Sporty mentalne

Podstawowa wiedza z zakresu turystyki i rekreacji oraz biomedycznych i psychopedagogicznych uwarunkowań kultury fizycznej i rozwoju człowieka a także zasad bhp.

przedmiot obligatoryjny

Nakład pracy z udziałem nauczyciela 70 godz.

Wykłady - 15 godz.

Ćwiczenia – 45 godz.

Konsultacja – 10 godz.

Praca własna studenta – 50 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń – 20 godz.

Opracowanie ćwiczeń, referatów, projektów – 10 godz.

Przygotowanie do kolokwiów i ćwiczeń – 10 godz.

W sumie 160 godz.

W1: ma wiedzę w zakresie problematyki sportu i rekreacji, definiuje i operuje terminologią i pojęciami związanymi z tematyką kursu, a także potrafi umiejscowić problematykę kursu w obszarze nauk o kulturze fizycznej, nauk o zdrowiu i innych - K_W01, K_W02

W2: wskazuje czynniki determinujące aktywność sportową i rekreacyjną człowieka oraz wymienia motywy uczestnictwa w różnych formach sportu i rekreacji - KW_07

W3: charakteryzuje sport i rekreację jako jedną z metod upowszechniania zdrowego stylu życia oraz wymienia i charakteryzuje stosowane w nich środki i formy z uwzględnieniem zróżnicowanych grup uczestników imprez i zajęć sportowo-rekreacyjnych - K_W11, K_W12, KW_13

W4: zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii w branży turystycznej i sportowo-rekreacyjnej - K_W14

U1: przygotowuje w grupie konspekt z zaplanowanych do przeprowadzenia zajęć rekreacyjno-sportowych w oparciu o wiedzę metodyczną i własne przemyślenia w tym zakresie, z uwzględnieniem rozwiązań wszystkich sytuacji, które mogą utrudnić lub uniemożliwić realizację powyższych zajęć – K_U02, K_U03, K_U07, K_U12

U2: udziela porad w zakresie podstawowych zasad organizacji różnych form zajęć sportowo-rekreacyjnych – K_U02, K_U03, K_U04, K_U07

U3: stosuje w praktyce przepisy bezpieczeństwa i higieny przy organizacji zajęć sportowo-rekreacyjnych, ocenia sytuację i reaguje w sytuacjach awaryjnych podczas ich prowadzenia – K_U02, K_U04, K_U07, K_U12

U4: opracowuje program zajęć sportowo-rekreacyjnych i opis dyscypliny we wskazanej formie – K_U04, K_U07, K_U09; K_U12

K1: wskazuje na korzyści wynikające z dostrzeżenia własnych luk kompetencyjnych oraz jednoczesnej potrzeby dalszego kształcenia i uzupełniania wiedzy z zakresu kultury fizycznej, sportu i rekreacji – K_K01, K_K03

K2: wskazuje pozytywne aspekty pracy zespołowej w zajęciach sportowo-rekreacyjnych; współdziała i pracuje w grupie przyjmując w niej różne role w trakcie prowadzenia zajęć – K_K02, K_K03, K_K05

K3: wykazuje kreatywność w działaniu w trakcie prowadzenia zajęć sportowo-rekreacyjnych, wykazuje się samodzielnością oraz elastycznością w podejmowaniu decyzji w trakcie ich trwania – stosownie do sytuacji – K_K05, K_K08

K4: okazuje szacunek wobec uczestnika zajęć sportowo-rekreacyjnych i wskazuje na korzyści wynikające z sportów mentalnych i rekreacji ruchowej w profilaktyce zdrowotnej oraz ze stosowania standardów i zasad zawodowych w pracy instruktora – K_K04, K_K07, K_K08

K5: wskazuje na korzyści wynikające z dbałości o własny poziom sprawności fizycznej i intelektualnej, niezbędny do wykonywania zadań właściwych dla podjętej działalności zawodowej instruktora – K_K07

- inscenizacja
- pokaz
- symulacyjna (gier symulacyjnych)
- wystawa

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- biograficzna
- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- giełda pomysłów
- klasyczna metoda problemowa
- laboratoryjna
- obserwacji
- pomiaru w terenie
- projektu
- referatu
- seminaryjna
- studium przypadku
- sytuacyjna

- gry i symulacje
- metody integracyjne
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Tematyka zajęć dotyczy treści z zakresu kultury fizycznej, sportu i rekreacji, w szczególności opartych na aktywności intelektualnej. Student poznaje m.in. podstawowe pojęcia terminologiczne i uwarunkowania społeczno-pedagogiczne związane ze sportem i rekreacją mentalną i ruchową. Student poznaje i charakteryzuje wybrane dyscypliny sportów i gier mentalnych, odkrywa ich pochodzenie, znaczenie, reguły i historię. Student przygotowuje się do zawodowej roli instruktora sportu i rekreacji, przygotowując konspekt i program zajęć sportowo-rekreacyjnych z wybranej dyscypliny sportów i gier mentalnych dla wskazanej grupy społecznej, zgodnie z zasadami i przepisami bhp. Student sam aktywnie podejmuje ćwiczenia i realizuje elementy treningu mentalnego, treningu uważności i metod relaksacji.

W ramach przedmiotu organizowany jest wyjazd terenowy z praktyczną formą uczestnictwa i nauki sportów mentalnych pt. "ChessYoga".

