Europa Środkowa – historia, tożsamość, idee

Podstawowa wiedza z zakresu geopolityki w jej ujęciu statycznym (podstawowe podziały świata i Europy na regiony) oraz rozumienie znaczenia geopolityki w ujęciu dynamicznym (wpływ podziałów geopolitycznych na kształtowanie się ładu międzynarodowego). Znajomość i rozumienie pojęć: kultura, tożsamość, idea, naród.

przedmiot fakultatywny

Udział w zajęciach - 30 godz.

Praca własna studenta, w tym przygotowanie się do zajęć, przygotowanie prezentacji, opracowanie literatury do dyskusji - 40 godz.

Konsultacje z prowadzącym - 15 godz.

Student zna:

- podstawowe podziały geopolityczne w Europie

- najważniejsze definicje pojęcia "Europa Środkowa"

- autorów najistotniejszych idei dotyczących Europy Środkowej, w tym jej tożsamości

- najważniejsze wydarzenia historyczne kształtujące Europę Środkową jako całość oraz tworzące ją kraje

Student:

- rozumie zmiany, jakie zachodziły w definiowaniu pojęcia "Europa Środkowa" wraz z czynnikami, które je powodowały

- interpretuje najważniejsze idee związane z Europą Środkową i jej miejscem w podziałach geopolitycznych

- analizuje czynniki wpływające na rozwój tożsamości środkowoeuropejskiej

- ocenia wpływ podobieństw i różnic w rozwoju poszczególnych państw na kształtowanie się Europy Środkowej

Student:

- rozumie potrzebę ciągłego rozwoju i dokształcania się

- ma świadomość potrzeby lepszego rozumienia swojego otoczenia społecznego i kulturowego

- docenia tradycję i dziedzictwo Europy Środkowej i tworzących ją państw

- sprawnie porusza się w środkowoeuropejskim obszarze kulturowym

Metody podające i poszukujące

- wykład konwersatoryjny

- klasyczna metoda problemowa
- panelowa
- projektu
- referatu

Przedmiot zapoznaje studentów z pojęciem "Europy Środkowej" w ujęciu geopolitycznym, historycznym, kulturowym i tożsamościowym. Istotą przedmiotu jest poszukiwanie kryteriów definiujących to pojęcie i zrozumienie konsekwencji związanych z ich stosowaniem.Konwersatorium składa się z dwóch bloków tematycznych, z których pierwszy dotyczy Europy Środkowej jako całości, drugi zaś wybranych państw regionu

Podczas konwersatorium poruszane są następujące zagadnienia szczegółowe:

1. Znaczenie podziałów geopolitycznych

2. Geograficzne i etniczne podziały Europy Środkowej

3. Europa Środkowa jako krąg kulturowy: czy istnieje wspólna kultura środkowoeuropejska?

4. Wpływy zewnętrzne a kształtowanie się Europy Środkowej

5. Projekty integracji i współpracy państw Europy Środkowej

6. Powstanie i upadek Bloku Wschodniego w Europie

7. Europa Środkowa w Unii Europejskiej

8. Państwa Europy Środkowej: Czechy i Słowacja

9. Państwa Europy Środkowej: Węgry

10. Państwa Europy Środkowej: Rumunia i Bułgaria

11. Państwa Europy Środkowej: Chorwacja i Słowenia

12. Państwa Europy Środkowej: Litwa, Łotwa i Estonia

Albin Janusz, Kupcz Janusz (red.), Z badań nad problematyką narodowościową państw Europy Środkowej i Wschodniej, Wrocław 1998

Brix Emil, Z powrotem w Europie Środkowej : eseje i szkice, Kraków 2012

Brzechczyn Krzysztof, Odrębność historyczna Europy Środkowej : studium metodologiczne, Poznań 1998

Czyż Anna, Kubas Sebastian, Państwa Grupy Wyszehradzkiej: pomiędzy przeszłością a teraźniejszością : wybrane aspekty polityki wewnętrznej i zagranicznej, Katowice 2014

Gorzelak Grzegorz, Jałowiecki Bohdan (red.), The identity of Central Europe, Warszawa 1997

Janowski Maciej (red.), Drogi odrębne, drogi wspólne : problem specyfiki rozwoju historycznego Europy Środkowo-Wschodniej w XIX-XX wieku, Warszawa 2014

Johnson Lonnie R., Central Europe : enemies, neighbors, friends, New York-Oxford 2011

Kisielewski Tadeusz, Europa Środkowa - zakres pojęcia, Lublin 1992

Kiss Csaba G., Lekcja Europy Środkowej : eseje i szkice, Kraków 2009

Kłoczowski Jerzy (red.), Historia Europy Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2000

Matla Marzena, Németh Vítová Lenka (red.), Europa Środkowa : podobieństwa, różnice, perspektywy, Poznań 2014

Waldenberg Marek, Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej : dzieje konfliktów i idei, Warszawa 2000

Wandycz Piotr, Cena wolności : historia Europy Środkowowschodniej od średniowiecza do współczesności, Kraków 2003

Wojnicki Jacek, Droga Europy Środkowej do Unii Europejskiej : (Czechy, Słowacja, Słowenia, Węgry) / Warszawa 2007

Referat/prezentacja (kryteria oceniania: poprawność merytoryczna, poprawność językowa, wybór literatury) oraz obecność (dopuszczalne dwie nieobecności)

x