ czynników biotycznych i abiotycznych na wzrost i rozwój roślin K_U01, K_U06, K_U07, K_U11

K1 – potrafi zaplanować doświadczenie służący realizacji zamierzonego celu, K_K05

K2 – potrafi pracować indywidualnie i w zespole, K_K03

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczenia laboratoryjne mają charakter doświadczalny (studenci realizują zadania w parach). Zajęcia są prowadzone w grupie 8-12 osób, ponieważ wymaga tego metodyka doświadczeń: dostęp do sprzętu i urządzeń laboratoryjnych, a także praca z odczynnikami chemicznymi. Ćwiczenia laboratoryjne prowadzone są w salach o ograniczonej ilości stanowisk, realizowane zadania wymagają precyzji, wykonywane są na specjalistycznym sprzęcie w parach, wymaga to zwiększonej kontroli ze strony prowadzącego, która możliwa jest przy grupach z małą liczba studentów (8-12 osób). Wykonywanie eksperymentów w oparciu o pisemne instrukcje.

- doświadczeń
- laboratoryjna
- obserwacji

Przedmiot realizowany jest w formie ćwiczeń laboratoryjnych.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi czynnikami stresowymi działającymi na rośliny oraz mechanizmami reakcji rośliny na stres. W trakcie zajęć w sposób szczegółowy wyjaśnione zostanie zagadnienie stresu u roślin, omówione zostaną główne czynniki abiotyczne i biotyczne działające stresowo na organizmy roślinne, skutki działania stresu oraz wyjaśnione fizjologiczne, biochemiczne i molekularne mechanizmy umożliwiające roślinom przeżycie w niekorzystnych warunkach środowiska. Ćwiczenia laboratoryjne mają na celu wykonanie doświadczeń, w których studenci będą obserwować dysfunkcje podstawowych procesów fizjologicznych w warunkach stresu oraz interpretację uzyskanych wyników w oparciu o zdobytą wiedzę teoretyczną.

1. Wzrost roślin (świeża i sucha masa części nadziemnych i podziemnych, długość korzeni, wysokość pędów, stopień uszkodzeń) oraz zawartość barwników fotosyntetycznych (chlorofil a, chlorofil b, karotenoidy).

2. Wpływ metali ciężkich (nikiel, kadm, chrom), zasolenia (NaCl, Na2SO4) oraz pozostałości herbicydów na wzrost i wybrane parametry biochemiczne roślin testowych.

3. Wpływ temperatury, światła i stresu zasolenia na kiełkowanie nasion.

4. Znaczenie wybranych substancji osmotycznych w warunkach stresu termicznego – mrozu.

5. Parametry gospodarki wodnej w warunkach suszy glebowej i symulowanej powodzi.

6. Liście rosnące w pełnym nasłonecznieniu i zacieniane: różnice w gęstości aparatów szparkowych oraz pigmentacji liści.

7. Wpływ nawozów oraz pestycydów i herbicydów na wzrost i rozwój rośliny.

Fizjologiczne reakcje roślin na niekorzystne czynniki środowiska. Starck Z, Chołuj D, Niemyska B. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1993.

Komórki roślinne w warunkach stresu. T. 1-2, red. Woźny A, Przybył K, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2007.

Fizjologia roślin. red. Kopcewicz J, Lewak S, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Fizjologiczne podstawy odporności roślin na choroby. red. Grzesiuk S, Koczowska I, Górecki RJ. Wydawnictwo ART, Olsztyn, 1999.

Fizjologia plonowania roślin red. Górecki RJ, Grzesiuk S. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2002.

Wybrane zagadnienia z fitopatologii. Galimska-Stypa R, Radziejewska-Lebrecht J. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.

Metody oceniania

Ćwiczenia – aktywność na zajęciach i raport końcowy – K_W01, K_W04, K_W07, K_W08, K_W09K_W11, K_U01, K_U06, K_U07, K_U11

Aktywność (tylko kompetencje) – K_K03, K_K05,

Kryteria oceniania

zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych: pisemne opracowanie obejmujące tematykę realizowaną na zajęciach (70%), ocena ciągła (bieżące przygotowanie studentów do zajęć, zaangażowanie, aktywność) (30%); wymagany próg na ocenę dostateczną - 55-60%, dostateczny plus - 61-70%, dobry - 71-80%, dobry plus 81-90%, bardzo dobry - 91-100% .

nie dotyczy