Treści programowe - wykłady:

1. Wprowadzenie do nauk o kulturze fizycznej; istota sportów mentalnych i aktywności umysłowej w sporcie; film "Wielka gra" (2h);

2. Wielka gra - sztuka rywalizacji; historia gier; astralagusy-kości-tabula. Film "Historia gier planszowych i komputerowych" (2h);

3. Wybrane dyscypliny sportów i gier mentalnych; organizacja i struktura wybranych dyscyplin, reguły i zasady gry (2h);

4. Badania naukowe i prawne nad aspektami sportu i rekreacji; udział w konferencji naukowej np. "Prawne aspekty sportu" (2h)

5. Podstawy psychologii sportu, sylwetka trenera mentalnego; trening mentalny (2h);

6. Tajemnice i budowa ludzkiego mózgu; techniki relaksacyjne (2h)

7. Trening EMS; spotkanie z trenerem (2h);

8. Zaliczenie (1h);

Treści programowe - ćwiczenia:

1. Wprowadzenie do nauk o kulturze fizycznej: teoria i klasyfikacja KF, sportu i rekreacji; istota sportów mentalnych i aktywności umysłowej w sporcie (2h);

2. Grawitacja – udział w dniu gier planszowych na UMK; wprowadzenie do gier i zabaw umysłowych (2h);

3. Sylwetka trenera, instruktora i animatora sportu i rekreacji – zasady komunikacji; zasady pracy i przygotowania zajęć sportowo-rekreacyjnych – przepisy prawne i przygotowanie konspektu (2h);

4.5. Wybrane formy sportów mentalnych i rekreacji: sporty i rekreacja mentalna (4h);

6. Charakterystyka i istota sportów i rekreacji mentalnych; psychika w sporcie; film "Najlepszy" (2h);

7. Trening EMS z użyciem elektrostymulacji mięśni ; spotkanie z trenerem (2h);

8.9. Wybrane formy sportów mentalnych i rekreacji: gry planszowe i umysłowe (4h);

10. Charakterystyka i istota gier planszowych i umysłowych; film np. "Mozart szachów" (2h);

11. Wybrane formy sportów mentalnych i rekreacji: gry karciane i umysłowe (2h);

12. Charakterystyka i istota gier karcianych i umysłowych; elementy gry w brydża lub Baśkę (2h);

13. Podstawy psychologii sportu, sylwetka trenera mentalnego; elementy treningu mentalnego (2h);

14. Gimnastyka umysłu i trening uważności (2h);

15. Ćwiczenia oddechowe i relaksujące (2h);

16. Zajęcia sportowo-rekreacyjne w formie ćwiczeń terenowych (obóz chess&yoga): elementy hatha joga; elementy gry w szachy; podstawy treningu uważności, ćwiczenia oddechowe i relaksujące (15h);

Literatura obowiązkowa:

Behnke M., Chlebosz K., Kaczmarek M., Trening mentalny, Psychologia sportu w praktyce, Zielonka 2017.

Bielec G., Półtorak W., Warchoł K., Zarys teorii i metodyki rekreacji ruchowej, PROKSENIA, Kraków 2011.

Bronikowski M., Dydaktyka wychowania fizycznego, fizjoterapii i sportu, AWF, Poznań 2012.

Gołdys A., Derlatka I., Ślifirska O., Tadeusiak-Jeznach K., Sport dla wszystkich. Zdrowie dla każdego. Poradnik dla animatorów sportu, dostęp na: http://ww.org.pl/data/publikacja%20LZS.pdf

Pluta B., Siwiński W., Teoria i metodyka rekreacji (zagadnienia podstawowe), AWF, Poznań 2010.

Siwiński W., Prestiż zawodowy specjalisty rekreacji ruchowej w świadomości społecznej dorosłych, Monografia nr 327, AWF, Poznań 1998.

Toczek-Werner S. (red.), Podstawy rekreacji i turystyki, AWF, Wrocław 2005.

Literatura uzupełniająca:

Grabara M., Szopa J. „Asany jogi dla współczesnego człowieka”, AWF, Katowice 2013.

Poradnik metodyczny dla nauczycieli prowadzących zajęcia szachowe w ramach projektu „Edukacja przez Szachy w Szkole”, Polski Związek Szachowy, Warszawa 2016.

Poradniki i podręczniki na temat gimnastyki umysłu, treningu mentalnego (np.. Bączek) i treningu uważności itp.

Poradniki do nauczania gry w szachy, brydża i hatha joga

czasopisma branżowe i strony internetowe związków i klubów sportowych

- kolokwium z problematyki kultury fizycznej i teorii sportów mentalnych W1, W2, W3

- przygotowanie programu zajęć sportowo-rekreacyjnych i ich realizacja U3, U4

- ocena z konspektu zajęć sportowo-rekreacyjnych U1

- karta opisu dyscypliny (sportu lub gry) mentalnej W1, W2, W3

- aktywność na zajęciach praktycznych /uczestnictwo w dyskusjach; spotkaniach, festiwalach, konferencjach itp.; K1, K3

- uczestnictwo w zajęciach sportowo-rekreacyjnych (szachojoga) w wybranym regionie Polski (maj/czerwiec)

termin: maj/czerwiec

miejsce: dowolny teren o charakterze rekreacyjno-przyrodniczym

zakwaterowanie: ośrodek dydaktyczno-rekreacyjny (Bachotek)

dojazd: własny lub PKP

orientacyjny koszt: 250zł

program: zajęcia praktyczne gry w szachy i jogi z instruktorami sportu i rekreacji, wyżywienie, zajęcia integracyjno-rekreacyjne, czas wolny